Vísir - 05.01.1977, Síða 11

vism Miðvikudagur 5. janúar 1977
11
Gerum við aldrei annað en
það sem við verðumað gera?
Framleiðendur veita litlar upplýsingar um
vörur sinar ótilneyddir
Vörumerkingar hér á landi
eru mjög i lausu lofti enda eru
ekki gerðar miklar kröfur til
framleiðenda eða innflytjenda í
þvi efni. Til skamms tima voru
engar reglur um merkingar
matvæla, en með reglugerð frá
árinu 1973 var tilgreint hvaða
upplýsingar merkingar mat-
væla og annarra neyslu- og
nauðsynjavara, sem seldar
væru i smásölu, ættu að gefa.
Framkvæmdin
1 fyrrgreindri reglugerð segir
að viðskiptaráðherra ákveði
með auglýsingum, hvaða vöru-
tegundir skuli merkja sam-
kvæmtreglugerðinni.Vorið 1975
kom svo auglýsing i Lög-
birtingablaðinu þar sem ákveð-
ið er að unnar kjötvörur sem
seldar séu i smásölu i neytenda-
umbúðum hér á landi skuli
merkja i samræmi við reglu-
gerðina. Auglýsingin tók þó ekki
til niðursoðinna kjötvara.
merkingum samsettra matvæla
væri háttað.
Kom þá i ljós að mjög er mis-
munandi hversu góðar upp-
lýsingar neytendur fá við lestur
umbúðanna. Yfirleitt skorti
mikið á að þær væru fullnægj-
andi. Þó voru vörur framleiddar
i Bandarikjunum, einkum korn-
meti ýmiss konar, mjög vel
merktar. Danskar vörur eiga
lika yfirleitt hrós skilið.
A pökkunum voru upplýsing-
ar um alla þá þætti sem reglu-
gerðin segir fyrir um, og auk
þess var gefið upp hversu mikið
væri af hverju efni i vörunni og
hvaða bætiefni hún gæfi.
Þetta voru bestu sýnishornin
af innfluttum vörum. Af inn-
lendum vörum voru unnar kjöt-
vörur best merktar, svo sem
skylt er að lögum. Varð ekki séð
að þar væri neinu ábótavant,
þ.e.a.s. þegar litið var á aðrar
unnar kjötvörur en þær niður-
soðnu.
uðum voru allir eins merktir. A
þeim stóð að þær væru annars
flokks, ekki hvort þær væru inn-
lendar eða útlendar, ekki hvort
þær væru gullauga eða rauðar.
Auk þess var nær ólæsilegur
stimpill á hverjum poka með
dagsetningu. Spurningin er
bara hvort þar er átt við pökk-
unardag eða siðasta söludag.
Þar um stóð ekkert.
í viðkomandi stórverslun var
ekki á boðstólum nema þessi
eina gerð kartaflna. Fyrsti
flokkurereftil vill ekki seldur á
þessum árstima.
A islensku majonesdósunum
var tekið fram hvaða efni væru i
majonesinu, en þó ekki hlutföll-
in. Þyngdina vantar tilfinnan-
lega að tilgreina. Danskt majo-
nes var þarna lika á boðstólum
og var vörumerking þess mjög
tilfyrirmyndar. Fyrir utan inni-
haldslýsingu og þyngd, voru
gefnar upplýsingar um bestu
geymsluaðferðina og geymslu-
þol vörunnar.
U'trilMMU:
UtniHMIl
UirtlHHN Hí WtrMífMBI

Uiriínnii
Svona eru allar niðursoðnar kjöt-og fiskafuroir merktar. Fólk veit sem sagt ekkert hvaö það er að
boröa.
1 auglýsingunni segir að á eða
i umbúðum vörunnar skuli vera
greinilegar upplýsingar á is-
lensku, sem lesa megi án þess
að rjúfa umbúðir, um eftirtalin
atriði:
1. Heiti vörunnar og fram-
leiðsluhátt.
2. Samsetningu vörunnar, ef
um samsetta vöru er að ræða,
svo og aukaefni. Æskilegt er að
tilgreina næringargildi.
3. Geymsluaðferð og meðferð
fyrir neyslu.
4. Nettóþyngd innihalds og
eftir atvikum einingarfjölda.
5. Einingarverð og söluverð
vörunnar.
6. Nafn og heimilisfang fram-
leiöanda vörunnar og/eða þess
aöila sem búið hefur um vöruna.
7. Pökkunardag vörunnar.
Tilgreina skal siðasta söludag
sé þess nokkur kostur.
Þetta munu vera einu mat-
vælin sem skylt er að merkja á
þennan hátt.
Vörumerkingar i
matvöruverslunum
kannaðar
Vísir brá sér inn i eina stærstu
matvöruverslun höfuðborgar-
innar og kannaði hvernig vöru-
Kjöt og fiskur
i dósum
Það er jafnt á komið með
þeim kjöt- og fiskafurðum sem
seldar eru i dósum. Merking-
arnar eru nánast engar.
A dósunum stendur heiti vör-
unnar, þyngd innihaldsins og
nafn framleiðanda. Fiskibollur
og fiskbúðingur geta verið gerð
úrhvaða fisktegundum sem er.
Raunar getur uppistaða vör-
unnar verið eitthvað annað en
fiskur, að minnsta kosti veit
neyt-andinn ekkert um það. Þá
virðist næringargildið vera mál
sem ekki kemur neytendum við
og framleiðsluhátturinn auka-
atriði.
Svipað er ástatt um aðrar
matvörur sem eru niðursoðnar
hjá innlendum framleiðendum,
s.s. grænmeti, rauðrófur og
rauðkál.
Kvartanir hafa
ekkert að segja
Þær matvörur sem almenn-
ingur hefur löngum kvartað
hvað mestyfir eru kartöflurnar.
Það verður ekki séð að um-
kvartanir hafi haft nein áhrif.
Kartöflupokarnir sem viö sKoð-
Litlar upplýsingar,
en þó villandi
Og svo stokkið sér úr einu i
annað, skal hér að lokum til-
greina hvers við urðum visari
þegar við skoðuðum þann drykk
sem nú orðið mætti kalla þjóð-
ardrykk: djúsinn.
Islensku flöskurnar voru
mjög einfaldlega merktar. A
þeim stóð aðeins vörumerkið og
þar undir appelsinusafi. Mætti
samkvæmt þvi draga þá álykt-
un að i flöskunum væri hreinn
og ómengaður safi úr appelsin-
um. Svo er þó ekki, eins og allir
vita. Raunar er þarna um að
ræða villandi upplýsingar, þar
sem appelsinusafi fyrirfinnst
mjög liklega ekki i drykknum.
Erlendi djúsinn var mjög
mismunandi vel merktur, en
engin tegund var nálægt þvi eins
illa merkt og þær islensku.
Þessi dæmi um vörumerking-
ar þeirra matvæla sem seld eru
hér i verslunum eru tekin af
handahófi sitt úr hverri áttinni
og var aldrei ætlað að vera
tæmandi. Þó benda þau mjög
eindregið til þess að réttur neyt-
andans til upplýsinga verði ekki
tryggður nema með meiri og
betri framkvæmd á reglugerð-
inni um vörumerkingar. _gj
rJötSK^DU-PAKRKíNí,
jj^/rtœmd ,n plastpokun
I.Q.F. ÝSUBORGARAR
i PAXO-MYLSNU
Innihctld: HökkuS ýsa, PAXO-mylana, idýfa,
^alt og krydd.
(I.QJF. merkir a8 inatvcclin séu sórfry»t |».
ing hraSíryst. Fiskúrim heldur sinni upprunaWff gerS
og slnu bragSi, þar sem hraBirystíngin lekur aSoins 8-10
min.).
MARIS-ýsnborgarar go'ýmashf
f frystlkistu eða írYstik ólfi við 'i"180C
í a. m. k. 6 mónuði.
I frystihólfi ísskóps í n^kkrcx daga.
Við herbergishita einn sólarhring.
tsuborgara skal ekki fryátu-áftur, sé
búið að þíða þó upp.
Ysuborgara raá stoikja á pönnu, fcœði
uppþ fdda eSa frosna, viS ytBgcax hita
A i 7—10 raín.
,RIS H.F. — Þorlákshöfn.
Sími 99-3669
Um leiö og reglugerð kemur til, er merkingin óaöfinnanleg.
HavreFras
VAWEBUOA
V
INDHOLD: Havremel, sukker, soyaprotein,
malt,- salt, kalciumkarbonat, natriumpyro-
fosfat (bagepulver),cacao,jern samt
vitaminerne Bi og B2.
NETTOVÆGT: 380 g.
OPBEVARING: tort ikke for varmt
(10-20° O), og ikke sammen med stærkt
lugtende varer.
Næringsværdi 100 g 1 portion = 35g Sodmaelk 2dl Anbefalet dag- lig tilfersel
Kalorier 390 130 140
Proteln 18 g •) 5,5 g 70 45-65
Fedt 7.5 g 2,5 g 7.5 g v ' .
Kulhydrater 64g 22 g 9,5 g - / '. ‘!í ■
Jern 9mg 3mg 0,2 mg 10-18 mg
Nlacin 7mg 2,5 mg 1,5 mg 13-20 mg
Bt Vítamin 0,6 mg 0,2 mg 0,08 mg 1,0-1,5mg
Bj Vitamin 0,6 mg 0,2 mg 0,35 mg 1,3-1,7 mg ^
•I H«r»» sojaproieln 5 g.
® Dantk Varedeklaratlona-Nœvn
1028=1
Það væri til mikilla þæginda fyrir neytendur ef allar tiibúnar og
samsettar matvörur væru merktar á svipaðan hátt og þessi pakki.
Ljósm. Jens.