Vísir - 26.11.1980, Blaðsíða 11

Miðvikudagur 26. nóvember 1980.
11
VÍSIR
fiéttaauki
UA ELDISSTÖÐVARNAR
LAX FYRIR FÆREYIN6A?
Sigurjdn
Valdi-
m arsson
skrifar
auðvitað ekki hrifnir, þvi þessi
fiskur kostar okkur peninga áð-
ur en hann fer i sjóinn.
Laxinn okkar fer til Færeyja á
veturna og nú ætla Færeyingar
að veiða hann allan í vetur úr
sjó norðan við eyjarnar, segja
Islenskir laxveiði- og lax-
ræktarmenn.
tslendingar vita ekkert hvert
þeirra lax fer, segja Færeying-
ar, þvi þeir merkja ekki laxinn
og það er ekki okkur að kenna ef
minnkar laxagengd I islenskum
ám.
Samþykktir og saga
Aðalfundur Landssambands
stangaveiðifélaga, sem haldinn
var nýlega „mótmælir harðlega
sjávarveiði á laxi við Færeyjar.
Skorar fundurinn á Alþingi og
rikisstjórn að bregðast hart við
og mótmæla veiðum þessum og
beita öllum tiltækum ráðum til
að stöðva þær.”
Hvers vegna? Islenskir lax-
veiðimenn telja að laxinn úr is-
lenskum ám fari suður til Fær-
eyja á veturna og það er einmitt
á veturna, sem Færeyingar
veiða lax i sjó við eyjarnar.
Veiðin hefst hjá þeim 1.
nóvember og stendur til vors.
Arin ’72-’78 veiddu þeir 20-40
tonn á ári. Vertiðina ’78-’79 fór
veiðin upp I 50 tonn og ’79-’80
varð stór kippur upp á við, þá
veiddust því sem næst 500 tonn.
A yfirstandandi vertið hefur svo
verið úthlutað veiðileyfum til 40
báta frá Færeyjum og sex
danskra. Veiðikvóti hvers báts
er 25-35 lestir. Þannig getur
veiði á yfirstandandi vertið orð-
ið um 1400 lestir, ef allir bátarn-
ir fylla kvótann sinn. Svona
mikla veiði óttast islenskir
stangaveiðifélagar og mótmæla
harðlega.
Færeyingar hafa lika sitt að
segja um málið. I færeyska
„Dagblaðið” sáum við grein um
það og hún fylgir hér stolin og
stytt:
Föroyingar fiska ikki
islendskan laks
Islendingar eru óánægðir með
laxveiði Færeyinga norðan við
Færeyjar. Það er islenska
Stangveiðifélagið, sem hefur
kvartað.
Islendingar segjast vera m jög
óánægðir með færeysku lax-
veiðina. Þeir segja hana
minnka laxinn I islensku ánum.
Einnig segjast þeir telja Fiski-
rannsóknarstovuna meta rangt
hversu mikið sé af laxinum.
Dagblaðið spurði Jákup
Sverra Joensen fiskifræðing
hvort islenska kvörtunin byggi á
rökum.
„Færeyingar eru næstum ein-
ir um að merkja lax á úthöfum,
til að afla upplýsinga um ferðir
hans. Eina frávikið er að nokk-
uð af laxi var merkt i hafinu við
Grænland, en það voru Fær-
eyingar, sem stóðu fyrir þvi.
Þvi er sama hvar merkti laxinn
er veiddur, merkin verða send
Fiskirannsóknarstofunni.
Aðeins tveir þeirra laxa, sem
merktir voru norðan við Fær-
eyjar, voru veiddir á Islandi.
Þetta bendir til að mjög litið af
laxinum, sem er norðan við
Færeyjar, gangi i islenskar ár”
J.S. Joensen telur þvi að is-
lenska kvörtunin sé ekki á rök-
um reist.
íslendingar merkja
ekki
Vegna þess að Islendingar
merkja ekki lax, vita þeir ekki
hvar hann ferðast.
„Ég tel, að vegna þess hvað
litið af færeyska laxinum kemur
fram á Islandi, fari islenski lax-
inn ekki viða. Hann heldur sig
vafalaust I höfunum við Island.
Hins vegar fer laxinn, sem
merktur er við Færeyjar, viða.
Fiskirannsóknarstovan hefur
fengið merki send frá Græn-
landi, Skotlandi, Noregi og allt
frá Rússlandi. Að sjálfsögðu
hafa einnig komið merki frá Is-
landi, en svo litið, að Færeying-
ar eiga ekki sök á að laxinn
minnkar i Islenskum ám,” seg-
ir Jákup Sverri Joensen að lok-
um.”
Þrir merktir fiskar
Vi'sir sneri sér til Þórs Guð-
jónssonar veiðimálastjóra og
leitaði álits hans. Hann sagði að
það væri rangt að íslendingar
merki ekki lax. Hins vegar
hefðu aðeins þrir fiskar merktir
á Islandi komið fram i Færeyj-
um, tveir i sjónum og einn hefði
veiðst þar i vatni. „En við get-
um ekki dregið neinar viðtækar
ályktanir af þessum endur-
m
Þór Guðjónsson veiðimálastjóri
heimtum, sem eru i Færeyjum,
meðan að þeir veiddu aðeins
brot af þvi sem þeir veiða nú.
Ef þeir veiða nú eins og horfir,
er það um 10% af allri laxveiði
við Norður-Atlantshafið og
meira en veiðin er við Græn-
land, þar sem veiða má 1181
tonn á þessu ári.”
Þór var spurður hvaða likur
bendi til að laxinn úr islenskum
ám veiðist við Færeyjar á vetr-
um.
„Við getum ekki fullyrt neitt i
þessu, vegna þess að við höfum
ekki nægar upplýsingar. Við
höfum ekki annað en merkingar
að styðjast við og við merkjum
tiltölulega litið. En meðan Fær-
eyingar veiddu miklu minna en
þeir gera núna, fengu þeir þó
merki frá okkur. Það er ekki
nægilegt til að hægt sé að telja
sannað að islenski laxinn gangi
til Færeyja i nokkrum mæli.
Það sem váfalaust vakir fyrir
stangaveiðimönnunum, og auð-
vitað geta fleiri látið sér detta
það i hug, að fyrst að lax frá
okkur fer þessar slóðir, þá geti
þeir hæglega verið fleiri en
þessir fáu merktu. 1 þvi felst
ábending, en ekki rök.
Fordæmdar veiðar
Við getum átt von á að tölu-
verður hluti af okkar laxi fari á
þessar slóðir. Nú ætla Fær-
eyingar að auka sina veiði úr
20-40 tonnum upp i' alit að 1400
tonn. Okkar laxastofnar eru
ekki stórir, svo það munar um
allt hjá okkur. Við verðum lika
að hugleiða að hér hefur verið
mikil laxarækt og miklum fjár-
munum varið til að auka laxa-
gengdina og aukningin hefur
verið um 80% á sfðustu 10 árum,
fyrirokkar ræktun. Hér er verið
að byggja nýjar eldisstöðvar og
ráðgert er að fara i hafbeit i
stórum stil og þá getur töluvert
mikið af fiski lent þarna hjá
Færeyingum. Af þvi erum við
Þessi veiði i úthafinu er nokk-
uð sérstök. Danir hafa sérstak-
lega staðið i þvi og nú Fær-
eyingar i vaxandi mæli. Veiðar
þessara þjóða, sem leggja nær
ekkert til, eru fordæmdar af öll-
um, sem ala upp lax.
Það er þá skiljanlegt að við
látum þetta ekki liða framhjá
okkur án þess að nefna það,”
sagði Þór Guðjónsson veiði-
málastjóri að lokum.
SV
r Jákup Sverri Joonson, fiskifrpðingur:
Fproyingar fiska
|ikki íslendskan laks
Leygarkvoldið hoyrdu vit I útvarpinum,
j at íslendingar vóru misnogdir við for-
oysku laksaveiðuna norðan fyri Foroy-
ar. Tað var íslendska sllaveiðufelagið,
sum hevði kært sína neyð.
I lslendingar siga seg vera
I sera ónogdar við foroysku
f laksaveiðuna. Teir siga, at
hon minkar um laksin á
íslendsku votnunum. Teir
siga eisini, at teir meta
Fiskirannsóknarstovnuna
| at fara skeiva í metingum
I sínum um, hvussu nógvur
laksur er.
Dagblaðið hevur vent
sœr til Jákup Sverra Joen-
sen, fiskifreðing, og spurt
hann, um islendska kæran
hevur nakað at byggja á.
I — Foroyingr eru næst-
I an teir einastu, ið merkja lSLENDINGAR
I laks úti á víðum havi fyri MERKJA IKKI
I at finna fram til, hvussu Av tí at íslendingar ikki
f hann ferðast. Einasta merkja nakran laks, vita
undantak er, at nakað av teir ikki, hvagar hann fer.
laksi varð merkt í gron- — Eg meti, at av tí at
lendskum sjógvi, men tað so lítiö av foroyska laksin-
I vóru foroyingar, sum um er fingið í Islandi,
l stóðu fyri hesum. ferðast islendski laksurin
So hvort sum merkti ikki so víða. Hann heldur
laksurin verður fiskaður,
verða merkini send til
Fiskirannsóknarstovuna.
Bert tveir av teim laksun-
um. sum merktir eru norð-
an fyri Foroyar, eru fisk-
áðir i Islandi. Hetta bend-
ir á, at sera lítið av
laksinum, sum er norðan
fyri Foroyar, endar uppi á
islendsku votnunum. J.S.
Joensen metir tí, at is-
lendska klagan hevur
einki grundarlag.
seg ivaleyst i hovunum
tætt kring lsland.
— Laksurin, um merkt-
ur er við Foroyar, ferðast
harímóti viða. Fiskirann-
sóknarstovna hevur fingið
merki sendandi úr Gron-
landi, Skotlandi, Noregi
Jákup Sverri Joensen. fisklfroðingur
og heilt úr Ruslandi. (
Sjálvsagt eisini úr tslandi,
men tað er so lítið, at
foroyingar hava ikki 1
skuldina av, at laksurin í
íslendskum vetnum
minkaður, enflar Jákup I
Sverri Joensen.
Úrklippa úr Dagblaöiö í Færeyjum.

*j^,Eg strauk
af varðskipi.’
Svanur Elías-
son segir frá
| ævintýrum
[ s!,marsinsá
I varðskipinu
Ægi.
Valur undir smásjá
SAMÚELS.
Skyggnst ofan í fjár-
hirslur Valsmanna og
sagt frá umsvifum
þeirra. Þessi grein
hefur þegar vakið
mjög mikla athygli.
Myndir
frá krýningu
Ungfrú Holly-
wood, Valgerðar
Gunnarsdóttur, í
Hollywood.
Kvartmílan í sumar. Þetta var metár í
sögu kvartmílunnar, og Samúel segir frá
því í máli, og myndum af sigurvegurunum.
Frjálsar bjöllurnar í
íslenskum myndum.
Samúel varpar
ljósi á þróunina í
jj. \ kvikmyndagerð
hér á landi.