Morgunblaðið - 08.06.2002, Qupperneq 40

UMRÆÐAN
40 LAUGARDAGUR 8. JÚNÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
TENGING bóta al-
mannatrygginga við
vikukaup í almennri
verkamannavinnu var
afnumin 1996.
Það hefur átt mestan
þátt í skerðingu á lífeyri
aldraðra og öryrkja. Í
staðinn var í lögum um
almannatryggingar
kveðið á um það að bæt-
ur almannatrygginga
eigi að taka mið af
launaþróun, þó þannig
að fjárhæðin geti aldrei
farið niður fyrir það
sem vísitala neyslu-
verðs mælir, ef laun
þróast á annan hátt en
verðlag. Af umræðum á Alþingi er
ljóst að margir þingmenn töldu að
með þessu ákvæði væri tryggt að líf-
eyrisgreiðslur ættu að hækka til
samræmis við launavísitölu.
Stjórnvöld hafa þó rækilega séð til
þess að lífeyrisgreiðslur hafa ekki
tekið mið af launavísitölu. Grunnlíf-
eyrir og tekjutrygging hefðu á árinu
2001 verið rúmum 7 þúsund krónum
meiri á mánuði, eða rúmum 84 þús-
und krónum hærri á sl. ári, ef út-
reikningar þessara lífeyrisgreiðslna
hefðu tekið mið af þeim breytingum
sem orðið hafa á launavísitölu á ára-
bilinu 1995–2001. Væri fróðlegt að
reikna út, frá árunum 1995 til 2001,
hvað ríkið hefur á þessum 7 árum
haft af lífeyrisþegum með því að
miða greiðslur þeirra ekki við launa-
vísitölu. Það væri líka áhugavert við-
fangsefni að skoða hvort hér sé ekki
um hreint lögbrot að
ræða.Mjög athyglis-
verðar upplýsingar
koma líka fram þegar
skoðuð er þróun kaup-
máttar samanlagðs
grunnlífeyris og tekju-
tryggingar á árunum
1995–2001 samanborið
við kaupmátt lág-
markslauna. Sam-
kvæmt útreikningum
Þjóðhagsstofnunar
kemur í ljós að kaup-
máttur þessara lífeyr-
isgreiðslna hefur auk-
ist um 11,09% á
árabilinu 1995–2001,
en kaupmáttur lág-
markslauna hefur aftur á móti aukist
á sama tímabili um 42,07%.
Aukning á kaupmætti lágmarks-
launa er því 28% umfram aukningu á
kaupmætti grunnlífeyris og tekju-
tryggingar á árabilinu 1995–2001,
samkvæmt útreikningum ÞHS. Af
þessu sést hve langt Sjálfstæðis-
flokkurinn og Framsóknarflokkur-
inn hafa gengið í að hlunnfara aldr-
aða og öryrkja og skammta þeim
minna af góðæri liðinna ára, en kom-
ið hefur í hlut annarra.
Nöturlegur talnaleikur
Sú staðreynd liggur því fyrir að
kaupmáttaraukning lífeyris-
greiðslna var nálægt 30% minni en
kaupmáttaraukning lágmarkslauna
á árabilinu 1995–2001. Stundum
reyna stjórnvöld að fegra þessa
mynd og segja kaupmátt lífeyris-
greiðslna vera meiri en hann er í
raun og sanni. Það mátti t.d. lesa í
vefrit fjármálaráðuneytisins nýver-
ið. Þá blekkja þeir með tölum, og
taka með í þá útreikninga heimilis-
uppbót og tekjutryggingarauka sem
lítill hluti aldraðra og öryrkja fá. Má
t.d. nefna að aðeins 1,3% aldraðra
eða 330 aldraðir og 9,3% öryrkja eða
908 öryrkjar fengu á árinu 2001
tekjutryggingarauka, samkvæmt
upplýsingum frá Tryggingastofnun
ríkisins. Einnig fá einungis milli 16–
20% aldraðra og öryrkja heimilis-
uppbót. Stærstur hluti lífeyrisþega
fá því ekki heimilisuppbót eða tekju-
tryggingarauka. Þessi talnaleikur
stjórnvalda er því nöturlegur.
Skattgreiðslur lífeyrisþega
Stjórnarflokkunum fannst heldur
ekki nóg að gert með því að hafa af
öldruðum og öryrkjum 84 þúsund
krónur á sl. ári í lífeyrisgreiðslur og
enn meira ef litið er til heildarskerð-
ingar miðað við launavísitölu frá
árinu 1995–2001. Lífyrisþegar, sem
eingöngu hafa sér til framfærslu líf-
eyri almannatrygginga, greiddu
enga skatta á árinu 1995 þegar þessi
ríkisstjórn tók við. Nú eru þeir farnir
að greiða 5–7 þúsund krónur í skatt á
mánuði eða nálægt eins mánaðar líf-
eyrisgreiðslum. Auk þess hefur
lyfja- og lækniskostnaður hækkað
gífurlega og ekki er óalgengt að ör-
yrkjar og aldraðir greiði í lyfjakostn-
aði á ári sem svarar eins mánaðar líf-
eyrisgreiðslum. Tveggja mánaða
lífeyrisgreiðslur á ári fara því hjá
mörgum lífeyrisþegum í að greiða
skatta og lyfjakostnað. Það eina sem
dugar er að skipta um ríkisstjórn ef
bæta á kjör lífeyrisþega. Það hlýtur
að verða forgangsverkefni á næsta
kjörtímabili.
Lífeyrisþegar
hlunnfarnir
Kaupmáttur
Kaupmáttaraukning
lífeyrisgreiðslna,
segir Jóhanna
Sigurðardóttir, var
nálægt 30% minni
en kaupmáttaraukning
lágmarkslauna á
árabilinu 1995–2001.
Höfundur er alþingismaður.
Jóhanna
Sigurðardóttir
92. Íslandsglíman
var háð í Hafnarfirði
laugard. 27. apríl sl.
við hátíðlega athöfn
eins og hæfir öðrum
eins íþróttaviðburði.
Íslandsglíman er með
réttu hápunktur ís-
lenskra íþrótta, en
mikið vantar á að Ís-
lendingar sjálfir sýni
henni þá athygli sem
hún á skilið. Fjöl-
miðlar ráða miklu um
athygli almennings og
þeir hafa miklu meira
við erlendar íþróttir,
en okkar íslensku
þjóðaríþrótt. Umfjöllun og sund-
urgreining um fjölmarga þætti
glímunnar í fjölmiðlum er næstum
óþekkt, meðan íþróttadálkar eru
troðfullir af ýmsum aukafróðleik
um fjölmargar aðrar íþróttir. Þessi
litla grein um Íslandsglímuna er þá
m.a. til þess hugsuð að rétta örlítið
þennan mismun.
Kristján Yngvason, formaður
GLÍ, setti mótið að viðstöddum
fjölda áhorfenda og minntist nýlát-
ins glímugarps, Guðmundar
Ágústssonar. Guðmundur bar höf-
uð og herðar yfir aðra glímumenn
um miðja síðustu öld. Var fimm-
faldur glímukóngur og hlaut jafnan
fyrstu fegurðarverðlaun sem er
einstakt. Jafnoki hans hefur tæp-
lega fundist.
Keppendur voru með færra móti,
aðeins sex. Nokkrir öflugir glímu-
menn, eins og Víkverjarnir Ólafur
Kristjánsson og Sigmundur Þor-
steinsson voru meiddir og munar
um minna. Því betur sóttu þeir fáu
sem þarna kepptu um konungstit-
ilinn með glímukóng síðustu sex
ára, Ingiberg Sigurðsson fremstan
í flokki.
Úrslit mótsins urðu þessi:
1. Ingibergur Sigurðsson UV 5 vinn.
2. Ólafur Sigurðsson HSK 4 vinn.
3. Lárus Kjartansson HSK 2,5 vinn.
4. Arngeir Friðriksson HSÞ 2 vinn.
5. Pétur Eyþórsson UV 1 vinn.
6. Stefán Geirsson HSK 0,5 vinn.
Ingibergur með fullt hús
Glímukóngurinn var óstyrkur í
fyrstu glímu sinni á móti Stefáni.
Sótti nokkuð óvarlega og virtist
ekki finna sig. Að lokum lagði hann
Stefán kylliflatan á leiftursnöggum
hælkrók utanfótar
vinstri. Næsta glíma
var gegn hans hættu-
legasta andstæðing,
Ólafi Sigurðssyni og
aftur var hælkrókur-
inn vopnið sem dugði.
Eftir það glímdi Ingi-
bergur eins og sá sem
valdið hafði. Hann
lagði Arngeir og Lár-
us báða á sniðglímu
eftir stutta viðureign
og hinn léttglímandi
Pétur á utanfótar
króknum á lofti á
glæsilegan hátt. Þar
með náði hann fullu
húsi í Íslandsglímunni í fyrsta sinn.
Ingibergur sýndi enn að hann er
okkar besti glímumaður. Hann
stendur vel að glímu, bolar ekki og
stígur hvatlega. Aðalsmerki hans,
hversu vel og níðlaust hann lýkur
viðureignum sínum, kom glöggt í
ljós, einkum þegar þær voru born-
ar saman við sumar aðrar viður-
eignir mótsins. Ingibergur er þar
með orðinn annar sigursælasti
glímumaður sögunnar með sjö
sigra Íslandsglímunnar í röð, næst-
ur Ármanni J. Lárussyni.
Ólafur Sigurðsson er hávaxinn
og ber sig vel á velli en kiknar oft
óhæfilega í hnjám. Í útfærslu
bragða reynir hann að keyra menn
niður með handafli meira en góðu
hófi gegnir og því verður honum
oft á sú höfuðsynd glímunnar að
níða menn niður. Hann liggur oft
láréttur með hendur á gólfi eftir að
hafa fellt andstæðing. Ólafi er
þetta óþarft því hann getur tekið
góð brögð og lagði til dæmis bel-
jakann Lárus á góðri lausamjöðm.
Hann sneri Pétur niður á mót-
bragði og fylgdi Stefáni fast í völl-
inn á klofbragði. Hann hlaut eina
gula spjaldið sem veitt var á
mótinu fyrir að níða Arngeir en
hljóp hann svo niður þegar sókn
Arngeirs mistókst. Ólafur endaði í
öðru sæti mótsins.
Íslandsglíman
Jón M. Ívarsson
Glíma
Sex glímumenn kepptu,
segir Jón M. Ívarsson,
um konungstitilinn.