Morgunblaðið - 19.07.2001, Qupperneq 2

FRÉTTIR
2 FIMMTUDAGUR 19. JÚLÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur sýknaði í gær
íslenska ríkið af öllum kröfum sem Alþýðu-
samband Íslands setti fram vegna lagasetn-
ingar um kjaramál fiskimanna í vor.
Dómurinn féllst ekki á að lögin, sem bundu
enda á verkfall sjómanna, hefðu ekki átt að ná
til þeirra aðildarfélaga Alþýðusambandsins sem
ekki áttu í verkfallsátökum né heldur að þau
fælu í sér ólögmæta skerðingu á samningsfrelsi
og verkfallsrétti. Héraðsdómur, sem var fjöl-
skipaður, hafnaði öllum kröfum og gerði hvor-
um málsaðila að bera sinn kostnað vegna máls-
ins, en bæði ríki og Alþýðusamband höfðu farið
fram á að hinn aðilinn greiddi málskostnað.
Dómnum áfrýjað til Hæstaréttar
Alþýðusambandið vísaði í kröfum sínum til
74. greinar stjórnarskrárinnar um félagafrelsi
en héraðsdómur taldi að hún næði ekki til þess
að löggjafanum væri óheimilt að setja lög sem
takmörkuðu eða sviptu stéttarfélög verkfalls-
rétti ef til grundvallar lægju efnislega hlut-
lægar forsendur, þ.e. brýn nauðsyn til að koma
í veg fyrir verkföll. Það var mat dómsins að
þegar sett voru lög á verkfall sjómanna í vor
hefðu aðstæður verið á þann veg að löggjaf-
arvaldinu hefði verið heimilt að skerast í leikinn
án þess að varðaði 74. grein stjórnarskrárinnar.
Gylfi Arnbjörnsson, framkvæmdastjóri Al-
þýðusambandsins, segir ljóst að dómnum verði
áfrýjað. „Við teljum mjög brýnt að málið fari
áfram fyrir Hæstarétt og verður strax farið að
vinna í því. Málið er einfaldlega of stórt til þess
að það dugi að fara með það fyrir eitt dómsstig.
Það hefur ekki verið látið reyna á þetta ákvæði
stjórnarskrárinnar [74. gr.], sem er fremur
nýtt, um lögverndun stéttarfélaga og starfsemi
þeirra. Við teljum mjög brýnt að þessi mörk
verði skýrð, hvaða heimildir löggjafinn hafi til
að grípa inn í þetta ákvæði stjórnarskrárinnar.“
Gylfi segir dóminn vissulega vera nokkur
vonbrigði enda hafi verið farið af stað með það
fyrir augum að löggjafinn hafi gengið lengra en
stjórnarskráin heimili og jafnframt segir hann
Alþýðusambandið mjög ósátt við hvernig
stjórnvöld brjóti á samningsrétti stéttarfélaga
og telur brýnt að á það reyni á æðri dóms-
stigum.
Sjávarútvegsráðherra sá sér ekki fært vegna
anna að tjá sig um dóminn en Þorsteinn Geirs-
son, ráðuneytisstjóri sjávarútvegsráðuneytis,
sagði að þar ríkti almenn ánægja með nið-
urstöðuna. „Niðurstaðan er talin vera bæði
vönduð og vel grunduð. Hins vegar liggur fyrir
að málinu verður áfrýjað, þannig að næst verð-
ur það flutt og varið í Hæstarétti,“ sagði Þor-
steinn og bætti við að setning laga á sjómanna-
verkfall hafi byggst á ákveðnum lagaskilningi
sem nú hafi verið staðfestur í Héraðsdómi
Reykjavíkur.
Dómur genginn í máli Alþýðusambands Íslands gegn ríkisvaldinu
Ríkið sýknað af öllum kröfum
HJALTI Sæmundsson, aðalvarð-
stjóri hjá Landhelgisgæslunni, sagði
í samtali við Morgunblaðið í gær að
hann teldi ljóst að hefði Una í Garði
sent tilkynningar um staðsetningu
eins og gert er innan fjareftirlits
Landhelgisgæslunnar væru miklar
líkur til þess að björgun skipverj-
anna sem komust af hefði gengið
miklu hraðar fyrir sig.
Tveir menn eru taldir af eftir að
báturinn fórst aðfaranótt þriðju-
dags. Hjalti sagði að í kjölfar slyss-
ins hefði stofnunin tekið ýmis atriði
varðandi björgunina til athugunar.
Hjalti segir að Una í Garði hafi
verið búin Inmarsat-C gervihnattar-
búnaði sem var stilltur þannig að
hann sendi frá sér boð um staðsetn-
ingu skipsins á tólf klukkustunda
fresti. Þau boð fóru í STK-kerfið.
Síðasta sending frá skipinu kom kl.
20:47. Talið er að skipið hafi farist
um sex klukkustundum síðar.
Inmarsat-C kerfið sem notar GPS
er mjög nákvæmt og skeikar stað-
setningu skipa vart meira en 50
metrum. Hjalti segir hins vegar að
upplýsingar Tilkynningarskyldunn-
ar um staðsetningu skipa frá Inm-
arsat-C kerfum séu settar inn í svo-
kallað reitakerfi Tilkynningar-
skyldunnar. Þegar ljóst varð að líkur
væru til þess að Una í Garði hefði
farist fékk Landhelgisgæslan þær
upplýsingar frá Tilkynningarskyld-
unni að síðasta staðsetning skipsins
hefði verið innan svæðis sem var um
305 ferkílómetrar að stærð. Þá hafi í
raun enginn vitað með vissu hvort
Una í Garði var í höfn eða ekki. Hefði
skipið verið innan fjareftirlitsins
hefðu miklu nákvæmari upplýsingar
um staðsetningu þess legið strax fyr-
ir.
Þá hefði það hjálpað mikið til ef
skipið hefði tilkynnt sig úr höfn.
Langflest íslensk fiskiskip eru nú
búin sjálfvirkum tilkynningar-
skyldubúnaði. Annars vegar er not-
ast við Inmarsat-C gervihnattarbún-
að en hins vegar við svokallað
STK-kerfi. Yfir 1.300 íslensk skip
eru búin STK-tækjum en þau senda
boð til landstöðva. Þær stöðvar ná
um 40–50 sjómílur eftir aðstæðum.
Hjalti segir að víða séu „svartir
blettir“ í STK-kerfinu og skip og
bátar séu því sífellt að detta inn og út
úr kerfinu.
Þá segir Hjalti ljóst að dreifikerfi
STK-kerfisins þoli ekki samanburð
við Inmarsat-C. „Það er eiginlega
ekki fyrr en farið er upp undir fjörur
við há fjöll þannig að fjöllin beri í
milli skipsins og gervihnattarins,
sem er yfir miðbaug, að Inmarsat-C
kerfið dettur út,“ segir Hjalti.
Svartir blettir ekki margir
Eiríkur Þorbjörnsson rafmagns-
tæknifræðingur, sem hefur unnið að
uppsetningu og viðhaldi á STK-kerf-
inu fyrir Tilkynningarskylduna,
sagði í samtali við Morgunblaðið í
gær að svartir blettir í kerfinu væru
ekki margir og unnið væri að því að
fækka þeim enn frekar. Helst dyttu
skip og bátar út úr kerfinu fyrir
Hornbjargi. Þá væri langdrægni
kerfisins ekki næg undan Höfn í
Hornafirði. Að öðru leyti virkaði
STK-kerfið mjög vel innan 40–50
sjómílna.
Gæslan fékk ekki nákvæmar upplýsingar um staðsetningu Unu í Garði
Björgun hefði getað
gengið hraðar fyrir sig
Fylgstu
með
nýjustu
fréttum
www.mbl.isÖrn stefnir á verðlaunapall
á HM í Japan / C1
KR tapaði í Albaníu og missti
af Galatasaray / C2
4 SÍÐUR
Viðskiptablað
Morgunblaðsins
Sérblað um viðskipti/atvinnulíf
12 SÍÐUR
Sérblöð í dag
ÁSGEIR Sverrisson hefur tekið við
fréttastjórn erlendra frétta á Morg-
unblaðinu í stað Steingríms Sigur-
geirssonar sem
horfið hefur til
framhaldsnáms
við Harvard-há-
skóla í Cambridge
í Bandaríkjunum.
Ásgeir Sverris-
son er fæddur 7.
janúar 1960.
Hann varð stúd-
ent frá Mennta-
skólanum í
Reykjavík árið
1979 og lagði síðan stund á heimspeki
við Háskóla Íslands. Eftir nám vann
Ásgeir sem þýðandi, kennari og tón-
listarmaður. Frá árinu 1986 starfaði
hann á ritstjórn Morgunblaðsins sem
blaðamaður, löngum sem umsjónar-
maður erlendra frétta uns hann varð
fréttastjóri erlendra frétta árið 1994.
Ásgeir gegndi því starfi til ársbyrj-
unar 1997 að hann fór til náms og
starfa á Spáni um eins árs skeið. Eftir
heimkomuna hóf hann aftur störf á
ritstjórn Morgunblaðsins og hefur
m.a. ritað reglulega Viðhorfsdálka.
Ásgeir Sverr-
isson frétta-
stjóri er-
lendra frétta
Ásgeir
Sverrisson
ÞEIR virkuðu svangir skarfarnir í
Oddbjarnarskeri á Breiðafirði og
létu vel í sér heyra og hafa eflaust
beðið í ofvæni eftir því að mamma
þeirra verndaði þá frá forvitnum
gestum og kæmi jafnframt með
eitthvert æti handa þeim.
Beðið eftir
mat í gogginn
Ljósmynd/Friðþjófur Helgason
MENNIRNIR sem komust af þeg-
ar Una í Garði sökk út af Skaga-
firði aðfaranótt þriðjudags heita:
Hjalti Ástþór Sigurðarson, skip-
stjóri, Leó Þorsteinsson, vélstjóri,
Ásgrímur Pálsson, stýrimaður, og
sonur hans, Gunnlaugur Ásgríms-
son.
Lögreglan í Keflavík tók skýrslu
af skipverjunum í gær.
Mennirnir tveir sem fórust með
skipinu hétu Árni Pétur Ólafsson,
matsveinn, og Ástmar Ólafsson,
vélarvörður.
Komust af
þegar Una í
Garði sökk
MAÐUR um tvítugt var handtekinn
á Keflavíkurflugvelli á sunnudags-
kvöld, en hann var með 80 grömm af
hassi í öðrum skónum.
Tollgæslan á Keflavíkurflugvelli
stöðvaði manninn við tollskoðun í
Leifsstöð. Málið telst upplýst.
Með hass
í skónum
♦ ♦ ♦
LÖGREGLAN í Keflavík þurfti í
gær að aðstoða þrjá Þjóðverja sem
voru blautir og kaldir við Djúpa-
vatn.
Að sögn lögreglunnar kom til-
kynning frá vegfaranda, sem
staddur var við Djúpavatn, rúm-
lega hálf fimm. Þjóðverjarnir
höfðu komið til hans og verið frek-
ar illa á sig komnir vegna kulda og
bleytu.
Lögreglan fylgdi ferðamönnun-
um, sem hafa eitthvað vanmetið ís-
lenska veðráttu að hennar sögn, á
gistiheimili í Hafnarfirði.
Aðstoða
þurfti
ferðamenn
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦