Morgunblaðið - 13.10.2003, Page 1

STOFNAÐ 1913 277. TBL. 91. ÁRG. MÁNUDAGUR 13. OKTÓBER 2003 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
Múskat
og mör
Góð ráð um framandleg krydd í
þjóðlegt slátur | Daglegt líf 14
Þjóðverjar urðu heimsmeistarar
kvenna í fótbolta | Íþróttir 9
Ekkert
tapsár
Íslensku aðdáendurnir í Ham-
borg skemmtu sér vel | Fólk 32
LEIÐTOGAR beggja flokka í utan-
ríkismálanefnd bandarísku öldunga-
deildarinnar sögðu í gær, að George
W. Bush forseti væri búinn að missa
stjórn á málum í Írak og hvöttu hann
til að taka af skarið um það hver réði,
hann eða deilugjarnir ráðherrar.
„Forsetinn verður að vera forseti
og hafinn yfir varaforsetann og aðra
ráðherra,“ sagði repúblikaninn Dick
Lugar og formaður utanríkismála-
nefndarinnar. Joseph Biden, helsti
fulltrúi demókrata í nefndinni, sagði,
að svo virtist sem ekki væri farið eftir
neinni áætlun í Írak. Heima fyrir log-
aði síðan allt í illdeilum milli ein-
stakra ráðherra.
Sprengingin við Bagdad-hótelið í
höfuðborg Íraks í gær, þar sem sex
manns féllu, ýtti enn undir gagnrýni
vegna mannfallsins í liði Bandaríkj-
anna og bandamanna þeirra.
Hörð gagnrýni á
stefnuna í Írak
Segja Bush
hafa misst
stjórnina
Washington. AP, AFP.

Sex létust/12
AYMAN Abu Shannalah, einn
íbúanna í flóttamannabúð-
unum í Rafah, sagði að á
fyrsta degi hernaðaraðgerð-
anna hefðu ísraelskir her-
menn umkringt svæðið en síð-
an hefðu þeir haldið inn á það
á skriðdrekum.
„Við komumst hvergi. Hús-
ið var eins og fangelsi í tvo
daga en á þriðja degi komu
hermennirnir og skipuðu okk-
ur burt. Ég neitaði því og þá
beindu þeir að mér byssu og
hótuðu að skjóta mig. Kona
mín og tengdamóðir drógu
mig út en eftir hálftíma var
ekkert eftir af heimili okkar,“
sagði Shannalah.
Suha Abdul sagði að her-
menn hefðu komið og skipað
fjölskyldunni að hafa sig á
brott.
„Þeir fóru inn í húsið og
moluðu allt mélinu smærra.
Þeir tóku öll skjöl og líka tölv-
una sem sonur minn þarf að
nota vegna háskólanáms. Síð-
an komu jarðýturnar og eyði-
lögðu húsið að mestu leyti,“
sagði Abdul.
„Hér hafa orðið miklar
hörmungar,“ sagði Majid al-
Ghal, bæjarstjóri í Rafah. „Við
höfum lýst borgina alla eitt
hamfarasvæði. Þeir hafa eyði-
lagt vegina, vatnsveituna,
skolpleiðslur, símann og raf-
línur. Þeir eyðilögðu akrana
og tortímdu líka trjánum.
Hvers vegna veit ég ekki.“
Húsið gert
að fangelsi
og svo brot-
ið niður
PALESTÍNSKAR fjölskyldur leituðu í gær
að húsmunum og ýmsum persónulegum eigum
sínum í rústum heimila sinna í Rafah-flótta-
mannabúðunum á Gaza. Í þriggja daga hern-
aðaraðgerðum Ísraela í búðunum féllu átta
Palestínumenn og á annað hundrað húsa voru
jöfnuð við jörðu. Eru nú um 1.500 manns heim-
ilislaus að sögn yfirmanns Flóttamannastofn-
unar Sameinuðu þjóðanna í Palestínu.
Embættismenn á Gaza lýstu í gær búðirnar
hamfarasvæði en þar sem ísraelsku jarðýturn-
ar fóru yfir minnir það mest á myndir frá
tunglinu.
Í gær mátti sjá fullorðið fólk og grátandi
börn leita í rústunum en Peter Hansen, yf-
irmaður Flóttamannastofnunar SÞ í Palest-
ínu, sagði, að eyðileggingin í Rafah væri helm-
ingi meiri en hann vissi dæmi til áður.
Skotið á mosku
Ísraelar sögðust aðeins hafa eyðilagt nokkr-
ar byggingar og aðallega vegna þess, að húsin
hefðu skemmst í átökum við Palestínumenn.
Fréttaritari AFP-fréttastofunnar sagði, að
Ísraelar hefðu skotið á mosku við egypsku
landamærin og einnig á skrifstofur óháðrar
stofnunar, sem aðstoðar fatlað fólk.
Kofi Annan, framkvæmdastjóri SÞ, gagn-
rýndi Ísraela harðlega fyrir aðgerðirnar. Þeim
var haldið áfram í gær en í minna mæli.
Ísraelar eyðilögðu
heimili 1.500 manna
Jöfnuðu við jörðu
á annað hundrað hús í
palestínskum flótta-
mannabúðum í Rafah
Rafah. AP, AFP.
Reuters
Palestínskur drengur virðir fyrir sér rústirnar eftir að ísraelskar jarðýtur höfðu jafnað við jörðu fjölda húsa.
Talsmaður Sameinuðu þjóðanna sagði, að eyðileggingin í Rafah væri sú mesta, sem hann vissi um.
HALLDÓR Ásgrímsson utanríkis-
ráðherra segist hafa áhyggjur af því
að breytingar á stofnsáttmála Evr-
ópusambandsins,
sem nú eru til
umræðu vegna
samningar svo-
kallaðrar stjórn-
arskrár ESB,
auk annarra
breytinga sem
hafi átt sér stað
undanfarinn ára-
tug, muni veikja
áhrif EFTA-
ríkjanna á
ákvarðanatöku, bæði í EES og
Schengen-samstarfinu.
Halldór átti í síðustu viku fund í
Róm með Franco Frattini, utanrík-
isráðherra Ítalíu, sem nú fer með
forsæti í ráðherraráði ESB. „Við
sögðum við Frattini að við værum
þeirrar skoðunar að það þyrfti að
endurskoða ýmis ákvæði EES-
samningsins í ljósi þess, sem hefur
verið að gerast. Þar höfum við oft
vitnað til breytinga sem áttu sér stað
með Maastricht- og Nice-samning-
unum. En ef þær hugmyndir, sem
nú eru uppi í stjórnarskrárumræð-
unum verða að veruleika, er ljóst að
ef við tölum bara um Schengen-
samninginn, þar sem við höfum í
reynd haft betri aðkomu að ákvörð-
unum en í EES, er gert ráð fyrir að
ráðherraráðið og [Evrópu]þingið
komi í miklu meira mæli að mál-
efnum Schengen en í dag, og það er
ekki gert ráð fyrir því í Schengen-
samningnum. Við áttum okkur enn
ekki fyllilega á því hvað þetta getur
þýtt,“ segir Halldór.
Vegna stækkunar ESB til aust-
urs þurfti að taka upp viðræður um
aðlögun samningsins um EES að
stækkuninni, enda verða nýju að-
ildarríkin aðilar að EES. Ísland,
Noregur og Liechenstein fóru fram
á að í þeim viðræðum yrðu efnis-
ákvæði samningsins, sem snúa m.a.
að áhrifum EFTA-ríkjanna á
ákvarðanatöku um nýja löggjöf,
tekin til endurskoðunar vegna þess
að valdajafnvægið innan ESB hefði
raskazt EFTA-ríkjunum í óhag.
Ráðherraráðið og þingið hefðu
fengið meiri áhrif á ákvarðanatöku,
en EFTA-ríkin hefðu fyrst og
fremst aðgang að framkvæmda-
stjórninni til að koma hagsmunum
sínum á framfæri. ESB hafnaði
þessu á sínum tíma og sagði að slíkt
kynni að tefja stækkun sambands-
ins.
Neikvæð skilaboð
frá Brussel
„Vondu fréttirnar eru að fram-
kvæmdastjórnin í Brussel hefur
sent neikvæð skilaboð um það að
einhver endurskoðun á EES-samn-
ingnum komi til greina og af því
höfum við áhyggjur,“ segir Hall-
dór. „Það hafði verið vilyrði um að
þetta yrði tekið fyrir að lokinni
stækkun. Ég lagði áherzlu á að
þetta gerðist áður, þannig að hægt
yrði að staðfesta það samhliða
stækkuninni. Það var algerlega
sett til hliðar, en nú er gefið í skyn
að það komi ekki til greina að
breyta einu eða neinu í sambandi
við EES-samninginn. Við höfum
áhyggjur af því að aðkoma ráð-
herraráðsins og þingsins í enn
meira mæli en áður var, muni
draga verulega úr okkar áhrifum,“
segir Halldór.
Hann segir að ekki sé útséð um
hvernig þessi mál þróist, en það
hafi verið eitt aðalerindi sitt á fund
Frattinis að lýsa áhyggjum af þró-
uninni. Halldór segir Frattini hafa
tekið málaleitan sinni vel.
Í dag eða á morgun, þriðjudag,
munu ráðherrar ESB- og EFTA-
ríkjanna undirrita í Lúxemborg
samkomulagið um aðlögun EES-
samningsins að stækkun ESB.
Áhyggjur af að áhrif á ákvarð-
anir í EES og Schengen minnki
Utanríkisráðherra telur framkvæmda-
stjórn ESB ganga á bak orða sinna um
endurskoðun á efnisákvæðum EES
Halldór
Ásgrímsson

Samningar/6
Gullið til
Þýskalands