Pressan - 10.11.1988, Page 25

Fimmtudagur 10. nóvember 1988
25
ROKK
PRESSAN
STRAX
Ragnhildur Gísladóttir á brjóst-
unum, Egill Ólafsson nakinn að of-
an spilar á þverflautu, Jakob
Magnússon svífur í lausu lofti
íklæddur hvítri skikkju með hljóm-
borð í kjöltunni. Þingvellir í bak-
sýn, Öxarárfoss og risaeðlur í
Almannagjá, laufskrúð og fram-
andi dýr allt i kring. Þannig lítur
umslag plötunnar Eftir pólskiptin
út í fáum dráttum. Það má Iíka svo
sannarlega segja að tónlistarleg
pólskipti hafi orðið hjá Strax með
þessari plötu. Hér er skipt um
stefnu og í stað maskínutónlistar
með hljóðgervla og trommuheila í
aðalhlutverki er nú komin tónlist
sem styðst við frumhljóðfæri rokk-
tónlistar; bassagítar, rafmagnsgítar
og trommur úr viði, ekki plasti.
Eftir pólskiptin er æði fjölbreytt
plata og á henni eru lög allt frá
keyrslurokki (Dínasár) til léttra
dægurflugna a la Stuðmenn (ís-
lenskir þjóðhættir), enda er lagið
eftir Stuðmanninn og síldartón-
skáldið Valgeir Guðjónsson.
Reyndar er samankominn á Pól-
skiptunum aðalkjarninn úr
„gömlu“ Stuðmönnunum, þ.e.a.s.
Valgeir, Jakob, Egill og Sigurður
Bjóla, sem á textana í lögunum ís-
landströlli og Niður Laugaveg.
Einnig kveðja sér hljóðs tveir texta-
höfundar sem ekki hafa látið fara
frá sér dægurlagatexta fyrr, þau
Steinunn Þorvaldsdóttir og luftgít-
armaðurinn Sjón. Textar þeirra eru
mjög skemmtilegir og höfða sterk-
lega til ímyndunaraflsins. Reyndar
má segja um alla texta Pólskipt-
anna að þeir eru uppfullir af fjör-
ugu ímyndunarafli, en umfjöllun-
arefni plötunnar er einmitt fyrir-
bærið pólskipti og afleiðingar
þeirra fyrir landslýð. Tökum dæmi:
„Aðeins lengur/ antilópur í apal-
hrauni/ aðeins lengur/ fannhvíta
strönd/ aðeins lengur/ snjóhvít
börn í strápilsum/ mæður ganga
um berbrjósta í lendaskýlum/
lauga sig í hver“ (Aðeins lengur).
Eða hvað finnst ykkur um þetta:
„Ef þú ert í fýlu/ skaltu bara fara
og brynna fílnum/ og gáðu hvort
það/ eru komin einhver egg/ hjá
krókódílnum/ ...þú veist hvað ég/
met hina íslensku þjóðhætti mik-
ils“ (íslenskir þjóðhættir).
En nóg um texta. Það er ákaflega
gleðilegt að heyra þá tónlistarþróun
sem nú virðist vera í gangi hjá Strax.
Þau fengu til liðs við sig þrjá út-
lendinga, Englendingana Alan
Murphy á gítar, Preston Ross
Heyman á trommur og Bandaríkja-
manninn Busta Jones, sem plokk-
aði bassann eins og svertingjum er
einum lagið. Samstarf þessara
þriggja rokkara og Strax-parsins,
Jakobs og Ragnhildar, hefur greini-
lega gengið upp, því um Pólskiptin
blása ferskir vindar, allt frá sýrðu
plötuumslaginu til síðasta Iags. Ég
ætla ekki að gera upp á milli ein-
stakra laga en vil aðeins segja að
þau eru öll mjög áheyrileg, hljóð-
færaleikur pottþéttur og útsetning-
ar vandaðar. Það eina sem ég finn
að plötunni er að stundum hættir
Ragnhildi til að fara fullhátt í
söngnum og reyna fullmikið á radd-
böndin. Annars kemur hún vel út á
heildina litið.
Þetta er að mínu mati langbesta
plata Strax til þessa og greinilegt að
hljómsveitin, eða réttara sagt dúett-
inn, er á réttri leið. Eftir pólskiptin
DEFUNKT
RISAEÐLAN
VANN
Enn og aftur máttu tón-
leikagestir láta sér lynda að
bíða langtímum saman eftir
að auglýstar hljómsveitir byrj-
uðu að spila. Hvers vegna í
ósköpunum geta tónleikar
aldrei byrjað á réttum tíma
hérlendis? Það var ekki einu
sinni spiluð tónlist til að hafa
ofan af fyrirgestum í Tunglinu
sl. fimmtudagskvöld, 3.
nóvember. Þess vegna brugðu
margir þeirra, sem voru mætt-
ir til þess að hiýða á Risaeðl-
una og Defunkt, á það ráð að
drepa tímann með því að sötra
áfenga drykki stíft og kom það
nokkuð niður á tónleikunum
seinna meir, þ.e.a.s. þegar
Defunkt loksins byrjaði að
spila.
En það var Risaeðlan sem
hitaði upp fyrir Defunkt.
Risaeðlan hefur vakið tals-
verða athygli að undanförnu
vegna tónlistarinnar, óvenju-
legrar samsetningar liðs-
manna og hljóðfæraskipunar.
Framherjar Risaeðlunnar eru
tvær eldhressar stelpur,
Magga sem spilar á fiðlu og
Dóra sem spilar á saxófón.
Þær skipta söngnum jafnt á
milli sin og syngja yfirleitt
báðar í lögum sveitarinnar.
Bakvið sig hafa þær svo
trommarann Tóta, fyrrum
Vonbrigða-meðlim, ívar
bassaleikara og Sigga á gítar.
Þetta var í fyrsta skipti sem
undirritaður heyrði í Risaeðl-
unni og verð ég að segja að
þetta er í einu orði sagt mögn-
uð sveit. Þvílíkan galsa og
spilagleði minnist ég ekki að
hafa séð hjá íslenskri hljóm-
sveit. Tónlistinni á ég erfitt
með að lýsa eftir fyrstu hlust-
un, en ég vil geta þess að sam-
spil Dóru og Möggu var oft á
tíðum stórskemmtilegt.
Áhorfendur voru greinilega
ánægðir með Risaeðluna og
létu ánægju sína óspart í Ijós,
enda ástæða til. Risaeðlan er
engri annarri hljómsveit lík.
Magnað fyrirbæri sem von-
andi á eftir að verða ennþá
magnaðra.
Eftir langt hlé var svo kom-
ið að aðalnúmeri kvöldsins,
jasspönkfönk-sveitinni
Defunkt frá Nevy York.
„Við elskum ísland," byrj-
aði Joe Bowie á að segja á
skemmtilega bjagaðri íslensku
og í kjölfar þessarar yfirlýs-
ingar kom lagið Eraserhead af
nýjustu plötu þeirra, In
America.
Reyndar var meirihluti lag-
anna sem Defunkt flutti af
þeirri plötu, en eldri lögum var
einnig skotið inn á milli. Fram-
an af virkaði Defunkt fremur
vel á mig og Joe Bowie, andlit
sveitarinnar, virtist vera í fínu
formi, hoppandi og skopp-
andi um sviðið, blásandi í
básúnuna af miklum krafti
þegar svo bar undir. En tromp-
etleikarinn John Mulkerin
virkaði hins vegar mjög þreytt-
ur á milli þess sem hann blés í
„prumpetið“. Hann er feikna
kraftmikill trompetleikari en
hann virtist ekki njóta sín til
fullnustu þarna í Tunglinu.
Aðrir meðlimir stóðu sig með
stakri prýði og má ég til með
að geta stórglæsilegs gítarfor-
spils Tomas Doncker í byrjun
Iagsins Smooth Love. Samt
fannst mér að þeir væru að
spila þarna eingöngu til að
spiia en ekki hafa gaman af
því. Þess vegna verð ég að
segja að Defunkt olli mér viss-
um vonbrigðum og um klukk-
an hálftvö var hljómsveitin
enn að spila. Þá gafst ég upp
og yfirgaf Tunglið. ■
RISAEÐLAN
býður upp á rokk, reggí og léttar
dægurflugur. EP fær sjö krókódíla
af tíu í einkunn. ■
SNIGLA-
BANDIÐ
Sniglabandið, hljómsveit Bif-
hjólasamtaka lýðveldisins, er að ég
held fyrsta íslenska hljómsveitin
sem gerir plötu sem ekki er ætluð til
almennrar markaðssetningar. Plat-
an sent ég er að tala unt heitir því
jafnréttislega nafni Til hvers þarf
maður konur? Þegar ég fékk plöt-
una hjá Skúla Gautasyni söngvara
tók hann það skýrt frarn að titill
plötunnar væri ekki settur fram í
neikvæðunt tilgangi og ekki hugs-
aður sem niðrandi fyrir það kyn
sem hér um ræðir.
„Og ég vil drulluntalla, drullu-
malla, drullumalla, drullumalla í
rigningunni."
Þetta er úr millikaflanum í fyrsta
lagi plötunnar, Þríhjóli. Þar birtast
okkur ntyndir úr hugskoti smá-
stráks sem á þá ósk heitasta að eign-
ast þríhjól með stórum sturtupalli.
Hvaða strákur kannast ekki við
þessa þrá? Sannarlega fyndið lag,
einskonar barnalag, og af söng
Skúla að dæma mætti ætla að hann
væri bara fjögurra ára smápjakkur
í drullupytti einhvers staðar úti í
bæ.
„Ég vild’ég ætti hólka, ég vild’ég
ætti hest, ég riði heim á búgarð-
inn...“
Hólka-Polka, sveitasöngur ársins
að mati undirritaðs, kannski sam-
inn til heiðurs Hallbirni. Enn
fyndnara lag en Þríhjól og með ekta
„kántrý“-fiðluleik sem Ásta Ósk-
arsdóttir sér um. Já, sveitatónlist
getur verið skemmtileg, svona endr-
um og sinnum. — Or sveitatónlist
yfir í bifhjólarokk eins og það gerist
best, Lítrarokk: „Inn á milli konu-
læra lauma ég mér þegar lítrinn log-
ar í klofinu á mér.“
Texti Lítrarokksins myndi af
sumum verða flokkaður sem karl-
rembutexti og ekki mjög ákjósan-
legt innlegg í kvenréttindabarátt-
una, ef hún er til ennþá. Engu að
síður er lagið ágætt, hrátt og kraft-
mikið, rétt eins og Sniglarnir og far-
artækin sem þeir þeysa um á. Björg-
vin Ploder trommari syngur lagið
og á sinn þátt í að gæða það því
hráa yfirbragði sem er einkennandi.
Þetta er náttúrlega líka spurning
um hversu mikið vikomandi tón-
smíð er unnin, mér heyrist svona á
plötunni að hún hafi verið gerð á
stuttum tíma og ekki nostrað nóg
við lögin. Þetta hafa Sniglarnir
kannski viljað, það er ekki ósenni-
legt.
Síðasta lag Til hvers þarf maður
konur?, Ruggustóll, er eitt værðar-
legasta og letiþrungnasta lag sem
undirritaður hefur heyrt: „Eg eyði
tímanum í ruggustól og horfi á Iífið
líða hjá. “ — Gæti verið hugsað sem
ádeila á letingja þessa lands, en lag-
ið líður a.m.k. áfram með hraða
dýrsins sem hljómsveitin kennir sig
við, ekki er laust við að mann syfji.
Lagið á kannski líka að vera vöggu-
vísa???!!! Humorinn hélt mér hins-
vegar vakandi. Ruggustóll, letilag
ársins.
Til hvers þarf maður konur? er
svo sannarlega ekkert tímamóta-
verk í sögu íslenskrar rokktónlistar,
en á henni eru samt fjögur hin nett-
ustu lög. í þeim heyrir maður
a.nt.k. að húmorinn er í lagi hjá
Sniglunum. Ef þú, lesandi góður,
rekst á Snigil úr Sniglabandinu ein-
hvers staðar þá væri ekki svo vit-
laust að plata út úr honum eintak,
þó ekki væri nema vegna söfnunar-
gildisins. Til hvers þarf maður kon-
ur? fær sex snigla af tiu í ein-
kunn. ■
LÝÐUR
Loks þegar droparnir fara að
falla/ finn ég að álagið of mikið er/
Hausinn og hendurnar hálfbognuð
halla/ herbergið snýst eins og ólg-
andi hver/ Hjartað í brókunum
hoppar og skoppar/ helvítis treyjan
er rennandi blaut/ og loks þegar
bunan úr blöðrunni stoppar/ blað-
skellist kellingin inn eins og naut.
Það dettur fáum nema Vest-
manneyingum í hug að setja svona
hárnákvæntar klósettferðalýsingar
á plötu og ég á svolítið erfitt nteð að
skilja tilganginn með þessu öllu
saman. Hálfsubbulegt, ntaður
finnur næstum lyktina! Þetta er eitt
erindanna úr laginu Klósettraggý
og núna er Bob Marley sennilega
búinn að snúa sér við í gröfinni,
blessaður karlinn. Aldrei söng hann
um sínar klósettferðir, enda meiri
líkur á að hann hafi bara migið
beint á „grasið” á henni Jamaíku.
Lýður Ægisson (bróðir Gylfa
„sjúddírarírei") sentur alla textana
á þessari plötu sinni, Lómurinn
Iævís, sem hann gefur út og dreifir
sjálfur (aumingja maðurinn!!!).
Satt best að segja veit ég ekki hvort
hann hugsaði þessa plötu fyrir
almenning eða vini, vandantenn og
Hrekkjalómana (en Lýður ku vera
einn af burðarásum þess ágæta fé-
lagsskapar). A.m.k. hef ég ekkert
gaman af því að hlusta á hann biðla
til kærustunnar (Bónorðið) eða
syngja um Þjóðhátíðina (Á þjóðhá-
tið). Lýður dregur upp fallega og
saklausa glansmynd af ástandinu á
hátíð þessari, en lætur skuggahlið-
arnar ósnertar.
„Þegar dalurinn skreytingum skart-
ar/ þangað skundar hver halur og
snót/ Myndast þar minningar
bjartar/ er mæla sér elskendur
mót/ Þá er Ijúfustu löngunum sval-
að/ leyndasta óskin er skýr..“
Ekki er sungið mikið um þá sem
eiga allsendis óbjartar minningar
frá þessari „hátíð“ eða bara alls
engar, af ástæðum sem ekki verða
tíundaðar hér.
Svo yrkir Lýður líka um mömmu
sína og ömmu:
„Ég fagna því mamma hve frá-
bær þú ert/ þó fimmtíu ár séu liðin
/ síðan hún amma svo indæl og
sperrt/ ákvað að tæma á sér kvið-
inn“ (Ég sendi þér vina).
Þetta kallar maður sko að koma
beint að hlutunum, en má ég nú
heldur biðja um eitthvað klúrt í
staðinn fyrir þessa væmni, það er
miklu nær eðli íslendinga!
Það sem bjargar plötunni naum-
lega fyrir horn er hljóðfæraleikur-
inn, sem er að mestu leyti hnökra-
laus, enda fékk Lýður til samstarfs
við sig atvinnumenn í faginu, s.s.
hljómsveit Magga Kjartans. Pálmi
Gunnarsson á einnig sinn þátt í
björguninni en hann syngur einmitt
lagið sem heyrst hefur á opinberum
vettvangi af plötunni, Pæld’íðí.
Annars er Lómurinn lævís eins og
rækjusamloka, sem gleymst hefur
að setja rækjurnar í. Maður borðar
hana í þeirri von að finna rækjurn-
ar. Svo þegar maður kemst Ioks að
því að engar eru rækjurnar, þá fýk-
ur í mann og maður bölvar fram-
leiðandanum í huganum.
Spurning til Lýðs að lokum:
Hvernig í ósköpunum hljómar
tippaískur?H