Vísir - 30.09.1978, Qupperneq 6

6
'Laugardagur 30. september 1978 visra
Hljomkerfi mmm mmm jm ■mh m m
fyrir samkomuhús \ ■ FEIT BORN
sriiif
Vetraráœtlun Akraborgar
Gildir frá 1. október.
FRÁ AKRANESI KL. 8.30, 13.30, OG 17.
FRÁ REYKJAVÍK KL. 10, 15.30 OG 18.30
Simi i Reykjavik 16420 og 16050
Simar á Akranesi 2275 og 1095
AFGREIÐSLAN
iiiciiii lenda
, Oóali
í kvöld
ÞURFA LIKA AÐ
BERJAST VIÐ
AUKAKÍLÓIN
Offita er alvarlegasti næringarsjúkdómur barns-
áranna. Sívaxandi f jöidi feitra barna er án vafa af-
leiðing velmegunarþjóðfélagsins þar sem dregið
hefur úr likamlegri áreynslu og verksmiðjufæða
verður æ algengari.
Það hefur komið í Ijós að of þungum börnum er
mun hættara við offitu þegar þau verða fullorðin
helduren börnum meðeðlilega þyngd. Barátta full-
orðinna við of f itu er mjög erf ið og oft árangurslaus
ef hún hefur verið til staðar frá barnsaldri. Það
næst mun betri árangur meðal barna enda eiga þau
auðveldara meðað læra þær reglur sem þarf til að
ná burtu umframþyngd.
Feit börn eiga oft við tilfinningaleg vandræði að
etja. Þau verða fyrir neikvæðum áhrifum frá um-
hverfinu og eru oft útilokuð frá leikjum og félags-
skap jafnaldranna.
Á unglingsárunum eiga þau oft erf iða ævi því þá
finnst þeim fitan á eigin likama heyra til lýta sem
veldur þvi að aðrir horfi á þau með fyrirlitningu.
Þau hætta að sækja leikfimitima og hætta jafnvel i
skóla. Þegar þau eru orðin fullorðin er þeim
hættara við ýmsum sjúkdómum sem má rekja beint
til offitunnar.
Orsakir offitu
Offita getur gengið i erfðir en
oftar eru slæmar matarvenjur,
■ rangt fæðuval og of litil
M áreynsla ástæða offitu.
Sálrænt ástand er sjaldan
I bein ástæða offitu, en andleg
m vanliðan vegna áberandi fitu
leiðir hins vegar oft til þess að
■ stöðugt er verið að fá sér auka-
m bita.
Röng efnaskipti geta verið or-
■ sök offitu, en slikt kemur i ljós
,œ þegar börn eru rannsökuð af
™ lækni vegna annarra einkenna.
Það er alltof algengt að offita
barna er látin afskiptalaust og i
H mörgum tilfellum er það vegna
m þess að foreldrarnir halda að
“ þetta lagist af sjálfu sér þegar
■ börnin stækka. Það gerist bara
œ alltof sjaldan.
Með hjálp töflu eða linurita
yfir eðlilega þyngd miðað við
_ hæð er auðvelt að komast að þvi
® hvort barn er of þungt og ef svo
■ erhvað munar mörgum kilóum.
Taka verður tillit til þess aö 10%
■ munur til eða frá er alls ekki
H óeðlilegur þar sem börn hafa
mismunandi likamsbyggingu.
■ Þó ber að athuga, að börn sem
eru beinasmá og meö litla vöðva
geta verið með of mikla likams-
fitu þótt þyngdin sé innan hæfi-
legra marka.
.Ef barn vegur 20% éða meira
yfir eðlilega þyngd ér um að
ræða offitu sem þarfnast með-
höndlunar. Flestar mæður sjá
lika á útliti barnsins ef það er of
þungt.
Meðferð
Það er ekki til nein einföld að-
gild aðferð til að ná offitu burtu.
Árangurnæst þvi aðeins að með-
íerðin nái til bættra matar-
venja, fæðuvalið sé rétt, fri-
stundir séu notaðar rétt og allir
þeir sem umgangist barnið taki
þátt i meðferðinni.
Undir sex ára aldri er mikil-
vægara að takmarka þyngdar-
aukningu heldur en að láta
börnin léttast. Það má orða það
svo að börnin séu látin vaxa upp
i eðlilega þyngd.
Skólabörn mega ekki léttast
um meira en 2-300 grömm á
viku. Ef aðeins er um að ræða
litla umframfitu er nóg að gæta
þess að börnin þyngist ekki i eitt
til tvö ár. Best er að vigta börnin
LÍF OG
HEILSA
tvisvar i mánuði og alls ekki
oftar en einu sinni i viku.
Fæðan á að vera venjulegur
matur en fjölbreyttur. Stærð
skammtanna ræðst af aldri
barnsins og þvi hve umfram-
þyngdin er mikil. Til þess að ná
varanlegum árangri er mikil-
vægara að breyta viðhorfi
barnsins til fæðunnar heldur en
að telja hitaeiningarnar.
Þó er nauðsynlegt að þekkja
fæðutegundir sem skilyrðislaust
eiga að hverfa úr neyslu, sæl-
gæti, gosdrykkir, kökur,
deserar og hvitt brauð. Sætmeti
er versti óvinur feitra barna.
Matarvenjur
Allt það á heimilinu sem
freistar barnsins i mat á að fjar-
lægja. Á heimilinu á ekki að
vera til sælgæti eða kökur og
ekki má láta mat standa á borð-
um nema þegar matmálstimar
eru.
Foreldrar og annað heimilis-
fólk verður að athuga að offita
barnsins stafar ekki af heimsku
þess eða óhlýðni. Ef ákveðnar
reglur gilda eru börn þvert á
móti áhugasöm að fylgja þeim.
Barnið á alltaf að sitja við
borð og snæða af diskum. Mörg
feit börn standa i eldhúsinu og
borða beint úr isskápnum.
Reynið að láta alla fjölskyld-
! una boröa morgun- og kvöld-
matinn sameiginlega. Leyfið
barninu ekki að ljúka við mat-
inn i flýti og fara svo frá borð-
inu. Þvert á móti á að venja það
við að borða hægt.
■ ■■■■■■■■!■
■ I
Ökumenn, eflum sameiginlega öryggi æskunnar
'A EFTIR B0LTA
KEMUR BARN
• • •
JUNIOR CHAMBER
fzf:
,JEFLUM ÖRYGGl ÆSKUNNAR'
Heldurðu nú|
ckkiaðþú
ætiir að fara
aö gera viö
bilinn?