Morgunblaðið - 13.10.2003, Qupperneq 36

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 MÁNUDAGUR 13. OKTÓBER 2003 VERÐ Í LAUSASÖLU 190 KR. MEÐ VSK.
MYND Bjarna Tryggvasonar geimfara er á frí-
merki sem kanadíska póstmálastofnunin gaf út
hinn 1. október síðastliðinn. Frímerkin eru gefin
út til heiðurs Kanadísku geimferðastofnuninni
(CSA) og átta núlifandi kanadískum geimförum
og er Bjarni einn þeirra. Bjarni Tryggvason
fæddist á Íslandi en var alinn upp í Vancouver í
Bresku Kólumbíu í Kanada.
Í frímerkjasamstæðunni eru átta, 48 senta
kringlótt frímerki, með myndum af kanadískum
geimförum sem allir hafa verið sendir út í geim.
Frímerkin voru gefin út í sex milljónum ein-
taka og eru seld sem sett með geimförunum átta,
að því er fram kemur á heimasíðu kanadíska
póstsins.
Bjarni Tryggvason er menntaður í eðlisverk-
fræði og heimfærðri stærðfræði. Hann fór í sína
fyrstu og einu geimferð til þessa árið 1997.
Kanadíska geimferðastofnunin, CSA, var sett á
laggirnar árið 1989.
Bjarni Tryggvason geimfari er á frímerki sem
kanadíska póstmálastofnunin var að gefa út.
Bjarni Tryggva-
son geimfari á
frímerki í Kanada
SKEMMTILEG uppákoma
mætti vegfarendum á Lauga-
veginum í Reykjavík í gær.
Trumbuleikarar, eldspúandi
fjöllistamenn og spákona létu
sjá sig og frömdu ýmsa gjörn-
inga auk hljómsveitarinnar
Amos sem lék ljúfa tóna. Til-
efnið var nokkuð óvenjulegt, en
yfir stóðu tökur á kvikmyndinni
Dís og var verið að endurskapa
stemningu Menningarnætur
með sprellinu. Hluta götunnar
var lokað fyrir bílaumferð en
almenningur mátti ganga um
og njóta stemningarinnar.
„Við vorum einnig að svið-
setja beina útsendingu Kast-
ljóssins frá Menningarnótt, en
Dís álpast inn í hana í sögunni,“
segir Agnes Johansen, fram-
leiðslustjóri Dísar. „Það var al-
veg frábært rigningarveður, en
fólk var samt dálítið smeykt við
að fara út, það gerist oft þegar
rignir. Samt var prýðilegt fólk í
tökunum og gaman að deg-
inum.“
Morgunblaðið/Sverrir
Glaumur á Laugavegi
BÆKUR erlendra rithöfunda sem voru
gestir bókmenntahátíðar í Reykjavík í byrj-
un síðasta mánaðar eru áberandi í sam-
antekt Félagsvísindastofnunar á bóksölu í
september sem birt er í blaðinu í dag.
Emmanuel Carrère, Yann Martel og José
Saramago eiga allir bækur í hópi tíu sölu-
hæstu bókanna og að auki eru á listanum
yfir söluhæstu skáldverkin bækur eftir
Ingvar Arnbjörnsen, Haruki Murakami og
Mikael Niemi.
Sex af tíu söluhæstu skáldverkum mán-
aðarins eru með öðrum orðum eftir erlenda
gesti á bókmenntahátíð. Arnaldur Indriða-
son á hinar bækurnar fjórar.
Bókmenntahátíðin
í Reykjavík
Bækur gesta
seljast vel

Bókasala/16
„KVIKMYNDATÖKULIÐ á veg-
um bandaríska sjóhersins dvaldist
nýverið í þrjá daga í Keflavík-
urstöðinni við að taka myndir sem
sýna eiga hermönnum að það sé
ekki slæmt að vera þar,“ segir í
nýrri frétt á heimasíðu bandaríska
herblaðsins Stars and Stripes.
Þar segir að kvikmyndatöku-
mennirnir hafi einnig tekið myndir
af bandarískum hermönnum í frí-
tíma þeirra í Reykjavík og á lands-
byggðinni og efnið verði síðan not-
að í 60 sekúndna kynningar- eða
auglýsingabút á sjónvarpsstöð sjó-
liða þar sem fjallað er um stöðvar
sem erfitt hefur reynst að manna.
Friðþór Eydal, upplýsinga-
fulltrúi varnarliðsins, segir að
varnarstöðin í Keflavík sé ein af
svokölluðum „fjarlægum her-
stöðvum“ sem eðlilega séu ekki
eins vinsælar og margar aðrar her-
stöðvar. Það stafi fyrst og fremst
af því að það sé ekki eins auðvelt
fyrir hermenn að komast heim og
kannski dýrara en menn eiga að
venjast. Menn stökkvi t.d. ekki
heim til mömmu ef þeir eigi langa
fríhelgi.
Margir kostir við að vera hér
„Þetta þýðir hins vegar ekki að
Keflavík sé óvinsæll staður og við
höfum stundum talað um að Kefla-
vík sé staður sem menn hafi ein-
faldlega ekki uppgötvað. Það eru
gríðarmargir kostir við að vera hér
sem menn átta sig ekki endilega
alltaf á og í þeim tilgangi eru svo-
kallaðir „spottar“, eða kynning-
armyndir, framleiddir sem síðan
eru sýndir á sjónvarpsstöðvum
hersins.“
Spurður segir Friðþór að slíkt
sjónvarpskynningarefni virki
greinilega og það að Keflavík sé
kynnt nú sé auðvitað ekkert eins-
dæmi, þetta sé gert reglulega og
auk þess sé unnið alls kyns kynn-
ingarefni annað um herstöðvarnar.
Ekki slæmt að vera
sendur til Keflavíkur
ÞEGAR stærð fiskstofna fer nið-
ur fyrir ákveðið lágmark á að
hætta veiðum úr þeim sjálfkrafa
og án allra afskipta stjórnmála-
manna. Þetta sagði Jean Boulva,
forstjóri hafrannsóknastofnun-
arinnar í Mont-Joli í Quebec í
Kanada, í hringborðsumræðum
sem haldnar voru í tengslum við
heimsókn landstjóra Kanada og
forseta Íslands á Hafrannsókna-
stofnun.
Þorskstofnar undan ströndum
Kanada hrundu á síðasta áratug í
kjölfar breyttra aðstæðna í um-
hverfinu og ofveiða en þrátt fyrir
friðun þorsksins undanfarin ár
virðast stofnarnir ekki enn hafa
náð sér almennilega á strik.
Boulva segir að áður fyrr hafi
stjórnmálamenn jafnan gefið
leyfi til að veiða meira en æski-
legt var talið, einkum til þess að
verja störf sjómanna og fisk-
vinnslufólks: „En við viljum að
hægt og rólega verði sett upp
kerfi sem miðar að sjálfvirkri
stöðvun fiskveiða ef stofninn fer
niður í ákveðið mark. Þetta er sú
hugmyndafræði sem við erum að
reyna að innleiða en við verðum
að uppfræða sjómenn og fá þá til
að vinna með okkur.“
Jóhann Sigurjónsson, forstjóri
Hafrannsóknastofnunar, segir
Íslendinga sumpart eiga við svip-
aðan vanda að glíma og Kanada-
menn, m.a. sé umhverfið hér að
taka miklum breytingum og eins
sé ljóst að líklega hafi Íslending-
ar sótt í fiskistofnana af of mikl-
um þunga.
„Við eigum auðvitað að horfa
til Kanada og þeirra reynslu, því
þetta er auðvitað grafalvarlegt
mál og við þurfum að gera allt
sem í okkar valdi stendur til að
forðast að lenda í sömu aðstæð-
um, því það yrði mikil skelfing.
Margt hefur þó verið til eftir-
breytni hér á landi og ánægjulegt
að starfsbræður okkar í vestri líti
til reynslu og þekkingar okkar í
þessum efnum,“ segir Jóhann.
Jean Boulva segir að rekja
megi hrun fiskistofnanna til ým-
issa þátta, en það sé almenn
skoðun sérfræðinga að ofveiðar
hafi haft afgerandi áhrif. Við lok
níunda áratugarins var orðið
ljóst að stofnarnir stóðu ýmist í
stað eða minnkuðu á ný og fljót-
lega eftir 1990 kom í ljós að stofn-
arnir höfðu hrunið. Þrátt fyrir ít-
arlegar rannsóknir hefur engin
ein ástæða fundist fyrir hruninu.
Hætta skal veiðum við
ákveðið lágmark stofna

Þorskstofnar/4
Kanadamenn vilja innleiða nýja
hugmyndafræði í fiskveiðistjórnun
FÉLAGAR í skíðafélagi Siglu-
fjarðar, Skíðaborg, tóku að sér að
smala eftirlegukindum í Héðins-
firði í gær. Komu þeir siglandi á
björgunarsveitarbátnum Sigurvon
um kaffileytið í gær með nokkar
kindur sem síðan voru hífðar í land
og þeim komið til heimkynna sinna.
Ljósmynd/Steingrímur Kristinsson
Fé í fiskikörum