Morgunblaðið - 16.10.2002, Side 19

VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 16. OKTÓBER 2002 19
HVALVEIÐAR í vísindaskyni gætu
allt eins hafist strax á næsta ári, að
mati Einars K. Guðfinnssonar, for-
manns sjávarútvegsnefndar Alþing-
is. Hann segir að aðild Íslands að Al-
þjóðahvalveiðiráðinu sé verðmætur
áfangasigur og að væntanlegar vís-
indaveiðar muni ekki skaða ferða-
þjónustu á Íslandi.
Einar segist fagna mjög aðild Ís-
lendinga að Alþjóðahvalveiðiráðinu,
en með aðild skuldbinda Íslend-
ingar sig til að hefja ekki hvalveiðar
í atvinnuskyni fyrr en í fyrsta lagi
árið 2006. Einar segist
hafa kosið að hefja
veiðar í atvinnuskyni
fyrr en þetta sé hins
vegar sá veruleiki sem
Íslendingar standi
frammi fyrir. „Við
komumst ekki lengra í
þessum áfanga. Ég er
samþykkur því að með
aðild séum við að opna
leið fyrir það að hefja
veiðar í vísindaskyni.
Ég sé ekkert því til fyrirstöðu að
vísindaveiðar gætu hafist strax á
næsta ári.“
Einar segir aðild að hval-
veiðiráðinu vera forsendu þess að
hægt sé að selja þær afurðir sem til
falla við vísindaveiðarnar. „Japanir
hafa lýst yfir áhuga á að kaupa af
okkur afurðirnar, að því gefnu að
við séum innan Alþjóðahval-
veiðiráðsins. Við þyrftum örugg-
lega að flytja hluta afurðanna út. Þó
að vissulega sé fyrir hendi mark-
aður hér innanlands, er hann lítill
og stóru tækifærin felast í því að
flytja afurðirnar til útlanda.“
Einar segist hins vegar sann-
færður um að Alþjóðahvalveiðiráðið
muni ekki aflétta hvalveiðibanninu í
bráð. „Innan ráðsins skeyta menn
hvorki um skömm né heiður og
hlusta ekki á nein rök. Það hvarflar
því ekki að mér að aðild okkar eða
annarra þjóða hafi áhrif í þá átt.“
Einar, sem ennfremur er formað-
ur ferðamálaráðs, telur að ef vel
verði staðið að hvalveiðum geti þær
vel farið saman með ferðaþjónustu
og hvalaskoðun. „Ég hef enga
ástæðu til að ætla að hvalveiðar
muni skaða Ísland á nokkurn hátt.
Þvert á móti tel ég að hvalveiðar
gætu orðið okkur til framdráttar
því þær yrðu til marks um að við
nýttum auðlindir okkar með sjálf-
bærum hætti, en það er sú stefna í
náttúruvernd sem hæst ber um
þessar mundir. Það leikur enginn
vafi á því að það er mikið af hval í
hafinu í kringum landið, það segja
okkur upplýsingar frá sjómönnum
og þær talningar sem gerðar hafa
verið. Eins myndu vísindaveiðar
ekki aðeins auka þekkingu okkar á
hvalastofnum, heldur einnig á líf-
massanum í hafinu og þess vegna
eru þær til þess fallnar að styrkja
betur grundvöll fiskveiðiráðgjaf-
arinnar,“ segir Einar.
„Gosbrunnar“ úti um allt
Sjómönnum ber almennt saman
um að hvölum hafi fjölgað verulega
á undanförnum árum. „Að undan-
förnu hefur verið gríðarlega mikið
um hval. Það er hægt að líkja þessu
við að vera staddur í skemmtigarði
þar sem gosbrunnarnir eru um
allt,“ er haft eftir Guðmundi Guð-
mundssyni, skipstjóra á Harðbaki
EA, á heimasíðu Útgerðarfélags
Akureyringa en hann var þá á veið-
um fyrir vestan. „Það er mismun-
andi hversu mikið ber á hvalnum en
það er engin spurning að á síðustu
árum hefur honum farið mjög fjölg-
andi. Við erum í bullandi samkeppni
við hvalinn því maður skyldi ætla að
hann þyrfti eitthvað að éta,“ sagði
Guðmundur.
Vísindaveiðar gætu
hafist á næsta ári
Einar K. Guðfinnsson segir inngöngu
í Alþjóðahvalveiðiráðið mikilvæga
Morgunblaðið/Hafþór
SEÐLABANKINN ákvað í gær að
lækka stýrivexti um 0,3 prósentustig.
Eftir lækkunina verða vextir í endur-
hverfum viðskiptum við lánastofnanir
6,8%. Lækkunin tekur gildi í næsta
uppboði á endurhverfum verðbréfa-
samningum, sem haldið verður 22.
október, en aðrir vextir Seðlabankans
verða lækkaðir um 0,3% 21. október.
Bankinn lækkaði síðast vexti 18.
september, um 0,5 prósentustig.
Birgir Ísleifur Gunnarsson, formaður
bankastjórnar Seðlabankans, segir að
lækkunin nú sé framhald á ferli síð-
ustu mánaða. „Þegar við birtum síð-
ustu verðbólguspá lækkuðum við
vexti og sögðum að við myndum halda
því áfram ef spáin gengi eftir og aðrar
vísbendingar gæfu til kynna áfram-
haldandi hjöðnun verðbólgu,“ segir
hann, „það höfum við gert.“
Líkur á hjaðnandi verðbólgu
Birgir Ísleifur segir að þrjú atriði
vegi þyngst í rökstuðningi fyrir lækk-
un vaxta nú. „Í fyrsta lagi hefur síð-
asta verðbólguspá okkar staðist, mið-
að við ársfjórðunginn. Að vísu var
síðasta mæling ívið hærri en mark-
aðsaðilar höfðu spáð, en spáin stóðst
ef fjórðungurinn er tekinn í heild,“
segir hann.
Í öðru lagi, segir Birgir Ísleifur, er
merkjanlegur vaxandi og áframhald-
andi slaki á vinnumarkaði. Hann segir
að árstíðaleiðrétt atvinnuleysi sé
nærri 3%. „Í þriðja lagi hafa nýlegar
þjóðhagsspár bent til áframhaldandi
slaka í efnahagslífinu; minni hagvaxt-
ar árið 2003 en spáð hafði verið á
miðju ári 2002. Þá er ekki tekið tillit til
mögulegrar stóriðju,“ segir hann.
„Að þessu öllu samanlögðu þótti
okkur rétt að stíga þetta skref núna.
Það er svolítið varfærnislegt, en við
vinnum nú að gerð nýrrar verðbólgu-
spár ásamt mati á ástandi og horfum í
þjóðarbúskapnum,“ segir Birgir Ís-
leifur. Hann segir að hvort tveggja
verði birt í ársfjórðungsriti bankans,
Peningamálum, 6. nóvember, og verði
lagt til grundvallar stefnunni í pen-
ingamálum á komandi mánuðum.
Vaxtalækkanir hafa skilað sér
Birgir Ísleifur segir að vaxtalækk-
anir Seðlabankans síðustu mánuði
hafi tvímælalaust skilað tilætluðum
árangri. „Já, þær hafa skilað sér í
lægri vöxtum á óverðtryggðum lán-
um bankanna. Við sjáum líka að síð-
asta vaxtalækkun skilaði sér allvel inn
á skuldabréfamarkaðinn, bæði á verð-
tryggða og óverðtryggða sviðinu.
Vextir á húsbréfum og spariskírtein-
um hafa lækkað tiltölulega fljótt eftir
vaxtalækkanir Seðlabankans,“ segir
hann.
Seðlabankinn
lækkar vexti
voru nú fluttar frá fyrra fiskveiðiári
en var um næstsíðustu fiskveiðiára-
mót, að því er fram kemur í frétta-
tilkynningu frá Fiskistofu. Aflaheim-
ildir í þorski voru að mestu veiddar
upp á fiskveiðiárinu 2001/2002. Hins
vegar voru umtalsverðar aflaheimild-
ir fluttar milli ára í ýsu, ufsa og stein-
bít. Það vekur líka athygli að króka-
aflamarksbátarnir eiga meira en
helming af aflaheimildum í þorski,
ýsu, ufsa og steinbít sem fluttar voru
FISKAFLI landsmanna síðastliðinn
septembermánuð var alls 109.960
tonn, en var 117.898 tonn í september
2001 og nemur samdrátturinn alls
7.939 tonnum, að því er fram kemur í
bráðabirgðatölum Hagstofu Íslands.
Botnfiskaflinn í septembermánuði
var 37.249 tonn, en var 35.346 tonn í
septembermánuði 2001, sem er aukn-
ing um rétt rúm 1.900 tonn. Af þorski
veiddust 17.030 tonn en þorskafli var
1.053 tonnum meiri nú en í septem-
bermánuði í fyrra. Karfaafli var 3.451
tonn, aukning um 228 tonn, og úthafs-
karfaafli var 4.044 tonn sem er sam-
dráttur um 3.609 tonn frá fyrra ári.
Af kolmunna veiddust rúmlega
44.000 tonn sem er samdráttur um
tæp 14 þúsund tonn frá september-
mánuði 2001. Alls veiddust tæplega
19.500 tonn af síld en rúmlega 16.000
tonna afli var í september í fyrra.
Heildarafli landsmanna á fyrstu níu
mánuðum ársins er orðinn 1.862.970
tonn, sem er 167.000 tonnum meiri
afli en á sama tímabili á árinu 2001.
Heildarverðmæti fiskaflans, reiknað
á grundvelli meðalverðs einstakra
fisktegunda á föstu verði ársins 2000,
jókst um 5% milli septembermánaðar
2001 og 2002 en fyrstu 9 mánuði árs-
ins hefur aflaverðmætið hins vegar
aukist um 4,9%.
Mun minni aflaheimildir í þorski
milli ára. Kolmunni var settur undir
aflamark í byrjun árs 2002 og úthlut-
að aflamark í kolmunna miðast við
veiðitímabilið 1. janúar – 31. desem-
ber, en ekki við fiskveiðiárið eins og
gildir um flestar aðrar aflamarksteg-
undir. 30. september sl. voru aðeins
eftir 26.546 tonn af 282.000 tonna afla-
heimildum ársins í kolmunna. Flest
skipin sem hafa aflamark í kolmunna
hafa þegar lokið við að veiða upp afla-
heimildirnar.



 
  




 





  
   


  
  
   


  
 

 !"#" 
#!#$
!"$!#  
!$#%!#$#
Aflinn dróst saman
um 8 þúsund tonn