Vísir - 30.09.1978, Page 15

14
Laugardagur 30. september 1978

Meðfylgjandi kafli er úr bókinni
Einkamól Stefaniu eftir Ásu Sólveigu.
Bókaútgófan Örn og Örlygur
gefur bókina út en kúputeikning
er eftir Hilmar Þ. Helgason
Ég prjóna og tek lifinu rólega.
Helgi eyóir sinum fáu fri-
stundum i geymslunni. Ég spyr
hann einskis en hann ber þaö
meó sér aö eitthvaö er hann aö
smiöa sem á aö koma mér á
óvart. Nokkrum sinnum hefur
hannnæstum talaöaf sér og mig
grunar aöþaö sé rúm eöa vagga
handa stelpunni.
A si'num tima fengum viö
lánaöa vöggu fyrir Stefán og
seinna keyptum viö rúmiö hans
sem Helga þykir alveg
karakterlaust.
Stefán er sofnaöur og sefur nú
i fyrsta sinn i eigin herbergi.
Svefnherbergiö viröist ■ stækka
þegar rúmiö hans er horfiö
þaöan og Helgi hefur orö á þvi
aö þaö sé tómlegt. Hann vill
ævinlega hafa barn 1 vöggu i
svegnherberginu.
— Svo heimilislegt segir hann.
Ég er ekki á þeirri skoöun en
æsi mig ekki gegn þvi.
— Þaö má koma i veg fyrir
þaö á annan máta hugsa ég og
vona aö pillan bregöist mér ekki
annaö hvort ár.
Fillufjandinn sem ég þarf aö
gleypa næstu þrjátiu ár sem
veldur velgju hjá sumum kon-
um nátlúruleysi hjá öörum, fit-
ar margar um fleiri kíló og hjá
okkur öllum eykur hún liVurnar
á blóötappa.
Ég get valiö.
Ég get notaö lykkjuna eöa
gorminn eöa h vaö þaö nú kallast
sem læknar tylla upp I legiö. Þá
blæöir óstffövandi hjásumum og
aörar fá þráláta sllmhúöar
bólgu og ég myndi hata tilhugs-
unina um aöskotahluti innímér.
Ég get <;kki valiöfUm þaö bil
7.200 getnaöarvarnartöflur blöa
mín I framtlöinni.
Ég læt renna I baö fyrir llelga
og hý um rúmiö.
Ég treö þvottavélina fulla og
tek fiskinn úr frystinum þá er
allt klárt fyrir morgundaginn.
Þegar llelgi kemur úr
geymslunni erégaö dútla viö aö
tlna visin hlöö af blómunum
mlnum.
Þau þurfa áburö segi ég og
Helgi býöst til aö sprama á þau.
Ég afþakka og rneöan hann er I
traöi hý ég til kaff i hanrla okkur
Ifann kernur allsnakinn úr
baöiriu honum þykir gaman aö
striplast.
/KUi þaö sé hara ekki vil
leysa,hugsa ég, aö kvenfólk eitt
sé flkiö I aö sýna sig.
flelga þykir afar garnan aö ég
horfi á hann og oröi aörláun
mina á vissum likamshlutum.
Hann sest andspænis mér með
kaffiö og situr þannig aö ég
missiekkiaf neinu. Hann væntir
athygli og ég segi:
— Sætt á þér typpiö núna.
Hann brosir út undir eyru og
lofar mér ýmsu núna á eftir.
— Æi, hugsa ég,ég nenni þvi
ekki núna.
Þaö sem mig langar núna er
aö tala um kynlif okkar. Þaö
virðist kjckiö tækifæri, Stefán
sefur og sjálfur er Helgi meö
hugann viö bóliö. Ég álykt aö
þaö hljóti aö vera betra aö ræöa
þetta hér I stofunni þvi Helgi
viröist svo varnarlaus og viö-
kvæmur i' rúminu láti ég á mér
skilja aö þaö gæti veriö betra.
Ég þori ekki aö snúa mér
beint aö efninu en gantast viö
hannoggef llffærum hans gæiu-
nöfn og einkunn. Ég er aö nálg-
ast umræöuefniö þegar ég finn
snögglega aö löngun mln vakn-
ar. Þaö ruglar mig I riminu en
ég vil ekki láta trufla ætlun
mina og held áfram spjallinu.
Þá minnist ég oröa Hólm-
fríðar. — Láttu þaö eftir þér aö
vera kona. Ég þagna I miöri
setningu og brosi til Helga.
— Hérna eöa inni spyr ég.
Helgi er óviöbúinn og starir.
— Mig langar núna segi ég.
Ég hef aldrei sagt þessi orö
upphátt fyrr. Þaö er skrltið aö
sitja I björtu herbergi, segjandi
oröin horfandi á manninn.
Helgi segir ekkert en tekur
mig I fangiö og ber mig inn I
rúm.
Kkki segir hann orö þegar
hann fer höndum um mig og
ekki heldur þegar hann samein-
ast mér
Af hverju segir hann ekkert,
hugsa ég, hef ég gert einhverja
skyssu núna og þegar óróleiki
minn er um þaö bil aö ræna m ig
aliri ánægju fer um huga minn :
Slefania njóttu þess sjálf,
eftirláttu honum aö hafa
áhyggjur af sjálfum sér.
Éghætli aö hugsa,öll mlnlil-
finning heinist aö þvl aö njóta
hömlulausl. Aldrei áöur hef ég
látið hrlfasl meö aö fullu, alltaf
óttast aöo(inasjálfa migtil fulltj
óttast aö opinbera honum frum
sta:tt eðlið sem é-g gc-ymi
Þú bltur segir hann skyndi
lega og gerir hlé.
Ég skal kyssa á meiddið á
eftir umla ég og hreyfi llkam
ann óþolinmóölega.
l*á hvolfist hiinn yfir mig og
oröin sem ég vildi heyra koma I
snöggum slitróttum setningum.
Þaö er ofsi I atlotum minum,
blandinn ugg þvl nú krefst ég
alls. Hver sekúnda er löng og
dásamleg,alsæl leyfi ég sjálfri
mér aö tjá siöasta augnablikiö
meö langri stunu.
Þaö er éinsog hann hafi beöiö
eftir þvi,andartaki seinna liggj-
um viö baéöi örmagna og sveitt
hliö viö hlið.
Ég finn mér til undrunar aö ég
er feimin| núna, kennd sem
sjaldan hefur þjakaö mig. Ég er
þakklát fýrir myrkriö og þakk-
lát þögninni sem umlykur okk-
ur.
Helgi hlær.
— Stefania segir hann, þú ert
milljón. Ég hélt aö annaöhvort
okkar væri oröiö vitlaust
frammi i stofu áöan, ég trúöi
ekki eigin eyrum.
Hendi hans leitar aö minni og
feimnin fer af mér.
Hamingjusöm höldumst viö i
hendur og löng stund liöur.
— Hefuröu þá aldrei fengiö
fullnægingu fyrr spyr hann og
þaö örlar á tortryggni i rödd-
inni.
— Jú, svara ég sannleikanum
samkvæmt.
— Ég held ekki.
— Heldur þú ekki.ansa ég
hneyksluö,hver ætti aö vita þaö
betur en ég.
— Af hverju æpiröu ekki?
— Mig langar ekki að æpa,
svara ég.
— Mann fer aö gruna margt
segir Helgi og tónninn er veru-
lega andstyggilegur.
Ég ákveö aö stilla skapiö og
útskýri þolinmóö:
— Þaö er ekki alltaf eins,ég
hef sjaldan haft svona krefjandi
þörf einsog núna, þaö eina sem
ekki hefur skeö áöur er þaö aö
ég leyfði þessum tilfinningum
að ráöa.
Helgi strýkur fingri um öxl
mina yfir brjóstin og potar i
maga minn.
— Er þaö satt?
— Já, ég segi þaö er satt. Er
þaö kannski alltaf eins hjá þér?
Hann sniögengur spurninguna
og spyr enn:
— Hefuröu þá ekki látist fá
þaö stundum?
Ég ákveö aö treysta honum.
— Jú þaö hefur komiö fyrir.
Fingurinn hverfur af maga
minum oglófinn er skilinn eftir
einn. Dapurleg þögn rikir I her-
berginumérliggurvið gráti. Ég
sest upp.
— Helgi,biöég,ekki láta einsog
spældur táningur. Ég laug af
nauösyn. Ég laug vegna þess aö
þú kraföist þess aö ég fengi
mitt. Þaö var einsog heimsendir
hjá þér I þetta eina sinn sem ég
kvartaöi.
Égfær ekkert svar,mig lang-
ar annaöhvort aö grenja eöa
berja hann. Mig langar hvort
tveggja og án þess aö ég viti af
geri ég hvort tveggja.
Helgi vindur sér framúr og
spyr hvort ég hafi geggjast.
— Komdu hingaö, hrópa égf
sestu hérna.
— Vektu ekki strákinn.
— Sestu, hrópa ég hærra og
Helgi sest á stokkinn.
Hlustaðu segi ég.
Helgi andvarpar.
Ég leita eftir hendi hans,finn
hanaog mótþróalaust fær ég aö
toga hann nær mér og ég er
rórri.
Helgi minn ,byrja ég,ég
þekki ekki viöbrögö annarra
kvenna en ég held aö ég sé full-
komlega eölileg. Mér þykir gott
aö koma viö þig og gott aö vera
meö þér, en þaö er ekkerl
meginmál fyrir mig aö þaö sé
alltaf jafngott I hvert einasta
sinn.
Kn þaö er llfsspursmál hvort
ég þarf aö Ijúga aö þér eöa ekki.
Ég vil ekki vera gift manni sem
þarf aö hllfa einsog krakka.
Ég er enginn krakki segir
Helgi.
(íott svara ég og sleppi
hönd íians.
Ilann stendurupp og fer þegj-
andi fram
Éghugsa málið og mér sárn-
ar viö hann aö þola ekki sann-
leikann. Mér sárnar llka viö
sjálfa rmg aö hafa gcngiö I
þessa hræsnisgildru en veit aö
þaö var óhjákvæmilegt.
Ég vorkenni sjálfri mér og er
rétt byrjuð aö skæla aftur þegar
Helgi kemur færandi hendi,
kveikir ljósiö og leggur kaffi-
bakkann frá sér á náttboröið.
Hann hellir i bollana og segir:
— Stefania,þú ert vargur.
— Fyrst er maöur bitinn og
svo er maöur barinn.
Ég er í rauninni mjög ánægö
meö þessa lýsingu,ég breiöi úr
mér I rúminu og þigg kaffi.
— Hvar beit ég þig spyr ég.
Hann sýnir mér snyrtileg
tannaför á öxlinni.
— Helduröu aö ég þurfi aö
bera á þaö spritt spyr hann.
Ég flissa.
— Nei, segi ég,ég er ekki
eitrufykomdu ég skal kyssa þaö.
Hann færir sig nær mér, ég
smelli kossi á tannaförin. Hann
snýst i kringum mig,nær i siga-
rettu fram i stofu, kikir á Stefán
og ber kaffibakkannfram aftur.
Hann gengur frá I íbúöinni og
þegar hann hefur komið sér
fyrir i rúminu legg ég höfuöiö á
bringuhans. Hann leikur sér viö
eyru min og segir hugsandi: —
Samt þykir mér ekki eins mikiö
variði þetta ef þú ert ekki með.
Ég gæti knúsaö hann fyrir
þessa skoöun þvi ekkert þætti
mér skelfilegra en maður sem
engu skeytti um mig. Ég segi
honum þaö og bæti viö aö hans
óskir megi ekki fjötra mig. Fái
ég næöi til aö uppgötva sjálfa
mig þurfi hann engu að kviöa
þvi aldrei veröi ég pislarvottur 1
bólinu honum til ánægju.
— Má treysta þvi segir Helgi
striönislega og færir sig i rúm-
inu svo höfuö mitthvilir á hand-
legg hans.
Hann klappar á magann á
mér og segir: — Haldiöi aö þaö
sé munur aö hafa þig svona
aldrei á túr.
— Þú hlýtur aö vera ánægður
meö þaiXsegi ég sposk^á biötimi
er þér alltaf erfiöur.
— Jæja, segir Helgi og viU lit-
iðgera úr þvi en þaö er stundum
ofsa pirrandi.
Ég brosi út I annaö i myrkrini^
stundum er á Helga aö skilja að
ég sé á túr gagngert til aö
svekkja hann. Eftir oröum hans
aö dæma mættistundum ætla aö
ég heföi blæöingar hálft áriö.
— Af hverju læturðu þaö
stoppa þig?
Helgi hváir.
— Alveg get ég hugsað mér aö
vera meö þér þó þannig standi
á.
— Oj bara,segir Helgi af tU-
finningu.
— Hvaö þá,ég ris uppá olnbog-
ann,þaö er mitt blóð og ekkert
ógeöslegt viö þaö.
— Þér finnst þaö kannski ekki
en mér finnst þaö.
— Auk þess er þaö aö tvennu
leyti betra,engin hætta á getnaöi
og ekki þyrfti aö kvarta um
skort á raka segi ég.
— Já segir Helgi maöur heyrir
um karlmenn sem sækjast eftir
þessu en ég er ekki svoleiðis.
— Tepra segi ég.
— Mér dugar fullkomlega að
vera bitinnog harinn segir Helgi
alvarlegur. Svo þrifur hann til
min og viö veltumst hlæjandi
um rúmiö.
Ég er rugluð segi ég eftir
fjórar veltur.
— Hver er ringlaöur spyr
Helgi.þú, hún eöa stelpan? .
Þaö er veinaðaf hlátri i svefn-
herberginu. Stefán birtist I dyr-
unum og horfir þungbúinn á for-
eldra sina stynja af hlátri.
IJss.segir Stefán,læti.
Já,segir Ilelgi,mamma þin
hefur hagaö sér undarlega I
kvóld.
Viö tökum . Stefán upp(
hjálpumst viö aö búa um rúmiö
scrn alll er koiniö I óreiöu,
Stefán býöur pabba sinum aö
sva*fa mig.
Ueröu það,segir Helgi,hún
víldi ómögulega sofna hjá mér.
Stefán tekur hlutverk sitt al-
varleg;i,bann biarofaná migog
syngur,,(;öngum viö I kringum
einiberjarunn".
Þaö krimtir I llelga hinum
megin viö strákinn.
Mér llöur vel.svefninn laöist
aö mér og sigrar mig.
I.augardagur :io. september 1978
15
-rcitt við ásv
Sólveigu rit-
rN6ttin heffur
trwff landi áhrif
raunsaeiS77
•n
bók hennar,
Kinkamál
Sttffaniu,
komur á
markað sfð-
ari hluta
október
— Hvenær byrjaöir þú aö
semja, Asa?
,,Ég skrifaöi svolitiö af ljóöum,
þegar ég var 15-16 ára gömul, en
það fór aldrei lengra. Þegar ég
var litil hugsaði ég alltaf sögu
áður en ég fór aö sofa á kvöldin og
þetta voru þá gjarnan framhalds-
sögur. Fyrst var ég auðvitaö
aðalpersónan i öllum sögunum en
svo fóru aö verða takmörk fyrir
þvi hvað ég komst yfir ein og þá
fór ég að bæta fleirum þarna inn i.
En ég skrifaöi aldrei neitt af
þessu”.
— Svo fórstu aö skrifa og valdir
leikritaformiö. Af hv:erju?
„Sennilega af þvi að mér þykir
samtöl skemmtilegri, en annars
man ég ekki eftir að um neitt sér-
stakt val væri aö ræöa. Leikritin
gerast öll á heimili og fjalla
þannig um samskipti fólks.
Efniviður Einkamála Stefaniu
hentaði hins vegar mun betur i
sögu og kom þannig inn i kollinn á
mér þegar hugmyndin fæddist
fyrir tveimur til þremur árum.
Bókina skrifaöi ég siöan i fyrra-
sumar”.
Sameiginleg reynsla
— Þú skrifar mikiö um fjöl-
skylduna. Viltu viöhalda þvi sam-
býlisformi?
„Þaö þurfa al[ir fastan punkt i
tilveruna en þe’ssi punktur þarf
ekki endilega að vera annar ein-
staklingur. En maöur fæöist inn i
fjölskyldu og þaö er óeölilegt að
rjúfa þau tengsl. Siöan þegar fjöl-
skylda er stofnuö þá rikir
nokkurn veginn sama viöhorf.
— Þaö er mikiö rætt um sam
bandsleysi fólks og þá kannski
ekki sist hjóna.
„Þar sem ég þekki til þá held ég
aö þetta sé svona upp og ofan. Ný-
gift hjón eiga eftir aö kynnast.
Maöur þekkir ekki nokkra mann-
eskju fyrr en hún fer aö vera i
kringum mann meginhluta sólar-
hringsins.
Ef fyrstu átta eða tiu hjóna-
bandsárin liöa svo aö maðurinn
kemur aöeins heim til aö boröa og
sofa er ósköp eölilegt aö hjón
missi hvort af öðru. Þau hafa þá
aldrei náö aö kynnast og þaö er
sorglegt þegar fólk lendir i aö
vera tvenns konar manneskjur,
önnur fyrir heiminn og hin fyrir
einkalifiö. Konur hafa ekki sist
praktiserað þetta.
— Þú sagöir aö hókin snorist
mikiö um konuna. Kr þotta þá bók-
som hiiföar frokar lil kvonna on
karla?
„Alls ekki. Ég skrifa ekki fyrir
annaö kyniö, sérstakan aldur eöa
þjöðfélagshóp. Ilius vegar gæti
karlmaöur aldrei geta upplifaö
sunil af þvi som gorist i þessari
liók. Ilugsanlega gæti hann skrif-
aö uni þaö ef einhver kona skilaöi
þvi sérstakloga lil hans, on aldrei
af cigin reynslu.
Viö sem hiiftim gongiö moö
liiirn og aliö liiirn eigum allar
sameiginlega reynslu. Til dæmis
jH'ssa andstvggilogu la'knisskoö-
un sem allar konur fordæma”.
Getur orðið herská
„Annars or ég okki aö skipa
knnum aö gora þotta oöa Inlt i
vorkum niinum. Mér finnst þaö
afar halliorislogl þogar roynt or
aö liala vil I vrir lölki á scm flosl
um sviöum. Þaö sem hentar ein-
um hentar ekki öörum og þaö er
þetta sem gerir manneskjuna
skemmtilega.
Eonan mætti þó láta þaö vera
að aölaga sig alveg kröfum
mannsins. Til dæmis er ætlast til
aö hún hafi alltaf matinn til þegar
„Mér er illa viö alla fanatík”
honum hentar. þegar hann vill
boröa. Þessi geysilega aðlögun
gagnvart þörfum karlmannsins
býöur upp á kúgun".
— Krtu herská i þossuni ofn-
um?
„Mér er illa viö alla fanatík, on
þegar maöur sér augljósan órétt
getur maöur ekki annað on oröiö
herskár.
Stundum lendir fólk á röngum
bás i lifinu og það getur veriö erf-
itt aö slita sig lausan. Þú sérö
kannski manneskju á skemmti-
staö sem er með metra af óham-
ingju i kringum sig. Menn bölva
þjóöfélaginu ef til vill og vilja
bylta þvi og breyta, og stundum
er ástæöa til þess en stundum
viröist fólk mótmæla bara mót-
mælanna vegna.
Það er slæmt hlutskipti að vera
sú kona sem biöur þess aö karl-
maöur komi og rétti henni upp i
hendurnar það sjálfstæöi sem hún
getur sótt sjálf. Einnig hlytur það
aö vera léttir fyrir karlmanninn
aö losna undan þessari kvöð.
Nóttin truflar raunsæið
— Viltu fá fleiri konur i stjórn-
málaforustu?
„Viö þurfum að komast nær þvi
aö jafna hlutföllin milli karla og
kvenna á þessu sviði sem öðrum.
En það á ekki aö kjósa konu bara
af þvi hún er kona. Þá er ekki um
jafnrétti að ræöa heldur forrétt-
indi.
Þjóöfélagið er allt gegnsvrt af
þvi sem kalla má karlmannaveldi
og meirihluti kvenna er smitaöur
af þeim hugsunarhætti”.
— Skrifarðu bæöi nótt og dag
þegar þú ort meö vork i smfðuin?
„Ég skrifa eitthvaö á hverjum
degi þegar ég er aö semja. Hins
vegar sem ég ekki á nóttunni þótt
ég skrifi þá stundum upp þaö sem
ég hef sett saman yfir daginn.
Nóttin hefur afskaplega trufl-
andi áhrif á raunsæiö og kven-
kynsrithöfundur gotur ekki loyft
sér aö vora tilfinningasamur.
Karlmonn gota þaö on okki konur.
Hjá okkur or slikt strikaö ut og
taliö vora v;omni.
Ég hél' mjög gaman at' þvi aö
skrifa og þarf holst alltaf aö vora
moö oitthvaö i gangi. annars vorö
ég goövond”. sagöi Asa hbojandi.
llún sagöist losa mikiö, liolst
eitthvaö á hverjum degi. en ætti
engan sérstakan uppáhaldsrit-
höfund. Kannski væru þeir marg-
ir ef út i þaö færi.
— Krlu ánægö meö bókina sem
nú kemur á markaö?
„Þegar ég var búin með hana
fannst mér ég ekki geta gert betri
„Ég hef mjög gaman af þvt aö
skrifa”
Kannski
r«t
finnst mér annaö
bok.
seinna moirV
— Kviöir þú gagnrvninni?
„Ég liugsa okki um kritik. en or
alls okki on;om fyrir honni. En
þar som bokin komur okki a
markaö fyrr on soinni liluta okto-
bor þa tilhoyrir kritfkin niorgun-
doginum og ég hugsa okki um
hann núna". —SC
„Kyrst var ég uuövituö uöulporsónun.
('r sjónvarpnlelkritinu Klsu, (Hsll Alfreösson og Margrét Helga Jóhannsdóttlr I hlutverkum slnurn
ViÖfali Sœmundur Guðvinðson
Myitdirx Jont Alexandersson