Morgunblaðið - 09.11.2002, Síða 64

MINNINGAR
64 LAUGARDAGUR 9. NÓVEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Jón Eyjólfur Ein-arsson fæddist í
Stafholti í Stafholts-
tungum 9. febrúar
1926 en foreldrar
hans bjuggu þá í
Grísatungu í Staf-
holtstungum og
einnig á Ásbjarnar-
stöðum til 1930.
Hann lést á Akranesi
29. október síðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru Einar Helgason
bóndi og verkamað-
ur, f. 1887, d 1960,
fæddur og alinn upp
á Ásbjarnarstöðum í Stafholts-
tungum, og Helga Jónsdóttir hús-
freyja, f. 1885, d. 1959, fædd á
Brekku í Norðurárdal en alin upp í
Hvammi í Hvítársíðu. Systkini
Jóns voru Karl, f. 1913, d.1963,
Helgi, f. 1914, d. 1946, Helga, f.
1915, d. 2001, Guðrún, f. 1918, og
Ragnhildur, f. 1924.
Hinn 27. maí 1950 kvæntist Jón
eftirlifandi konu sinni Helgu Jón-
asdóttur, húsmóður og leikskóla-
kennara, en hún er dóttir Jónasar
Pálssonar sjómanns, f. 1904, d.
1988, og Dagbjartar Níelsdóttur
húsmóður, f. 1906, d. 2002. Börn
Jóns og Helgu eru: 1) Jónas Hólm,
Björn, Hekla Sóley og Bergdís
Björk.
Jón fluttist til Borgarness með
foreldrum sínum 1930 og ólst þar
upp. Eftir að skólagöngu lauk í
Borgarnesi fór hann í Reykholts-
skóla og lauk þaðan námi 1942.
Hann stundaði nám í Samvinnu-
skólanum í Reykjavík 1943–1945
og hóf síðan störf hjá SÍS það sama
ár og starfaði til 1946. Hann flutt-
ist þá aftur til Borgarness og varð
gjaldkeri hjá Kaupfélagi Borgfirð-
inga og var í því starfi til 1957.
1957–1996 gegndi hann starfi sem
fulltrúi kaupfélagsstjóra og skrif-
stofustjóri.
Jón starfaði að ýmsum fé-
lagsmálum eins og með Lions-
klúbbi Borgarness, var þar stofn-
félagi og formaður um tíma. Þá
var hann einnig stofnfélagi í
Bridgefélagi Borgarness og var
þar einnig formaður um tíma.
Hann var formaður Framsóknar-
félags Borgarness 1971–1977.
Hann gegndi trúnaðarstörfum fyr-
ir bæjarfélagið eins og í skóla-
nefnd 1962 og á árunum þar á eftir
og formaður um tíma. Hann
gegndi einnig trúnaðarstörfum
fyrir samvinnuhreyfinguna, var
t.d. í fulltrúaráði Samvinnutrygg-
inga frá 1964, sat í stjórn Ung-
mennafélagsins Skallagríms og í
stjórn Ungmennasambands Borg-
arfjarðar.
Útför Jóns verður gerð frá
Borgarneskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 14.
f. 14.1. 1950, við-
skiptafræðingur hjá
Fjársýslu ríkisins, eig-
inkona V. Stefanía
Finnbogadóttir,
starfsmaður Flug-
leiða, þau eiga tvær
dætur, Helgu Þóru há-
skólanema og Sigríði
Svölu nema, og áður
eignaðist Jónas son,
Kristján Emil rekstr-
arfræðing, og hans
dóttir er Elísabet
Thea. 2) Bragi, húsa-
smiður og tækniteikn-
ari, f. 29.10. 1951,
starfsmaður Vegagerðar ríkisins í
Borgarnesi, sambýliskona hans er
Sonja Hille, starfsmaður feðaskrif-
stofu, áður eignaðist Bragi dótt-
urina Hörpu Berglindi tækniteikn-
ara og hennar sonur er Kristófer
Karim. 3) Sigurður Páll, rafvirki
og sjómaður, f. 23.6. 1958, sam-
býliskona Hafdís Björgvinsdóttir
sjúkraliði og þau eiga dótturina
Björgu Brimrúnu en áður eignað-
ist Sigurður soninn Braga Pál. 4)
Einar Helgi, rafmagnsverkfræð-
ingur, starfsmaður Ericson í Dan-
mörku, f. 1.5. 1966, eiginkona hans
er Unnur Mjöll Dónaldsdóttir sál-
fræðingur, þeirra börn eru Arnar
Fyrstu kynni mín af Jóni tengda-
föður mínum eru mér í fersku minni.
Ég og Jónas sonur hans vorum farin
að draga okkur saman. Dag einn fyrir
rúmum tuttugu árum er ég beið eftir
Jónasi fyrir utan fjölbýlishús hér í
borg opnast dyr og út kemur hár,
grannur og myndarlegur maður með
mikið þykkt hár klæddur dökkbláum
blazer-jakka. Hann gengur í áttina að
bíl mínum og gengur svo fram og til
baka við bílinn og skáskýtur í sífellu
augum í átt til mín. Eftir þó nokkra
stund gengur hann í áttina til mín og
segir: Þú hlýtur að vera Stefanía.
Upphófust þá þau kynni sem engan
skugga hefur borið á síðan. Jón bjó
mestalla ævi sína í Borgarnesi og var
starfsvettvangur hans hjá Kaupfélagi
Borgfirðinga, þar sem hann starfaði
af mikilli trúfesti. Hann var ákaflega
tengdur sinni heimabyggð og gjör-
þekkti hana og allt er henni tengdist.
Oft er við komum í heimsókn var hon-
um tíðrætt um Borgnesinga og aðra
sveitunga. Ef í umræðunni komu upp
vafaatriði þá greip hann ávallt í Borg-
firskar æviskrár og fletti upp stað-
reyndum því ekki mátti fara með
rangt mál. Þetta sýnir hvað Jón var
mikill nákvæmnismaður í einu og öllu
er hann tók sér fyrir hendur. Spila-
maður var hann einnig mikill og
bridgemaður liðtækur. Vinsælasta
spilið var sjóræningi og er fjölskyld-
an kom saman var það oftast spilað.
Jón var manna ákafastur í þessu spili
þó aldursforseti væri og passaði sig
ávallt að sitja allar þær umferðir sem
spilaðar voru og gaf ekkert eftir. Úr-
slit stiga vorum honum oftast í vil og
allt fært til bókar, „sjóræningjabók-
ar“ sem til þess var gerð. Unaðsreit-
ur Jóns og Helgu var Jaðar, sumar-
húsið rétt utan við Borgarnes. Þar
voru hans bestu stundir og sögðum
við hjónin stundum í glettni að nú
væri hann kominn í „Jaðarshaminn“.
Áhugi hans á jarðrækt og trjágróðri
var mikill. Og á hverju vori var ég
ávallt upplýst hversu mörg hreiður
voru þetta eða hitt árið í garðinum,
því á því gerði hann alltaf úttekt af
mikilli nákvæmni.
Nú er komið að kveðjustund og vil
ég þakka Jóni allar þær ógleyman-
legu stundir er við höfum átt saman.
Hvíli hann í friði.
V. Stefanía Finnbogadóttir.
Fyrsti snjór vetrarins hafði fallið
hinn 29. október sl., þann sama dag
kvaddi þessa jarðvist minn kæri mág-
ur Jón E. Einarsson.
Ekkert okkar var viðbúið þessum
snöggu umskiptum. Mikil sorg ríkir í
fjölskyldu Jonna, en öll trúum við að
látinn lifi, það verður styrkur okkar
allra sem syrgjum góðan vin og fé-
laga til margra ára.
Alla sína starfsævi vann Jonni hjá
Kaupfélagi Borgfirðinga. Samvisku-
semin og trúmennskan einkenndu öll
hans störf þar. Félagsmálamaður var
Jonni, tók mikinn þátt í starfi Lions-
manna, félagi eldri borgara og einnig
hafði hann mikla ánægju af því að
spila bridds.
Jonni sótti kvonfang sitt til Breiða-
fjarðar, er hann kvæntist elstu dóttur
hjónanna Jónasar Pálssonar og Dag-
bjartar H. Níelsdóttur úr Elliðaey.
Þau Ástríður Helga Jónasdóttir hafa
alltaf átt heima í Borgarnesi, fyrst á
Helgugötu 8 og síðan Berugötu 18.
Alltaf var jafngott að heimsækja
þau í Borgarnes og fara með þeim
upp að Jaðri þar sem þau hafa komið
sér upp unaðsreit trjáa og gróðurs,
þar sem áður voru ber holt og mýrar.
Voru Helga og Jonni mjög samhent í
þessari uppbyggingu.
Mest og best kynntist ég Jonna í
sumardvöl okkar í Elliðaey, þar erum
við systur uppaldar og er í okkar aug-
um fallegasti staðurinn á annars okk-
ar fagra landi. Þetta umhverfi var
þeim hjónum og börnum þeirra mikil
lífsfylling og var okkur systrum mikil
ánægja að dveljast með þeim í Elliða-
ey. Börnin mín minnast Jonna sem
góðs vinar sem alltaf hafði tíma til að
sinna þeim, ganga með þeim um eyj-
una og benda þeim á fjölbreytileika
náttúrunnar. Yngsti sonur minn
minnist þess, að hafa fengið að sitja
háhest þegar litlir fætur voru orðnir
þreyttir. Ógleymanlegar voru kvöld-
vökurnar þar sem spilað var við
kertaljós og þá var það föst venja að
spila sjóræningja, það tilheyrði, þar
sem enginn komst upp með neitt
múður. Þar kenndi Jonni unga fólk-
inu að fara rétt að í spilum og efa ég
ekki að þau hafi haft gott af því þegar
út í lífið kom. Það var réttlætiskennd-
in sem Jonna var í blóð borin, en allt-
af fræðandi og hlýr. Minningarnar
koma hver af annarri, Jonni að lesa
fyrir okkur sögur svo sem Bör Börs-
son eða góða dátann Svejk. Lunda-
veiðar eða renna fyrir fisk og elda síð-
an. Jonni kallaði þetta að lifa af
landsins gæðum. Allt þetta og margt
fleira er samofið minningu minni um
Jonna. En mikil gæfa í lífinu er að
hafa kynnst góðum dreng og fengið
að verða þeim hjónum og börnum
þeirra samferða á lífsgöngunni. Það
sem er okkur systrum minnisstæðast
er eyjadvölin til margra ára í nótt-
lausri voraldar veröld, þar sem haf og
himinn renna saman í eitt og jökull-
inn heldur tryggan vörð um fjörðinn
okkar.
Fjölskylda mín, systur mínar og
þeirra börn þakka Jonna samfylgd-
ina og við biðjum góðan Guð að
styrkja Helgu systur og syni sem
syrgja góðan dreng. En eitt er víst að
eftir dimman vetur kemur aftur vor.
Unnur Lára.
Elsku afi minn. Það er undarlegt
að hugsa til þess að þú sért farinn á
vit feðranna svo óvænt og dapurlega.
Það fyrsta sem kemur upp í huga
minn þegar ég hugsa um þig er
hversu natinn þú varst við okkur
barnabörnin. Þú varst svo viljugur að
spila við mig, sama hversu oft ég bað
þig, þú varst alltaf tilbúinn til þess.
Þegar ég var yngri spiluðum við Ól-
sen-Ólsen og Löngu vitleysu. Þegar
ég varð eldri kenndir þú mér Marías
og þegar þú taldir mig hafa aldur til
þá kenndir þú mér fjölskylduspilið
okkar Sjóræningja. Og þá varð ekki
aftur snúið, afi minn, því í hvert skipti
sem ég kom í heimsókn þá tók ég ekki
annað til greina en að spila einn Sjó-
ræningja. Og það var sama hversu oft
við spiluðum, þú stóðst nánast alltaf
uppi sem sigurvegari. Ég gæti talið
það á fingrum annarrar handar
minnar hversu oft þú þurftir að láta í
minni pokann.
Þú varst líka alltaf tilbúinn til að
lesa fyrir mig áður en við fórum í
háttinn. Þau voru ótalmörg skiptin
sem þú last fyrir mig Dísu ljósálf, Alf-
inn álfakóng, Dverginn Rauðgrana
og Jón Odd og Jón Bjarna. Þetta
gastu lesið fyrir mig svo blaðsíðum
skipti og hafðir gaman af. Ég var svo
hrifin af sögunni um Dísu ljósálf og
ég held að þú hafir verið sama sinnis
því við lásum hana lang oftast. Ég
man líka eftir því þegar ég var yngri
og við fórum upp að Jaðri. Þá vildi ég
alltaf fara með þér og ömmu í gráu
Monsunni þar sem þú lumaðir alltaf á
hvíta brjóstsykrinum með bleiku
röndunum. Þegar við vorum komin
upp að Jaðri þá sýndir þú mér oft
hreiður með ungum í sem þú hafðir
fundið og þetta fannst mér alveg
stórmerkilegt. En svona varstu, svo
áhugasamur og natinn við allt sem við
kom Jaðri. Þú varst líka svo duglegur
að hreyfa þig. Til sanns um það eru
allar sundferðirnar okkar, þú hafðir
alltaf tíma til að fara með mér í sund
um helgar. Ég man líka hvað þú varst
ánægður þegar íþróttavöllurinn var
settur upp við hliðina á lauginni. Þú
tilkynntir mér það að nú gætir þú
gengið stóran hring. Eða þegar við
fórum á Bjössaróló, þetta gerðir þú
allt með mér af svo mikilli innlifun.
En nú ert þú kominn til himnaríkis og
ég er þess fullviss að þú munir finna
þér spilafélaga þar og spila við alla
englana. Guð geymi þig.
Þín afastelpa,
Helga Þóra.
„Það var í gamladaga, þegar menn
trúðu á tröll og álfa, að saga þessi
gerist. Langt úti á landsbyggðinni
stóð Rauðhóll, en svo var hann kall-
aður af því að aldrei hafði sézt gras á
honum. Litlu álfarnir lifðu þarna
glaðir og ánægðir á ávöxtum og
grænmeti, sem þeir fundu á ökrum í
kring, þeir veiddu líka smádýr, sem
þeir réðu við. Og á kvöldin, þegar sól-
in settist bak við fagurrauð skýin fóru
þeir að leika sér uppá hólnum sínum.
Þeir léku á hljóðfæri og voru svo und-
urglaðir, afþví allt var svo fagurt....“
Söguna um Alfinn álfakonung las afi
ósjaldan fyrir mig þegar ég var lítill
og kúrði í afaholu í Borgarnesi, hann
raddaði sögupersónurnar, sýndi mér
allar myndirnar en stoppaði svo alltaf
á spennandi köflum, sama hvað grát-
beðið var um áframhald. Svefninn fór
í að hugsa hvað söguhetjurnar gerðu
til að bjarga sér úr vandræðum. Um
morguninn vakti afi mig og við fórum
ávallt í sund. Hann beið þolinmóður
eftir vitlausa afabarninu sem vildi
hoppa í pollum á leiðinni og vildi svo
aldrei fara uppúr lauginni. Svo fórum
við heim og spiluðum löngu vitleysu
eða rommí, og alltaf fannst mér ótrú-
legt hvað afi var nú lélegur í spilum,
ég vann alltaf, samt átti hann helling
af verðlaunapeningum fyrir að spila
bridds.
Á jólunum í Borgarnesi ríktu forn-
ar hefðir, allt fór eftir ákveðinni form-
úlu og ekkert gat raskað henni. Á
jóladag vakna allir snemma. Kannski
var rúllað upp að Jaðri, eða tekið í
spil. Þegar leið á daginn var amma
svo byrjuð að elda jólamatinn og svo
var farið í kirkju. Ég söng alltaf há-
stöfum í kirkjunni og afi gerði ekkert
til að stoppa mig, bara brosti. Og
stundum sofnaði ég í kirkjunni, og
það var líka bara allt í lagi.
En þegar ég stækkaði varð ég of
stór til að kúra í afaholu, of stór fyrir
Alfinn álfakonung og hólinn hans. Ég
varð of stór til að vakna snemma og
fara í sund, en ég varð aldrei of stór
fyrir afa Jonna. Guð geymi þig, afi
minn, ég veit við hittumst aftur, og þá
ætla ég að knúsa þig og aldrei að
sleppa, því mann eins og þig vill mað-
ur aldrei missa.
Þinn afastrákur
Bragi Páll.
Elsku afi minn. Enginn hefur
kynnst eins mikið og við barnabörnin
ljúfmenninu honum afa okkar. Alltaf
var hann svo góður við okkur. Hann
var alltaf tilbúinn að spila við okkur,
fara með okkur í sund og að fara með
okkur í göngutúra. Ég man sérstak-
lega eftir því þegar ég gisti hjá ykkur
ömmu uppi í Borgarnesi. Oft á
morgnana fórstu með mig í sund og á
daginn spilaðirðu við mig þegar mér
leiddist en sjaldan tókst mér að sigra
þig. Á kvöldin kúrði ég á milli ykkar
ömmu, þú last fyrir okkur þessi sí-
gildu ævintýri sem þú hafðir átt langa
lengi. Nú er afi horfinn úr lífi okkar,
raulið er horfið þegar þú gekkst um
gólf og nú er það okkar starf að opna
hliðið uppi á Jaðri en aldrei munt þú
yfirgefa hjarta mitt, afi minn. Von-
andi vakirðu yfir okkur. Guð blessi
þig.
Litla afastelpan þín,
Sigríður.
Mér var mikið brugðið þegar mér
barst sú fregn að Jonni í Borgarnesi
hefði látist af slysförum. Jonni var
eiginmaður Helgu Jónasdóttur móð-
ursystur minnar og faðir Borgarnes-
frænda minna, þeirra Jónasar
Hólms, Braga, Sigurðar Páls og Ein-
ars Helga. Jonni hefur alltaf átt fast-
an sess í mínum huga og hjarta og
saknaðartilfinning færist yfir mig
þegar ég hugsa tilbaka.
Ég hef þekkt Jonna alla mína ævi
og ég man vel eftir því að þegar ég
var barn fannst mér alltaf gott að
vera í návist hans, því þögnin var
partur af samverunni. Þannig var
gaman að bara sitja og horfa á hann
leggja kapal og um leið heyra hann
raula eitthvert lag og humma við.
Hann hafði oft ýmislegt fyrir stafni
sem börnum þykir gaman að fylgjast
með og taka þátt í. Eitt af því var ein-
mitt að spila á spil, en Jonni hafði
spilagleði sem smitaði frá sér. Þau
eru orðin mörg börnin í fjölskyldunni
sem hafa lært að spila hjá Jonna. Það
var byrjað á Lönguvitleysu og svo
var spilaður Sjóræningi þegar litlar
hendur gátu haldið á 13 spilum í einu
og sorterað rétt og talið trompin.
Jonni hafði mikið gaman af söng og
nokkur lög minna mig alltaf á hann.
Hann var hagyrðingur góður og á ég
eitt kvæði sem mér þykir mjög vænt
um sem hann orti til mín þegar ég
eignaðist dóttur mína Birtu Marlen
fyrir ellefu árum. Margar minningar
frá því í gamla daga eru geymdar í
ferðasögum Jonna sem hann skrifaði
svo skemmtilega. Ómetanleg er t.d.
ferðasagan af jeppaferðunum fimm
sem hann skrifaði í mínu nafni sum-
arið 1962 þegar ég var innan við eins
árs og sem ég gæti annars ómögulega
munað eftir í dag. Ég er þakklát fyrir
samverustundirnar gegnum öll árin
og ekki síst nú hin síðustu sumur sem
við Birta áttum með Jonna og Helgu
úti í Elliðaey, uppi á Jaðri og í Borg-
arnesi. Alls staðar spiluðum við Sjó-
ræningja og þann síðasta rétt áður en
við kvöddumst í sumar. Að gjöf fékk
Birta jólaspilin hans Jonna.
Nú eru allir slagir taldir og skráð-
ir. Úrslit og heildartalan hefur verið
lesin upp. Jonni er staðinn upp frá
spilaborðinu og býður einhverjum
hinna yngri áhugasömu að taka sitt
sæti. Við sem eftir sitjum heiðrum
minningu Jonna með því að stokka
spilin, gefa upp á nýtt og spila úr
þeim eins vel og við getum.
Ég bið Guð að gefa Helgu móð-
ursystur minni og Jónasi, Braga,
Sigga Palla og Einari svo og fjöl-
skyldum þeirra huggun og styrk.
Sendi samúðarkveðjur frá okkur
Steffen og Birtu Marlen í Stokk-
hólmi.
Sigurlaug Regína.
Í minni mínu lifir andartak þegar
ég hef verið fjögurra ára. Það var
verið að ferma bróður minn Jón. Í
veisluna komu Helga frænka (sem
alltaf þykist eiga talsvert í Jóni bróð-
ur, því hún var viðstödd fæðingu
hans) og með Helgu var maður sem
mér var sagt að væri hann Jón. Uppi
á vegg í stofunni hjá mömmu var stór
mynd af bróður hennar mömmu sem
Jón hét og mér hafði verið sagt að
hefði drukknað ungur maður. Ég
hafði alltaf verið hugfangin af þeirri
mynd og fannst að þetta væri falleg-
asti maður sem fyrirfyndist. En nú
var þarna kominn annar Jón og mér
fannst hann svo óskaplega fallegur.
Einhvern veginn ruglaði ég þeim
saman, en skildi samt ekki hvernig
þetta kom allt heim og saman. Ég
man að ég sat og horfði á þennan fal-
lega mann og þessa fallegu konu sem
var hún Helga frænka mín og fannst
þau vera eins og út úr ævintýrinu.
Svo voru þau með lítinn feitan strák
með sér sem hét Jónas, alveg eins og
Jónas frændi á Staðarfelli. Skrítið
hvað festist í minni barns.
Þegar ég svo kynntist Jóni Einars-
syni fann ég það að hann var aldeilis
bráðlifandi og hinn mætasti maður.
Síðar á ævinni, þegar ég tók dálít-
inn þátt í pólitík og gekk með svolít-
inn þingmann í maganum, var gott að
eiga þau að, Jón og Helgu í Borg-
arnesi. Umsvifalaust tóku þau mig í
einskonar fóstur og ég átti ætíð at-
hvarf hjá þeim þegar ég var á ferð í
Borgarnesi. Það sem meira var, Jón
gerðist einskonar lærifaðir minn í
JÓN EYJÓLFUR
EINARSSON