Vísir - 01.02.1977, Blaðsíða 5

Berlingur í
deilum við
prentora
kom ekki út í gœr
Anker Jörgensen, for-
sætisráðherra í Dan-
mörku skoraði á útgef-
endur tveggja stærstu
dagblaða dana að halda
áfram útgáfunni og
fresta í bili deilu þeirra
við prentara, eða þar til
eftir kosningarnar í
næsta mánuði.
Berlingske tidende og B.T.
komu ekki út i gær, þvi a& eig-
endurnir sög&u upp 1.000 starfs-
mönnum i fyrrakvöld eftir
langa deilu viö prentara um
hagræ&ingaráætlanir útgáfu-
fyrirtækisins.
1 útvarpsviötali f gær varpa&i
Jörgensen allri sök á útgefend-
urna vegna lokunarinnar og
bætti viö, aö slá ætti málinu á
frest, svo aö útgáfa dagblaöa
stöövaöist ekki i kosningabar-
áttunni.
Minnihlutastjórn sósialdemó-
krata hefur boöaö til kosninga
15. febrúar. Leiðtogar stjórnar-
andstööunnar hafa sakaö hina
vinstrisinna forystu prentara
um aö reyna a& mýla fjölmiöl-
ana i kosningabaráttunni.
Otgáfa Berlings hefur haft á
prjónunum að innleiöa nýja
tækni viö útgáfuna, sem gera
mundi bla&areksturinn efna-
hagslega kleifan. En prentarar
hafa lagstgegn sérhverri tillögu
fækkun starfsli&s, eöa nýrri
verkaskiptingu, sem gerir þaö
aö verkum aö vélritunarstúlk-
ur eöa blaöamennirnir sjálfir
vinni aö hluta til þeirra fyrri
störf.
6,000 ára koparnáma
6.000 ára gömul kopar-
náma, með ótal rangölum,
vinnupöllum og jafnvel
loftræstingaropum hefur
nú fundist í Negev-eyði-
mörkinni í (srael, eftir því
sem einn fornleifaf ræð-
inga ísraels sagði í gær.
Prófessor Beno Rothenberg frá
Tel Aviv segir aö náman, sem
mun vera i Timna-dalnum (um 30
km norður af Elat), sé 2.000 árum
eldri en elsta koparnámuvinnsla
svipaðrar stæröar.
Náman, sem aöeins er
nokkurra metra djúp, viröist hafa
verið grafin með steináhöldum,
enda frá upphafi bronsaldar.
Hún fannst viö hliöina á forn-
leifauppgreftri, sem prófessor
Rothenberg stjórnaöi, eftir aö
hann 1974 fann egypskar námur,
sem lögöu faraóunum til kopar.
Sá fundur vakti mikla athygli fyr-
ir tveim árum, enda námurnar
taldar 1.000 árum eldri en sam-
bærilegar námur, sem menn hafa
fundiö áöur.
Claustre-
fjölskyldan
sameinuð
í Trípólí
Móðír og systir franska
fornleifafræðingsins,
Francoise Claustre, eru til
hennar komnar í Trípolí í
Líbíu. Eru þau öll gestir
Libíu-stjórnar.
Libiustjórn haföi forgöngu um,
a& uppreisnarmenn i Chad
slepptu Francoise eftir nær
þriggja ára fangavist, og manni
hennar, sem hjá henni dvaldi siö-
ustu 17 mánuöina.
Með mæögunum kom til Tripóli
Bernard Capillon, hershöföingi,
sem á aö taka viö hjónunum hjá
Gaddafi offursta fyrir hönd
frakklandsforseta.
Fjöldi blaöamanna er kominn
til Tripóli, en þeim hefur ekki gef-
ist kostur á að hitta Claustrehjón-
in enn. Hefur verið ákveöinn
fundur meö þeim i dag, en siöan
flýgur fjölskyldan til Frakklands.
Mengunin spillir
grísku hofunum á
Akrópólis-hœð
feneyinga áriö 1687. En ekkert i
hinni 25 alda löngu sögu
Meyjarhofsins kemst i hálf-
kvisti við spjöll, sem loftmeng-
un si&ustu fimmtiu ára hefur
unniö á musterinu.
UNESCO (menningar- og
visindamálastofnun Sameinu&u
þjóöanna) hefur nú hrundiö af
staö fjársöfnun til þess aö
bjarga rústunum, en þaö er taliö
fimmtán milljóndollara verk.
(Griskastjórninhefur nú lofað 5
milljónum dollara til þess
ama). Til þess aö fylgja fjár-
söfnuninni úr hlaöi kleif
Amadou-Mahtar M’Bow, fram-
kvæmdastjóri UNESCO (sagn-
fræðingur frá Senegal sérfróður
isögu sigildrar listar) Akrópólis
á dögunum og hrópaöi þessi viö-
vörunarorö:
„Eftir aö hafa staöið af sér til-
ræði veöurs og manna i 2.400 ár,
steöjar sivaxandi eyöi-
leggingarhætta iönmenningar-
innar a& þessum stórfenglega
minnisvaröa, sem þeir Iktinus
og Fidias skildu eftir snilldar-
handbragö sitt á.”
Þaö er öngþveitis bilaumferð
Aþenu, ásamt verksmiöjunum
er spruttu þar upp eftir lok
siöari heimsstyrjaldarinnar
sem dæla sliku magni af brenni-
steinsdioxiði i andrúmsloftiö aö
marmarinn i Parþenon tærist
upp. Eftir þvi sem Konstantin
Trypanis, menntamálaráöherra
Grikklands, segir þá hafa til-
höggnar útlinur myndanna á
kariatiöunum fimm, sem bera
uppi þakskyggnið á Erekþeion
(ööru stærsta hofi i Akrópölis)
máöst Iskyggilega á siðustu tiu
árum. A meöan hefur andlitiö á
riddaranum aö vestanveröu viö
Meyjarhofiö máöst alveg út.
'Hl viöbótar viö mengunar-
spjöllin bætist svo hiö eilifa
samspil frosts og dropans, sem
holar steininn, en þaö hefur leitt
til sprungumyndunar. Sums
staöar hefur marmarinn
,,Hún er iklædd mikilfengleik
aldanna,” skrifaöi Plútó, eftir
aö hafa horft upp á hæ&ina
Akrópólis yfir Aþenu. „i henni
býr iifandi og óspillanlegur
blær, andi sem aldurinn fær
ekki unniö á”.
Allt frá þvi aö Meyjarhofiö
Parþenon var reist uppi á
Akrópólis á fimmtu öld fyrir
Krist, hefur það staðiö af sér
eyðileggingaröfl sögunnar. —
Hinir sigursælu rómverjar
breyttu Parþenon i vændishús,
kristnir menn breyttu þvi i
kirkju, tyrkir i mosku og siðan i
púöurverksmiðju, sem sprakk
undan fallbyssuskothriö
Ein af kari'atföunum úr Erekþeion f vl&gerft.
klofnaö eins og i súlunum i
Meyjarhofinu, en þvi kenna
menn um fáfræöi viðgeröar-
manna, sem á árunum 1913 og
1931 styrktu súlurnar meö járn-
stöngum. Þeim var komið fyrir
inni i súlunum, og hafa þær
siðan ryögaö sundur i sjávar-
loftinu.
Þetta alvarlega ástand kallar
á örþrifaráö, sem grikkirhafa á
prjónunum. Hefur þeim helst
komið i hug a& fjarlægja allar
eftirstandandi höggmyndir og
koma þeim fyrir i safni viö
rætur Akróþólis. Þaö safn hefur
að visu ekki veriö byggt enn. 1
stað myndanna eiga aö koma
eftirlikingar úr trefjagleri, sem
British Museum lætur gera.
Fyrir framtakssemi Elgins
lávaröar er British Museum i
góðri aöstööu til þessa. Safniö
hefur I sinum fórum flestar upp-
haflegu myndirnar, sem voru
efst uppi undir þakskeggi i
Meyjarhofinu. Um 1800 fékk
Elgin lávaröur leyfi tyrkja til
þess aö fjarlægja myndirnar, og
tók þá um leiö eina kariti&una
úr Erekþeion-hofinu.
— Einserætlunin aö fjarlægja
ryðguöu járnfleinana úr stoöun-
um og setja annaö tilstyrkingar
i staðinn.
Allur vandinn veröur þó ekki
leystur meö þessu. Eitt en
veldur mönnum auknum
áhyggjum við varöveislu þess-
ara minja. Það eru heilu
hjaröirnar af ferðamönnum —
þrjár milljónir á ári — sem
jarmandi leiösögumenn reka
um Akrópólis. Fótatak þessa
fjölda kallar fram titring istein-
inum, sem mönnum er ekki
lengur um. Láta menn sér detta
i hug að skipuleggja umferöina
og beina ferðamönnunum á
gangbrýr, sem koma skal fyrir
umhverfis’ minjarnar.
Tilhugsunin um trefjalgers-
eftirlikingu af Meyjarhofinu og
öörum sigildum listaverkum á
Akrópólis fyllir margan mann-
inn angurværö, sem hann
verður aö bægja frá sér vegna
þeirra hryllulegu örlaga, sem
annars blasa við þessum
menningararfi. (Þýttúr TIME.)
Þegar hefur verift hafist handa vift endurreisnarstarfiö á Akrópólis.
Þessi vinnupallur hefur verift reistur viö Meyjarhofiö, sem forn-
grikkir byggöu til dýröar Pallas Aþenu.