Morgunblaðið - 31.07.2002, Síða 35

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 31. JÚLÍ 2002 35
LEGSTEINAR
Komið og skoðið
í sýningarsal okkar eða
fáið sendan myndalista
MOSAIK
Hamarshöfði 4, 112 Reykjavík
sími: 587 1960, fax: 587 1986
Mig langar að minnast Jóhönnu
nöfnu minnar og móðursystur í
nokkrum orðum. Ég var stödd er-
lendis þegar Gurrý systir hringdi í
mig og sagði mér að Hanna frænka
væri dáin.
Þessi frétt kom mér í raun og veru
ekki á óvart. Hanna hafði verið heilsu-
lítil sl. ár og skrokkurinn alveg búinn.
Þegar ég horfi til baka var fastur
punktur að fara í Meðalholtið til afa
og Hönnu þegar farið var til Reykja-
víkur. Alltaf var vel tekið á móti mér
og oft var ég send með poka með alls-
konar góðgæti heim, eða fékk pen-
inga fyrir saltpillum í Austurbæjar
apóteki. Þegar ég átti afmæli beið ég
ætíð spennt eftir pakka frá nöfnu, því
þar kenndi margra grasa eins og t.d.
heklaðra dúkkukjóla, vettlinga, sæl-
gætis og fleira.
Hanna var sannkölluð hetja í mín-
um huga. Hún var glaðvær, hlýleg og
einstaklega hreinskilin og gaman var
að vera í návist hennar.
Hún var elst af systkinunum og
höfuð ættarinnar eða „þursanna“ eins
og hún kallaði okkur öll.
Hanna var forvitin um andleg mál-
efni og ræddi þau mál oft við mig. Síð-
an móðir mín dó fyrir 29 árum hefur
Hanna hringt í mig í hverri viku til að
athuga hvernig fjölskyldan hafi það.
Stundum sagði hún í gríni þetta er
„fréttastofan“ þegar hún var að segja
mér fréttir af ættingjum okkar.
Þegar ég heimsótti Hönnu frænku
nú í byrjun sumars sat hún og saum-
aði út einn af mörgum dúkunum sem
hún hefur gert í gegnum árin og við
ættingjar og vinir notið góðs af.
Ekki má gleyma öllum fallegu barna-
teppunum sem skipta sennilega tug-
um núna. Ef von var á barni í fjöl-
skyldunni var Hanna byrjuð að hekla
og vildi helst eiga eitthvað á lager.
Þótt fæturnir væru búnir voru hend-
urnar í góðu lagi og hún Hanna mín
vildi alltaf hafa eitthvað fyrir stafni.
Í þessari heimsókn talaði Hanna
um það við mig að hún vonaðist til
þess að þurfa ekki að fara á elliheim-
ili. Og að hún hefði það á tilfinning-
unni að hún ætti ekki langt eftir og
þegar að því kæmi, að fá að fara fljótt,
og sú varð raunin. Þetta var í síðasta
skipti sem við frænka hittumst, en
hringdumst þó vikulega á eins og áð-
ur.
Hanna var ákaflega stolt af einka-
dóttur sinni, tengdasyni, barnabörn-
um og langömmudóttur og talaði mik-
ið um þau. Þegar Hanna flutti í
Keldulandið var hún einstaklega
heppin með nágranna, hana Erlu sem
bjó á móti henni, og gerðu þær margt
saman. Ef enginn ansaði þegar ég
hringdi í Hönnu hringdi ég bara yfir í
Erlu og var hún þá oftast þar eða
Erla vissi hvar hún var.
Elsku Gurrý Þóra, ég votta þér og
fjölskyldu þinni mína dýpstu samúð.
Minning Jóhönnu lifir hjá okkur öll-
um, hún var alveg einstök frænka.
Jóhanna María Sigurðardóttir.
JÓHANNA
JÓNSDÓTTIR
✝ Jóhanna Jóns-dóttir fæddist í
Reykjavík 9. desem-
ber 1923. Hún lést á
Landspítalanum í
Fossvogi 24. júlí
síðastliðinn. For-
eldrar hennar voru
Jón Jónsson, f.
4.6.1901, d. 6.2.
1925, og Guðríður
Árnadóttir, f. 22.10.
1898, d. 2.3. 1959.
Fósturfaðir Jó-
hönnu var Þórður
Gíslason, f. 28.5.
1902, d. 20.9.1980.
Hálfsystkini Jóhönnu: Jón, f.
16.9.1927, Svava, f. 16.9.1927, d.
15.9.1973, Unnur, f. 4.2.1929,
Gísli, f. 9.11.1931, Árný, f.
10.3.1939, Katrín, f. 6.9.1941, d.
21.9.1994. Dóttir Jóhönnu er
Guðríður Þóra Jónsdóttir, f.
5.8.1955, eiginmaður hennar er
Þorvarður Þórðarson. Börn
þeirra eru Jóhann og Sigríður.
Útför Jóhönnu fer fram frá
Bústaðakirkju í dag kl. 13.30.
Hún Jóhanna frænka
mín er dáin. Samt
fannst mér alltaf að hún
myndi lifa að eilífu. Jó-
hanna var höfuð fjöl-
skyldunnar, sannur
kvenskörungur, stjórn-
söm og kannske svolítið
hávær. Hún var elsta
dóttir ömmu minnar
Guðríðar Árnadóttur og
ólst upp ásamt 6 börn-
um hennar og afa míns
Þórðar Gíslasonar. Ég
tengi hana alltaf við
Meðalholt 10 þar sem
mamma mín var alin
upp. Þar var ég alltaf velkomin og í
hvert sinn var boðið uppá eitthvað að
borða. Ég man eftir sunnudags-
morgnum þar sem maður var vakinn
upp við heitt kaffi og kringlur, borið
fram á bakka eins og á 5 stjörnu hót-
eli. Ég eyddi líka einu sólríku sumri
þegar ég var 12 ára við það að passa
litla frændur mína Hörð og Arnar og
minningarnar frá því sumri eru ljúfar
– sólin skein og Jóhanna var svo góð
við okkur öll. Hún eldaði handa okkur
góðan mat á hverjum degi og söng
fyrir okkur lög frá stríðsárunum og
þá var sko setið og hlustað, því hún
söng svo dæmalaust fallega hún Jó-
hanna. Veturinn eftir fékk ég að koma
og borða hjá henni í hádeginu en þá
átti ég langan veg að sækja í skólann
og þá var Siggi frændi minn þar líka í
mat – svo dæmigert fyrir hana Jó-
hönnu það voru allir velkomnir hjá
henni. Jóhanna var ekki einungis góð-
ur kokkur hún var líka mjög mikil
hannyrðakona og saumaði út og hekl-
aði dúka í tugatali, alltaf þegar hún
átti lausa stund. Hún var mér mjög
hjálpleg þegar ég var að rembast við
að skila handavinnunni minni í barna-
skóla því þá var alltaf eins og maður
væri með þumalfingur á hverjum
fingri. Ég talaði við hana Jóhönnu í
síma í byrjun maí og þá var hún hress
og samgladdist mér að vera komin í
nýja vinnu. Kæra frænka – takk fyrir
allar samverustundirnar ég vildi óska
nú að þær hefðu verið fleiri. Elsku
Þóra, Þorri, börn og barnabön, ég
votta ykkur samúð mína. Blessuð sé
minning hennar.
Allt eins og blómstrið eina
upp vex á sléttri grund
fagurt með frjóvgun hreina
fyrst um dags morgunstund,
á snöggu augabragði
af skorið verður fljótt,
lit og blöð niður lagði,
líf mannlegt endar skjótt.
Ingibjörg Kristjánsdóttir.
Þegar ég var lítil telpa heima í
Meðalholti varð mér oft starsýnt á
fríðan hóp systkina ofar í götunni,
börn Guðríðar og Þórðar, sem oft var
kallaður svarti, manns hennar. Yfir
systkinunum öllum var sérstæður
þokki tiginnar alþýðu, ein þeirra var
jafn silfurbjört og þau hin voru
hrafnsvört á brún og brá. Svo fögur
var ein systranna, að hún var kölluð
Black Beauty eins og fegurðardís úr
djassdansi Ellingtons, og bræðurnir
minntu okkur litlu telpurnar í götunni
á Robert Taylor og Clark Gable úr
leikarablöðum bernskunnar.
Yngsta systirin var ein okkar leik-
systkina en Jóhanna Jónsdóttir, sem
kvödd er í dag, var elst Guðríðar-
barna. Mér er engin launung á því, að
ég kveð hana með tárum. Hún var
verkstjóri í Kexverksmiðjunni Esju
þegar ég man hana fyrst og vel-
gjörðakona okkar krakkanna, sem
stóðum fyrir utan Esju og sníktum
kex. Viltu gefa mér kex, kallaði bland-
aður kórinn, og stundum var heppnin
með. Kexkökur, sem ekki hlutu náð
fyrir fullkomnunardóminum, rötuðu
til okkar, bragðið og ilmurinn gleym-
ist aldrei fremur en glettnislegt bros
Jóhönnu.
Það mættu okkur Jóni Múla og Sól-
veigu Önnu, dóttur okkar, eintóm
bros og hjartahlýja þegar við flutt-
umst í Kelduland 19 fyrir 16 árum.
Sambýlið hafði staðið vel og lengi í
húsinu, og við vorum tekin í hópinn
með fögnuði. Þeir, sem síðar hafa
bæst við, hafa sömu sögu að segja.
Það gladdi mig að vera aftur orðin ná-
granni Jóhönnu, og síðan hef ég átt
margar ánægjustundir með henni og
Erlu vinkonu hennar.
Vinátta þeirra tveggja var einstæð.
Þær kynntust í Keldulandi, þar sem
þær bjuggu hvor á móti annarri. Þeg-
ar við komum í húsið mötuðust þær
saman, ferðuðust saman út í heim,
fóru saman ofan í bæ, þvoðu þvottinn
saman, horfðu saman á sjónvarpið,
hlógu saman, ræktuðu saman rósa-
garða og sátu saman við hannyrðir.
Dúkarnir hennar Jóhönnu urðu dýr-
gripasafn, hvergi sjást sprækari jóla-
sveinar eða dýrðlegri rósir nema þá í
beðunum undir gluggunum þeirra
Erlu. Þær voru hvor annarri kátari og
skemmtilegri svo unun var að spjalla
við þær, ég tala nú ekki um að drekka
með þeim kaffisopa og skála við þær í
koníaki.
Jón Múli ávarpaði þær aldrei öðru-
vísi en stelpur, því kunnu þær fjarska
vel, og þeim þremur þótti gaman að
hittast, kankast á og hlæja. Jón komst
aldrei að því hvor þeirra það var, sem
læsti á hann kjallarahurðinni og
slökkti fyrir honum útidyraljósið þeg-
ar hann stóð fyrir allar aldir í hríðinni
úti á stétt að moka. Þau uppátæki
þóttu honum alltaf jafn fyndin. Það
voru þeim öllum gleðistundir þegar
stóra jólatréð á suðurblettinum var
skreytt á jólaföstu. Jón minn var í
essinu sínu með ótal allavega litar
smáperur á þönum með langa stöng í
háum stiga, og Dódó, Erla og Jó-
hanna snarsnerust í kringum hann,
ósparar á hrósið við jólatrésstjórann,
sem baðaði sig í aðdáun þeirra og
þótti hrósið gott.
Þegar honum þvarr þrek bjargaði
Jóhanna sóma húss og trés og fékk
dótturson sinn til verksins. Mikið var
Jón ánægður með eftirmanninn og
ömmu hans. Síðustu jól voru þau
gömlu jólabörnin bæði jafnhrifin af
fegursta trénu í gjörvöllum jólaskóg-
inum þótt hvorugt kæmist að því,
hann uppi á svölum, hún í gættinni.
Fundum þeirra var þá farið að fækka,
henni förin upp stigann jafn erfið og
honum niður. Það var aðdáunarvert
hve Erla reyndist vinkonu sinni
traust hjálparhella í einu og öllu. Þeg-
ar hún settist að suður með sjó í
grennd við dóttur sína og dætur
hennar og fluttist frá okkur í febrúar í
ár komum við Keldlendingar saman
hjá Jóhönnu og kvöddum Erlu með
pomp og prakt. Þá var að vanda
margt sagt og mikið hlegið. Jón Múli
gladdi okkur öll með orðunum, sem
hann sagði við Erlu í kveðjuskyni. Ör-
lögin höguðu því þannig, að við vorum
í raun öll að kveðjast, við vorum grun-
laus um það, og gleðin var við völd.
Það var gott að geta leitað til Jó-
hönnu í gleði og sorg, og ég gerði mér
tíðförult niður til hennar upp á síð-
kastið. Ert þetta þú ljúfan, sagði hún,
fáðu þér sæti, og við spjölluðum sam-
an um allt milli himins og jarðar. Hún
var alltaf jafn greind og glettin, þótt-
ist hafa það gott og gamla brosið föln-
aði ekkert. Aldrei víl eða vol.
Tæpri viku áður en hún dó leit ég
inn til hennar. Við langömmurnar
sögðum hvor annarri frá fólkinu okk-
ar, börnum og fullorðnum, og litla
dóttursonardóttirin var henni í huga.
Hún sagði mér frá indælum hundum
Þóru dóttur sinar, og við hlógum báð-
ar að gjárífa hvuttanum hennar
Gurríar frænku hennar. Þegar ég
kvaddi hana sat hún við litla borðið
með litfögru rósunum, sem hún
saumaði ung í klæði og kom fyrir á
plötu undir gleri. Þannig er gott að
muna hana.
Við nágrannarnir í Keldulandi 19
samhryggjumst Guðríði Þóru, dóttur
hennar, og fjölskyldu hennar, systk-
inum hennar og systkinabörnum og
ekki síst Erlu okkar. Við erum þakk-
lát fyrir Jóhönnu Jónsdóttur og það,
sem hún var okkur.
Í blómabeðinu undir glugganum
hennar Jóhönnu standa rósirnar
hennar, engin án þyrna en allar í
blóma, fölgular, bleikar, dimmrauðar
og hvítar og minna á hana sjálfa. Það
er gott að vita, að þær ilma jafn prúð-
ar að ári, og þegar golan ber ilminn að
vitum okkar, sem eftir lifum, færir
hann með sér ljúfa minningu um ang-
an liðinna daga.
Ragnheiður Ásta Pétursdóttir.
Finnlaugur afi er
dáinn. Nú er hann bú-
inn að fá hvíldina og
ég efast ekki um að
honum líður vel á
þeim stað sem hann
er kominn á.
Smíðar voru hans líf og yndi og
liggja mörg verk eftir hann. Afi
gaf mér ótal hluti sem hann hafði
smíðað og þykir mér afar vænt um
þá.
Einna vænst þykir mér um kist-
ilinn sem hann gaf mér, kistilinn
sem langamma Þórlaug átti. Afi
gerði hann upp og málaði hann
vínrauðan. Hann bað mig að passa
hann vel og sagði svo að ég gæti
geymt ástarbréfin mín í honum,
því að með kistlinum fylgdi lykill!
Elsku afi minn, ég vil þakka þér
fyrir allar þær stundir sem við átt-
um saman. Megi góður Guð og
englar vaka yfir þér.
Vertu yfir og allt um kring
með eilífri blessun þinni.
Sitji Guðs englar saman í hring
sænginni yfir minni.
(Sig. Jónsson.)
Þórlaug Þorfinnsdóttir.
Starfsferill Finnlaugs Snorra-
sonar var á margan hátt eftirtekt-
arverður. Ég ætla því með þessum
minningarorðum að gera tilraun til
að lýsa honum. Á langri ævi tók
Finnlaugur sér margt fyrir hend-
ur, hann var mjólkurbílstjóri í
Eyjafirði, bóndi í Hraungerðis-
hreppi, iðnaðarmaður á Selfossi,
húsvörður í Reykjavík og lista-
smiður eftir að hann komst á eft-
irlaun.
Skólaganga Finnlaugs var
dæmigerð fyrir marga jafnaldra
hans úr sveit, fyrst var gengið í
farskóla, síðan einn vetur í barna-
skóla fyrir fermingu. Þegar hann
var 16 ára fór hann í Héraðsskól-
ann á Laugum í Suður-Þingeyj-
arsýslu og var þar við nám 1932–
34.
Hann var frá barnsaldri hneigð-
ur til smíða og var því sjálfsagt að
hann innritaðist í smíðadeild skól-
ans. Þar kenndi þá smíðar Þórhall-
ur Björnsson, ágætur kennari og
snilldarsmiður. Allt var smíðað
með handverkfærum, engar smíða-
vélar notaðar. Finnlaugur var
fljótur að læra og tileinka sér þau
vinnubrögð sem þarna voru kennd.
Skóladagurinn var oft langur og
ekkert fengist um það, aðalatriðið
var að læra sem mest á þeim tíma
sem gafst.
Að lokinni þessari skólagöngu
fékkst hann við ýmiss konar smíð-
ar um árabil. Árið 1938 tók hann
að sér mjólkurflutninga í sveit
sinni og vann við þá til stríðsloka.
FINNLAUGUR
PÉTUR SNORRASON
✝ Finnlaugur Pét-ur Snorrason
fæddist á Syðri-Bæg-
isá í Öxnadal 11. apr-
íl 1916. Hann lést á
hjúkrunarheimilinu
Holtsbúð 23. júlí síð-
astliðinn og var útför
hans gerð frá Grens-
áskirkju 30. júlí.
Árið 1945 fluttist
hann til Selfoss,
byggði þar íbúðarhús
einn og sjálfur, inn-
réttaði það og smíðaði
húsgögnin, meira að
segja smíðaði hann
þvottavél sem bæði
þvoði og vatt. Hún var
notuð í mörg ár og
þótti hin mesta völ-
undarsmíð. Vorið 1947
fór hann að vinna við
bílayfirbyggingar hjá
Kaupfélagi Árnesinga.
Á þeim tíma útbjó
hann smíðaverkstæði
í húsi sínu og fór að renna smá-
skálar og lampafætur úr tré. Hann
náði mikilli leikni í að líma saman
mismunandi trjátegundir sem síð-
an mynduðu hin margbreytileg-
ustu mynstur í þeim munum sem
hann renndi. En það gafst ekki
mikill tími til fínsmíða, fjölskyldan
stækkaði og vinnudagur Finnlaugs
var oftast langur.
Árið 1953 reisti hann bú á Arn-
arstöðum í Hraungerðishreppi og
gerðist bæði kúa- og kartöflu-
bóndi, á vetrum vann hann á tré-
smíðaverkstæði á Selfossi. Eftir
margra ára búskap flutist hann
með fjölskyldu sína til Reykjavík-
ur og gerðist umsjónarmaður hús-
eignar Grænmetisverslunarinnar.
Þar vann hann til 67 ára aldurs.
Alltaf var unnið að smíðum í frí-
stundum, viðfangsefnin voru af
mörgum toga. Til dæmis byrjaði
hann á því 1968 að smíða vélar til
að flokka kartöflur. Á árunum
1982–90 smíðaði hann tuttugu slík-
ar vélar, þóttu þær mjög traustar
og öruggar.
Þegar Finnlaugur komst á eft-
irlaunaaldurinn fór hann að hafa
meiri tíma til að sinna fínsmíði.
Hann innréttaði sér verkstæði í
bílskúr sem tilheyrði íbúð hans og
þar vann hann um árabil við að
smíða og renna úr tré muni til
skrauts og nytja. Munir sem hann
smíðaði urðu mjög eftirsóttir.
Nokkrar sýningar hélt Finnlaugur
á verkum sínum. Það var lærdóms-
ríkt að fylgjast með honum við
smíðarnar. Hann var sífellt að
leita leiða til að bæta og létta
vinnubrögð við smíðarnar, gera
gripina vandaðri og auka afköstin.
Lausnir hans á þessum sviðum eru
margar eftirtektarverðar og hug-
vitssamlegar.
Lengi hafði Finnlaugur góða
heilsu og starfsorku, féll varla
verk úr hendi. En allt hefur sinn
tíma. Heilsan bilaði og þar kom að
hann gat ekki lengur sinnt smíð-
unum. Það var erfið upplifun sem
hann tók með rósemi og miklum
sálarstyrk.
Mágur minn Finnlaugur Snorra-
son var mikill mannkostamaður og
drengur góður á allan hátt. Þakk-
látur er ég fyrir þau kynni sem ég
hafði af honum.
Ég votta systur minni Hermínu
Sigurðardóttur, börnum þeirra
Finnlaugs, barnabörnum og barna-
barnabörnum, tengdabörnum,
systrum Finnlaugs og öðru vensla-
fólki mína innilegustu samúð.
Þórir Laxdal Sigurðsson.