Morgunblaðið - 17.08.2002, Síða 64

64 LAUGARDAGUR 17. ÁGÚST 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Sýnd kl. 2 og 4. Vit 398



1/2
Kvikmyndir.is
HETJA MUN RÍSA UPP...
...Á AFTURLAPPIRNAR.
Sýnd kl. 2, 3, 4 og 5. Ísl. tal. Vit 418
Ný sérstök útgáfa!
Nú í fyrsta sinn í
kvikmyndahúsum
með íslensku tali.

Kvikmyndir.is


SK Radíó X
Líkar þér illa við köngulær?
Þeim líkar ekkert vel við þig heldur!
Sýnd kl. 6, 8, 10 og 12. Bi. 14. Vit 417
Sýnd kl. 6, 7, 8, 9, 10, 11 og 12. Vit 422
Sýn
d á

klu
kku
tím
afr
est
i
Frumsýning
Rómantísk gamanmynd úr raunveruleikanum sem fjallar um
íslenskan mann, Jón Gnarr, sem verður ástfangin af Kíverskri
stúlku. Frá sömu aðilum og gerðu Íslenska drauminn.
www.sambioin.is
Fyrir 1250 punkta
færðu bíómiða.



Kvikmyndir.is



DV



1/2 SV Mbl



1/2
Kvikmyndir.is
27 þúsund áhorfendur

Kvikmyndir.com



1/2
Kvikmyndir.is
Sýnd kl. 8 og 10.20. B. i. 16.

DV



HL. MBL
Sýnd kl. 4, 5.30, 8 og 10. B. i. 12.
Frumsýning
Ben affleck Morgan Freeman



SV Mbl


ÓHT Rás 2
Hluti af ágóða myndarinnar rennur til Hjálparstofnunnar Kirkjunnar.
Sýnd kl. 3.45, 6, 8 og 10.30. Vit 417
Sýnd kl. 4 og 6. Með íslensku tali.
Sýnd kl. 8 og 10.05.
Frumsýning
27.000 kjarnorkusprengjur
Einnar er saknað
Maður eins og ég er rómantísk gamanmynd úr raunveru-
leikanum. Frá sömu aðilum og gerðu Íslenska drauminn.
Hvað myndir þú gera ef
þú gætir stöðvað tímann?
Sýnd kl. 6 og 8.Sýnd kl. 10. B.i. 16.



DV



Mbl



RadíóX

Kvikmyndir.is
Sýnd kl. 4. Með íslensku tali.
Sýnd kl. 7.
NÝVERIÐ lauk Morrison við gerð
síns stærsta og persónulegasta
verks, niðurrifs- og uppbygging-
arverksins The Invisibles en sex ár
tók að ljúka þeirri myndasöguröð.
Í dag situr hann við stjórnvölinn á
New X-men og því sem hann kall-
ar sitt öfgafyllsta verk hingað til,
The Filth.
Félagsraunsæisrit
framtíðarinnar
Viðtalið hefst á sígildu nótunum
þegar Morrison er spurður hvað
hann sé að gera hér á Íslandi.
,,Mér var boðið hingað til lands
til að vera viðstaddur Menning-
arnóttina þar sem ég ætla að halda
fyrirlestur um myndasögur í Borg-
arbókasafninu,“ útskýrir hann.
„Ætlunin er að fjalla um mynda-
sögur sem áhrifamikinn miðil í
heiminum í dag og hvers vegna
fólk er aftur farið að taka þær al-
varlega eftir mögur ár undanfarið.
Táknmyndir myndasagna hafa náð
inn á almennan markað og þá sér-
staklega í gegnum kvikmyndir.
Köngulóarmanninum er klínt á
annan hvern strætó til dæmis.
Fólk er að þjálfast í því að með-
taka hina furðulegustu hluti. Þeir
sem hafa áhuga, leita í uppruna
þessara táknmynda og það skilar
þeim inn í heim myndasagnanna.
Mikil áhersla er lögð á ofurmennið
í auglýsingum og kvikmyndum auk
þess sem nútíma tækni eins og
klónun hefur fært okkur nær
þeirri heimsmynd sem felur í sér
ofurmennið. Ég lít því á mynda-
sögur og jafnvel ofurhetjusögur
sem nokkurs konar félagsraunsæ-
isrit morgundagsins. Hér er ekki
endilega um að ræða háfleygar vís-
indaskáldsögur því nútíminn er að
verða okkar vísindaskáldsaga.“
Morrison hefur reynslu af því að
sjá hugmyndir sínar endurnýttar
við miklar vinsældir. Sögur herma
að leikstjórar kvikmyndarinnar
The Matrix hafi verið undir mikl-
um áhrifum frá fyrstu Invisibles-
blöðunum og sumar raddir tala
jafnvel um ritstuld. Morrison seg-
ist þó minnstar áhyggjur hafa af
því. Matrix sé hans uppáhaldskvik-
mynd og hann sé bara hæstánægð-
ur með tengslin. ,,Ég hefði þó vilj-
að að fólk vissi að hugmyndirnar
sem komu fram í Matrix væru
upprunnar í Invisibles og gæti þá
kynnt sér mína hlið á þessari sögu.
En fyrst og fremst finnst mér
sallafínt að þeir skyldu velja svona
svalt efni til umfjöllunar,“ segir
hann hlæjandi.
Sérstaða
myndasögunnar
Blaðamaður spyr þá hvers vegna
hann hafi valið sér myndasögur
sem miðil.
„Myndasögur eru sterkur og lif-
andi tjáningarmáti. Sá sterkasti
fyrir utan tölvuleiki mundi ég
segja og ég býst við að færa mig
meira í þá áttina þegar fram líða
stundir. Myndasögur hafa töfra-
mátt og dulúð og rétt er að benda
á að löngu fyrir tilkomu ritmálsins
voru menn farnir að mála myndir á
hellisveggi til að tákna umheiminn
og ég sé myndasögur sem beina
þróun af þessum fyrstu tilraunum
mannsins til að tjá sig með ending-
arbetri hætti en orðum og tákn-
máli. Það er því eitthvað frumstætt
við myndasögur sem höfðar beint
til okkar elstu skynjunarferla.
Myndasögur hafa líka gríðarlega
skamman framleiðslutíma. Höf-
undar geta unnið úr upplýsingum
úr sínu daglega lífi og komið því til
lesenda á tveimur til þremur mán-
uðum en bækur og kvikmyndir
krefjast mun lengri yfirlegu.“
Þótt það segi sig nú eiginlega
sjálft þá leikur blaðamanni forvitni
á því að skilja muninn á mynda-
sögum og öðrum bókum að útgáfu-
hraða undanskildum.
„Myndasögur eru beinskeyttari
miðill,“ segir Morrison að bragði.
„Einhver sagði að lýsingar á til-
finningum í bókum krefðust venju-
lega nokkurra blaðsíðna lýsinga á
veðurfarinu eða einhverju viðlíka
og ég er nokkuð sammála því.
Myndasagan þarf ekki á slíku að
halda. Myndirnar tala sínu máli og
þegar þær eru fléttaðar saman við
texta skapar það magnaða heild
sem lýsir sjálfri sér“.
Skriftir og ritskoðun
Þar sem myndasögur Morrisons
eru af kröftugra taginu er for-
vitnilegt að vita hvort hann hefur
fulla stjórn á því sem þar kemur
fram eða hvort hann þarf að lúta
ritskoðun á einhvern hátt.
,,Það fer að vissu leyti eftir því
sem ég er að skrifa á hverjum
tíma,“ svarar Morrison. „X-men er
í eigu Marvel-útgáfufyrirtækisins
þannig að ég er að fjalla um sköp-
unarverk sem eru í annarra eigu.
Ég ljæ þeim mína rödd en hug-
myndirnar sem þar koma fram eru
spakari en þær sem ég birti í In-
visibles og The Filth. Síðarnefndu
sögurnar byggjast á eins konar út-
ræslu á minni heimspeki þar sem
allt kemur fram sem ég þarf að
segja en síðan eru þær unnar fyrir
breiðari lesendahóp í myndasögum
eins og X-men. Ég hef í raun verið
furðulega laus við ritskoðun. Ein
sagan í Invisibles vísaði í bókina
120 dagar í Sódómu eftir Marquis
de Sade og þar þurfti ég að draga
úr grafískri hörku myndmálsins.
Mér var ekki leyft að sýna börn í
þeim aðstæðum sem sagan fjallar
um og ekki heldur nærmyndir af
kynfærum. Það truflar mig þó ekki
mikið þar sem allir miðlar þurfa að
sætta sig við einhvers konar höml-
ur og myndasögur eru sá miðill
þar sem mest er leyft í þessa veru.
Í rauninni þarf ég ekki meira frelsi
í skrifum mínum. Í The Filth eru
sögur sem eru nánast klámfengnar
en þær hafa fengið að rúlla sökum
þess að sagan er góð og grófleik-
inn er nauðsynlegur hluti sögunn-
ar en ekki sýndur að tilefnislausu.
Ofbeldi og kynlíf er stór liður í
okkar lífi og til þess að túlka þenn-
an raunveruleika er nauðsynlegt
að fjalla um þessa þætti en aðeins
upp að því marki að það þjóni sög-
unni.“
Heimspekibrjál
Umfjöllun um heimspeki Morri-
sons væri efni í heila bók og enda-
laust væri hægt að velta sér upp
úr mismunandi túlkunum. En telur
hann að skrif hans geti í raun haft
Geimverur
og galdrar
Skotinn Grant Morrison er án efa einn af
þekktustu og vinsælustu myndasöguhöfund-
um nútímans. Það eru gömul sannindi að
listamenn séu allt öðruvísi en verk þeirra
gefa til kynna og Morrison reyndist hinn við-
kunnanlegasti er Heimir Snorrason ræddi
við hann og tók tafsi hans með stökustu ró.
Morgunblaðið/Jim Smart
Grant Morrison
Grant Morrison er einn fremsti myndasöguhöfundur samtímans