Vísir - 07.03.1979, Blaðsíða 6

► i " M
Páfaheimsókn
Jóhannes Páll páfi hefur
ákveöiö aö heimsækja fööurland
sitt. Pólland, og veröur þá fyrsti
páfinn sem heimsækir komm-
únistarfki. lieimsóknin mun
standa fyrstu vikuna I júnl I
suraar.
Kosningar í Sovét-
ríkjunum
Þingstörf i kanadiska þinginu
voru óvænt truflub I fyrradag,
þegar mjóróma rödd kallaöi inn
i þingsaiinn: „Bless pabbi!”
Eigandi raddarinnar reyndist
vera Michel Trudeau, þriggja
ára sonur Pierre Trudeau for-
sætisráöherra, en hann og bræö-
ur hans, Justin (7 ára) og Sacha
(5 ára) höföu veriö aö heim-
sækja „pabba”.
Nærstaddir sögbu, aö „pabbi”
heföi fariö hálfvegis hjá sér.
Upplausn í Chad
Sérhver tilraun til stjórnunar
i Chad hefur fariö út um þúfur.
Hikir þar alger upplausn, og
rikiö sjálft ekkert nema nafniö
eitt. Fyrir viku var samiö um
vopnahlé milli Felix Maoums
forseta og Hissen Habre for-
sætisráöherra, en enn vofir yfir
hættan á bor garasty rjöld.
Franskir hermenn, sem i
landinueru hvitum mönnum tii
haids og trausts, hafa mátt hafa
sig alla viö aö verja aö fólk gegn
gripdeildum og sjá þvi fyrir
mat, en hungursneyö rikir I
höfuöborginni.
Bandaríkjamenn
rannsaka Napólí-
vírusinn
Barnasjúkrahúsib I Buffalo i
Bandarlkjunum hefur fengiö
riflegan styrk til þess aö rann-
saka virusinn, sem lagt hefur 70
kornabörn I Napóli I gröfina.
Virus þessi ræöst á öndunar-
færin. Hann fannst fyrst i
mönnum 1960.
„Því miður var ekki nóg að óraga úr þér Sinaí!
Ég þarf að fá þig aftur í stólinn!"
Um 160 milljón kjósendur
Sovélrikjanna kusu á sunnudag-
inn þá frambjóöendur, sem stillt
var upp til þíngs Sovétríkjanna,
æösta ráösins. Þaö voru alls
1,500 frambjóöendur, sem
„kepptu” um 1,500 fulltrúasæti i
báöum deildum ráösins.
Biskupinn og spilin
Henrik Christiansen biskup
kom gamla fólkinu i kirkjusókn
Nörresundby i Danmörku til
aösloöar á dögunum. Sóknar-
nefndarformaöurinn haföi lagt
blátt bann viö þvi, aö gamal-
mennin fengju aö spila i
safnabarheimilinu þeim
stundum, sem þaö var opiö
þessum sóknarbörnum. liins-
vegar máttu þau spila Lúdó og
Damm. Biskupinn skar úr þræt-
unni, sem út af spannst, og
leyföi aö lika væri spilaö á spil.
„Bless pabbi"
LIÐUR AÐ
LEIKSLOK-
UM FYRIR
IDI AMIN
Það hefur verið sagt um forseta
Uganda, Idi Amin, að hann hefði
þurft að vera undir handleiðslu
sálfræðings, strax þegar hann hóf
þjónustu i hernum undir stjórn
Breta fyrir þrjátiu árum.
Þeir fáu, sem þekkja hann vel,
eruþessuþóekki alveg sammála.
Þeir segja, að hann sé slóttugri,
heldur en hann sé geggjaður.
Hann þyki kannski frumstæöur,
en hreint ekki geðspitalamatur —
þótt oft kunni að lita svo út.
Atferli Amins, siðan hann
komst til valda i Uganda i janúar
1971, bendir og óneitanlega til
þess, að það sem hann skortir i
gáfum eða greind, bæti hann sér
upp með hrekkjaviti. Þar á ofan
er maðurinn mælskur i meira en
meðallagi, þótt fagurgalinn dugi
ekki til þess að hylja alveg sam-
viskuleysið og grimmdina.
Það er nú orðið rúmt ár, siðan
Amnesty International hélt þvi
fram, að hann hefði látið myrða
um 300 þúsund manns. Ófáir hafa
týnt tölunni siöan. Flóttafólk frá
Uganda heldur þvi sjálft fram, að
það sé nær hálfri milljón manns-
lifa, sem hann hafi á samvisk-
unni.
Fjölskyldan úr landi
Nú. er svo komið málum i
Uganda.aðmenneygjavonir um,
aö ógnarstjórn Amins hljóti
senn bráöan endi. Uppreisnaröfl
studd af herliði Tanzaniu sækja til
höfuöborgar Uganda, Kampala,
Amin virðist sjálfur horfa fram á
endalokin, þvi að hannhefur sent
nær alla f jölskyldu sina til Libýu i
öruggt skjól undir verndarvæng
vinar hans og samherja, Gaddafi
offursta.
Sjálfur heldur hann það út enn
sem komið er. Enn þverr honum
ekki kjarkurinn, þessum aðaltrúð
heimsmálanna. Það eru ekki
margir dagar, siðan hann i' BBC
breska sjónvarpinu titlaði sjálfan
sig drottnara breska heims-
veldisins, svoað ekki erað sjá, að
sjálfsálitið hafi mikið dvinað.
Hélt hann þvi fram, að hann væri
enn sigursæll, þótt simtalið fengi
bráðan endi, þegar spyrillinn
spurði um gang striðsins. Þá var
skellt á.
Amin fæddisti kringum 1928 og
ætti þvi að vera um fimmtugt.
Hann er af Kakwa-ættbálknum i
norðurhluta landsins, undir
vesturkvisl Nilar. A
Kakwa-mönnum bar aldrei mikið
i Uganda, þar til Amin komst til
valda. Hann var einungis brot af
þeim 10% múhammeðstrúar-
mönnum, sem bjuggu i Uganda.
Helmingur Kakwa-manna var þó
kristinn. Fæstfr af þeim kristnu
eru lengur á lifi. Moröhundar
Amins hafa fyrirkomið mörgum
þeirra, en hinir létu af trúnni til
þess að bjarga liftórunni.
Þegar Amin var i breska hern-
um, þótti hann vinsæll kokkur.
Hann þótti iþróttamaður sæmi-
legur, hlýðinnyfirboðurum sinum
Miövikudagur 7. mars 1979.
VÍSIR
Amin unir sér best i einkennis
búningnum i herforingjaleik
og jafnvel foringjaefni, en tungu-
málaerfiðleikar spilltu þvi, að
hann yrði annað og meira en liö-
þjálfi i her hennar hátignar. Og
þá sem siðar þótti hann ekki stiga
i vitið.
Frami Amins
Það var ekki fyrr en 1961, sem
framasól Amins for fyrst að
hækka á himninum. Sjálfstæðis-
hreyfingin var þá að fá byr undir
báða vængi. Bretar settu á lagg-
irnar sér Afrikudeildir innan ný-
lenduhersins sem fyrsta skrefið í
átt til þess að fela stjórnina inn-
fæddum i hendur. Amin var
meðal þeirra útvöldu og var
sendur til Englands til mennta
1963.
Það sama ár hlaut Uganda
sjálfstæði undir forystu Milton
Obote, forseta. Hálfuári siðarvar
Amin útnefndur næstæðstráðandi
hersins. Yfirmaður hans var
Shabani Opoloto hershöfðingi,
sem átti eftir að hafa afdrifarik
áhrif á frama Amins. Þeir tveir
hötuðu hvorn annan af öllu
hjarta.
Obote dró taum Amins og hefur
vafalaust séð mikið eftir þvi sið-
an. Opoloto hafði sakað Amin um
spillingu og brask og gat fært á
það öruggar sönnur. Obote hafn-
aði kröfum þingsins um rann-
sókn, fimm ráðherrar voru látnir
vikia ogþingið leyst upp. Opoloto
I
j Júpiter
Myndin hér við hliðina er
Iein af þeim, sem borist
hafa frá geimfarinu
IVoyager I. Hún er tekin
af Júpíter. Eftir að hafa
I verið send til jarðar og
’ siðan símleiðis hingað, er
[ hún kannski orðin nokkuð
óskýr, en af henni og öðr-
[ um ámóta myndum telja
I vísindamenn sig vera
| nokkru nær um þessa
Ifjarlægu plánetu. Hring-
irnir á Júpíter eru taldir
Ivera gígar, sem myndast
hafa, þegar loftsteinar
I hafa rekist á yfirborð
1 Júpíters. Þá telja menn
I sig geta séð, að yf irborðið
| hafi verið að breytast.
I
l___________________
var sparkað og Amin fékk hans
starf.
Næstu fjögur árin var Amin
auðmjúkur og tryggur þjónn
Obote. Eina, sem á skyggði, var
að hann hækkaði einungis mú-
hammeðstrúarmenn i tign innan
hersins. Og þá helst norðanmenn.
Obote sá hættuna, en gat litið að
gert.
Valdaránið 1971
1970 var Amin ákærður fyrir
misferli, og i janúar 1971 reyndi
Oboteaðvikja honumúrembætti.
Meðan forsetinn var á samveldis-
ráöstefnui Singapore, reynduað-
stoðarforingjar Amins að telja
hann á aðhrifsavöldin. Aminvar
tregur til.
Byltingin var ein sú hlálegasta,
sem um getur. Einhverjir flutn-
ingar voru á hernum, og vaknaði
Amin að næturlagi við, að her-
flokkur kom i herbuðirnar, þar
sem hann hélt til. Þjónn hans
æpti, að árás hefði verið gerð. Þvi
fór fjarri, en Amin trúði þessari
vitleysu og flúði I dauðans ofboði.
Menn voru felldir á flóttanum og
Amin var allt i einu um hánótt
kominn i þá aðstöðu, sem hann
vissi, að hann gat ekki sloppið
heilskinna úr. Það var enginn
annar kostur, en snúast til varn-
ar, eða öllu heldur sóknar.
Byltingin var hafin.
Byltingunni var vel fagnað
heima sem erlendis, en þvi hafa
allir gleymt i dag. Bretar viður-
kenndu i hvelli hina ný ju s tjórn og
lofuðu þriggja milljarða króna
efnahagsaðstoð, sem aldrei var
þó látin i té.
Fljótt sýndi Amin á sér sina
réttu hlið. öllum ibúum landsins
af Asiuættum var visað úr landi,
og fengu skamman tima til
stefnu. Eignir þeirra voru upp-
tækar gerðar, og flóttafólkið
hrakið á flóttanum, rænt og
ruplað, og konunum nauðgað.
Umheiminum blöskraði, en
enginn hafðist frekarað, en þegar
Hitler var að murka lifið úr Gyð-
ingunum.
Uganda átti eftir að biða mikið
efnahagslegt tjón af missi þess-
ara traustu borgara, sem voru
mikil undirstaða verslunar og
iðnaðar i Uganda.
Siðan hefur enginn endir verið á
fréttum af hrottalegri ógnar-
stjórn Amins sem hefur reynt að
breiða yfir viðurstyggðina með
þvi að þræta fyrir allt og slá ryki i
augu alheimsálitsins með hverri
yfirlýsingunniannarri fáránlegri.
Jafnvel erlendir gestir hafa
ekki getað verið óhultir fyrir
morðfýsn Amins. Mönnum er
ekki enn úr minni þáttur Amins i
flugráni Palestinuskæruliða, sem
héldu á Entebbe-flugvellinum 100
Gyðingum i gisl. Um heim allan
fögnuðu menn, þegar israelskum
vikingasveitum tókst aö frdsa