Morgunblaðið - 03.07.2002, Síða 31

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 3. JÚLÍ 2002 31
✝ Sveinbjörn Jó-hannsson fædd-
ist á Hillum í Ár-
skógshreppi 12.
apríl 1914. Hann lést
á Dalbæ, dvalar-
heimili aldraðra á
Dalvík 23. júní síð-
astliðinn. Foreldrar
hans voru Þorgerð-
ur Sveinbjörnsdóttir
og Jóhann Krist-
jánsson. Þorgerður
var ættuð frá Hillum
en Jóhann líklega
frá Þverbrekku í
Öxnadal. Sveinbjörn
átti einn bróður, Einar Stein-
mann, fæddan árið 1910. Einar
lést árið 1976, ókvæntur og
barnlaus. Hinn 25. apríl 1935
giftist Sveinbjörn Kristínu Sig-
urbjörgu Jóhannsdóttur, f. á
gamla Hóli á Hauganesi við
Eyjafjörð 14. maí 1916, d.
21.mars 1999. Þau fluttu í
Steinnes á Hauganesi og hófu
búskap sinn ásamt Jóhanni föður
Sveinbjörns og Þorgerði konu
hans. Sveinbjörn átti heima eftir
þetta alla sína tíð á sama stað á
sjávarbakkanum á Hauganesi
þar til hann flutti á Dalbæ árið
1993. Börn Sveinbjörns og Krist-
ínar eru: 1) Þorgerður Jóhanna,
f. 20. júlí 1937, búsett á Dalvík,
gift Hjörleifi Jóhannssyni, þau
eiga sjö börn og 18 barnabörn. 2)
Hanna Björg. f. 24. ágúst 1940,
búsett í Keflavík, gift Halldóri
Þórðarsyni, þau eiga þrjú börn,
eitt barnabarn og þrjú fóstur-
barnabörn. 3) Birg-
ir, kennari á Akur-
eyri, f. 6. apríl 1945,
kvæntur Rósbjörgu
Jónasdóttur, þau
eiga þrjú börn og
tvö barnabörn. 4)
Gunnþór, skipstjóri
í Namibíu, f. 8.
ágúst 1948, kvænt-
ur Ásgerði Harðar-
dóttur, þau eiga
þrjú börn og sex
barnabörn. 5) Jón-
ína, kennari á Ak-
ureyri, f. 4. júlí
1959, gift Óskari
Péturssyni, þau eiga þrjú börn.
Sveinbjörn fór strax á ung-
lingsárum að róa til fiskjar með
pabba sínum og var svo á ýmsum
smábátum og átti sjálfur einnig
nokkrar trillur. Má til nefna
Ugga sem hann átti með Jóhanni
Jónssyni í Sandvík og Sævar sem
hann átti með Steina Magnúsar á
stríðsárunum. 1955 keypti hann
dekkbát með Kjartani Valdi-
marssyni og Valdimar Kjartans-
syni, Sæbjörgina, og áttu þeir
hann í nokkur ár en seldu síðan
til Hjalteyrar. Eftir það og allt
til starfsloka var Sveinbjörn á
sínum eigin trillum á sumrin en
var landmaður og landformaður
við Níels Jónsson á vorin og
haustin. Lengst af átti hann trill-
una Jóhann sem hann reri á á
sumrin.
Sveinbjörn verður jarðsunginn
frá Stærra-Árskógskirkju í dag
og hefst athöfnin klukkan 14.
Sofðu vært hinn síðsta blund,
uns hinn dýri dagur ljómar,
Drottins lúður þegar hljómar
hina miklu morgunstund.
(V. Briem.)
Nú er hann afi minn dáinn og
kominn til ömmu en þau munu alltaf
lifa í minningunni. Ég hef alltaf átt
heima í Keflavík en afi og amma í
Steinnesi á Hauganesi og svo á
Dalbæ á Dalvík og því voru kannski
samverustundirnar færri en ella.
Þrjú sumur dvaldi ég hjá ömmu og
afa í Steinnesi og reri með afa á
trillunni Jóhanni. Það voru þau
bestu sumur sem ég man eftir er ég
var ungur og margar góðar minn-
ingar sem munu fylgja mér ævilangt
en það var ekkert smáævintýri að fá
að dveljast í sveitinni yfir sumarið.
Þegar maður kom akandi að Stein-
nesi mátti oft sjá afa þar sem hann
var kominn út á tröppurnar að taka
á móti manni og amma í eldhúsinu
að framreiða eitthvað góðgæti. Ekki
voru afi og amma mikið á ferðinni,
enda ekki með bílpróf og áttu því
ekki bíl, heldur voru þau mikið til í
Steinnesi enda gestagangur þar
mikill.
Mig langar að lýsa einum degi að
sumarlagi á Hauganesi. Farið var á
sjóinn eldsnemma um morguninn
eftir að afi var búinn að hlusta á veð-
urspána í útvarpinu og hafði kíkt út
um gluggann á fjörðinn og amma
eldað hafragrautinn. Þá gengum við
niður á bryggju og héldum út á
spegilsléttan fjörðinn á Jóhanni.
Hvorki var Jóhann stór trilla né fór
hratt yfir, en dugði vel. Afi sat við
stýrið aftast á Jóhanni, úti undir
berum himni, en ég sat frammi í litla
lúkarnum að borða kex eða eitthvað
smurt góðgæti frá ömmu. Svo
stoppaði afi á einhverjum miðum
sem hann hafði í kollinum og studd-
ist við kennileiti í landi en Jóhann
var það lítil trilla að afi fór sjaldnast
lengra en út að Hrísey. Svo var fær-
ið láta síga í sjóinn og farið að dorga
á gamla háttinn, ekkert rafmagns-
dót, heldur bara notast við hand-
aflið. Svo leið dagurinn við veiðar,
stundum fiskaðist ágætlega, stund-
um ekki. Svo var komið að heim-
stíminu og afi fór fram í lúkar og í
talstöðina að tala við ömmu og ég
fékk að stýra í átt að landi. Svo kom
afi og tók við og lagði að bryggju. Þá
fór ég í það að kasta fiskinum, ein-
um í einu, með handafli upp á
bryggjuna þar sem afi tók við hon-
um og slægði. Svo var farið með Jó-
hann á legu og róið í land á árabáti.
Ég sé afa minn fyrir mér arkandi
með hjólbörurnar, fullar af fiski, upp
gömlu bryggjuna með sixpensarann
á höfðinu, lítill og snaggaralegur,
með tunguna út úr sér og upp á efri
vörina. Fór með þorskinn inn í litla
skúrinn þar sem hann var flakaður
og saltaður í steinkör, ýsuna var far-
ið með heim í Steinnes í soðið. Svo
fór ég að leika mér fram á kvöld
með vinunum. Afi passaði upp á að
maður hefði svona sæmilegan vasa-
pening til að kaupa fyrir í kaup-
félaginu sumarlangt en er sumri tók
að halla og maður hélt heim á leið
fékk maður sumaruppgjörið og voru
það miklir peningar fyrir ungan
mann.
Afi var sá heiðarlegasti maður
sem ég hef á ævinni kynnst og aldr-
ei heyrði ég hann tala illa um einn
eða neinn.
Guð geymi þig elsku afi minn og
takk fyrir allt,
Sveinbjörn Halldórsson.
Afi og amma bjuggu á Hauganesi
við Eyjafjörð. Undir háum fjöllum
stóð litla steinhúsið þeirra í fjöru-
borðinu, hvítt með rauðum gluggum
og þaki. Sunnan við húsið, dálítill af-
girtur garður þar sem amma dund-
aði við að rækta fjölskrúðug blóm
undir tveimur stórum grenitrjám.
Við bryggjuna hafði afi skúr þar
sem hann verkaði þorsk í saltfisk á
sumrin.
Sem barn kom ég til þeirra nán-
ast á hverju sumri með mömmu,
pabba og systkinum mínum og við
dvöldumst hjá þeim í nokkrar vikur.
Amma eldaði krásir á gömlu Rafha
eldavélinni, við fórum í berjamó og
heimsóttum ættingjana.
Sem unglingur bjó ég hjá þeim
tvö heil sumur og fór með afa á sjó á
trillunni hans. Afi þekkti fjörðinn
vel og kunni öll helstu miðin á gamla
mátann, með því að skoða afstöðu
kennileita í landi. Hann þekkti einn-
ig vel hvernig veðrið hagar sér í
firðinum. Eftir langan dag á sjó var
gott að koma í land og borða kjöt-
bollur með kartöflustöppu eða ann-
að góðgæti sem beið okkar hjá
ömmu áður en gert var að afla dags-
ins.
Afi var kíminn maður á hægan
máta. Það var stutt í brosið hjá hon-
um og hann átti auðvelt með að sjá
góðu hliðarnar á öllum. Aldrei man
ég eftir að heyra afa eða ömmu hall-
mæla nokkrum manni, né sá ég á
þeim reiði eða ósætti.
Sem fullorðinn maður kem ég enn
á Hauganes og gisti nótt og nótt í
gamla steinhúsinu. Sunnan við húsið
eru tveir stumpar þar sem áður
voru grenitré. Í eldhúsinu Rafha
eldavél, fyrir utan fjörðurinn og
fjöllin. En afi og amma taka ekki
lengur á móti mér og þau er hvergi
að sjá. Minning þeirra lifir og yljar
þeim sem þau þekktu.
Þórður Halldórsson.
Kallið er komið,
komin er nú stundin,
vinaskilnaðar viðkvæm stund.
Vinirnir kveðja
vininn sinn látna,
er sefur hér hinn síðsta blund.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
Grátnir til grafar
göngum vér nú héðan,
fylgjum þér, vinur. Far vel á braut.
Guð oss það gefi,
glaðir vér megum
þér síðar fylgja’ í friðarskaut.
(Vald. Briem.)
Elsku afi minn er dáinn. Hann er
kominn á betri stað þar sem hann er
búinn að hitta ömmu aftur eftir
stuttan viðskilnað.
Ég er þakklát fyrir þann tíma
sem ég átti með þeim, öll sumrin
þegar ég var lítil og kom norður í
heimsókn í Steinnes, stundum með
mömmu, pabba og bræðrum mínum
en stundum kom ég ein. Hjá þeim
var margt hægt að sýsla við. Fjaran
neðan við húsið var alger gullnáma
því þar var hægt að finna ýmsa
steina og gler sem sjórinn var búinn
að slípa til. Einnig voru klappirnar
utan við húsið alltaf jafn skemmti-
legar og svo þegar rigndi eða veðrið
var á annan hátt ekki eins og best
varð á kosið var oft sest við eldhús-
borðið og spilað, farið í róluna niðri í
geymslu eða bara leikið í dúkkuleik.
Langt er síðan að afi og amma
voru í Steinnesi og ég á ekki eftir að
hitta þau þar oftar. Húsið og um-
hverfi þess geyma magrar minning-
ar og alltaf er jafn ljúft að koma í
heimsókn þangað.
Hvíl í friði afi minn,
Kristín Björg.
Elsku afi, nú ertu farinn úr lík-
amanum og kominn á önnur mið.
Þegar ég sat hjá þér og kvaddi þig
áður en ég fór á sjóinn vissi ég að
næst myndum við hittast á þeim
stað sem skapari okkar hefur til
þegar við deyjum og þrem tímum
seinna fórstu á fund ömmu. Þótt þú
sért farinn lifa margir angar af þér í
öllum þeim afkomendum sem þú
fylgdir út í lífið, allt sem þú áttir er
nú í okkar vörslu í Steinnesi og þar
er sannarlega gott að vera eins og
alltaf. Fyrir mig var frábært að fá
að vera hjá ykkur ömmu á Hauga-
nesi á sumrin, fara með þér á trill-
una og draga fisk á færi, hjálpa til
við að salta hann í skúrnum eða bara
að leika sér í fjörunni eða í hlöðunni
með krökkunum. Þú varst góður afi.
Þegar ég sleit barnskónum og
varð sú manneskja sem ég er í dag
kynntist ég þér í raun á nýjan hátt,
ég kom og sagði þér allt sem var að
gerast hjá mér og ræddi við þig eins
og ég tala við vini mína, enda varstu
einn besti vinur minn og ég sagði
þér allt. Það var yndislegt að koma á
Dalbæ þar sem þú áttir heima hin
seinni ár, þú varst alltaf eitthvað að
brasa, funda eða spila með Veður-
klúbbnum, moka snjó af stéttinni
eða segja starfsfólkinu sögur eða
fara með vísur sem þú kenndir mér
ekki sem barni. Já, svo sannarlega
var gaman að heimsækja þig og
hlusta á þig tala um horfna tíð og ég
sakna þess mikið að hafa þig ekki
lengur, drekka með þér malt og
glugga í sálmabók eða Biblíuna eða
bara að ræða kvennamál og ferða-
lög.
Ég man eftir því í vetur er ég
sagði þér að ég væri að fara í heims-
reisu um áramótin hvað þér þótti
það eðlilegt, þú sagðir: „Nú, hvað
heldurðu, drengur, þú ert flökku-
kind, nýkomin frá Brasilíu, Guð
fylgir þér eins og alltaf.“ Og svo
klappaðirðu mér á bakið, gafst mér
harðfisk og fórst að segja mér
hvernig var að ferðast um landið í
gamla daga. Það er þessi skilningur
sem ég mætti alltaf hjá þér sem ég
sakna. Þinn mælikvarði á fólk var
góður, að maður gerði sitt besta
verðskuldaði alltaf klapp á bakið og
sanna blessun.
Elsku afi, ég sakna þín mjög mik-
ið en við vitum báðir að lífið er á
þennan hátt, við fæðumst, þrosk-
umst, eldumst og deyjum að lokum.
Lífið er snilldartæki sem hefur
lausnir á öllu, enginn vill lifa að ei-
lífu því lífið snýst um að viðhalda
sjálfu sér og lausnin á því er, eins og
Gunnar Dal segir, að deyja. Þessa
hluti ræddum við oft saman og þú
kenndir mér margt um lífið og í líf-
inu sjálfu.
Gamall maður hefur skilað ævi-
starfi. Eftir sitja börn, barnabörn og
barnabarnabörn, tengdafólk og mik-
ið af yndislegum minningum sem við
í fjölskyldunni geymum á heimilinu
sem þau hjónin Sveinbjörn og Krist-
ín byggðu sér á Steinnesi á Hauga-
nesi.
Elsku afi, takk fyrir að vera mér
svona góður. Guð blessi þig.
Gunnþór Eyfjörð
Gunnþórsson, Dalvík.
Þegar sólargangur var lengstur
kvaddi góður vinur, Sveinbjörn Jó-
hannsson, þetta jarðlíf.
Þegar þrek og heilsa hefur brugð-
ist er hvíldin kærkomin.
Sem ungur maður byggði hann –
ásamt Kristínu konu sinni – húsið
Steinnes á Hauganesi. Þar lifðu þau
lífinu og ólu upp börnin sín fimm.
Alltaf var jafngott að koma í Stein-
nes þar ríkti slík góðvild og gest-
risni. Mikinn hluta starfsævi sinnar
var hann landmaður við m/b Níels
Jónsson. Hann hafði mikinn metnað
og þáði ógjarnan aðstoð við þau
störf sem hann taldi í sínum verka-
hring. Þegar mikill afli barst á land
og saltfiskstæðurnar námu við loft
var hann Sveini í essinu sínu og oft
gaman í skemmunni. Og hann lagði
sig fram um að létta stúlkunum
störfin, svo umhyggjusamur og
elskulegur. Óþarfi fannst honum að
hlíta lögboðnum sjö mínútna pásum,
fannst nóg að stoppa á matar- og
kaffitímum. Og þegar mér varð á að
kvarta undan þessari þvermóðsku
kom svar um hæl: „Rósa mín, ef ég
hefði ekki alltaf verið svona þrár
væri ég löngu dauður.“ Dag einn
slökkti hann í síðustu sígarettunni
eftir áratuga reykingar og var það
ekkert mál frekar en margt annað.
En eftir það urðu öll hlé brjóstsyk-
urspásur.
Mikil samvinna og samhjálp er
alltaf á Hauganesi og er það að
þakka fólki eins og Steinneshjónun-
um sem alltaf voru tilbúin að rétta
hjálparhönd. Sveinbjörn var farsæl-
um gáfum gæddur og þótt hann
gerði ekki víðreist um dagana fylgd-
ist hann vel með og hafði ákveðnar
skoðanir á málefnum. Á 70 ára af-
mæli sínu barst honum þetta ljóð
sem lýsir hug samstarfsfólksins.
Sjötíu ár að baki ber
ótrúlegt og enginn sér
að árin færist yfir hann
þennan unglingslega dánumann.
Hann virðir þá sem vinna og púla
veiða fisk og dekkin smúla
víðsýnn þó af visku ríkur
vissulega fáum líkur.
Saltfiskur úr Sveinbjörns höndum
sigurviss í öðrum löndum.
Mörgum rekum mokað hefur
því aðeins pásu öðrum gefur.
Ef allt það væri í einu fjalli
það gnæfa myndi geysihátt
sennilega í sólarátt.
Einstaklega trúr og tryggur
traustur heill og sjaldan styggur.
Við segjum því með sóm og sanni
að Sveinbjörn, hann er gull af manni.
Við öll, aðilar að útgerðarfyrir-
tæki Níels Jónssonar ehf., þökkum
af heilum hug samfylgd Sveinbjörns
og órofa tryggð og vináttu. Góður
Guð fylgi honum á nýjum leiðum.
Blessuð sé minning hans.
Rósa Stefánsdóttir.
SVEINBJÖRN
JÓHANNSSON

 


 
 

 



 






      
 !" #$%
&' ' #


   









    
 

 

!
 " 

 
  #$#
  "
  

%
  &


 "
  '
 
(
 

 
 

   





 
( 
! 


  
) ! 
&"" 
 

 ( 
 
*
 ! 
"'+
! 
(  
 
,
) ( 

 
 




 



&
 -./ &
.
"#" 0"$
1' *
* 
'

  




 +,  
- !
  
  .
&
 !

     /00
"#
- ' !  " 2 
& - ' 

- ' !  3# 4 " 
25- ' !  25"   
&" !- ' ! 
- '*- ' !  . 6 " # 
6 60 6 6 60 
2" )
 ! ,