Morgunblaðið - 30.11.2001, Blaðsíða 28

ERLENT
28 FÖSTUDAGUR 30. NÓVEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
MINNSTU munaði að Sádí-Arab-
inn Osama bin Laden færist í einni
af stýriflaugaárásum Bandaríkja-
hers í lok október en þá var bin
Laden staddur næturlangt í búðum
al-Qaeda-hryðjuverkasamtakanna
í útjaðri Kabúl. Virðist sem útsend-
arar bin Ladens hafi gert honum
viðvart, um að stýriflaugaárás væri
yfirvofandi, og hvarf hann skyndi-
lega úr búðunum um miðja nótt.
Um þremur klukkustundum eftir
brottför hans voru búðirnar síðan
lagðar í rúst, þegar stýriflaugarnar
hittu skotmörk sín.
Frá þessu er greint í nýjum pistli
breska blaðamannsins Tim Judah á
heimasíðu virtrar rannsóknar-
stofnunar, Institute for War and
Peace Reporting, www.iwpr.net.
Judah, sem unnið hefur fyrir BBC
og ritað hefur bækur um átökin á
Balkanskaga, er staddur í Kabúl.
Hann hefur eftir ungum liðsmanni
al-Qaeda, Amin að nafni, að um 120
lífverðir hafi fylgt bin Laden er
hann kom til Beni Hissar-búðanna í
útjaðri Kabúl. Mun bin Laden hafa
sagt Abdul Aziz, súdönskum liðs-
manni al-Qaeda sem stýrði búðun-
um, að hann hygðist halda áfram
ferð sinni kl. átta morguninn eftir.
„En í staðinn vaknaði hann klukk-
an fimm, fór með bænir sínar og
hafði sig á brott,“ segir Amin. Var
Amin og öðrum al-Qaeda-liðsmönn-
um skömmu síðar sagt að forða sér
einnig því von væri á flugskeyta-
árás.
Virðist þetta benda til að bin
Laden hafi aðgang að afar traust-
um upplýsingum um hernaðarað-
gerðir Bandaríkjamanna.
Fékk 120 dollara fyrir fram-
lag sitt til málstaðarins
Sagði Amin að þrátt fyrir að
Bandaríkjamenn hefðu mjög
snemma eyðilagt allar loftvarnir
talibana í Afganistan hefðu íbúar
Beni Hissar-búðanna fengið reglu-
lega viðvaranir um yfirvofandi
árásir. Mun þetta skýrast af því að
erlendir liðsmenn al-Qaeda-hreyf-
ingar bin Ladens búa yfir háþró-
uðum tækjabúnaði, svokölluðum
Codan-samskiptatækjum sem
starfsmenn Sameinuðu þjóðanna
og erlendir hjálparstarfsmenn nota
gjarnan á hættustöðum eins og
Afganistan. Gerir tækjabúnaður-
inn það að verkum, að í hvert sinn
sem liðsmaður al-Qaeda sér her-
þotur sem búnar eru stýriflaugum
nálgast þarf hann ekki annað en til-
kynna í Codan-tæki sitt hvar þær
eru staddar og hvert þær stefni.
Amin sagðist hafa komið til Beni
Hissar eftir árásirnar á Bandaríkin
11. september ásamt 14 öðrum afg-
önskum starfsmönnum mennta-
málaráðuneytis talibanastjórnar-
innar. Var þeim ætlað að taka við
ýmsum verkum sem svokallaðir
„afganskir arabar“ höfðu áður
sinnt í búðunum. Áttu arabarnir að
fara og berjast í stríðinu sem þá var
yfirvofandi. Amin fékk það verk-
efni að fara með fjármál búðanna
og kveðst hann hafa undrast mjög
hversu bæði arabarnir og Afgan-
arnir, sem voru í búðunum, fengu
vel borgað fyrir störf sín. Fengu
Afganarnir greidda 120 Banda-
ríkjadali fyrir sitt framlag til mál-
staðar al-Qaeda, eða um árslaun
háskólaprófessors í Kabúl. Arab-
arnir fengu enn meira, að sögn Am-
ins. Segir hann að auðlegð arab-
anna hafi þýtt að þeir tóku ekki við
skipunum frá varnarmálaráðuneyti
talibana heldur þvert á móti – oft
voru það arabarnir sem lögðu línur
í stríðinu við Bandaríkjamenn og
Norðurbandalagið.
Hársbreidd frá því
að bana bin Laden?
Reuters
Þyrla af gerðinni SH-60 Seahawk baðar sig í kvöldsólinni en Bandaríkjamenn hafa beitt bæði herþyrlum
og herþotum í leitinni að Sádí-Arabanum Osama bin Laden, höfuðpaur al-Qaeda-samtakanna.
’ Fór með bænirsínar og hafði sig á
brott ‘
NOKKRIR af hæst settu mönnum
al-Qaeda, hryðjuverkasamtaka
Osama bin Ladens, og nokkur
hundruð dyggustu hermanna
hreyfingarinnar hafa verið felldir
eða handsamaðir í átökunum í
Afganistan, að sögn bandarískra
embættismanna. Fullyrða þeir að
árásir Bandaríkjahers og sókn
Norðurbandalagsins hafi lamað
samskiptanet bin Ladens, bæði
innan Afganistans og um allan
heim.
Dagblaðið Los Angeles Times
greindi frá því í gær að tekist hefði
að handsama einn af forystumönn-
um al-Qaeda, sem jafnframt er
sonur Sheik Omar Abdel Rahman,
blinds klerks sem dæmdur var árið
1995 fyrir að hafa lagt á ráðin um
sprengjutilræðið í World Trade
Center í New York árið 1993. Að
sögn blaðsins stjórnaði Ahmad
Abdel Rahman, sem er 35 ára,
þjálfunarbúðum fyrir hryðjuverka-
menn í Afganistan og var virkur
við að fá nýja meðlimi til liðs við
hreyfinguna. Hermenn Norður-
bandalagsins munu hafa haft hend-
ur í hári hans, en vangaveltur eru
uppi um að hann og fleiri al-Qaeda-
liðar verði fluttir til einhverrar af
bækistöðvum Bandaríkjahers á
Kyrrahafssvæðinu.
Gætu framið hryðjuverk sem
þegar hafa verið skipulögð
Þúsundir liðsmanna al-Qaeda
leika enn lausum hala í Afganistan
og hermt er að þeir séu flestir
reiðubúnir að berjast til síðasta
manns. Þeir eru jafnframt sagðir
hafa hótað hermönnum talibana líf-
láti, hyggi þeir á uppgjöf. Þar að
auki er óttast að al-Qaeda-liðar ut-
an Afganistans séu enn færir um
að framkvæma hryðjuverk, sem
hugsanlega hafa þegar verið skipu-
lögð, þó þeir geti ekki náð sam-
bandi við æðstu leiðtoga samtak-
anna.
Talið er að 4.000 til 5.000 erlend-
ir bardagamenn með tengsl við bin
Laden eða al-Qaeda hafi verið í
Afganistan áður en bandamenn
hófu árásir á landið 7. október síð-
astliðinn. Þeir hafa í flestum til-
vikum dvalist og barist með her-
sveitum talibana. AP-fréttastofan
hafði í gær eftir ónafngreindum
embættismanni í bandaríska varn-
armálaráðuneytinu að nokkur
hundruð þessara erlendu málaliða
hefðu fallið á síðustu vikum og að
Bandaríkjaher teldist svo til að sjö
af foringjum al-Qaeda væru látnir.
Sá hæst setti þeirra er Mo-
hammed Atef, annar af nánustu
ráðgjöfum bin Ladens, sem féll í
loftárás Bandaríkjahers nálægt
Kabúl um miðjan mánuðinn. Atef
er talinn hafa skipulagt mörg
hryðjuverk, þar á meðal sprengju-
tilræðin við sendiráð Bandaríkj-
anna í Kenýa og Tansaníu árið
1998 og árásirnar 11. september.
Hermt er að tveir menn, Sayf al-
Adl og Abd al-Aziz al-Jamal, hafi
tekið við hlutverkum Atefs og séu
því komnir ofarlega á lista yfir þá
menn sem Bandaríkjaher vill helst
koma höndum yfir. Þá eru að
minnsta kosti tveir aðrir úr innsta
hring al-Qaeda, Egyptarnir Mo-
hammed Salah og Tariq Anwar al-
Sayyid Ahmad, taldir hafa fallið í
sprengjuárás Bandaríkjahers ná-
lægt bænum Khowst í austurhluta
Afganistans.
Flestir þeirra liðsmanna al-
Qaeda sem enn eru á lífi og ekki
hafa verið handsamaðir eru taldir
hafast við á afmörkuðum svæðum
austur af Kandahar og suður af
Kabúl. Sveitir þeirra eru sagðar
eiga erfitt með að hafa samskipti
innbyrðis og við liðsmenn í öðrum
löndum, vegna árása bandamanna
og sóknar Norðurbandalagsins.
Bandaríkjaher leggur höfuð-
áherslu á að fella eða handsama
forystumenn hreyfingarinnar og
rjúfa boðskiptaleiðir.
Nokkrir for-
ystumanna
al-Qaeda
sagðir fallnir
AP
Sérsveitarmenn úr Bandaríkjaher að störfum í Mazar-e-Sharif í gær.
Kabúl, Washington. AFP, AP, Los Angeles Times.
ÍTALSKA lögreglan hefur handtekið
þrjá Norður-Afríkumenn, sem hún
telur vera félaga í al-Qaeda, hryðju-
verkasamtökum Osama bin Ladens.
Mennirnir eru Yassine Chekkouri
frá Marokkó, Nabil Banattia frá Tún-
is og Hafed Remadna frá Alsír. Eru
þeir allir 35 ára. Eru þeir sakaðir um
að hafa haft undir höndum sprengi-
efni og eiturefni og fölsk skilríki.
„Við teljum, að þessir menn séu út-
sendarar bin Ladens á Norður-Ítalíu
og meginverkefni þeirra hafi verið að
afla nýrra liðsmanna,“ sagði Mass-
imo Mazza, háttsettur maður í þeirri
deild lögreglunnar, sem berst gegn
hryðjuverkum. Saksóknarar segja,
að einnig sé fjórða mannsins leitað,
Abdelkadir Es Sayed frá Egypta-
landi, en talið er, að hann sé farinn
frá Ítalíu. Eru handtökurnar í
tengslum við rannsókn á hryðju-
verkahópi, sem nú hefur verið upp-
rættur, en hann var undir forystu
Essid Sami Ben Kamis, manns frá
Túnis. Hefur hann verið í fangelsi í
Mílanó frá því í apríl.
Fylgst hafði verið með mönnunum
um nokkurt skeið og símtöl þeirra
hleruð. Samfara handtökunum var
gerð húsleit í tveimur moskum eða
múslímamiðstöðvum í Mílanó.
Sagðir félagar
í al-Qaeda
Róm. AFP.
Handtökur og húsleit í moskum á Ítalíu