Morgunblaðið - 29.12.2002, Blaðsíða 55

FÓLK Í FRÉTTUM
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 29. DESEMBER 2002 55
HEIMILDARMYND um stór-
skáldið Stein Steinarr er löngu tíma-
bært verkefni sem var hrundið í
framkvæmd af Jóni Óttari Ragnars-
syni og fengu landsmenn að njóta af-
rakstursins á jóladagskvöld. Það er
engin tilviljun að þessi gamalkunni
sjónvarpsmaður og eldhugi tæki að
sér kvikmyndagerðina því það var
faðir hans, menningarfrömuðurinn
og iðnrekandinn Ragnar Jónsson,
sem átti drýgstan þátt í að koma
verkum Steins á framfæri og hefja
hann á stall með góðskáldunum. Jón
Óttar fékk að njóta kynna við Stein
og greinir hann frá því í mynd sinni,
hvað þau höfðu mikil og langvarandi
áhrif á hann þótt ungur væri að ár-
um.
Í Eitt sinn upp skal rísa er farið
yfir stórbrotna og raunalega ævi Að-
alsteins Kristmundssonar frá því
hann fæðist í örbirgð og níðfátækt
vestur við Ísafjarðardjúp árið 1908,
uns hann deyr á sóttarsæng hálfri
öld síðar. Lengst var það lífshlaup
ein þrautaganga. Samkvæmt fá-
tækralögunum var Aðalsteinn litli
fluttur hreppaflutningum í fæðing-
arsveit föður síns í Dalasýslu þar
sem fjölskyldan var leyst upp. Átti
drengurinn illa ævi uns hann var
vistaður hjá góðu fólki í Saurbænum.
Fljótlega kom í ljós að Aðalsteinn
var lítt hneigður til bústarfa en tók
snemma upp á þeim ónýtjungshætti
að yrkja. Við litla hrifningu hús-
bændanna en var hinsvegar hvattur
til dáða af skáldunum Stefáni frá
Hvítadal og Jóhannesi úr Kötlum,
sem þá starfaði við farkennslu í Döl-
um.
Leiðin lá því til Reykjavíkur um
leið og tækifæri gafst og pilturinn
fór að sjá fyrir sér við almenna
verkamannavinnu. Henni lauk
snögglega því Aðalsteinn veiktist
illilega af lömunarveiki sem skildi
við hann fatlaðan til æviloka. Fljót-
lega uppúr því fór hann að yrkja
undir skáldanafninu Steinn Steinarr.
Jón Óttarr rekur síðan lista-
mannsferil Steins, erfið kjör í krepp-
unni og á árunum fyrir stríð. Steinn
var vinstri sinnaður frameftir aldri
en tók síðar að efast um ágæti
kommúnismans, Moskvureisan
fræga gerði útslagið. Vikið er að
ekki síður erfiðum ástamálum
skáldsins, stéttaskiptingunni sem
enn réð ríkjum og setti mjög mark
sitt á kvennamálin, einkum hvað
snerti Ásthildi Björnsdóttir, sem
hann fékk þó að eiga síðar á ævinni,
og listmálarann Louisu Matthías-
dóttur.
Áhersla er lögð á mikilvægi Steins
í skáldastéttinni, ekki síst sem frum-
kvöðuls í módernískri ljóðagerð sem
löngum var mönnum þyrnir í augum
og uppnefndur atómkveðskapur. En
Steinn hafði löngu fyrr sannað sig
sem hefðbundið ljóðskáld, því olli
stefnubreyting hans byltingu í
menningarheiminum. Jón Óttar líkir
byltingarmanninum Steini við rapp-
ara samtímans og velur Erp Eyvind-
arson, einn Rottweilerhundanna, til
að flytja nokkur af ljóðum skáldsins
og tekst Erpi vel upp, einsog hans er
von og vísa og kemur með ferskan
andblæ inní annars hefðbundna
heimildarmyndargerð sem rís hæst í
listilegri kvikmyndatöku og lýsingu
og viðtölum við merka samferða-
menn sem þekktu Steinar. Líkt og
Agnar Bogason, Elías Mar og
Matthías Johannessen, auk ævi-
sagnaritarans, Gylfa Gröndal. Heim-
ildarmyndin fer vel við það ágæta
verk en óneitanlega væri forvitnilegt
og mikilvægt að sjá þá leiknu mynd
sem Jón Óttar hefur á prjónunum
um þessa stórbrotnu örlagasögu.
„En minning
hans mun lifa
ár og aldir …“
RÚV
SJÓNVARP
Leikstjórn og handrit: Jón Óttar Ragn-
arsson. Kvikmyndataka, ljósmyndir og
lýsing: Gunnar Heiðar. Klipping og hjóð-
vinnsla: Haraldur Sigurjónsson. Ljóða-
lestur: Erpur Eyvindarson:. Framleiðandi:
Margrét Rafnsdóttir. Heimildarmynd.
Othar and Raven Picture/Skjár einn, 25.
des. 2002.
Steinn Steinarr – „Eitt sinn upp skal rísa“
Sæbjörn Valdimarsson
JENNIFER Lopez er komin
með nýjan mann og nýja plötu. Og
nýja platan er svolítið mikið um
nýja manninn. Þeir sem búast við
því að öll platan hljómi eins og hið
stórskemmtilega „Jenny From the
Block,“ verða
áreiðanlega
fyrir von-
brigðum. Bón-
uslagið „I’m
Gonna Be Al-
right“ sem
J-Lo tekur
með Nas er í
sama dansvæna hipp hopp-gírnum
og skemmtir áreiðanlega mörgum.
Ballöðurnar ráða svo ríkjum á
disknum og reyna þær ekki svo
mikið á raddsvið Lopez en hún er
(sem betur fer) engin Celine Dion
eða Mariah Carey. Rólegu lögin eru
öll í svipuðum stíl og uppfull af til-
vísunum í tónlist áttunda og níunda
áratugarins. Þarna leynist enn-
fremur tökulag frá Carly Simon,
„You Belong to Me“, hugljúft en
fremur óminnisstætt.
Textarnir á plötunni eru nærri
allir um ástina og fyrir viðkvæma er
gott að hafa sjóveikispillurnar ná-
lægt. Lopez segir þegar hún þakkar
kærastanum Ben Affleck á plötu-
umslaginu að hann sé helsta anda-
gift hennar á plötunni. Að minnsta
kosti er kallast eitt lagið „Dear
Ben“ þar sem Lopez syngur: „Ég
elska þig, þú ert fullkominn, opin-
berun drauma minna“.
Einhvern veginn er hún trúverð-
ugari sem Jenny úr hverfinu heldur
en í þessari ástardellu. Lagið er hið
sísta á plötunni og hefði mátt missa
sín því nóg er af ástarjátningum þó
að þetta hefði ekki ratað á plötuna.
Lagið „All I have“ er hins vegar
Lopez upp á sitt besta en það sam-
einar hina dansvænu og væmnu
Lopez. Lagið er vel heppnað og inn-
legg LL Cool J gott.
Að ósekju hefðu mátt vera fleiri
hipp hopp-danslög á plötunni, ekki
síst til að gera hana fjölbreyttari en
galli er á This Is Me … Then
hversu einsleit hún er. Platan
stendur þó fyrir sínu, ekki síst fyrir
aðdáendur Lopez, sem eru vægast
sagt fjölmargir. Allavega er ekki
líklegt að hún fæli neina frá sér í
bráð og er ekki enn séð fyrir
endann á heimsyfirráðum Jennyar.

Væmna stúlkan
í hverfinu
Jennifer Lopez
This Is Me … Then
Þetta er þriðja breiðskífa Jennifer Lopez
en áður hefur hún gefið út On the 6 og J.
Lo. Einnig hefur komið út diskur með
endurhljóðblöndunum á lögum hennar.
Epic
Inga Rún Sigurðardóttir