Morgunblaðið - 20.04.2004, Qupperneq 24

DAGLEGT LÍF
24 ÞRIÐJUDAGUR 20. APRÍL 2004 MORGUNBLAÐIÐ
U
pphaflega planið hjá
mér fólst í því að vera
sjúkraliði á veturna og
húsamálari á sumrin.
Ég útskrifaðist sem
sjúkraliði nítján ára gömul, en síðan
eru liðin tuttugu ár og sé ég nú loks-
ins fyrir endann á málaranáminu.
Svo virðist sem planið sé að ganga
upp,“ segir Ólafsfirðingurinn María
Bára Hilmarsdóttir, sem stefnir að
því að taka sveinspróf frá mál-
aradeild Iðnskólans í Reykjavík um
mánaðamótin maí/júní, en að hennar
sögn eru um átta íslenskar konur nú
starfandi sem lærðir húsamálarar.
María Bára er nú búsett í Kópa-
vogi ásamt eiginmanni, Sigurgeiri
Baldurssyni, og tveimur dætrum,
Kristrúnu 10 og Sylvíu 13 ára. Hún
komst á samning hjá Gunnari Erni
Guðmundssyni, málarameistara í
Kópavogi, eftir ábendingar ná-
granna og settist svo á skólabekk í
málaradeildinni haustið 2003 ásamt
annarri konu og 22 karlmönnum.
„Ég var svakalega kvíðin fyrst, en sá
ótti var ástæðulaus og það kom fljótt
í ljós. Ég hélt nefnilega að ég yrði
þarna alein í mínu horni,
komin vel á fertugs-
aldur með eintóm-
um unglin-
spiltum, en ég hef
bara verið ein af
strákunum frá byrj-
un. Mórallinn í hópnum
varð strax góður og við ræð-
um saman um heima og geima.
Fátt er okkur óviðkomandi og ég fæ
stundum að heyra
margar fjörugar
djamm- og stefnu-
mótasögur hjá
ungu
strákun-
um.“
Magnaðar mömmur
María Bára segir að áhuga sinn á
húsamálun megi rekja til föður
hennar, Hilmars Tryggvasonar, sem
sé málarameistari á Ólafsfirði. „Á
unglingsárunum vann ég með hon-
um í fimm sumur þannig að ég vissi
svo sem að hverju ég gekk. Líklega
hafa karlagenin öll farið í mig, en ég
á einn bróður, sem tekur helst ekki
upp pensil ótilneyddur. Hann er hins
vegar menntaður garðyrkjufræð-
ingur og hefur sömuleiðis miklu
meira gaman af heimilis- og eldhús-
störfum en ég. Mér leiðast yfirleitt
heimilisstörf sé baksturinn und-
anskilin.“
Knattspyrnuáhugi hef-
ur aftur á móti fylgt
húsmóðurinni lengi og
æfir hún nú knatt-
spyrnu með mæðrum
fótboltabarna í HK
undir formerkjunum
„Magnaðar mömmur“, en
dæturnar tvær fengu sömuleiðis
þessi fótboltagen móðurinnar.
María Bára segist ekki í bili hafa
hugsað sér að fara út í meistaranám í
framhaldi af sveinsprófinu, heldur
hyggst hún starfa áfram hjá meist-
aranum sínum Gunnari Erni.
„Meistaranám kitlar þó smávegis þó
mig langi ekkert sérstaklega út í fyr-
irtækjarekstur. Mér fyndist of
ótryggt að reka eigið fyrirtæki, en
vildi gjarnan geta staðið í tilboðs-
gerð og slíku stússi.“
Fagvinna alla leið
Spurð um hvaða viðtökur hún fái
hjá kúnnunum sem kona, svarar hún
því til að kynferðið vinni yfirleitt
með sér fremur en hitt. „Fólk er
frekar hissa þegar ég mæti í mál-
aragallanum, en yfirleitt eru allir já-
kvæðir í minn garð þó að vinnu-
brögðin séu vandlega tekin út og
skoðuð í upphafi verks. Ég man að-
eins eftir einu tilviki, þar sem ég
fékk neikvæðar athugasemdir, en þá
var ég að mála í blokk fyrir eldri
borgara. Það hnussaði eitthvað í
gamalli konu þegar ég mætti og hún
sagði við hinar: „Fá karlmennirnir
nú orðið ekki einu sinni að halda
þessu út af fyrir sig?““
María Bára segist núorðið sjá það
mjög fljótt út hvort hús hafi verið
máluð af fagmönnum eða ekki.
Ósjálfrátt rúlli hún augunum upp í
litasamskeyti og á skurði í kringum
hurðir og glugga, komi hún inn í ný
hús. „Það er ömurlegt þegar fólk
hefur eytt miklum fjármunum í
hönnun og arkitektavinnu, en tekur
svo þann pólinn í hæðina að mála
sjálft í stað þess að halda sig við fag-
vinnuna alla leið.“
Spurð út í tískulitina í ár, svarar
María Bára því til að tískustraum-
arnir virðist kalla á ljósar línur.
„Gráir tónar hafa verið inni að und-
anförnu, en núna er grái liturinn að-
eins að gulna og verða brúnleitari
auk þess sem dempaðir litir í gráu,
grænu og brúnum tónum eru að
verða svolítið áberandi.“
Málarastarfið er, eins og gefur að
skilja, mjög frábrugðið fyrri starfs-
vettvangi Maríu Báru, en fyrir utan
það að vinnufélagarnir eru nú orðnir
karlar í stað kvenna áður, fagnar
hún því sérstaklega að vera nú loks-
ins laus við vaktavinnuna. „Og í stað
þess að vera áður sífellt í sömu rút-
ínunni, býður málarastarfið upp á
talsverða fjölbreytni því ég er alltaf
að fara á nýja staði til að sinna nýj-
um verkefnum.“

MENNTUN |Sjúkraliðinn söðlaði um og fór að læra húsamálun
Tekin sem ein af strákunum
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Fagmaður að verki: María Bára Hilmarsdóttir segir að málarastarfið sé fjölbreytt.
María Bára Hilm-
arsdóttir hafði verið
sjúkraliði í sextán ár
þegar hún ákvað að nú
væri kominn tími til að
láta gamlan draum ræt-
ast um að gerast húsa-
málari.
join@mbl.is
SAMKVÆMT nýrri rannsókn í
Bretlandi hafa margir sjúklingar
sem greinst hafa með ristilkrabba-
mein beðið með það í nokkurn tíma
að leita læknis eftir að þeir urðu
fyrst varir við einkenni. Aðeins 28%
fóru í skoðun innan við mánuði eftir
að einkenna varð vart, en 17% biðu í
hálft ár eða lengur áður en þeir leit-
uðu til heimilislæknis.
Í Bretlandi er nú í gangi átak til
að efla vitund um ristilkrabbamein.
Það er þriðja algengasta tegund
krabbameina í Bretlandi, en þar
greinast um 35 þúsund ný tilfelli ár
hvert og um 16 þúsund látast af
völdum sjúkdómsins.
Oft er unnt að lækna rist-
ilkrabbamein ef það greinist nógu
fljótt, en margir átta sig hins vegar
ekki á einkennunum fyrr en það er
um seinan. Meðal einkenna eru
blæðingar úr endaþarmi, breytingar
á hægðum, magaverkir og sú tilfinn-
ing að maður þurfi að hafa hægðir
þó þær hafi nýlega verið losaðar.
Læknar hvetja fólk til að fara í skoð-
un ef það finnur fyrir þessum ein-
kennum, þó þau geti vissulega stafað
af öðrum og hættuminni sjúkdóm-
um.

HEILSA|Ristilkrabbamein
Margir bíða með
að leita læknis
Reuters
Á FJÓRÐA deginum þínum baðaði
ljósmóðirin þig í fyrsta sinn. Þetta
var fyrsta baðið þitt og því nokkuð
stór stund. Pabbi þinn tók mynd og
bróðir þinn, föðuramma og ég fylgd-
umst líka öll spennt með. Þú stóðst
þig eins og hetja og hefur notið þess
síðan þá að fara í heitt og notalegt
bað á morgnana. En ljósmóðirin
gerði líka annað sem fór alveg með
hjartað í mér. Hún tók blóðprufur úr
hælnum á þér og þú grést sáran all-
an tíman. Ég
held reyndar að
ég hafi grátið
jafnmikið, það
runnu milljón
tár við að horfa á
þig og ég var
fljót að grípa þig
í fangið um leið
og ljósmóðirin
var búin. Ljós-
móðirin huggaði
mig reyndar með því að segja að
þetta væri viðkvæm stund fyrir
flestar mæður og sagði að þú færir
ekki í sprautu fyrr en eftir þrjá mán-
uði. Á þessum fjórða degi þínum
fannst mér heil eilífð þar til þú yrðir
þriggja mánaða. Þegar að þessu
kom, velti ég því fyrir mér hvort ég
ætti hugsanlega að reyna að fresta
tímanum. Ég harkaði af mér, lét
tímasetninguna standast og hringdi
daginn áður í vinkonu mína. „Hvern-
ig verða þau eftir fyrstu sprautuna?“
„Þau fá í mesta lagi einhvern hita og
pirring en það gengur bara yfir um
nóttina,“ svaraði hún, sem var
reyndar nákvæmlega það sama og
ég hafði lesið mér til um í bækl-
ingnum um bólusetningar. Mamma
sagði að ég hefði orðið rosalega veik
eftir hverja sprautu, fengið hita og
hitakrampa og hún vakað yfir mér
alla nóttina og þessi veikindi mín
hafi orðið til þess að þeir þorðu ekki
að láta mig fá allar sprauturnar sem
ég átti að fá. Þegar við vorum komn-
ar í bólusetningarskoðunina sagði ég
hjúkrunarfræðingnum frá þessari
vökunótt minni með mömmu. Gæti
þetta ekki þýtt að þar með færi
sprautan eitthvað sérstaklega illa í
þig? Við vorum búnar að taka prófið
aftur og andleg líðan mín var greini-
lega mun betri en þremur vikum áð-
ur. Það eru náttúrlega rúmlega þrjá-
tíu og þrjú ár síðan þetta var og lyfin
hafa breyst og þróast svo mikið síð-
an þá, sagði hjúkrunarfræðingurinn
við mig til að sefa í mér óttann. Þeg-
ar barnalæknirinn síðan sprautaði
þig tók það svo fljótt af að hvorki ég
né þú náðum að átta okkur á því þeg-
ar hann stakk nálinni. „Hvorki móð-
ir né dóttir fóru að gráta,“ sagði ég
því við mömmu í símann um kvöldið.
Til öryggis hafði ég keypt hitastill-
andi stíla fyrir þig og mældi þig
tvisvar eða þrisvar um kvöldið. Í eitt
skiptið fannst mér eins og þú værir
eitthvað aum eða lítil í þér, en sam-
kvæmt mælinum varstu í góðu lagi
og svafst líka eins og steinn alla
nóttina.

DAGBÓK MÓÐUR
Fyrsta
sprautan
Meira á fimmtudag.