Vísir - 25.08.1980, Blaðsíða 12

VISUR Mánudagur 25. ágúst 1980
r—
12
Eins og f ram hef ur komið i Vísi liggur f yrir áfanga-
skýrsla Stjórnarskrárnefndar og hefur útdráttur úr
skýrslunni birst í blaðinu þar sem m.a. var f jallað um
hugmyndir nefndarinnar hvað varðar breytingar á
kjördæmaskipaninni.
Vísi lék forvitni á að kanna hug þingmanna til þessa
máls og þá fyrst og fremst, hvort þingmenn hefðu
gert upp hug sinn í þessu máli. Átta þingmenn voru
teknir tali og í Ijós kom, eins og raunar við var að
búast, að kjördæmamálið er ekki flokkspólitískt mál
heldur virðist afstaða manna fyrst og fremst mótast
af búsetu og viðmiðun við þau kjördæmi sem þeir eru
fulltrúar fyrir.
„Mun gæta hagsmuna
lanúsdyggöapinnap”
- segip Helgi Seljan
„Ég hef nú ekki séö þessa
áfangaskýrslu ennþá og verö aö
viöurkenna aö ég hef fremur
litdö hugsaö um þessi mál, hvaö
þá tekiö ástfdstri viö einhverja
sérstaka lausn,” sagöi Helgi
Seljan, forseti efri deildar og 2.
þingmaöur Austurlandskjör-
dæmis.
„Ég dreg hins vegar enga dul
á þá skoöun mina aö rétt sé aö
fara varlega i allar breytingar
hvað varðar kjördæmaskipan-
ina og i þessu máli mun ég gera
mitt til aö tryggja rétt land-
byggöarinnar gagnvart stór-
Reykjavikursvæöinu. Hins veg-
ar geri ég mér ljóst, aö þaö þarf
aðgera einhverjar leiöréttingar
frá þvi sem nú er.
Þaö má gera meö ýmsum
leiöum eins og sjálfsagt kemur
fram i skýrslu- Stjórnarskrár-
nefndar. Þaö hafa ýmsar leiöir
veriö ræddar aö undanförnu en
Helgi Seljan, situr á þingi fyr-
ir Alþýöubandalagiö.
ég vil ekki taka neina þeirra
sérstaklega út úr svona aö
óathuguöu máli, en i öllu falli
mun ég gæta hagsmuna lands-
byggöarinnar”, — sagöi Helgi
Seljan.
—Sv.G.
„LAUSNIN FÆST EKKI
NEMA MEÐ
SAMKOMULAGIM
- segip Matthías Bjarnason
„Þaö er alveg ljóst, aö kjör-
dæmamáliö veröur aldrei til
lykta leitt nema meö samkomu-
lagi þannig aö þaö er kannski
erfitt aö halda sinni persónu
legu skoöun til streitu, — þaö
fæst engin lausn meö þvl móti”,
— sagöi Matthlas Bjarnason,
fyrsti þingmaöur Vestfiröinga
en hann á sæti i Stjórnarskrár-
nefnd.
Min persónulega skoö
un er hins vegar sú, aö viö eig-
um alls ekki aö fjölga þing-
mönnum I heild frá þvi sem nú
er. Mér er hins vegar ljóst, aö
gera þarf breytingu á kjör-
dæmaskipaninni einsog hún var
ákveöin I lögum frá 1959 vegna
fjölgunar kjósenda á þéttbýlis-
svæöinu, sérstaklega I Reykja
neskjördæmi. Ég tel, aö þær
reglur sem veriö hafa viö lýöi
um landskjörna þingmenn sé
ekki til frambúöar og get miklu
fremur sætt mig viö þaö, aö
færri fulltrúar veröi kjömir i
kjördæmunum og þaö sem á
vantar veröi kosiö I einu kjöri á
landslista.
Ég tel aö stórkostlegur galh
hafi veriö á framkvæmd próf-
kjara og eins og nú er er engin
trygging fyrir þvl aö sami
maöurinn geti ekki tekiö þátt i
prófkjörum hjá öUum flokkum.
Matthlas Bjarnason, situr á
þingi fyrir Sjálfstæöisflokkinn.
Þvi er naubsynlegt aö sett veröi
I löggjöf reglur um framkvæmd
forkosninga. Þaö yröi þá með
þeim hætti að skylda aUa stjórn-
málaflokka til aö hafa forkosn-
ingar sama daginn og á sama
kjörseöli.
Persónulega hef ég alltaf
veriö hlynntur einmennings-
kjördæmum en ég held aö þaö
þýöi ekki um þaö aö tala. Viö
vitum þaö fyrirfram aö um þaö
næst aldrei svo viötækt sam-
komulag sem þarf til aö koma
þvl á”, — sagöi Matthías
Bjarnason. —Sv.G.
Hvað segja mngmenn um kjörd
„Kosningaréttur ekki
eínu mannréttindln”
- segir Karvel Pálmason
„Ég hef ekki séð þessa
skýrslu en ég þykist vita aö þar
sé nefnt misvægi hvaö varöar
kosningarétt á miUi einstakra
kjördæma. I þessu sambandi vil
ég benda á, aö þaö er misvægi á
fleiri sviöum en bara varöandi
kosningarétt og það veröa menn
aö hafa I huga þegar fjallað er
um þessi mdl”, — sagöi Karvel
Pálmason á Bolungarvlk, sjötti
landskjörinn þingmaöur.
„Ef aö menn vilja leiörÁta
misvægi sem þeir telja vera á
kosningaretti verða þeir aö leið-
rétta fleira I leiöinni. í þessu
sambandi vil ég benda á þann
mismun sem er á milli fólks út á
landi og fólks á Reykjavlkur-
sævöinu hvaö varöar þjónustu á
flestum sviöum. Þaö er misvægi
sem menn vilja kannski ekki
minnast á.
Hins vegar kemur þaö vel til
álita aö gera einhverjar breyt-
ingar á kjördæmaskipaninni en
þaö veröur þá aö gera það jafn-
hliöa öörum breytingum I jafn-
réttisátt fyrir þá sem verr
standa. En aö mlnu viti kemur
ekki til greina aö gera eingöngu
breytingar á kjördæmaskipan-
Karvel Pálmason, situr á
þingi fyrir Alþýöuflokkinn.
inni án þess aö leiörétta annaö
óréttlæti I þjóöfélaginu. Þaö er
fleira mannréttindi en bara
kosningarétturinn”, —sagöi
Karvel Pálmason.
—Sv.G.
HREPPAPOUT
EKKI FLOKKS
„FJOLGUN MNGIHANNA
KEMUR TIL GREINA"
- seglr ólafur Ragnar Grímsson
,,Ég hef ekki tekiö endanlega
afstööu til kjördæmamálsins
hins vegar er ljóst aö þaö verður
að leiðrétta hlut Reykjavikur og
Reykjaneskjördæmis”, — sagði
ólafur Ragnar Grlmsson, ellefti
þingmaöur Reykvlkinga en
hann á sæti I Stjórnarskrár-
nefnd.
„Meginatriöi þeirrar kjör-
dæmaskipunar sem sett var
1959 hafa unnib sér ákveðinn
sess en þaö verður aö leiðrétta
hlut þessara tveggja kjördæma.
Mér sýnist þaö best veröa gert
meö þvi aö breyta reglum um
úthlutun uppbótarþingsæta og
einhverri fjölgun þingmanna.
Ef leiörétta á hlut þessara kjör-
dæma innan ramma núverandi
kjördæmaskipunar og ná sæmi-
legum friöi um þaö veröur þaö
ekki gert nema meö þessu hvoru
tveggja. Þjóöinni hefur fjölgaö
um 40% siöan þingmannatalan
var ákveðin þannig aö lltilfjör-
leg fjölgun þingmanna gæti
komiö til greina.
Ég hef ekki trú á þvl ab þaö sé
hljómgrunnur fyrir einhverja
uppstokkun á kjördæmaskipun-
inni. Þaö er t.d. enginn raun-
hæfurhljómgrunnur fyrir því aö
taka upp einmenningskjördæmi
enda myndi slikt fyrirkomulag
hér skapa annaö misrétti
þ.e.a.s. milli flokka. Þaö þjónar
engum tilgangi aö leiörétta eitt
misrétti meö þvj aö búa til ann-
að.
Ef menn vilja viðhafa þessi
tvö markmið aö hafa jafnræði
meö flokkum og jafnræöi meö
flokkum og jafnræöi meö kjör-
ólafur Ragnar Grlmsson, sit-
ur á þingi fyrir Alþýöubanda-
lag.
dæmum þá gerist þaö ekki
nema meö þessari aöferö sem
ég nefndi. Slöan þarf aö tryggja
þaö, aö flokkar sem fá ákveðið
atkvæöamagn geti fengiö hlut-
deild i uppbótarþingsætum þott
þeir fái ekki kjördæmakosinn
mann”, — sagöi Ólafur Ragnar
Grlmsson. —Sv.G.
„Eölilegast að skipta
Reykjaneskjörúæmi”
- segir Karl Stelnar Guðnason
„Ég hef heyrt aö búiö sé aö
senda þessa skýrslu út en ég hef
ekki fengiö hana I hendur
ennþá. Hins vegar hef ég alveg
ákveönar skoöanir á þvi aö það
þarf aö leiörétta þaö misrétti,
hvaö varöar kosningarétt, sem
viö hér I Reykjaneskjördæmi
búum viö”, — sagöi Karl Stein-
ar Guönason I Keflavik, þriöji
landskjörinn þingmaöur.
„Ég er þeirrar skoðunar aö
eölilegast sé aö skipta Reykja-
neskjördæmi og á þann hátt
fjölga fulltrúum kjördæmisins á
þingi. Hins vegar tel ég þaö
mjög óheppilega lausn aö fjölga
þingmönnum i heild, þ.e. um-
fram þessa sextlu sem fyrir eru.
Þaö veröur aö finna aörar leiöir
til aö leiörétta þetta misrétt. Ég
tel aö einmenningskjördæmi sé
úrelt fyrirbrigöi og óheppilegt
og sé þvi enga ástæöu til aö taka
sllkt fyrirkomulag upp.
Aö mlnum dómi er nauösyn-
legt aö auka svigrúm kjósenda
til aö velja frambjóöendur og
styö allar hugmyndir I þá átt.
Reyndar hefur Alþýöuflokkur-
inn stigiö stórt skref I þá átt þar
sem I lögum hans er kveöiö á
Karl Steinar Guönason, situr
á þingi fyrir Alþýöufiokkinn.
um aö prófkjör skuli fara fram.
Hins vegar tel ég eðlilegt aö
festar veröi I lögum ákveönar
reglur um framkvæmd próf-
kjara”, — sagöi Karl Steinar
Guönason. —Sv.G.