Vísir - 23.08.1980, Blaðsíða 4

VÍSTR
r—
Laugardagur 23. ágúst 1980
Á göngu um Hornstrandir með búslódina á bakinu:
t Aðalvtk á Hornströndum var eitt sinn blómleg byggö en þar fór allt I eyöi skömmu eftir strlö.

Vélin í rækjubátnum
Hauki frá Bolungavík
rumdi ánægjulega þegar
báturinn skreið letilega í
gegnum þokuna í Isa-
f jarðardjúpi. Framundan
mátti sjá glitta í Grænu-
hlíðina, útvörð Horn-
stranda í suður, þar sem
hún reis úr sjó brött og
ógnarleg. Innanborðs i
rækjubátnum voru gestir á
átthagamót í Aðalvík, sem
haldið var helgina 12.-13.
júlí, en að auki fjórir
ferðalangar, en ætluðu að
leggja land undir fót og
þramma um Hornstrandir
á tveimur jafnfljótum,
með búslóðina á bakinu.
Fyrir þann, sem aldrei hefur
komiö á Hornstrandir, hljómar
sjálft nafniö eins og þar blási ei-
lifir noröanvindar og þar sé kom-
iö út fyrir mörk hins byggilega
heims. Þaö varö okkur feröalöng-
um þvi nokkurt undunarefni aö
hitta fyrir hátt á annaö hundraö
manns i grösugum löndum Aöal-
vikur. Voru þar samankomnir
gamlir Aöalvikingar og afkom-
endur þeirra, en þegar best lét
bjuggu i Aöalvikinni ekki tugir
heldur hundruö manna.
Sveitaball og messuferð í
eyðibyggð
Ég haföi haldiö i borgaralegri
einfeldni minni aö á Hornströnd-
um fyndi ég sveitir mannlausar
eöa mannlitlar og þvi var þaö
nokkuö merkileg upplifun aö
lenda á sveitaballi i Aöalvikinni
þessa helgi.
1 björgunarskýli, sem Slysa-
varnarfélag tslands á þarna á
staönum, var slegiö upp i sveita-
ball börnum og fullorönum aö
leik, en eins og oftlega er siöur á
slikum samkomum tók öll sveitin
þátt i hátiöarhöldunum. Fyrir
dansi lék Vagn Hrólfsson úr
Bolungarvik, betur þekktur sem
Aggi á rækjubátnum Hauki, en
það vareinmitt hann, sem lóösaði
okkur úr Bolungarvik i Aöalvik-
ina.
Aggi þandi harmonikkuna af
eldmóö miklum allt kvöldiö og
nötraöi húsiö á undirstöðum sin-
um þegar Aöalvikingar stigu
vals, polka eöa ræl, rétt eins og
gert haföi veriö á þessum staö
áratugum fyrr, áöur en striöiö
kom og átthagaböndin voru rofin
meö þeim afleiöingum aö sveitin
fór i eyöi. Cti fyrir undir lágum
hól sátu öldungar sveitarinnar og
rifjuöu upp hina gömlu daga i
Aöalvikinni, áöur en Bretinn kom
og einangrun sveitarinnar var
rofin aö fullu og öllu.
T e x t i o g
myndir: Hall-
dór Reynis-
son.
Næsta dag, sem var sunnudagur,
var efnt til messu á Staö i Aöal-
vik, þar sem eitt sinn var prest-
setur. Var kirkjan þéttsetin og
uröu sumir aö standa utan dyra.
Sr. Ólafur Skúlason, dómprófast-
ur i Reykjavik, messaöi, en hon-
um hafði sérstaklega veriö boöiö
aö koma og syngja messu fyrir
Aöalvikinga á átthagamóti
þeirra. Eftir messuna var svo
boöiö upp á kaffi og meö þvi.
Bandarískur imperíalismi
og hundasúrur
Eftir aö hafa uppfyllt siðalög-
mál sveitarinnar og belgt sig út af
kaffi og kökum lögöum viö göngu-
menn loks af staö I hina iöngu
göngu, sem endast skyldi allt að
Hornbjargi.
Fyrst i staö vorum viö sporlétt-
ir og fórum mikinn. Komum við
aö Látrum nyrst i Aöalvik á rösk-
um tveimur timum og sögöu
kunnugir er við mættum aö þar
væri vel aö verki staöiö. Hvort
þaö var hólið eöa forvitni sem
réö, þá var strax ákveöið aö
ganga á Straumnesfjall og skoöa
þar mannvirki þau, er Banda
rikjamenn reistu á sinum tima og
sögö voru merkilega.
Þarna á Straumnesfjall komu
Bandarikjamenn strax áriö 1951
og hófu að reisa þar ratsjárstöö til
eftirlits i Noröurhöfum. Stóöu
framkvæmdir þessar yfir allt til
ársins 1960, en þá var loksins lok-
ið viö aö reisa þarna yst á fjallinu
geysimikil mannvirki, auk þess
sem góöur vegur var gerður upp á
fjalliö og litill flugvöllur niöri i
Aöalvik.
Framkvæmdum var þó varla
lokiö viö stööina þegar aö hún var
lögö niöur. Haföi tækninni fleygt
þaö mikiö fram á viö á þeim tima,
L
Ilornbjargsviti heimsóttur: T.v. Siguröur Arni Þóröarson, Björg Kristjánsdóttir meö Agúst son sinn, Jóhann vitavöröur Pétursson,
Agnar Gunnarsson og Auöunn Eiriksson. Texti og myndir: Halldór Reynisson.
sem þaö tók aö reisa stööina, aö
hún var oröin úrelt um leiö og hún
var tekin i notkun.
Við máttum ganga I hátt á
þriöja tima áöur en viö komum aö
þessum útveröi bandariskra
áhrifa á noröurslóöum. Var gang-
an þá oröin lengri en viö höföum
búist viö og viö matarlausir. Þeg-
ar viö loksins komum aö þessum
nöturlegu byggingum, sem voru
engin smásmiöi, varö hungriö
forvitninni yfirsterkari. Uröu
hundasúrurnar á heiöinni skyndi-
lega áhugaveröari en hin miklu
mannvirki.
Smávaxnir ferjumenn
Eftir aö hafa náttað i Rekavik
bak Látrum, héldum viö um fjall-
veg og yfir i Fljótavik. Var
gönguleiö sú fremur greiöfær,
enda viöa um Hornstrandir ágæt-
ar gönguslóöir, þótt fáir séu þar
vegirnir.
Þegar yfir i Fljótavik kom
höföum viö mestar áhyggjur af
þvi hvernig viö kæmumst yfir á
þar eina breiöa og djúpa. Þær
áhyggjur reyndust þó ástæöu-
lausar þvi á ánni voru börn að leik
i litlum gúmmbát. Þessir rösku
krakkar, sem voru frá bænum
Atlastööum i Fljóti, björguöu
okkur yfir fljótiö hiö snarasta i
bát sinum, sem var nánast ekki
stærri en sundkútur.
Þennan sama dag héldum viö
upp Þorleifsskaröiö yfir Almenn-
inga og linntum ekki göngunni
fyrr en viö höföum farið alla leið i
Hlööuvik. Höföum viö þá veriö á
gangi I fjórtán tima og geri aðrir
betur.
Diskúterað við Jóhann
vitavörð
Næsta dag var dagleiöin frem-
ur stutt og greiöfær, en þá var
haldiöyfir I Hornvik, sem er milli
Hælavikurbjargs og Horn-
bjargs. Þangað koma flestir þeir
feröahópar, sem koma viö á
Hornströndum, enda rákumst viö
þar á hóp frá Útivist, sem haföi
þar aösetur.
Enginn hefur þó komiö al-
mennilega viö á Hornströndum
fyrr en hann hefur heimsótt Jó-
hann vitavörð Pétursson i Horn-
bjargsvita, enda lá leiðin næsta
dag um fjallveg og heim i vitann,
sem er viö suöurenda Horn-
bjargs. Þegar þangaö kom var
aöstoðarvitavöröurinn, Björg
Kristjánsdóttir, aö störfum en Jó-
hann svaf svefni hinna réttlátu,
enda búinn aö vera á vakt alla
nóttina.
1 Hornbjargsvita er engum i kot
vísað og Björg aöstoöarvitavörö-
ur bauö okkur i kaffi og aö hlöönu
boröi. Þetta boröhald átti eftir aö
standa lengi, þvi aö vörmu spori
kom Jóhann og þá upphófst hiö
skemmtilegasta skraf um allt frá
ljósavélum til heimspeki.
Þaö var ekki fyrr en sólarhring
seinna aö viö stóöum upp frá
borðum — aö visu meö svefnhléi
inn á milli. Fórum viö úr Horn-