Pressan - 12.01.1989, Blaðsíða 14

14
Fimmtudagur 12. janúar 1989
/. ' r'
Sannir séntilmenn kyssa hendur kvenna.
Það þykir ekki lengur
hallærislegt að fylgja
ákveðnum reglum ■
mannlegum samskiptum,
en mannasiðir breytast i
takt við tímann.
Meö breyttum viðhorfum
síðustu áratuga varð mikil um-
breyting á því sem kallað er
„mannasiðir". Mikið af þeim
þótti úrelt, sérstaklega vegna
allra þeirra breytinga sem urðu
á högum kvenna. En núna,
þegar allir eru að jafna sig á
fyrstu bylgju kvenréttindabar-
áttunnar, virðast mannasiðir
vera að komast í tísku aftur.
Þeir eru þó ekki eins og áður,
heldur er búið að endurskoða
þá og færa nær okkar tíma.
Mannasiðir eru „litlir hlutir"
sem við framkvæmum til að
sýna öðrum að við séum vel
upp alin. En þeir eru líka leið
til að ná sambandi við aðra á
þægilegan hátt og geta aukið
sjálfsvirðingu okkar og kjark
undir ólíklegustu kringum-
stæðum.
Mjög misjafnar skoðanir eru
á ágæti mannasiða; sumir
kalla þá hræsni á meðan aðrir
segja þá undirstöðu siðmenn-
ingarinnar. Flestir eru þó sam-
mála um að betra sé að kunna
þá en ekki og ágætt sé að
geta gripið til þeirra. Svo eru
mannasiðir ókeypis og kalla
yfirleitt fram það besta í með-
bræðrum og -systrum. Best er
að læra þá á unga aldri, því þá
verða þeir fólki eðlilegir. Ein-
hver fullyrti kaldranalega að
þar kæmi fram munurinn á
uppeldi og því aó hafa verið
naerður.
í Frakklandi kom nýlega út
bók um mannasiði sem hefur
selst ótrúlega vel. í henni er
ekki aðeins greint frá manna-
siðum, heldur líka öllu þvi sem
fólk þarf aó gera til að koma
vel fyrir. Sem dæmi má nefna
að dökkblátt er litur fágunar,
gömul húsgögn bera vott um
fágaðan smekk, handarkoss
sýnir að þú sért séntilmaður,
svo og bresk föt, það að spila
tennis, vera í Weston-mokka-
síum, skíra börnin gamaldags
nöfnum úr fjölskyldunni og
ganga með einfalda perlufesti
úr ekta perlum. Einnig er í bók-
inni sagt frá einföldustu hlut-
um, svo sem að setja ekki oln-
bogana á matarborðið eða
hafa lúkurnar í vösum í tíma
og ótíma, hleypa konum fram
fyrir sig, borða ávexti með hníf
og gaffli o.s.frv.
Vissulega ætlast enginn til
að fólk geti hegðað sér eins
og lýst er í mannasiðabókum
frá síðustu öld. Þá þarf að end-
urskoða siðina og færa nær
okkar tíma. Sambönd manna á
meðal hafa tekið svo miklum
breytingum, t.d. milli kynja og
milli barna og foreldra, að þau
eru nú á allt öðrum forsend-
um. Því eru mannasiðirnir ekki
eins strangir og áður. T.d. er
ekki lengur nauðsynlegt að
senda skrautritaö boðskort til
að bjóða vinum í mat, en okkur
finnst samt sjálfsögð kurteisi
að hringja tímanlega í þá. Einu
sinni skipti máli að setja elsta
og/eöa virtasta gestinn við
hægri hönd húsmóður við
matarborðið, en það er núna
yfirleitt sæti þess sem er í
mestum metum hjá henni —
eða háð algjörri tilviljun!
íslendingar hafa ekki þótt
manna formfastastir í manna-
siðum. Við vorum eiginlega
bara rétt að læra þá þegar þeir
duttu aftur úr tísku. Fjölmörg
smáatriði, sem kannski eru
ekki stórvægileg, gera að verk-
um að útlendingar hlæja sig
máttlausa yfir undarlegri fram-
komu okkar. Hver kannast t.d.
ekki við að einhver rekist á
hann i mannþröng, án þess að
viðkomandi segi orö, þó af-
sökunarbeiðni og fallegt bros
hafi fengið mann til að gleyma
öllu? Hvenær hélst þú opinni
hurð fyrir einhvern síðast, með
bros á vör? Ert þú í hópi þeirra
sem standa og tala við kunn-
ingja í lengri tíma, en kynna
ekki maka sinn eða annan vin,
sem stendur álappalega og
fylgist með? íslendingar hafa
lært margt af kynnum sínum
við aðrar þjóðir, mannasiðir
eru meðal þess besta.
Tíu spurningar til aö sjá hve
vel þú ert að þér í „nýju“ kurt-
eisinni!
1. Á að segja „Góðan dag,
Gunnlaugur" og „Vertu sæl,
Hrafnhildur", eða má sleppa
nöfnunum?
2. Á karlmaður að hleypa konu
á undan séf niður stiga?
3. Á að koma með blóm eða
gjöf i fyrsta skipti, sem manni
er boðið heim til einhvers?
4. Ef þú ert kona, áttu þá að
standa upp þegar einhver er
kynntur fyrir þér i veislu?
5. En ef þú ert ungur maður?
6. Á karlmaður að láta konu
ganga á undan sér inn á veit-
ingahús?
7. Má tala við konu með hend-
ur í vösum?
8. Má setjast viö matarborðið
á undan húsmóðurinni í veisl-
um?
9. Þegar þú opnar bílhurð fyrir
einhvern, áttu þá fara fram fyrir
eða aftur fyrir bílinn?
10. Á að nota hníf og gaffal til
að borða ost á veitingahúsi?
Svör:
1. Best er að sleppa nöfnum.
Hitt minnir á Dale Carnegie-
eða JC-námskeið og maður
fær á tilfinninguna að verið sé
að selja manni eitthvað.
2. Karlmaður fer á undan konu
niður stiga, en hleypir henni
upp á undan sér.
3. Maður á að fara tómhentur,
þegar manni er í fyrsta skipti
boðið í heimsókn til einhvers.
4. Kona stendur aðeins upp, ef
hún er kynnt fyrir presti, fræg-
um persónuleika eða eldri
manneskju.
5. Ungur maður stendur upp
fyrir öllum, sem hann er kynnt-
ur fyrir.
6. Nei, Hann fer á undan inn
og kallar til þjóninn, sem vísar
þeim til borðs — jafnvel þótt
konan bjóði!
7. Nei.
8. Aldrei. Eins er ekki byrjað
að boröa fyrr en hún segir
„gjörið þið svo vel“.
9. Afturfyrir.
10. Aðeins hnífinn. Osturinn
er lagöur á brauðsneið og hún
borðuð með höndunum. ■
Ný og létftari askja
iýrir litla ísskápa
Nú geturðu fengið Létt og laggott í nýjum 250 g
öskjum. Það hentar stórvel fyrir litlar fjölskyldur
- og það er alltaf ferskt og símjúkt úr ísskápnum.
Lagaðu línurnar, settu Létt og laggott á brauðið!
i
Þýtt og endursagt: SMV