Vísir - 16.05.1980, Blaðsíða 23

vism Föstudagur 16. mal 1980
r........................ ................
Mótið sem áltl að vera endurteknlng a aiDlnOlega skakmðtlnu I London ðrlð 1922:
Slgur Mlles bætti upp
uarveru Sovðtmannanna
27
Fyrir nær 60 árum, eða nánar
tiltekið 1922 héldu Englendingar
frægt alþjóðlegt skákmót I
London. Til mótsins komu flest-
allir fremstu skákmenn þess
tfma, svo sem Alechine,
Vidmar, Rubinstein, Bogolju-
bov og Reti, aö ógleymdum
heimsmeistaranum Capa-
blanca, sem tefldi þarna á sinu
fyrsta móti, eftir að hafa unniö
titilinn frá Lasker árið áður.
Capa vann öruggan sigur
fékk 13vinninga af 15 mögu-
legum og varö 1 1/2 vinningi á
undan Alechine. Slikt stórmót
hefur aldrei aftur verið haldiö á
enskri grund, þó Englendinga
hafi jafnan dreymt um að
standa aftur aö slikum
viðburöi. Framfarir ensku
skákmannanna undanfarin ár
hafa ýtt undir slikar bollalegg-
ingar, og fyrir skömmu tók
fyrirtækið Philips and Drew
Kings af skarið og fjármagnaði
stórmót sem minna skyldi á
mótið góða frá 1922. Boð voru
send mörgum öflugustu skák-
mönnum heims, svo sem heims-
meistaranum Karpov og fleiri
sovéskum skákmönnum. Þó
Sovétmenn afþökkuðu góð boð,
var mikið mannval til staðar
eins og úrslit mótsins gefa til
kynna:
1.-3. Andersson Sviþjóð
Kortsnoj, Sviss
Miles, England
8 l/2v. af 13
4.-5. Sosonko, Holland
Speelman, England
7 1/2
6.-8. Gherorghiu, Rúmenia
Ljubojevic, Júgóslavia
Timman, Holland
7
9. Sax, Ungverjaland
6 1/2
10.-12. Browne, Bandarlkin
Larsen, Danmörk
Stean, England
13. Nunn, England
14. Short , England
5 1/2
4 1/2
2.
Hafi fjarvera sovésku kepp-
endanna valdið enskum skák-
unnendum vonbrigðum, bætti
sigur Miles þaö fyllilega upp.
Þessi 25 ára gamli snillingur
sýndi enn einu sinni, að á næstu
árum má búast við honum I
návigi viö heimsmeistaratitil-
inn. Speelman 23ja ára náöi
áfanga að stórmeistaratitili, en
hinn 14 ára gamli Short vermdi
botninn, eins og raunar hafði
verið gert ráð fyrir i upphafi.
Miles tefldi þarna margar
góðar skákir og hér fylgja tvær
þeirra:
Hvitur: Gherorghieu
Svartur: Miles
Drottningarindversk vörn.
1. d4 Rf6
2. C4 e6
3. Rf3 b6
4. Rc3 Bb4
5. Bg5 h6
6. Bh4 g5
7. Bg3 Re4
8. Dc2 Bb7
9. e3 Bxc3+
10. bxc3 Rxg3
(Endurbót á 10... d6 11. f5, og
hvitur fær oft tækifæri á aö leika
d5 og Rd4. Leiur Miles er hins-
vegar sá eölilegasti I stöðunni
og furöulegt að honum skuli
ekki hafa verið leikiö fyrr.)
11. hxg3 Rc6
12. Hbl De7
13. c5' h5
14. Be2
(Eða 14. g4 0-0-0 15. Hxh5
Hxh516. gxh5 g4 meö betri stöðu
á svart.)
14. ... Ra5
15. Rd2 Bxg2
16. Hxh50-0-0
17. cxb6 axb6
18. Hxh8 Hxh8
19. Bf3 Bxf3
20. Rxf3 Df6
21. Ke2 Rc4
( Nú gengur ekki 23... Dxg5 24.
Da8+ og hrókurinn á h8 fellur.
En við þennan peövinning tapar
hvitur dýrmætum tima, og
svartur þvingar fram vinning
með nokkrum hnitmföuðum
leikjum.)
22. Da4 D5
23. Rxg5
(Þrátt fyrir mikil uppskipti
hefur hvltum ekki tekist að
losna úr kverkatakinu. Hvit
kóngurinn er hálf vandræða-
legur á miðborðinu, enda fer
fljótlegaað hitna umhverfis
hans hátign.)
23... Kb7!
24. Rf3 Df5
25. Hcl Dg4
26. Ddl Hh5
(Hvltur þolir ekki leppunina
eftir 27... Hf5, og leikur því...
27. Kfl Hhl+
28. Rgl
skák
1
i t
1
á
t t &
t &
S# &&*
A B C P E F G H
_v.;. ^ ■ 5i -
Umsjón: j
Jóhann örn 1
Sigurjóns-
toh-
28... Rxe3+!
29. fxe3 Dxg3
30. Ke2 Hh2+
og hvitur gafst upp. Hann er
mát eftir 31. Kd3 Dg6+ 32. e4
Dxe4.
Hvítur:Miles
Svartur: Larsen
Gamalindversk vörn.
1. d4 Rf6
2. c4 d6
3. Rc3 e5
4. Rf3
( Skákfræðin telur hvitan ekki
hagnast neitt á 4. dxe5 5. Dxe8+
Kxd8.)
4... Rb-d7
5. e4 Be7
6. Be2 c6
7. 0-0 a6?
(Svartur hyggur á drottn-
ingarvængs aðgerðir sem þó
veröa aldrei neitt: Eins og svo
oft áöur er eðlilegasti leikurinn
sá besti, nefnilega 7. 0-0.)
8. Rh4! g6
(8... Rxe4 9. Rxe4 Bxh4 10.
Rxd6+ væri gott fyrir hvítan.)
9. Bh6 Db6
10. Rf3 Rg4
(Larsen leggur ekki út I 10...
Dxb2 þegar til á að taka. Eftir
11. Ra4 Da3 12. Bcl Db4 13. Bd2
Da3 14. Hbl er svarta drottn-
ingin umkringd óvinum m.)
11. Bcl 0-0
12. h3 Rg-f6
13. c5! Dc7
14. cxd6 Dxd6
15. Be3 He8
16. Dc2 exd4
17. Bxd4 c5
18. Be3 Dc7
19. Ha-dl b6
20 Dd2 Bb7
21. Bf4 Dc6
22. e5 Rh5
23. Bc4! Rf8
( Ef 23.. Ha-d8 24. Bd5 Dc8 25.
e6 Bxd5 26. exd7 26. exd7 og
vinnur.)
24. Bg5 Ha-d8
25. Rd5 Bxg5
26. Dxg5 Kg7
27. Rf4 Rxf4
28. Dxf4 Hd7
A * 14 IfiPl
tt'á 1
t t
& #
tt © & &é
a®
29. Hd6!
(Veikleikinn á f7 gerir slikan
leik mögulegn.)
29... Dc7
30. Df6+ Kg8
31. Rg5 Hd-e7
32. e6! fxe6
33. Rce6 Gefið.
Eftir allsherjar uppskipti á e6
veröur hvitur skiptamun yfir og
hefur léttunnið tafl.
Jóhann örn Sigurjónsson
Byggðirnar græða á góðum vegum
Þá eru menn eitthvað að
vakna til lifsins um vegagerð,
og má það vera ölliim gleðiefni,
sem áhyggjur hafa haft af þeim
málum síðustu tvo áratugi.
Ljóst er að I stóru en strjálbýlu
landier erfitt um aila vegagerð,
enda vegalengdir hér miklar
miðað við mannfjölda. Þær voru
það ekki slður á þeim árum,
þegar vegir voru lagöir með
skóflu og haka og aðkeyrslu-
efniðvarflutt i hestakerrum. Sú
tegund vegargeröar kom þó
landinu I „samband” á miklum
erfiðleikatimum I efnahagslegu
tilliti, ef undan eru skilin vatna-
svæðin við sunnanverðan
Vatnajökul.
Slðan hafa viNiorfin breyst
mikið. Hver fjölskyida svo aö
segja á bil, og sumar fleiri en
einn, og milli þéttbýlisstaöa
gengur stöðugur straumur
flutningavagna með vörur. Fólk
á þéttbýlisstöðum villsjá landið
sitt, og þeir sem bóa i dreifbýli
eiga rétt á þvl að geta komist
leiðar sinnar án stórrar hættu á
að þeir skemmi farartæki sln.
Allt þrýstir þetta á um betri
vegi.
Það sem einkum bendir til
þess, aö nýs skilnings sé að
vænta um gerð þolanlegra vega
er sii ákvöröun stjórnar Fram-
kvæmdastofnunar rikisins að
veita sjö hundruð milljónum úr
Byggðasjóöi til varanlegrar
vegagerðar á þessu ári. Hér er
um aö ræða tillögu Sverris Her-
mannssonar, sem stjórn stofn-
unarinnar samþykkti sam-
hljóöa, og að þvl er virðist án
mikillar umræöu eða tregöu. Að
vlsu fleyta sjö hundruð mill-
jónir máiinu ekki langt áleiðis,
þótt góður stuðningur sé að
þeim. Hitt skiptir þó meira
máli, að meö þessari samþykkt
á tillögu Sverris er sýnt, að I
kerfinu er að finna menn, sem
skilja hárrétt hvað er á feröinni
með kröfunni um varanlega
vegi, og eru reiðubúnir aö brjóta
blað I þvi efni. Með þvl að
samþykkja aö Byggðasjóður
skuli leggja fram fé til
almennrar vegagerðar er verið
að undirstrika svo sem verða
má, að varanlegir vegir eru
fyrst og fremst stórfellt hags-
munaatriði fyrir dreifbýliö.
Hin gamla saga um brúargerð
I byrjun vegageröar I landinu
hefur i ýmsum myndum átt
alitof mikil Itök I stjórnmála-
mönnum, þegar varanlegir
vegir hafa verið til umræðu. Þá
var eölilega töluvert rifist um
hvaða manndrápsvötn átti að
brúa þetta og þetta áriö, og það
þóttu tlðindi ef þingmaður gaf
eftir brú I sinu kjördæmi. Nú
hefur alltof langur tlmi fariö I
umræður og þóf um vegagerö
almennt, sem blandað hefur
verið saman við umræðuna um
varanlega vegi. Svarthöfða
minnir að Framsóknamenn.
hafi yfirleitt rokið upp út af ein-
hverjum fjallvegum og skaröa-
brautum, hvenær sem minnst
var á varanlega vegi, og krafist
þess að lokiö yrði nýlagningu
vega út I hvert horn iandsins,
áður en haldið væri áfram raun-
verulegri vegagerð, eins og er
við hæfi seinni hluta tuttugustu
aldar. Slðan hefur verið látið
sitja við skarðabrautirnar,
meðan varanlegir vegir hafa
þokast áfram um þrjá klló
metra á ári, nema þau ár, sem
Ingólfur Jónsson á Hellu sneri
upp á handleggina á heilli rikis-
stjórn til að knýja fram sam-
þykkt um gerð austurvegar.
Fjárveitingin úr Byggðasjóði
er svo markverð og stefnumót
andi, að hún er raunar virði sjö
sinnum sjö hundruð milljóna.
Með henni er viöurkennt I eitt
skipti fyrir öll, að það eru
byggðirnar sem græða á góðum
vegum —dreifbýlið. Þetta hefur
auðvitað legiö i augum uppi þótt
það hafi ekki veriö viðurkennt
fyrr en nú. Og þaöverður ekki
hætt fyrr en kominn er varan-
legurvegurum alia fjallvegi og
skarðabrautir landsins. Hins
vegar er sýnt að lengur veröur
ekki beöiöniðril byggðum eftir
þvi að nývegalagningu ljúki á
útkjálkum. Jafnframt er eytt
þeim grunsemdum, að um
varanlega vegagerö almennt
rlki það sjónarmiö, að sllkir
vegir komi helvltis Reykvlk-
ingunum fyrst og fremst til
góða. Það gildir aðeins um
Þingvallaveginn, sem ekki má
malbika. Svarthöföi.