Pressan - 12.01.1989, Blaðsíða 20

20
Fimmtudagur 12. janúar 1989
v
bridqe
Varhugaverðasti lokasamningur í
er efalaust 5 í hálit, það er erfitt að
meta það að nákvæmlega II slagir
séu fyrir hendi: Slagur til eða frá og
þú hefur misst slemmu eða kastað
frá þér geimi.
En stundum er fárra kosta völ
eins og í spili vikunnar.
♦ D98753
V -
♦ AG53
4» A63
♦ 4
V AKDG8
72
♦ 2
4» D972
N
* *2
A V 10953
_S____ ♦ D10987
* KG10
♦ AKG106
¥ 64
♦ K64
4» 854
S gefur, NS á hættu og vekur á 1-
spaða. Eftir mikla sagnbaráttu
doblar suður loks 5-hjörtu and-
stöðunnar, en norður mat bæturnar
of litlar og tók út í 5-spaða (5-
hjörtu eru aðeins 1 niður).
Vestur spilar út tígul-2. Suður
taldi hættulítið að prófa þar svín-
ingu, drottning og kóngur. Eftir að
hafa tekið trompin fórsagnhafi aft-
ur í tígulinn cn spilið var dauða-
dæmt. Einn niður.
Það er fullmikil einfeldni að spila
uppá 3-3 tígullegu. Útspilið líkist
einspili og það á suður að hagnýta
sér. El' hann sparar gosann og
trompar hjörtun tvö í blindum og
tekur trompin í Ieiðinni er sviðið
sett: Laufás og meira laul'og vörnin
getur cnga björg sér veitt. AV fá tvo
laufslagi en livor þeirra sem endar
inni er endaspilaður. Tígull upp í
gaffalinn eða að spila í tvöfalda
eyðu með trompum og niðurkasti
gel'ur alltai' II. slaginn.
skák
20 taflmeistarar
og œvintýramenn
Á ol'anverðri 16. öld l'luttisl lor-
ystan í skákheintinum l'rá Spáni til
Italíu eins og sagt var l'rá í síðasla
þætti. Sú þróun var cðlileg, ítalir
höfðu ávallt lagt áherslu á létllcika,
hraða hervæðingu, fléttur og
brögð, cnda er orðið gambítur —
bragð — Irá Ítalíu runnið. ítalir
nutu því góðs al' breytingunum á
manngangi sent juku hraðann í tal'l-
inu og hleyptu nýju lífi í skákina.
Tveir fremstu taflmeistarar Itala
á þessum tíma vortt Leonardo da
Cutri, sem sagt var frá í síðasta
þætti, og Paolo liois, sem þar var
einnig nelndur en nú verður sagt
nánar frá. Samtímamenn hal'a látið
eftir sig margar frásagnir af þessum
tveimur snillingum. Þær eru fjör-
ugar og skemmtilegar, en kannski
varlegra að trúa ekki hverju orði
sem í þeim stendur.
Paolo Bois (1528-98) var fæddur í
Sýrakúsu á Sikiley og því stundúm
kallaður II Siraeusano. Hann þótti
glæsilegur fléttuskákmaður og gat
teflt þjrjár blindskákir samtímis án
þess að taka það nærri sér. Hann
var larandriddari alla ævi og átti
vísan stuðning ráðamanna víða.
Sagt er að Píus pál'i V. hal'i boðið
honum gott brauð el' hann vildi
ganga i þjónustu kirkjunnar og
taka vígslu. Hann l'erðaðist til
Spánar skömmu eftir að Leonardo
og félagar hans höl'ðu verið þar, og
liann sigraði bæði Ruy Lopez og
Allönso Ceron eins og þeir höfðu
gert. Og Filippus konungur leysti
hann út með gjöl'um eins og þá. Á
heimleiðinni rændu sjóræningjar
Irá Alsír honum, en honum tókst
að vinna sér frelsi með taflsnilld
sinni. Sú saga minnir óneitanlega á
söguna af Leonardo og bróður hans
en getur verið jafnsönn l'yrir því,
ræningjar óðu víða uppi á þessum
tímum.
Eftir heimkomuna ferðaðist
Paolo Bois víða, nteðal annars um
norður-ítaliu Irá Genúa til Feneyja.
Hann konist einnig til Ungverja-
lands að því er sögur herma og
tefldi þar við Tyrki. Um leiðarlok
hans er til minnisverð saga: Flann
var að tefla við miklu yngri mann,
Alessandro Salvio, cn hann var
einnig kunnur táflmeistari og höf-
undur. Bois lagði l'imm leikja djúpa
fallega fléttu og vann drottningu
andstæðings síns. En Saivio hafði
séð Iengra og vann drottninguna
aftur tveim leikjum síðar og þar
með skákina. „Æskan sér Iengra en
GUÐMUNDUR
ARNLAUGSSON
ellin, þú ert i blóma lífsins en ég er
sjötugur," sagði Bois um leið og
hann gaf skákina. Prem dögum síð-
ar fannst hann látinn i íbúðsinni og
var talið að honum hefði verið byrl-
að eitur.
ítalskur höfundur, Carrera, liel'-
ur lýst Bois á lifandi hátl:
„Eg þekkti liann þegar ég var
ungur. Þegar ég var í Palet mo 1597
var hann gráhærður, hárið var
reyndar snjóhvítt. Hann var sterk-
legur á velli og andlega var hann
ern. Hann klæddi sig eins og ungur
maður, samkvæmt tísku, var duttl-
ungafullur en hafði marga góða
kosti. Hann var siðsamur og hóg-
vær, hann giftist al.drei, hann sótti
messu á hverjum degi. Hann var
fremur hár vexti og svaraði sér vel,
l'allegur og fjörlcgur, skemmtilegur
í viöræðum og þægilegur í við-
móti.“
Carrera áleit Bois mesta skák-
ntann síns tíma, en almennt mun
hal'a verið talið að hann og Leon-
ardo væru jafningjar og fremstu
taflmeistarar Ítalíu á síðari hluta
16. aldar.
Eins og l'yrr er sagt hefur lítið
sem ekkert varðveist af tefldum
skákuni frá þessum tima, en byrj-
anir og taflþrautir eru til. Elsta
heimild um kæfingarmát er Lueena
(1497). Myndin sýnir það á hreinu
formi. Hvítur á leik og vinnur á
þennan eftirminnilega liátt:
1 RI7+ Kj>8 2 RI16+ Kli8 3
l)g8+ Hx8 4 Rf7 mát.
krossaátan
PRESS UKROSSGÁTA NR. 16
Skilafrestur er til 1. febrúar og utanáskriftin er: PRESSAN,
Ármúla 36, 108 Reykjavík, krossgáta nr. 16.
Verðlaunin fyrir 16. krossgátuna eru bókin „Berthold Brecht,
kvœði og söngvar 1917—56“, setn Forlagið gefur út.
Dregið hefur verið úr innsendum lausnum fyrir 14. krossgátuna
og upp kom nafn Björgvins Sighvatssonar, Engjaseli 65, 109
Reykjavík. Björgvin fœr senda bókina „Lán í óláni“, sem er
sjálfsœvisaga hins frábœra leikara Alec Guinness og gefin út af
bókaútgáfunni TAKN.