Morgunblaðið - 29.12.2002, Blaðsíða 41

ALDARMINNING
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 29. DESEMBER 2002 41
Í ár eru 100 ár liðin
frá fæðingu afa míns,
Jóns Kristjánssonar,
og ömmu minnar, Jón-
ínu Bjargar Baldvins-
dóttur. Jón Kristjáns-
son fæddist í Mjóafirði
hinn 3. maí 1902 og var
næstyngstur sex
systkina í barnaskara
Kristjáns Lars Jóns-
sonar og Maríu Hjálm-
arsdóttur í Sandhúsi í
Mjóafirði. Jón ólst upp
í foreldrahúsum og
byrjaði ungur að
stunda þau störf sem
bjargræði Mjófirðinga byggðist á,
aðallega sjósókn og veiðiskap. Jón-
ína, sem fæddist 29. desember 1902,
var dóttir Baldvins Jóhannessonar,
hreppstjóra í Stakkahlíð, og Maríu
Jónatansdóttur á Borgarfirði eystra.
Jónína kom til Mjóafjarðar með
móður sinni 1913 og átti fyrstu árin
heima á Borgareyri. Hún var svo í
Sandhúsi frá 1922. Jón og Jónína
gengu í hjónaband 17. maí 1925. Þau
bjuggu fyrstu fjögur ár hjúskapar
síns á Borgareyri en fluttu í Sandhús
1929 þegar vesturendi Sandhúss
losnaði. Þau fluttu til Norðfjarðar
eftir tveggja ára búsetu í Sandhúsi
en sneru aftur til Mjóafjarðar 1932. Í
annað sinn bjuggu þau svo á Norð-
firði um eins árs bil, 1936–1937. Árið
1942 fluttu þau að Sléttu í Mjóafirði
þar sem þau bjuggu í fimm ár. Árið
1947 fluttu þau loks til Keflavíkur og
bjuggu þar síðan.
Jón og Jónína eignuðust fjögur
börn, þrjú sem komust til fullorðins-
ára. Kristján Jónsson fæddist 1.
mars 1926 og lést 2. júlí 1996. Hann
var kvæntur Matthildi Magnúsdótt-
ur og bjó á fullorðinsárum á Suður-
nesjum, fyrst í Keflavík og síðar í
Njarðvík. Kristján starfaði sem lög-
regluþjónn á Keflavíkurflugvelli.
Barn númer tvö var drengur, fædd-
ur 13. maí 1929. Hann lifði aðeins í 16
daga og dó 29. sama mánaðar. Sig-
urjón Jónsson fæddist 3. nóvember
1930 og lést 29. júní 1975. Hann bjó á
fullorðinsárum í Keflavík og starfaði
sem bifreiðastjóri á Keflavíkurflug-
velli. Aðalheiður Jónsdóttir fæddist
10. nóvember 1932. Hún býr í Garði
og starfaði við fiskvinnslu til 69 ára
aldurs. Aðalheiður er gift Eiríki
Guðmundssyni útgerðarmanni. Auk
barna Jóns og Jónínu ólst undirrit-
aður, sonur Aðalheiðar og Hauks
Jónssonar, upp hjá þeim.
Eftir flutning Jóns og Jónínu til
Suðurnesja starfaði Jón lengst af hjá
varnarliðinu á Keflavíkurflugvelli,
fyrst í bakaríi og síðar í mötuneyti.
Jónína vann um tíma við fiskvinnslu í
Keflavík og svo í þvottahúsi varnar-
liðsins.
Þegar undirritaður fæddist 1956
bjuggu afi og amma í íbúð í Keflavík.
Ég var víst mjög mótfallinn því að
flytja með móður minni og stjúpföð-
ur mínum Eiríki í Garðinn og varð
það ofan á að ég yrði eftir hjá afa og
ömmu. Ég ólst því upp sem einka-
barn þrátt fyrir að systkinahópurinn
stækkaði frá fæðingu bróður míns,
Guðmundar Eiríkssonar, 1959 uns 6.
barn Aðalheiðar og Eiríks, Svanhild-
ur, sá dagsins ljós 1968.
Afi og amma festu kaup á eldra
timburhúsi í Hafnarfirði upp úr
1960. Þetta hús var svo flutt að
Hólmsbergi við Keflavík. Við flutt-
um á „Bergið“ snemma árs 1963.
Móðurbróðir minn, Sigurjón, bjó
einnig hjá okkur. Þrátt fyrir mikinn
aldursmun var hann mér meira sem
eldri bróðir en frændi. Við höfðum
einnig þétt og gott samband við
mömmu og Eirík. Heimsóknirnar
fram og til baka milli Garðsins og
„Bergsins“ voru margar. Ég var oft
með systkinum mínum á sumarferð-
um þeirra og Eiríks og Aðalheiðar til
ýmissa staða á suður- og vesturhluta
Íslands. Kristján og Matthildur með
börn sín voru einnig tíðir gestir á
Berginu og við hjá þeim. Við vorum
öll jól sem ég man eftir annaðhvort
hjá Kristjáni og Matthildi eða hjá
mömmu og Eiríki í mat einhvern dag
jólanna.
Efni afa og ömmu voru oft knöpp
fyrr á árum en urðu talsvert betri
eftir flutning þeirra til Suðurnesja.
Amma vann ekki utan heimilis þann
tíma sem ég man eftir en var fyr-
irmyndarhúsmóðir og sá til að heim-
ilið var hlýtt og vistlegt og að alltaf
var til góður matur og heimabakað
með kaffinu. Afi stundaði vinnu sína
á Keflavíkurflugvelli fram til sjö-
tugs. Hann var að sumu leyti á und-
an sínum tíma og þvoði til dæmis oft
upp og ryksaug. Matargerðina lét
hann þó ömmu sjá um. Hún hefði
varla viljað hafa það öðruvísi.
Afi og amma voru mér einstaklega
góð. Þau hvöttu mig mjög til náms.
Án hvatningar þeirra og stuðnings
er það mjög vafasamt að ég hefði
ráðist í háskólanám.
Ég bjó eitt ár í Keflavík, 1981–
1982, eftir lok grunnnáms og starfaði
sem kennari við nýlega stofnaðan
Fjölbrautaskóla Suðurnesja. Ég
hafði mikið samband við gömlu hjón-
in það árið og sá til að þau fengu
heimilishjálp sem þau voru þó mjög
hikandi að þiggja. Amma lést 11.
nóvember 1983 þegar ég var nýflutt-
ur til Finnlands vegna fjölskyldu-
myndunar. Heilsu hennar hafði
hrakað mjög á efri árum. Hún þjáð-
ist af þrálátu fótasári árum saman og
hafði sykursýki á eldri árum. Afi var
alltaf heilsubetri en amma. Þó leið
ekki langur tími frá andláti hennar
þangað til tími hans var kominn.
Hann lést 16. maí 1984 eftir nokk-
urra mánaða vist á sjúkrahúsinu í
Keflavík.
Blessuð sé minning Jóns Krist-
jánssonar og Jónínu Baldvinsdóttur.
Ef líf er til eftir þetta líf sjáumst við
eflaust á ný.
Jón B. Hauksson, Umeå, Svíþjóð.
JÓN KRISTJÁNSSON
OG JÓNÍNA BJÖRG
BALDVINSDÓTTIR
MINNINGAR
þessa sorg, sofðu rótt amma mín,
sjáumst seinna.
Þín
Tinna Rut.
Hin langa þraut er liðin,
nú loksins hlauztu friðinn,
og allt er orðið rótt,
nú sæll er sigur unninn,
og sólin björt upp runnin
á bak við dimma dauðans nótt.
Fyrst sigur sá er fenginn,
fyrst sorgar þraut er gengin,
hvað getur grætt oss þá?
Oss þykir þungt að skilja,
en það er Guðs að vilja,
og gott er allt, sem Guði’ er frá.
Nú héðan lík skal hefja,
ei hér má lengur tefja
í dauðans dimmum val.
Úr inni harms og hryggða
til helgra ljóssins byggða
far vel í Guðs þíns gleðisal.
(Valdimar Briem.)
Guð geymi þig, elsku amma mín.
Þín dótturdóttir
Guðrún Telma.
Mig langar að í örfáum orðum að
minnast minnar kæru vinkonu,
Diddu. Við höfðum þekkst frá ung-
lingsaldri. Fórum saman í sumarfrí
austur í sveitir, sumarið 1947 fórum
við með Esjunni í kringum landið,
enduðum á Akureyri og vorum þar í
hálfan mánuð og nutum samverunn-
ar.
Mönnunum okkar kom vel saman,
þeir tefldu mikið á meðan við Didda
áttum okkar stundir. Svo fórum við
saman í bíó og leikhús og alltaf var
gaman hjá okkur.
Elsku Didda, þakka þér fyrir ynd-
islegar stundir.
Þín vinkona,
Soffía.
ur upp. Hann bara var þarna og
svo gat hann náttúrulega breyst í
mikinn húmorista þegar hann
loksins fékk hvíldarstund og sett-
ist með alpahúfuna og munntób-
akið í armstólinn sinn. Hann gat
verið mikill prakkari og stríðnis-
púki hann afi. Hann gat setið
þarna og geiflað sig í framan fyrir
okkur krakkana og skopast með
og að sveitungum sínum, alveg þar
til ömmu ofbauð og bað hann
blessaðan að hætta þessum fífla-
látum og sögum fyrir framan
börnin.
Ég finn það svo vel í dag hversu
holl þessi sveitavist var fyrir mig
sem barn. Ég fæ ennþá myndir af
umhverfinu, landslaginu upp í höf-
uðið, svo skýrt. Ég er sannfærð
um að fólk sem býr í svo nánum
tengslum við náttúruna eins og afi
gerði sjái, finni og viti hluti sem
aðrir ekki endilega finna eða vita
um. Í seinni tíð komst ég svo að
því að við höfðum svipaðar skoð-
anir um lífið og tilveruna. Saman
veltum við fyrir okkur heimspeki-
legum málefnum, kynslóðamun, líf-
inu og dauðanum. Það sló mig
hvað við vorum sammála. Ég sem
lifi á upplýsingaöldinni þar sem
streymi upplýsinga er gífurlegt,
hef lifað vernduðu lífi, gengið í
skóla og fengið alla þá örvun og
hvatningu sem ég hef þurft.
Hann bjó allt sitt líf á sveitabæ,
megnið af tímanum við frumstæð-
ar aðstæður, ferðaðist lítið sem
ekkert eftir því sem ég best veit
og lifði yfirhöfuð mjög einföldu og
nægjusömu lífi. Samt var lífsýn
okkar afar lík. Kannski segir það
meira um afa en aðstæðurnar sem
mótuðu líf hans.
Ég veit að undir það síðasta
hugsaði afi stundum um þá stað-
reynd að hann eignaðist aldrei
sína eigin afkomendur. Honum
hlýtur að hafa þótt það erfitt,
þrátt fyrir að hann hafi ekki talað
mikið um það við mig. Ég veit það
eitt að afakrúsin sem hann fékk
frá mér einhvern tímann á síðustu
öld, og stóð AFI á, var notuð undir
molasopann hans þar til hún „dó“
og að fyrir mér var hann afi minn.
Hvíldu í friði. Þín
Ingibjörg Ósk Sigurjónsdóttir.
✝ Aðalheiður Þór-oddsdóttir fædd-
ist á Einhamri í
Hörgárdal 13. maí
1922. Hún lést á
Hjúkrunarheimilinu
Eir 20. desember síð-
astliðinn. Foreldrar
hennar voru Þórey
Sigurðardóttir, f.
27.12. 1889, d. 10.12.
1935, og Þóroddur
Magnússon, f. 29.6.
1885, d. 3.1. 1970.
Systkini Aðalheiðar
eru þau Helga, f.
1910, d. 1989, Hólm-
fríður, f. 1913, Jóhanna, f. 1915, d.
1932, Jónas Bolli, f. 1918, Þór, f.
1919, Njáll, f. 1919, d. 1997,
Rebekka Sigríður, f. 1921, og
yngst var Svanhildur, f. 1925, d.
1995. Stuttu eftir að Aðalheiður
fæddist fluttist fjölskyldan að
Vallholti á Akureyri þar sem hún
ólst upp.
Aðalheiður fluttist til Reykja-
víkur 1952 og stofnaði heimili með
manni sínum Sigurði Ófeigssyni, f.
13.10. 1919, d. 3.12.1991. Börn
þeirra eru: Ófeigur Sigurður
tæknifræðingur, f. 8.4. 1953,
kvæntur Jónínu M. Þórðardóttur;
Þórey sjúkraliði, f. 9.6.1954, gift
Hafliða Sævaldssyni;
Sigríður húsmóðir, f.
15.5. 1956, gift Grét-
ari Óskarssyni; Svan-
hildur skrifstofu-
maður, f. 2.12. 1957,
gift Borgþóri Yngva-
syni; Auður Margrét
viðskiptafræðingur,
f. 9.9. 1961, gift
Magnúsi Magnús-
syni. Áður átti Aðal-
heiður Hólmfríði
húsmóður, f. 7.7.
1950, hennar maður
er Fritz Bjarnason.
Barnabörnin eru 16
og barnabarnabörnin eru 5.
Aðalheiður og Sigurður bjuggu
allan sinn búskap í Reykjavík og
síðast í Gnoðarvogi 34.
Eftir að Sigurður lést bjó hún
þar áfram meðan heilsan leyfði en
fluttist árið 1999 á Hjúkrunar-
heimilið Eir og naut þar einstak-
lega góðrar umönnunar síðustu
árin. Aðalheiður var heimavinn-
andi húsmóðir en eftir að börnin
voru komin á legg starfaði hún við
heimilishjálp.
Útför Aðalheiðar verður gerð
frá Bústaðakirkju á morgun,
mánudaginn 30. desember, og
hefst athöfnin klukkan 13.30.
Horfin er frá heimsins þrautum,
hjartkær móðir rík af dáð.
Öll þín trausta ævisaga,
er í starfi og fórnum skráð.
Þú varst okkar stoðin styrka,
stór í því sem göfugt er.
Um eigin þarfir aldrei spurðir,
allt í kærleik gjört hjá þér.
Þú varst góð og ástrík, amma
ávallt hlýja höndin þín.
Örlát gaf af auði hjartans,
elsku þá, er fegurst skín.
Langömmunnar litlu börnin,
líka muna kærleik þinn.
Athvarf hlýtt, sem aldrei gleymist,
áttu hjá þér hvert eitt sinn.
Öll við færum einum huga,
ástarþökk á kveðjustund.
Hjörtun vermir, huggun veitir,
heilög von um endurfund.
Fyrir allt sem okkur varstu,
æðstur Drottinn launar þér.
Elskuð minnig um þig lifir,
allar stundir blessuð hér.
(Ingibjörg Sigurðardóttir.)
Kveðja
börn, barnabörn og lang-
ömmubörn.
Mig langar að minnast tengda-
móður minnar Aðalheiðar með
nokkrum orðum.
Ung kynntist hún hinni hörðu
lífsbaráttu sem einkenndi líf alþýðu-
fólks á fyrri hluta síðustu aldar.
Varla hafði hún slitið barnsskónum
þegar hún þurfti að fara að vinna
fyrir sér því hún missti móður sína
um fermingu og þurfti að sjá sér
farborða eftir það. Í barnæsku
veiktist Aðalheiður af lömunarveiki
og hafði upp frá því aldrei fulla
starfsorku. Þessi reynsla mótaði
hana fyrir lífstíð og gerði hana
sterkari í lífsbaráttunni. Þetta kom
berlega í ljós nú síðasta árið þegar
hún háði hetjulega baráttu við ill-
vígan sjúkdóm. Vakti þrautseigja
hennar og dugnaður aðdáun þeirra
sem til þekktu.
Okkur unga fólkinu reynist erfitt
að setja okkur í spor þeirra kvenna
sem unnu heima og skilja þá ósér-
hlífni sem þær sýndu við að sinna
búi og börnum, eins og Aðalheiður,
sem eldaði tvisvar á dag heita mál-
tíð auk annarra starfa sem til féllu
við að sinna stórri fjölskyldu. Nú-
tímaheimilistæki þekktust ekki og
því urðu öll störf á heimilinu tíma-
frekari og erfiðari en við þekkjum í
dag.
Hin raunverulegu auðæfi voru
tengdamóður minni ljós. Í hennar
augum lágu þau ekki í veraldlegum
verðmætum. Samvistir við hennar
nánustu voru raunveruleg verðmæti
og hvikaði hún aldrei frá þeirri lífs-
sýn. Enda átti velferð fjölskyldunn-
ar huga hennar allan.
Hún lagði áherslu á að fjölskyld-
an hittist við sem flest tækifæri og
taldi ekki eftir sér að undirbúa sam-
verustundir þar sem allir gætu kom-
ið saman. Þær eru margar ógleym-
anlegar stundirnar sem við áttum
heima hjá Aðalheiði, stundum var
spilað eða farið í leiki með barna-
börnunum og var þá gaman að lifa. Í
kaffitímunum gæddum við okkur á
gómsætum heimabakstri, en kakóið
hennar og vínarbrauðin voru alveg í
sérflokki og í miklu uppáhaldi hjá
öllum í fjölskyldunni.
Tengdaforeldrar mínir lögðu á
það áherslu að öll samskipti sem
þau áttu við börnin sín einkenndust
af hreinskilni og fengu börnin á
heimilinu að segja hug sinn um-
búðalaust og var fullt tillit tekið til
skoðana þeirra. Þau settu hag barna
sinna í öndvegi. Nú þegar þeirra
nýtur ekki lengur við njóta barna-
börnin þessara lífsgilda í gegnum
foreldra sína sem hafa tileinkað sér
þau í sínum uppvexti.
Ævi okkar má líkja við gönguferð
þar sem hlutverk foreldranna er að
leiða börnin fyrstu skrefin, þá tekur
æskan við létt í spori en með aldr-
inum hægir á og víst er að síðustu
sporin verða mörgum erfið og er þá
hlutverk okkar að styðja foreldrana
síðasta spölinn. Börnin hennar Að-
alheiðar voru einhuga í að sinna
henni þegar líða tók að ferðalokum.
Aðalheiður naut einstakrar hlýju
og umhyggju á hjúkrunarheimilinu
Eir síðustu árin og vil ég hér fyrir
hönd aðstandenda færa starfsfólk-
inu sérstakar þakkir.
Á einum fegursta degi þessa des-
embermánaðar, rétt áður en hátíð
ljóss og friðar gekk í garð, kvaddi
Aðalheiður þennan heim. Að leið-
arlokum vil ég þakka henni sam-
fylgdina.
Guð blessi minningu hennar.
Magnús Magnússon.
AÐALHEIÐUR
ÞÓRODDSDÓTTIR
Hjartkær bróðir minn,
BIRGIR JÓNASSON,
síðast til heimilis
í Skálagerði 3,
lést laugardaginn 21. desember.
Jarðað verður frá Fossvogskapellu mánu-
daginn 30. desember kl. 15.00.
Fyrir hönd aðstandenda,
Hólmfríður Jónasdóttir.
Afmælis- og minningargreinum má skila í
tölvupósti, netfangið er minning@mbl.is,
svar er sent sjálfkrafa um leið og grein hef-
ur borist. Ef greinin er á disklingi þarf út-
prentun að fylgja. Nauðsynlegt er að síma-
númer höfundar og/eða sendanda
(vinnusími og heimasími) fylgi með. Þar sem
pláss er takmarkað getur þurft að fresta
birtingu greina, enda þótt þær berist innan
hins tiltekna frests. Nánari upplýsingar eru
á mbl.is. Um hvern látinn einstakling birtist
formáli og ein aðalgrein af hæfilegri lengd á
útfarardegi, en aðrar greinar skulu ekki
vera lengri en 300 orð, u.þ.b. 1.500 slög (með
bilum) eða um 50 línur í blaðinu (17 dálk-
sentimetrar). Tilvitnanir í sálma eða ljóð
takmarkast við eitt til þrjú erindi. Einnig er
hægt að senda örstutta kveðju, HINSTU
KVEÐJU, 5–15 línur, og votta virðingu án
þess að það sé gert með langri grein. Grein-
arhöfundar eru beðnir að hafa skírnarnöfn
sín en ekki stuttnefni undir greinunum.