Morgunblaðið - 11.09.2001, Qupperneq 1

206. TBL. 89. ÁRG. ÞRIÐJUDAGUR 11. SEPTEMBER 2001 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
STOFNAÐ 1913
MORGUNBLAÐIÐ 11. SEPTEMBER 2001
VERÐBRÉFAMIÐLARI situr undir
línuriti sem sýnir lækkun hluta-
bréfavísitölunnar í Frankfurt
(DAX) í Þýskalandi í gær. Vísitalan
lækkaði þá mest um 3,35 prósent,
en náði sér aftur á strik með kvöld-
inu. Hvarvetna á mörkuðum í Evr-
ópu lækkaði gengi bréfa og fór
FTSE-vísitalan í Bretlandi niður
fyrir 5.000 stig í fyrsta sinn í nærri
þrjú ár, en líkt og DAX náði hún sér
aftur á strik þegar viðskipti hófust
á mörkuðum vestanhafs. Í Tókýó
hafði Nikkei-vísitalan lækkað um
rúmlega 321 stig við lokun í gær,
eða rúm þrjú prósent. Hafði hún
ekki staðið lægra í sautján ár. Við
lok markaða í New York var staða
helstu vísitalna, Dow Jones og
Nasdaq, nær óbreytt frá því um
morguninn.
Hagvöxtur í heiminum mun
aukast um aðeins 2,7% á þessu ári,
að því er yfirmaður Alþjóðagjald-
eyrissjóðsins (IMF) greindi frá í gær
og er þessi spá sjóðsins lægri en
fyrri spá, sem hljóðaði upp á 3,3%
hagvöxt. Sjóðurinn reiknar þó með
að vöxturinn aukist á næsta ári.
Heildarframleiðsluaukning í
heiminum mun að öllum líkindum
aukast á næstu mánuðum í kjölfar
lækkandi olíuverðs, vaxtalækkana
og vegna þess að tækniframfarir
lofa enn góðu, sagði Horst Koehler,
framkvæmdastjóri IMF, á frétta-
mannafundi í Berlín í gær. „Það
bendir allt til þess, í ljósi nákvæmra
athugana, að bataöflin hafi betur á
endanum,“ sagði hann.
IMF mun leggja fram nýja
skýrslu um útlitið í efnahagsmálum
í heiminum á fundi í Washington
síðar í mánuðinum. Koehler kvaðst
reikna með því að efnahagsbati yrði
í Bandaríkjunum undir árslok og að
hagvöxtur í Evrópu yrði tiltölulega
góður, eða um tvö prósent.
Reuters
IMF spáir 2,7% hagvexti
NORSKI Verkamannaflokkurinn
galt „sögulegt afhroð“ í þingkosning-
unum í gær eins og Jens Stolten-
berg, formaður flokksins og for-
sætisráðherra, komst að orði þegar
hann ávarpaði flokksmenn á kosn-
ingavöku í gærkvöld.
Að því er fram kom á kosningavef
Aftenposten í gærkvöld, þegar talin
höfðu verið 98% atkvæða, blasti við
að Verkamannaflokkurinn fengi 43
þingmenn og missti 22, fengi rúm-
lega 24% atkvæða, eða um tíu pró-
sentum færri atkvæði en í síðustu
kosningum. Hefur flokkurinn ekki
verið fámennari á þingi síðan 1924.
Aftur á móti var greinilegt að sig-
urvegarar kosninganna voru Hægri-
flokkurinn og Sósíalíski vinstriflokk-
urinn. Hægriflokkurinn bætir við sig
15 þingsætum og fær 38, bætir við
sig um sjö prósenta fylgi og fær rúm-
lega 21% atkvæða. Sósíalíski vinstri-
flokkurinn bætir við sig 14 sætum og
fær 23, bætir við sig um
fimm prósenta fylgi og fær
rúm 11% atkvæða. Hafði
Aftenposten eftir leiðtoga
Hægriflokksins, Jan Peter-
sen, að hann hefði áhuga á
að ræða við leiðtoga annarra
flokka en vinstriflokkanna
um möguleika á myndun
meirihlutastjórnar.
Forsætisráðherraefni
miðflokkanna, Kjell Magne Bonde-
vik úr Kristilega þjóðarflokknum,
kvaðst ekki myndu kasta sér um-
hugsunarlaust í fang Hægriflokks-
ins. Flokkur Bondevik missti þrjá
þingmenn og fær 22. Fylgi Fram-
faraflokksins hélst svo að segja
óbreytt, en flokkurinn bætti þó við
sig manni og hlaut 26.
Samanlagður þingmannafjöldi
Hægriflokksins, Kristilegra og
Framfaraflokksins er 86 menn, sem
dygði til meirihluta á þinginu, þar
sem eru 165 sæti. Frétta-
skýrandi Aftenposten sagði
í nótt að það væri Kristilegi
þjóðarflokkurinn sem hefði í
hendi sér hvort mynduð yrði
stjórn hægriflokkanna eða
hvort stjórn Verkamanna-
flokksins sæti áfram. Bæði
Stoltenberg og Petersen
vildu fá Bondevik til stjórn-
armyndunarviðræðna.
Skömmu eftir miðnætti í gær að
norskum tíma komu leiðtogar flokk-
anna saman í þinginu til umræðna og
fékk Stoltenberg fyrstur orðið. Hann
ítrekaði þau skilaboð sem hann hafði
sent flokksmönnum sínum fyrr um
kvöldið, að hann myndi ekki segja af
sér fyrst um sinn. Þó væri ljóst að
stjórnin myndi fara frá.
Venstre, undir forystu Lars Spon-
heim, tapaði fjórum af sex þing-
mönnum sínum og þar með er úr
sögunni sá möguleiki að bandalag
miðjuflokkanna, Kristilega þjóðar-
flokksins, Miðjuflokksins og
Venstre, geti komið saman stjórn.
Þótt sá draumur hvalveiðisinnans
Steinars Bastesen að fá að velja
næsta forsætisráðherra Noregs hafi
ekki ræst brosti eini þingmaður
Strandflokksins breitt eftir að ljóst
var að hann náði endurkjöri. Fram
eftir kvöldi í gær leit reyndar út fyrir
að flokkur hans næði inn þrem
mönnum en svo fór þó ekki.
Sænska dagblaðið Aftonbladet
setti í nótt afhroð Verkamanna-
flokksins í breiðara norrænt sam-
hengi og telur blaðið að kreppa sé
komin í sósíaldemókratíska hug-
myndafræði á Norðurlöndum. Verði
leiðtogar sósíaldemókratískra flokka
að setjast niður og ræða hvað megi
taka til bragðs. Í fréttum sínum af
kosningaúrslitunum leggja flest nor-
rænu blöðin megináherslu á afhroð
Verkamannaflokksins.
Verkamannaflokkurinn geldur sögulegt afhroð í þingkosningunum í Noregi
Hægriflokkarnir fá saman-
lagt meirihluta þingsæta
Jan Petersen
Ísraelar vilja að Arafat og Peres
komi saman í Erez á landamærum
Ísraels og Gaza-svæðisins en Palest-
ínumenn léðu aðeins máls á því að
viðræðurnar færu fram í Egypta-
landi. Ólíklegt þykir að viðræðurnar
leiði til vopnahlés þótt svo fari að
samkomulag náist um fundarstaðinn.
Palestínumenn telja að Peres hafi
takmarkað umboð til að semja og Ar-
iel Sharon, forsætisráðherra Ísraels,
er tortrygginn í garð Arafats og telur
hann ekki hafa í hyggju að binda
enda á ofbeldið sem staðið hefur í
tæpt ár.
Colin Powell, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, kvaðst vera að reyna
að fá Ísraela og Palestínumenn til að
hefja að nýju viðræður um samstarf í
öryggismálum.
Fimm gyðingar og þrír herskáir
Arabar biðu bana í tveimur sprengju-
tilræðum og skotárás úr launsátri á
sunnudag. Tugir Ísraela særðust. Í
öðru sprengjutilræðanna sprengdi
ísraelskur Arabi sig í loft upp við lest-
arstöð í ísraelska bænum Nahariya
og varð þremur gyðingum að bana.
Er þetta í fyrsta sinn sem ísraelskur
Arabi gerir slíka sjálfsmorðsárás.
Íslamska hreyfingin Hamas
kvaðst hafa staðið fyrir tilræðinu og
sagði það sanna að hún gæti gert
sprengjuárásir í Ísrael þótt sjálf-
stjórnarsvæðum Palestínumanna
væri lokað.
Mannskæð átök í Miðausturlöndum
Reynt að semja
um vopna-
hlésviðræður
Jerúsalem. AP, AFP.
ÍSRAELAR og Palestínumenn sögðust í gær vera tilbúnir að efna til við-
ræðna í dag milli Yassers Arafats, leiðtoga Palestínumanna, og Shimons Per-
es, utanríkisráðherra Ísraels, til að freista þess að ná samkomulagi um
vopnahlé þrátt fyrir mannskæðar árásir herskárra Araba um helgina. Þeir
deildu þó enn um hvar viðræðurnar ættu fara fram.
HUNDRUÐ manna komu saman í
gær í Minsk, höfuðborg Hvíta-
Rússlands, til að mótmæla sigri
Alexanders Lukashenkos í forseta-
kosningunum á sunnudag.
Lukashenko, sem tók við forseta-
embættinu árið 1994, hlaut nær 76%
atkvæða í kosningunum. Öryggis-
og samvinnustofnun Evrópu, sem
hafði eftirlit með framkvæmd kosn-
inganna, segir þær ekki hafa farið
fram með lýðræðislegum hætti.
Reuters
Mótmæli
í Minsk
HAFNAR eru tilraunir með
fyrsta bóluefnið gegn reyking-
um, að því er greint er frá á
fréttavef breska ríkisútvarps-
ins, BBC. Sextíu sjálfboðaliðar
taka þátt í tilrauninni, sem gerð
er í Belgíu. Bóluefnið, er nefn-
ist „tanic“, á að hjálpa fólki að
hætta að reykja með því að
stöðva nikótínið úr tóbakinu á
leið þess til heilans og koma
þannig í veg fyrir ávanabind-
ingu.
Gangi tilraunin vel vonast
framleiðendur bóluefnisins,
breska lyfjafyrirtækið Xenova,
til þess að það verði komið á
markað innan fimm ára.
Reykingavarnir
Tilraun
með
bóluefni