Pressan - 28.06.1990, Síða 8

8
Fimmtudagur 28. júní 1990
PRESSÖM
VIKUBLAD Á FIMMTUDOGUM
l Miícf.'iiuli:
iT.imkvu'mdastjiMÍ:
Hitstjiuar:
Bladamrim:
Ljiismvndari:
Útlit:
JVúfarkalcstin:
\iii*lýsini»«ast j( >ri:
Blad lif.
I lcikon Hákonarson
.lonina l.rósdóttii
()mar l'i ióriksson
Anna Kristiiu* Mai»misdóttir
Bjorií l'.va l'.rlrndsdiittir
iTÍórik l*ór (iiiónumdsson
ln^il)jori» Sólrtin (íísladóitir
l'.inar ()lason
Anna 'l'li. Kói»nval(lsdóttir
Sit»ríóur H. (iunnarsdóttir
Hinrik (itinnar Hilmarsson
Ritstjorn og skrifstofur. Ármula 36. simi: 68 18 66. Auglýsingasimi. 68 18 66
Askrift og dreifing: Ármula 36, simi 68 18 66. Setning og umbrot: Leturval sf.
Prentun: Oddi hf.
Askriftargjald 500 kr. á nianuði. Askriftargjald: Pressan og Alþýðublaðið:
1000 kr. a manuði. Verö i lausasolu: 150 kr. eintakið.
OFBELDI I FRIÐHELGI
HEIMILISINS
í l’RESSUNNI í dag er sögö dæmisaga af konu sem býr við gróft oí-
beldi á heimili sinu og lifir i stöðugum lifsháska. Hún á erfiða félags-
lega sögu að baki og býr i lélegu húsnæði. Konan fæst ekki með
nokkru móti til að kæra þann sem beitir hana ofbeldi og kennir sjálfri
sér að nokkru um hvernig komið er. Dæmisögur af þessu tagi eru al-
kunnar meðal þeirra sem sinna félagslegri aðstoð. En hver hefur vald
til að grípa inn í og rjúfa vítahringinn?
PRESSAN fór á stúfana og lagði málið fyrir ýmsa aðila. Hvað gerir
„kerfið" þegar það kemst á snoðir um ofbeldi gagnvart fólki inni á
heimilum? Athugunin leiðir í ljós þá nöturlegu staðreynd að ofbeldi
á heimilum er í mörgum tilvikum látið afskiptalaust og yfirvöld telja
sig oft á tíðum skorta vald til að grípa inn i.
Hjá Félagsmálastofnun Reykjavíkur fengust þau svör að stofnunin
beitti sér helst ekki í málum af þessu tagi nema í samráði við aðstand-
endur og fórnarlambið sjálft. f greininni kemur ennfremur fram að
lögreglan telur sig ekki geta aðhafst neitt nema sá sem fyrir ofbeldinu
verður óski eftir því, þar sem heimilið sé friðhelgur staður. Þessi eftir-
grennslan PRESSUNNAR leiðir engu að síður í Ijós að þetta sjónarmið
lögreglunnar virðist byggt á algengum misskilningi. Fyrir nokkrum
árum var hegningarlögunum breytt þannig að sömu reglur eiga nú að
gilda um heimilisofbeldi og ofbeldi á götum úti.
Fram kemur í grein PRESSUNNAR að konan þurfti að leita oftar en
einu sinni á slysadeild Borgarspítalans. Þar er hugað að meiðslum
hennar en að öðru leyti hefur slysadeildin fá úrræði og blandar sér
ekki í málið. Mörg tilfelli af þessu tagi hafa komið til kasta Kvennaat-
hvarfsins. Aðeins þar virðist griðastaður margra fórnarlamba ofbeldis
í heimahúsum. I greininni eru birtar tölur sem sýna óhugnanlegan
fjölda líkamsárása í heimahúsum skv. upplýsingum slysadeildar Borg-
arspítalans. í langflestum tilvikum eru konur fórnarlömb líkamsmeið-
inga.
A dögunum gripu yfirvöld inn í þegar upp komst að nokkur hross
sættu mjög illri meðferð af hendi eiganda. í grein PRESSUNNAR er
spurt hvort yfirvöld beiti meiri myndugleika þegar um hrottalega
meðferð skynlausra dýra er að ræða en þegar fólk verður sjálft fyrir
árásum og líkamsmeiðingum innan veggja heimila sinna. Athugun
blaðsins leiðir í Ijós að „kerfið" litur á heimilið sem friðhelgan stað —
en fyrir hvern?
þankabrot
Þankabrot skrifa: Bolli Héðinsson, efna-
hagsrádí(jafi forsœtisrádherra, Einar Karl
Haraldsson, ritstjóri Nordisk Kontakt, Jón
Ormur Halldórsson stjúrnmátafrwdingur
og Lára V. Júlíusdóttir, framkvœmdastjóri
Alþýöusambands Islands.
Um það sem betur má fara
„Yfirdrepsskapurinn gagnvart ófengi er
víða mikill og síst minni en hér á landi. Til
skamms tíma var ekki hægt að kaupa ófengi
um miðjan dag á Bretlandi, a.m.k. ekki á
„pöbbum'V'
Heimsókn bandaríska
kvenréttindahópsins hingað
til lands í síðustu viku var sér-
staklega ánægjuleg. Gangi
eftir, að hér á landi verði
haldin alþjóðleg ráðstefna
um kvennabaráttu þegar á
næsta ári, gæti sú ráðstefna
orðið einn þeirra merku
heimsatburða sem land og
þjóð hafa getið sér gott orð
fyrir og hófust hér á landi
með skákeinvíginu sællar
minningar. Ég treysti mér
ekki til að leggja mat á skoð-
anir þeirra á stöðu íslenskra
kvenna, sem þær töldu vera
með því skásta sem gerðist í
veröldinni. Hins vegar gerir
slíkt þó ekki annað en færa
okkur heim sanninn um
hversu miklu lengra konur
eiga í land með að ná jafnrétti
á við karla annars staðar.
Þannig hefur mér ekki virst
að við stæðum neitt sérstak-
lega framarlega í jafnréttis-
baráttunni. Hins vegar bjóða
aðstæður smáþjóðarinnar
upp á að við finnum lausnir
sem henta og eru framkvæm-
anlegar til að ná jafnrétti í
reynd. Á miklu fleiri sviðum
þurfum við að færa okkur í
nyt, að það sem færa má til
betri vegar í hverju þjóðfélagi
er auðveldara í framkvæmd í
samfélagi sem okkar heldur
en hinum stærri.
-o-o-o-
I viðtali við einhvern út-
lendan ferðamálafrömuð í
síðustu PRESSU máttum við
íslendingar þola það að hann
kallaði áfengislöggjöfina á ís-
landi „gamaldags"! Látum nú
vera ef hér hefði verið maður
upprunninn frá þeim löndum
Mið- og Suður-Evrópu þar
sem menn umgangast áfengi
án verulegrar hræsni, en viti
menn; af öllum löndum álf-
unnar þurfti sá, sem taldi sig
þess umkominn að vanda um
fyrir landanum, endilega að
vera frá Noregi þar sem
áfengislöggjöfin er svona
álíka „gamaldags" og á ís-
landi. Ekki svo að skilja að ég
telji áfengislöggjöfina á ís-
landi vera í „takt við tímann",
þvert á móti, í mínum huga
ætti alls ekki að leggja neinar
hömlur á þann tíma sem sala
áfengis fer fram á veitinga-
stöðum. Mér er aðeins kunn-
ugt um einn stað á jarðríki
þar sem málum háttar svo, en
það er í Berlín (vestari hlutan-
um) þar sem bjórstofur eru
hafðar opnar fram eftir nóttu
svo lengi sem gestirnir kjósa
og gestgjafinn nennir að
sinna þeim. Hefur þetta gefist
vel þar að því er ég best veit.
Yfirdrepsskapurinn gagn-
vart áfengi er nefnilega víða
mikill og síst minni en hér á
landi. Til skamms tíma var
ekki hægt að kaupa áfengi
um miðjan dag á Bretlandi,
a.m.k. ekki á „pöbbum". Mat-
sölustaðir þar þurftu einnig
að uppfylla mun strangari
kröfur til að fá að selja bjór
heldur en allir skyndibita-
staðirnir sem nú selja bjór
hér á landi. Ég veit ekki betur
en að í Noregi og Svíþjóð
verði menn að fara í „ríkið"
til að kaupa sitt vín og ekki
má bjóða upp á áfengi á
„míníbörunum" uppi á hótel-
herbergjunum í þessum lönd-
um, sennilegast til að hafa vit
fyrir mönnum svo þeir séu
ekki að hella í sig brennivíni
um hábjartan daginn. Áfeng-
islöggjöfin er þó víðast hvar í
Evrópu hátíð hjá því sem ger-
ist í einstökum fylkjum
Bandaaríkjanna. Þar, eins og
hjá okkur, er áfengi yfirleitt
eingöngu selt í sérstökum
verslunum, þó þær séu rekn-
ar af einkaaðilum. I einu fylk-
inu mátti alls ekki selja áfengi
með mat. Það þýddi hins veg-
ar bara það að við hlið mat-
sölustaða risu vínbúðir það-
an sem matargestir höfðu inn
með sér sínar eigin flöskur.
-o-o-o-
Fyrir okkur sem ekki erum
neinir sérstakir aðdáendur
knattspyrnu eru þessir dagar
hálfsnúnir. Einna verst er að
geta alls ekki gengið að sín-
um sjónvarpskvöldfréttum
vísum á skjánum eins og
maður er vanur. Þessum mál-
um er hins vegar vel fyrir
komið í útvarpinu þar sem af-
þreyingarrásin gerir íþrótta-
lýsingum fullnægjandi skil og
truflar þannig ekki aðra dac-
skrá. Ég vildi fá að sjá arð-
semisútreikninga fyrir því að
ríkisútvarpið opni aðra sjón-
varpsrás sem byggði fyrst og
fremst á aðkeyptu afþreying-
arefni. Mér býður í grun að
slíkt sé til muna ódýrara en
menn kunna að hyggja að
óathuguðu máli. Hjá ríkisút-
varpinu næst ákveðin hag-
kvæmni stærðarinnar. Eins
og nú háttar, þegar þar eru
reknar tvær útvarpsrásir og
ein sjónvarpsrás, mætti segja
mér, að með þeim fasta
kostnaði sem ríkisútvarpið
verður hvort eð er að standa
skil á, þá myndi viðbótar-
kostnaður vegna annarrar
sjónvarpsrásar verða lægri
að tiltölu en í fljótu bragði má
ætla.
hfn pressan
„Ég hef séb
hvernig karlmaö-
ur sem er í vinnu
med ágœtlega
menntuðum kon-
um œpir að þeim
,,stelpur; réttið
mér þetta,
stelpur“! Og þœr
hlaupa í allar átt-
ir fyrir hann.“
— Aðalheiður Bjarnfreðsdóttir
þingmaður í viðtali við Timann.
„„Þetta er enskt," sagöi Filipp-
us prins um merki sem Heim-
dallur ber á einni myndanna."
— Morgunblaðið segir frá tilraun
Bretaprins til að blanda breska
heimsveldinu inn i islensku goða-
fræðina.
„KFUM rekur
Hressó."
— Fyrirsögn í Timanum.
„Ellert slapp frá hommum og
lesbíum."
— Fyrirsögn í Alþýðublaðinu.
„Stefán Valgeirsson alþingis-
maöur hefur veðsett hús sitt á
höfuðborgarsvæðinu til að fá
lán og ábyrgðir handa Kópa-
skersbuum svo þetta lífs-
bjargarfyrirtæki þeirra megn-
aði að hefja starfsemi."
— Ólafur M. Jóhannesson í Morg-
unblaðinu.
0)j
„Yfirfyllast blóðbankar af
hreinu blóði úr kúm?##
— Timinn finnur nýja markaði fyrir landbúnaðarvörur.
„Vigdis forseti og Elísabet
íklæddust andstæðum nátt-
úrulitum."
— Alþýðublaðið um komu Bret-
landsdrottningar.
kf

Með stefnu sinni
kemur núverandi
ríkisstjórn ekki
aðeins hjólum
arðránsins til að
snnúast, heldur
viðheldur hún því
lénska arðráns-
kerfi sem ríkir í
sjávarútvegsþorp-
unum með björg-
unaraðgerðum
sínum.“
— ívar Jónsson félagsfræðingur i
Nýju helgarblaði Þjóðviljans.
O

„Lítil hafa þeir völdin, minni
hafa þeir átrúnaðinn. Það
stendur raunar ekkert eftir
nema hinn ytri búnaður,
skrautið og skrumskælingin á
þeirri tímaskekkju sem tigin-
borið fólk er að rembast við að.
tileinka sér."
— Ellert B. Schram heilsar hennar
hátign Elísabetu af Bretlandi í DV.
Ég þekki engin dæmi um jafn
- lítið samband ráðherra flokks-
• ® ins við þingflokkinnn og í tíð
^þessarar ríkisstjórnar."
GeirGunnarsson.formaðurþing-
iflokks Alþýðubandalagsins, í Þjóð-
Iviljanum, vegna BHMR-máls.
„Guð velur stundum óverð-
uga til stórra hluta.##
j \ — Séra Jón E. Baldvinsson sendiráðsprestur i DV, eftir að hafa unnið bif-
j' rtÚ0CreiÖ fyrir aÖ fara holU 1 h°99' á 9°lfmóti.