Vísir - 03.06.1978, Blaðsíða 14

14 Laugardagur 3. júni 1978
Toxff: Katrín Páhdóttir

„Þegar þú baöst mig um að spjalia viö þig þá
fór hreint og beint um mig hrollur. Ég var á báð-
um áttum.Astæöan er sú að ég er orðinn svo
kalkaður< að ég veit stundum ekki hvað ég heiti.
En ég lét nú samt til leiðast vegna þess að ég veit
að það sem við spjöllum um fer ekkert lengra".
Við vorum komin í heimsókn til Haraldar A.
Sigurðssonar leikara< en höfðum ekki setið þar
nema örskamma stund þegar síminn hringdi. Að
vörmu spori kom Haraldur aftur, og sagði okkur
að símað hefði verið frá Akureyri. „Þeir vildu fá
mig til að skemmta og héldu að ég væri
helmingurinn af þeim Halla og Ladda. En það
kom ekki til greina að ég viðurkenndi það, en
sagði þeim að ef þeir hefðu hringt tuttugu árum
fyrr, þá hefði það vel verið athugandi að ég hefði
tekið þetta að mér".
Það má ef til vill til sanns vegar færa að
Haraldur hafi verið Halli síns tfma. En.það var
enginn Laddi sem skemmti með honum, heldur
Alfreð Andrésson, eða Brynjólfur Jóhannesson.
En Haraldur A flutti ekki eingöngu gamanþætti.
Hann starfaði um langt skeið hjá Léikfélagi
Reykjavíkur og var formaður þess leikárið 1935
til 36. Þegar Þjóðleikhúsið var opnað stóð
Haraldur þar á sviðinu f gervi Svarts og mælti
fram fyrstu oröin sem þar voru töluð. Og ekki
má gleyma revíunum, sem voru svo vinsælar að
margar þeirra voru sýndar allt upp í fimmtíu
sinnum. Hann var höfundur og leikstjóri margra
þeirra og starfaði með Tómasi Guðmundssyni
skáldiog Emil Thoroddsen tónskáIdi ásamt fleiri
góðum mönnum til aðkoma á fjatirnar glensi og
gamni um samtímann. Haraldur byrjaði að leika
upp úr 1920 og starfaði af krafti í yfir f jörutíu ár.
„Þegar leikaranum er farið að leiðast, þá er
voðinn vfs. Og heldur versnar nú í því, þegar á-
horfendum leiðist jafn mikið og leikaranum. Ég
var búinn að standa á f jölunum f meira en f jöru-
tfu ár. Þá sagði ég við sjálfan mig: Nú skaltu
hætta. Ogþar viðstóð", sagði Harafdur.
„Kóngurinn kemur upp
Vesturgötuna!"
„Fyrst þú ert komin hingaö til
min þá má ég til meö aö segja
þér frá þvi þegar ég lenti i
fyrsta sinn i lifsháska. Þaö var
áriö 1907. Þá var ég aöeins sex
ára gamall. Þaö var áriö sem
hans konunglega hátign, Friörik
áttundi sýndi okkur isíenskum
þegnum þann mikla heiöur aö
heimsækja okkar ástkæra
fósturland. Þaö var mikiö um aö
vera i Reykjavik meöan
konungurinn dvaldi hér I höfuö-
staö landsins og þá ekki minnst
hjá okkur götustrákunum i
vesturbænum. Viö höföum
aldrei séö lifandi kóng áöur. Til
aö byrja meö uröum viö fyrir
dálitlum vonbrigöum. ViÖ höfö-
um haldiö aö kóngar væru frá-
brugnir mennskum mönnum.
„Hann gefur þér kannski
gott"
„1 okkar hópi voru þrir strák-
ar sem voru töluvert eldri en viö
hinir. Allt i einu snéru þeir sér
aö mér og sögöu: „Faröu og
flýttu þér i veg fyrir kónginn og
segðu: Er denne mand kong?”
Ég sagöist ekki þora aö gera
þetta. Þá sagöi stærsti strákur-
inn: „Helvitis aumingi geturöu
veriö. Ef þú gerir þetta þá er ég
viss um aö hann gefur þér gott”.
Gottiö freistaöi min og fyrr en
ég vissi stóö ég fyrir framan
sjálfan kónginn og sagöi: „Er
denne mand kong?” Er ég haföi
sagt þetta þá greip óttinn mig og
mér datt i hug ab nú myndi hans
konunglega hátign slá mig utan-
undir. En þaö var nú ööru nær.
Hann brosti til min, klappaði
mér á kollinn, tók tveggja krónu
og mátt ekki vera meö!” Þaö
var ægileg kvöl fyrir okkur úr
vesturbænum ab fara i sund-
tima. Þá þurftum viö að fara yf-
ir landamerki hinna tveggja
heimsveldanna. Sundiaugarnar
gömlu voru I austurbæjar-
heimsveldinu. Sundkennarinn
okkar var Páll sálugi Erlings-
son, bróöir Þorsteins skálds.
Pálí var fyrirmyndar sund-
kennari, ljúfmenni hiö mesta og
þótti okkur strákunum sem
lærðum hjá honum afar vænt
um hann. Viö sem komum úr
vesturbænum fórum ávallt
meðfram sjónum, þegar viö
ætluöum i laugina, vegna þess
aö viö hræddumst hrekkjusvinin
i austurbæ og miöbæ. En er viö
vorum komnir undir vernd
Páls, var öll hræösla horfin og
viö vorum þá færir i flestan
sjó.”
Alfreö Andrésson og Haraldur A. Sigurðsson (sá til Haraldur A. í revíunni
hægri) fluttu marga skemmtiþætti sem fengu fólk til Halló Ameríka sem sýnd
að veltast um af hlátri. var í Iðnó 1942.
— Fyrri hluti viðtals við Harald A.
Sigurðsson leikarar sem starfaði
af fullum krafti i 40 ár við að
skemmta okkur íslendingum
Einn leikbróðir okkar hélt þvi
fram aö þetta gæti ekki veriö
kóngur, hér væri ábyggilega um
eitthvertplat aö ræöa. Viö þorö-
um ekki aö elta kónginn þegar
hann var i miöbænum eöa
austurbænum, þvi þá mátti bú-
ast viö aö styrjöld brytist út.
Reykjavik var á þeim timum
eiginlega þrjú heimsveldi,
austurbær, miöbær og vestur-
bær, þar sem viö götustrákarnir
fórum meö völdin. Þegar okkur
lenti saman þá varö oft aö fá
lögregluþjóninn, hann Valdapól
til aö skakka leikinn. Ég held aö
Valdi hafi veriö eina manneskj-
an i öllum heiminum, sem viö
strákarnir vorum hræddir viö.
Nú, þaö er best aö segja þér þá
hvernig þetta atvikaðist meö
lifsháskann. Viö vorum aö leika
okkur tiu eöa tólf strákar niöur
á Geirsbryggju, þegar kallað
var til okkar: Kóngurinn kemur
upp Vesturgötuna! Þar var
hann á ferö ásamt biskupnum
Hallgrimi Sveinssyni. Viö vor-
um fljótir aö taka til fótanna og
hlaupa upp á götu. Ég held aö
flestir okkar hafi sett heimsmet
i hlaupum i þetta skiptið. Viö
numum staðar er viö sáum
kónginn og biskupinn fáeina
metra frá okkur”.
pening upp úr vasa sinum og
fékk mér hann um leiö og hann
sagöi eitthvaö sem ég botnaöi
ekkert i. Siöan hélt hann áfram
upp götuna meö biskupnum. En
þegar þeir voru komnir lengra i
burtu þá skall ógæfan á. Stóru
strákarnir réöust á mig og
heimtuöu peninginn. Ég neitaöi
aö fá þeim hann, en enginn má
viö margnum, peningnum náöu
þeir. Ég flýtti mér heim og grét
söltum tárum”.
— Þaö hafa þá veriö hrekkju-
svin i vesturbænum?
„Já, sumir hverjir. En ekki
voru þeir betri i miöbænum og
austurbænum?
„Þú ert dauöur og mátt
ekki vera með"
„Eins og ég var búinn aö
segja þér þá voru þrjú heims-
veldi i Reykjavik. Ég tilheyrði
einu þeirra og var tilbúinn að
berjast fyrir þaö hvenær sem
var. Heimsveldin höföu hvert
um sig á aö skipa miklum her.
Það var alveg ægilegt þegar
herjunum laust saman. Þá var
eins gott aö hafa góöa spýtu til
að berjast meö, annars var
öskraö á mann: „Þú ert dauöur
i kommu
i sal n