Morgunblaðið - 11.09.2001, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 ÞRIÐJUDAGUR 11. SEPTEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Norræn hjúkrunarráðstefna
Gjörgæsla og
svæfingar
NOKIAS er skamm-stöfun á heiti ráð-stefnu sem nor-
rænn samstarfshópur
gjörgæslu- og svæfingar-
hjúkrunarfræðinga stend-
ur að og haldin er þriðja
hvert ár. Slík ráðstefna
verður haldin hér í fyrsta
skipti á Íslandi á Grand
Hótel í Reykjavík og hefst
nk. föstudag 14. september
kl. 18. Ráðstefnunni verður
fram haldið daginn eftir til
kl. 18 og á sunnudag til kl.
17.30. Ásrún Kristjánsdótt-
ir svæfingarhjúkrunar-
fræðingur er í forsvari fyrir
fjögurra manna ráðstefnu-
nefnd. Hún var spurð hvað
þarna ætti að fjalla um?
„Yfirskrift ráðstefnunn-
ar er; Nútímatækni og sið-
fræði innan gjörgæslu- og svæf-
ingarhjúkrunarfræði. Við erum
með þrjátíu norræna fyrirlesara
og fjóra íslenska.“
– Hefur tækni breyst mjög mik-
ið á þessum sviðum?
„Já, tæknivæðing innan heil-
brigðisþjónustunnar hefur verið
gífurleg í þágu sjúklingsins og
einnig hefur hún létt undir með
starfsfólkinu. Það helsta sem hefur
breyst er að hraðinn hefur aukist
og skurðstofutíminn hefur jafnvel
orðið styttri. Vera sjúklings á
sjúkrahúsinu hefur líka orðið
styttri. Þetta gefur okkur ástæðu
til að staldra við og huga að mann-
legum þáttum í þessu umhverfi. Á
ráðstefnunni talar Jón Sigurðsson,
sérfræðingur í gjörgæslu- og svæf-
ingarlækningum, sem varð fyrir
því óhappi að lenda í slæmu bílslysi
og hefur reynslu af því að vera
sjúklingur og sérfræðingur í okkar
umhverfi og mun hann opna ráð-
stefnuna með því að segja okkur
frá þeirri lífsreynslu. Jafnframt
verða kynnt hinar ýmsu norrænu
hjúkrunarrannsóknir sem tengjast
þessum málaflokki og erum við
með fyrirlesara sem er í farar-
broddi í faginu frá sérhverju nor-
rænu landi. Þeir munu ræða um
fyrrnefnt efni.“
– Vegna hvers ætlið þið að ræða
um siðfræði núna?
„Við ræðum um siðfræðina
vegna þess að hún fjallar um það
hvað er rétt. Við getum haft hana
að leiðarljósi þegar verið er að
fjalla um hvað sé rétt eða rangt að
gera. Hún leysir okkur þó ekki frá
þeirri ábyrgð að taka ákvarðanir
en er okkur til viðmiðunar í hinum
ýmsu erfiðu aðstæðum sem oft
koma upp í okkar umhverfi.“
– Hvers konar siðfræðileg álita-
mál brenna helst á ykkur?
„Það mætti nefna t.d. sjúkling á
gjörgæslu í öndunarvél sem ekki
hefur getu til að svara til um hvaða
meðferð hann vill fá eða ekki fá.
Hvað er þá rétt að gera?“
– Hvaða ráð gefur siðfræðin við
þessu?
„Siðfræðin getur bent okkur á
að fara eftir lögum, reglum og að-
stæðum hvers og eins hverju sinni
og möguleikum sem eru fyrir
hendi. Siðfræðin er
mjög margvísleg og
maður þarf menntun og
þroska til að segja til
um val.“
– Hefur starfið á
gjörgæsludeild orðið
erfiðara með aukinni
tækni hvað siðfræði snertir?
„Já, með aukinni tækni höfum
við meiri möguleika á að halda
fólki á lífi en gæði lífs þess geta
verið álitamál. Þar kemur siðfræð-
in inn í myndina. Þetta snertir
sjúkling og starfsmann en hitt er
líka erfitt hvað álagið er orðið mikil
á starfsfólk í þessu umhverfi. Það
álag er orðið gífurlega mikið og á
ég þá bæði við um gjörgæslu- og
svæfingardeildir.“
– Er langt síðan þessar ráð-
stefnur hófust?
„Þetta er fimmta NOKIAS-ráð-
stefnan og hafa hinar staðið á hin-
um Norðurlöndunum. Hins vegar
hefur þessi hópur fræðsludaga eða
ráðstefnur í sínu landi tvisvar á
ári.“
– Er svipað ástand og hér innan
gjörgæslu- og svæfingardeilda á
hinum Norðurlöndunum?
„Já, við höldumst í hendur með
mjög margt. Álagið þar ytra er líka
mikið og fólkið er fleira en þar hafa
átt sér stað miklar breytingar líka í
stjórnun og skipulagi sjúkrahúsa
sem hefur haft mjög mikil áhrif of-
an á allt annað. Sjúkrahús hafa
verið sameinuð með mjög misjöfn-
um árangri sem hefur komið niður
á þessum deildum eins og öllum
öðrum á viðkomandi sjúkrahúsum.
Það þarf að fara mjög varlega í
sameiningu stofnana svo að það
bitni ekki illa á þjónustunni við
sjúklinga og líðan starfsmanna.“
– Er nútímatækni og siðfræði
mikilvægur málaflokkur?
„Já, þessi málaflokkur mun í æ
ríkari mæli setja svip sinn á um-
ræðu um hlutverk og ábyrgð heil-
brigðisþjónustunnar. Við aukna
tækniþróun gæti þörfin fyrir
breytta menntun starfsmanna
einnig átt sér stað. Við
þurfum að hafa í huga
að starfið getur breyst í
næstu framtíð. Meðal
þeirra fyrirlesara sem
við fáum til okkar á ráð-
stefnuna er Erik Fosse
sérfræðingur í brjóst-
holsskurðlækningum frá Riks-
hospitalet í Ósló sem mun einmitt
fjalla um þennan málaflokk, þ.e.
áhrif nýrrar tækni á meðferð sjúk-
linga almennt oginnkomu starfs-
fólks með aðra menntun en hefur
mest tíðkast, svo sem verkfræð-
inga, eðlisfræðinga og stærðfræð-
inga.“
Ásrún Kristjánsdóttir
 Ásrún Kristjánsdóttir fæddist
í Reykjavík 13.3. 1952. Hún lauk
prófi frá Hjúkrunarskóla Íslands
1975, BSc-prófi í svæfing-
arhjúkrun frá Umea í Svíþjóð
1981 og University Diploma í
hjúkrunarkennslu frá Gauta-
borgarháskóla 1988. Hún lauk
og prófi í stjórnun og rekstri í
heilbrigðisþjónustu frá HÍ 1999
og mastersprófi í uppeldis- og
menntunarfræðum frá fram-
haldsdeild Kennaraháskóla Ís-
lands 2000. Hún hefur starfað
sem svæfingarhjúkrunarfræð-
ingur víða hér og í Svíþjóð og var
um árabil stundakennari í svæf-
ingarhjúkrun við HÍ. Ásrún er
gift Guðjóni Vilbergssyni lækni
og eiga þau þrjú börn.
Álagið gífur-
lega mikið á
gjörgæslu-
og svæfingar-
deildum
NÍU grunnskólanemendur á aldr-
inum 10–15 ára fengu afhent verð-
laun í nýsköpunarkeppni grunn-
skólanemenda í Gerðubergi á
laugardag. Verðlaun voru veitt í
þremur flokkum, fyrir bestu upp-
finningu, formhönnun og hug-
búnað. Forseti Íslands, Ólafur
Ragnar Grímsson, afhenti verð-
launin og fékk hann að gjöf fernu-
opnara, sem var ein af hugmynd-
unum sem bárust í keppnina.
Sunna Rán Stefánsdóttir, 13 ára
úr Gagnfræðiskólanum í Mos-
fellsbæ fékk fyrstu verðlaun í
flokki uppfinninga fyrir margfalda
bréfaklemmu. Önnur verðlaun
fékk Ástþór Ernir Hrafnsson, 11
ára í Öldutúnsskóla fyrir hugmynd
sína „Hengjarann“ og Jónína Mar-
grét Sigurðardóttir, 13 ára nem-
andi í Fossvogsskóla fékk þriðju
verðlaun fyrir „Lyfjaþurrku“.
Í flokki formhönnunar féllu
fyrstu verðlaun í skaut Ölvirs F.
Guðmundssonar, 11 ára nemanda í
Grunnskólanum á Blönduósi fyrir
Game Boy tölvuleikjabelti, Linda
Ósk Árnadóttir, 11 ára í Melaskóla
fékk önnur verðlaun fyrir geymslu
á barnavagni og Lilja Hlín Péturs-
dóttir, 11 ára í Lækjarskóla þriðju
verðlaun fyrir úlpu- og peysu-
stand.
Jóhannna Höeg Sigurðardóttir,
10 ára í Gnúpverjaskóla, fékk
fyrstu verðlaun í flokki hugbún-
aðar fyrir forritið „Amma segir
sögur“, Bjarni Daníel Ýmisson, 12
ára í Öldutúnsskóla fékk önnnur
verðlaun fyrir básaopnara og
Dórothea Höeg Sigurðardóttir, 15
ára í Flúðaskóla, fékk þriðju verð-
laun fyrir forritið „Músin og dýrin
í sveitinni“. Hún fékk einnig verð-
laun í nýsköpunarkeppninni í fyrra
og er systir Jóhönnu sem lenti í
fyrsta sæti.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Verðlaunahafarnir níu sögðu frá hugmyndum sínum við afhendingu verðlaunanna á laugardag.
Hugmyndaauðginni engin takmörk sett