Vísir - 07.09.1978, Blaðsíða 11

vism Fimmtudagur 7. september 1978
n
Hvað segja sveitarstjórnarmenn um verkaskiptingu rikis og sveitarfélaga?
„Þingið fellst yfirleitt á
tillögur verkefnaskiptinga-
nefndar, án þess þó að dæma
um einstök atriði,” segir i
nefndaráliti verkefna-
skiptingarnefndar á landsþingi
Sambands islenskra sveita-
félaga.
Þingið bendir hins vegar á , að
auknum verkefnum sveitar-
félaga verði að mæta með
auknum tekjustofnum.
Landsþingið fagnar fyrsta
Auknum verkefnum verður oð
mœta með ouknum tekjustofnum
hluta álitsgerðar verkefna-
skiptingarnefndar, en telur að
forsenda þess að unnt sé að
koma f framkvæmd tillögum
nefndarinnar um verka-
skiptingu, ,,sé að
stjórnsýslukerfinu verði komið i
það horf, að undirstaðan verði
starfhæfar einingar, sem geti
tekið við nýjum verkefnum og
leyst þau, þannig að full-
nægjandi sé,”
Þingið bendir i þessu
sambandi á þann möguleika að
vandlega verði athuguð
stækkun sveitarfélaga og
stofnun stærri umdæma, sem
komið geti fram á jafnréttis-
grundvelli gagnvart rikis-
valdinu -BA-
„Sveitarfélögin
vilja losna við
lýmis verkefni
segir Bjami Þór Jónsson, bœjarsfjóri
m á Siglufírði
•II
„Hér er mest rætt um það að
sveitarfélögin yfirtaki verkefni,
sem rikið annast i dag. Það eru
lika ýmis verkefni sem sveitar-
félögin vilja losna við. Það má
nefna sem dæmi sjúkrasamlög-
in, en flestir sveitarstjórnar-
menn munu þeirrar skoðunar að
rikið skuii alfarið taka að sér
þær greiðslur sem sjúkrasam-
lögin annast i dag”, sagði
Bjarni Þór Jónsson bæjarstjóri
á Siglufirði er hann var spurður
álits á núverandi verkaskipt-
ingu rikis og sveitarfélaga.
Bjarnikvaðstviljaárétta það,
aö þegar talað væri um það að
fleiri verkefni flyttust yfir á
sveitarfélögin væri ekki um að
ræða ásókn i aukin völd til
handa sveitarfélögum. Þetta
væri miklu fremur ósk um það
að fá úr þvi' skorið hver skipt-
ingin væri.
Aðspurður sagði Bjarni að
mörg af þeim verkefnum sem
værufjármögnuö bæði af riki og
sveitarfélögum væru næstum
ofviða fyrir hin siðarnefndu.
„Ef ég tek dæmi af Siglufirði,
þar sem ég þekki best til, þá er
til dæmis hafnargerð gifurlegur
baggi á bæjarfélaginu og ég
veit að hið sama á við um mörg
smærri sveitarfélög. Þau verða
að standa undir 1/4 af kostnað-
inum á móti rikinu. Þetta á viö
um nýbyggingar. Það er annað
vandamál sem við á Sigluvirði
eigum við að glima. A staðnum
eru tuttugu og tvö meira eða
minna ónýt sildarplön. Það er
gifurlegur kostnaður við að
fjarlægja þau. Rikið ber kostn-
aðinn með okkur ef ætlunin er
að byggja ný í staðinn. Það sér
hver i hendi sér að viö ætlum
ekki að byggja 22 ný sildarplön,
þannig að við verðum að kosta
niðurrifið sjálfir.
Bjarni telur að rikið megi yflr-
taka nokkuð af þvl sem sveitar-
félögin fjármagna.
Núgildandi lög um hafnar-
mannvirki ýta frekar undir ný-
byggingar en eðlilegt viðhald á
eldri mannvirkjum”.
Aðspuröur sagði Bjarni aö
Siglufjörður hefði að mörgu
leyti farið illa út úr þeirri verk-
efnaskiptingu sem nú gilti.
„Það er staðreynd að stærri
sveitarfélög og þá sérstaklega
þau efnaðri hafa meiri mögu-
leika á að standa i uppbyggingu
og nota rikisframlagið. A minni
stöðunum eru oft gífurlegir
örðugleikar við það að leggja
fram þau 15-25% sem iðulega er
ætlast til að sveitarfélögin inni
af hendi.
Ég tel það mjög brýnt að viö
greiðslur úr Jöfnunarsjóði
sveitarfélaga verði tekið meira
tillit til mismunandi tekna
sveitarfélaga en gert hefur
verið”, sagði Bjarni Þór. _ga
fAkvarðanatakan sé \
fíutt nœr íbúunum‘ \
m
setjir Alexander Stefánsson sveitarstjóri
í Olafsvík
„Ég hef átt sæti i flestum þeim
nefndum á vegum Sambands is-
ienskra sveitarfélaga sem fjall-
að hafa um þetta mál. Niöur-
stöður þessara nefnda hafa all-
ar hnigið að hinu sama, það er
að auka þau verkefni sem
sveitarfélögin fá og jafnframt
að það verði að ieggja áherslu á,
að þeim séu tryggðir tekjustofn-
ar”, sagði Alexander Stefáns-
son aiþingismaður sem er fuil-
trúi Óiafsvikur á iandsþinginu.
Hann vakti athygli á þvi að eftir
væri að fjalla um það hvernig
skipta bæri tekjum milli rikis og
sveitarféla ga.
„Ég held aö það séu flestir ef
ekki allir sammála um það að
flytja eigi ákvaröanatöku nær
ibúum sveitarfélaganna. Þaö er
hins vegar ljóst að mörg verk-
efni mætti flytja yfir á rikið.
En á hinn bóginn höfum við þá
reynslu, að þegar létta hefur átt
einhverju af sveitarfélögunum
með þvi að láta rikið yfirtaka
verkefnin, þá hefur oft komið
eitthvað annað i staðinn, sem
hefur jafnvel hvllt þyngra á við-
komandi sveitarfélögum. Dæmi
1
Alexander Stefánsson, taismað-
ur óiafsvikinga á þinginu.
um þetta er það að rikið ætlar
sér að kosta framhaldsskólann,
en þrátt fyrir þaö lendir ýmis-
legt á sveitarfélögunum án þess
að þeim séu ætlaöar tekjur á
móti.
Ég er þeirrar skoðunar að
tekjustofnar og stjórnsýslan
þurfi að liggja ljós fyrir áður en
teknar verða ákvarðanir um
verkefnaskiptinguna”. —BA—
B

Sameining sveitar-
félaga forsenda
stœrri verkefna"
segir Logi Kristjánsson, bœjarstjóri
m
! Neskaupstað
„Aður en við getum farið að
tala um það hvort tiltekin verk-
efni eigi að vera hjá riki eða
sveitarfélögum verðum við að
gera okkur ljóst að sveitar-
stjórnir þurfa meira fé til að
sinna þeim verkefnum sem þau
hafa á sinni könnu I dag,” sagði
Logi Kristjánsson bæjarstjóri i
Neskaupstað er rætt var við
hann á landsþingi Sambands is-
lenskra sveitarfélaga.
Annað atriði sem hann lagði
áherslu var það, að sveitarfé-
lögin þyrftu að vera stærri, til
að geta tekið að sér þjónustu
sem þyrfti að vera fyrir hendi.
„Þetta er nauðsynlegt til að ibú-
arnir séu ekki annars flokks
fólk
Einnig er nauðsynlegt að
jafna þann aðstöðumun sem er
milli hinna einstöku atvinnu-
greina.”
Logi kvaðst ekki I vafa um
það að sveitarfélögin gætu tekið
við stærri verkefnum um leið og
þau yrðu sjálf stærri. „Við verð-
um að vinna að þessu á skipu-
legan hátt. Það er hrein ihalds-
Logi Kristjánsson er bæjarstjóri
I Neskaupstað MYND: JA
semi sem veldur þvi að ekki
skuli hafa tekist að sameina
fleiri sveitarfélög.”
Aðspurður kvaðst hann hafa
verið og væri þeirrar skoðunar
að dreifa b'æri ákvörðunarvald-
inu eins langt niður og unnt
væri, aukin verkefni til sveitar-
félaga frá rikinu væru spor i
rétta átt. -BA-
„Heima-
menn vita
best hver
þörfin er
segir Stefón Guð*
mundsson, oddviti
Hroungerðishrepps
U
Stefán Guðmundsson, fulltrúi
Hraungerðishrepps.
„Ef þær hugmyndir sem hér eru
ræddar verða lögfestar held ég
að það þýöi óneitanlega aö fieir
dreifbýlishreppar veröi að sam
einast. Heilbrigðisþjónustan
„FJARMALALEG OG
STJÓRNUNARLEG
ÁBYRGÐ FARI SAMAN"
segir Sigurgeir Sigurðsson,
bœjarstjóri á Seltjarnarnesi
„Ég er og hef veriö þeirrar
skoðunar að sem allra mest af
verkefnunum eigi að flytjast til
sveitarfélaganna. Við verðum
að gera okkur ljóst að tvö lang-
samlega stærstu málin I þessu
sambandi eru fræðslumálin,
sem eru um 25 milljaröa og heil-
brigöismál, milli 30 og 35
milljarða. Með aðra málaflokka
er meira um tilfærslu að ræða,
án þess að huga þurfi verulega
að tekjustofnum,” sagði Sigur-
geir Sigurðsson bæjarstjóri á
Seltjarnarnesi er hann var
spurður um afstöðu sina til
Rgg SKPT «gg |gg| 'ggg gg
verkefnaskiptingar rikis og
sveitarfélaga.
„Ég er þeirrar skoðunar aö öll
uppbygging og rekstur grunn-
skóla skuli vera i höndum sveit-
arfélaga. Rikið setur hins vegar
upp kröfur i sambandi við fram-
haldsmenntun og mér þykir þvi
eðlilegt að framhaldsskóli sé i
höndum þess. Rikið á þá um leið
að sjá til þess að landsmenn all-
ir hafi möguleika á að notfæra
sér þá menntun.”
Sigurgeir kvaðst þeirrar
skoðunar að fjármálaleg og
stjórnunarleg ábyrgð skyldi
fara saman. „Við getum tekið
dæmi af sjúkrahúsum landsins,
að undanskildum Landsspital-
anum. Rikið fjármagnar
sjúkrahúsin 92% en sveitarfélög
8%. Þeim er siðan stjórnað af
fulltrúum sem sveitarfélögin
kjósa. Þarna fer hreint ekki
i&SK atffl Sátá fetÍS *i£2BÍ v.Aíá iáÖ
Sigurgeir Sigurðsson, bæjar-
stjóri
saman þessi ábyrgð. Ég er þvi
eindregið þeirrar skoðunar að
rikið eigi að yfirtaka öll sjúkra-
hús i landinu. Sveitarfélögin
eiga hins vegar að byggja upp
sina heilsugæslu eftir þörfum á
hverjum stað.”
m m
m m
yrði til dæmis ofviöa einum
hreppi”, sagði Stefán Guð-
mundsson oddviti á Túni er
hann var nættur sem fulltrúi
Hraungerðishrepps á lands-
þingið.
„Það er ljóst að þær tekjur
sem hrepparnir hafa i dag duga
tæpast til annars en að annast
lögbundin verkefni. Við notum
reyndar ekki til fulis tekjustofn-
ana. Við leggjum til dæmis á 9%
útsvar, höfum reyndar lagt á
hærri prósentutölu þegar meiri-
háttar framkvæmdir hafa stað-
ið yfir. Menn eru yfirleitt sam-
mála um að nota lægri álagn-
ingarprósentu þar sem að sú
þjónusta sem unnt er að veita er
ekki eins mikil og i þéttbýlinu”.
Stefán kvaðst ekki vera á þvi
að flytja bæri verkefni frá
sveitarfélögunum til rikisins.
„Ég held að það væri ekki æski-
legt. Verkefni sem snerta ibú-
ana eiga að vera eins mikið og
kostur er i höndum heima-
manna, sem hafa bestan skiln-
ing á þvi hver þörfin er”.
—BA—
iH ■ Bii ■ ■ ■ ■ m ■ ■