Vísir - 04.04.1981, Blaðsíða 30

30
;íIidu^a¥tfa gUr‘41.' ‘ajrtHh* W81
SAM-
SÆRI
OG
SVIK
Sir Roger Hollis. Var hann sovéskur njósnari?
Suöur-Afrikustjórnar sem stæöi
fyrir ófrægingarherferðinni
gegn sér, i bandalagi við áhrifa-
mikla aðila i Bretlandi. Þess má
geta að Wilson taldi siöar aö
Suöur-Afrika stæöi einnig aö
baki Jeremy Thorpe málsins
þegar formaöur Frjálslynda
hokksins var dreginn fyrir dóm-
stóla ásakaður um kynvillu og
jafnvel morð. Fæstum fannst
forsætisráöherrann hafa mikiö
fyrir sér varöandi þetta og varö
meinloka Wilson um Suöur-
Afriku (ef það var þá bara
meinloka!) til þess aö varpa
skugga á þaö sem raunverulega
var á seyði innan MI5. Þá fannst
mörgum Wilsonganga einum of
langt i samsæriskenningum
gegn sér en hann sagöi m.a. viö
Penrose og Courtier: „Aöur en
lýkur skal þetta veröa rannsak-
aö niöur i kjölinn. Mér finnst ég
vera stór feit könguló i vefnum
Sir Maurice Oldfield. Er hann fyrirmyndin aö George Smiley?
þaö hafi verið Lady Falkender
sem aö lokum sannfæröi hann
um að svo hafi verið. Nú hefur
Margaret Thatcher ákveöiö aö
fram fari rannsókn á heimild-
um Pinchers, og svo á ásökun-
um gegn Hollis, og má telja vist
aö Lady Falkender, og jafnvel
Harold Wilson, veröi kölluö
fyrirþá rannsóknarnefnd. Lady
Falkender hefur lýst sig ó-
smeyka: „Ég bjóst við þessu,”
sagöi hún fyrir skemmstu, „og
Harold lika. Mér finnst þetta
vera svo mikilvægt fyrir þjóðar-
öryggi að ég mun ekkert draga
undan.”
Einsog augljóst má vera er
mál þetta hiö flóknasta og hefur
margar hliöar. Lord Diplock
hefur verið falið aö rannsaka
Hollismáliö og heimildir
Pinchers en ekki er vist að þaö
komist á hreint á næstunni hvaö
hæft er i staöhæfingum Wilson
og Falkenders um að MI5 hafi
stjórnaö ófrægingarherferö
gegn forsætisráðherranum.
Hins vegar viröist nokkuð ljóst,
einsog áöur sagði, aö ýmsir á-
hrifamenn i Bretlandi hafi
vissulegt áætlaö samsæri gegn
stjórn Wilsons sem talinn var
kominn of langt á brautinni til
sósialisma. Aö sögn Sir Mart
in Furnival Jones sem þá var
yfirmaöur MI5 var áriö
1968 gert samsæri um aö
steypa stjórn Wilson og höföu
margir áhrifamenn lýst sig
reiðubúna til þátttöku. James
Callaghan, sem þá var innan-
rikisráöherra, mun hafa kom-
ist á snoðir um samsæriö
og gekk í aö bæla þaö niö-
ur. Þaö var gert þegjandi og
hljóöalaust og ekki er einu sinni
vist aö Wilson hafi fengiö vitn-
eskju um atburöina fyrr en
siöar. Samkvæmt þvl sem Lady
Falkender hefur sagt komust
þau ekki aö þvi fyrr en 1975.
„Þaö var hræöilegt — einsog i
Michael Caine-biómynd. Harold
fór að hafa áhyggjur af þessu
þegar.herinn greip til umfangs-
mikilla aögeröa gegn hryöju-
verkamönnum. Hermönnum
var komiö fyrir allsstaðar og
þar á meöal á flugvellinum.
Hann sagöi viö mig: „Hefurðu
hugsaö úti aö þeir gætu beitt
bessum hersveitum gegn okk-
ur?” Þetta var mjög óttalegt.
Einsog 1984.” Hún minntist á
þátttöku Lord Mountbattens og
sagöi hann heföi haft á skrif-
stofu sinni kort yfir London þar
sem væri merkt viö mikilvæga
staöi. „Harold og ég stóöum
stundum niðri númer tiu og
spáöum i hvar þeir myndu
koma fyrir byssunum,” sagðu
hún viö Penrose og Courtier.
Wilson hefur nú dregiö til baka
aö Lord Mountbatten hafi átt
nokkurn þátt i samsærinu en
vakin hefur veriö athygli á að i
ævisögu Hugh Cudlipp, fyrrum
áhrifamanns i fjölmiðlaheimin-
um, sé gefið i skyn aö Mount-
batten hafi þrátt fyrir allt átt
þátt i sliku samsæri. Þar segir
aö Cudlipp hafi, þann 8. mai
1968, verið boöaöur á fund meö
Mountbatten, Lord Zuckermann
og Cecil King, sömuleiöis á-
hrifamanns i fjölmiðlaveröld-
inni. Cudlipp heldur þvi fram i
bókinni aö King hafi boðað fund-
inn „til þess að reyna aö finna á-
kjósanlegan valkost viö stjórn
Harolds Wilson og hafi hann
beðiö Montbatten að veita slikri
stjórn forstöðu, eftir að Wilson
hafi veriö rekinn frá völdum.”
Cudlipp segir aö Zuckermann
hafi ætt útúr herberginu og
hrópaö: „Þetta eru landráö! Ég
vil ekki eig neinn þátt í þessu!”
Ekki er vitað nákvæmlega
hvaö fram fór á þessum fundi.
Vitaö er aö Lord Mountbatten
geröi sitt ýtrasta til aö fá
þennan kafla bókarinnar felldan
niöur og Cudlipp segir að honum
hafi verið breytt til að þóknast
lávarðinum og Zuckermann.
Zuckermann hefur hins vegar
látiö hafa eftir sér aö þaö litla
sem hann heyröi áöur en hann
rauk á dyr hafi nálgast landráö.
Cecil King, sem býr nú I
Dublin, var beöinn um að upp-
lýsa hvaö gerst heföi i rauninni.
Hann sagöi aö þegar fundurinn
meö Mountbatten fór fram hafi
stjórn Wilsons veriö aö riöa
landinu aö fullu og aö sin skoöun
hafi verið aö koma þyrfti stjórn-
inni frá þó hann geröi sér ljóst
að til þess þyrfti meira en orðin
tóm. Hann kveöst hins vegar
hafa ráðlegt Mountbatten aö
biöa enn um stund:
„Ég sagöi honum að sá timi
gæti komiö aö hann yröi aö
gegna mjög mikilvægu hlut-
verki. Tengsl hans við konungs-
fjölskylduna og herinn gerðu
hann mjög mikilvægan. Ef þaö
geröist, sagöi ég aö þaö væri
fyrir öllu aö hann væri ekki meö
óhreinan skjöld.”
Þetta hefur veriö fjörugt allt
saman. En hvaö?
Lady Falkender, ritari Wilson.
Hvar kemur hún inni þetta mál.
James Jesus Angleton. Goleniewski. Er hann sonur
R a nn sók n a rr é11 u r eöa Nikulásar Rússakeisara?
njósnaveiöar?
Kathleen Wiilsher. Var hún hinn
raunverulegi „Elli” — njósnari
Sovétmanna?
Lord Mountbatten. Atti hann aö
veita herforingjastjórn forstööu?
minum. Stundum tala ég i
svefni. Þið skuluö hlusta vel...”
Og þá er aftur komið aö
spurningunni sem varpaö var
fram hér áðan: Hvers vegna
kemst Hollismálið allt i einu á
dagskrá núna? Nú er þar til aö
taka, aö Chapman Pincher var
annars vegar góövinur Oldfiels-
Smileys og hins vegar hefur
hann stofnað til kunningskapar
viö Lady Falkender og þau eru
nú aö skrifa bók um tilraunir
kommúnista til þess aö koma
mönnum sínum i áhrifastööur I
Verkamannaflokknum hér á ár-
um áöur. (Þvi tengist e.t.v. nýtt
nál sem upp er komiö um aö
Tom Driberg, sem var þing-
maöur Verkamannaflokksins og
um tima formaöur hans, hafi
veriö njósnari fyrir Sovét-
menn). Vitaö er aö þaö er stutt
siöan Chapman Pincher var
viss um aö enginn háttsettur
sovéskur njósnari heföi veriö i
MI5 og þvi liggur beinast viö aö