Pressan - 27.09.1990, Blaðsíða 19

Fimmtudagur 27. sept. 1990
19
Hvað er framundan í íslenskum handknattleik?
Er handboltinn að fara til fjandans?
Þetta stolt þjóðarinnar undanfarin ár og
sameiningartákn á sigurstundum — erum
við á leiðinni niður í meðalmennskuna á
ný eftir nokkur ár í fremstu röð?
TEXTI: ÁGÚST BORGÞÓR SVERRISSON - MYND: E|NAR ÓLASON
Nú þegar sigursælasta
landslið í íslenskri handknatt-
leikssögu hefur skilað hlut-
verki sínu og tími endurnýj-
unar er runninn upp með
nýjum landsliðsþjálfara og
ungum óreyndum leikmönn-
um (að mestu leyti) vaknar sú
spurning í huga margra
hvaða forsendur eru til að
ætla að við eigum eftir að
komast á toppinn á ný. Hvað
mælir með því og hvað mælir
gegn því? Þegar PRESSAN
fór á stúfana og leitaði álits
sumra þeirra sem best þekkja
til handknattleiksins kom í
ljós að meirihluti þeirra virð-
ist bjartsýnn um framtíð hans
hér á landi. Það eru hins veg-
ar ijón í veginum og við skul-
um fyrst huga að því sem vek-
ur svartsýni um málið.
Heimsmælikvarði
fjarlægur draumur?
Árangur íslenska liðsins í
Evrópukeppninni í fyrra
vakti skelfingu manna. KR-
ingar voru slegnir út af
norsku liði í fyrstu umferð,
sænska liðið Drott rótburst-
aði Stjörnuna og Valsmenn
töpuðu fyrri leik sínum gegn
færeyska liðinu Kyndli. Vals-
menn unnu reyndar síðari
leikinn og komust í aðra um-
ferð en steinlágu þá fyrir ung-
versku liði. Þessi árangur var
mun slakari en þar sem best
hefur sést til íslenskra liða í
Evrópukeppninni og í engu
samræmi við árangur ís-
lenska landsliðsins undan-
farin ár.
En þegar haft er í huga að
meðalaldur leikmanna í
fyrstu deildinni hér á landi
hefur verið afar lágur síðustu
misseri vaknar sú spurning
hvort reynsluleysi sé ekki
meginorsökin fyrir þessum
úrslitum og margir telja að
leikmennirnir sem í hlut áttu
eigi eftir að vinna jafnstór af-
rek og fyrirrennararnir þegar
fram líða stundir. Það eru
hins vegar skiptar skoðanir
um hversu góður sá efniviður
er sem íslenskir handbolta-
þjálfarar hafa úr að moða um
þessar mundir þó að í heild-
ina ríki bjartsýni í þessum
efnum.
Jón Erling Ragnarsson,
sem er bæði þekktur sem
handknattleiksmaður úr FH
og knattspyrnumaður með
Fram, er ekki bjartsýnn á að
við eigum eftir að eignast
landslið í sama klassa og und-
anfarin ár: „Ég hef trú á því
sem Þorbergur Aðalsteinsson
er að gera með landsliðið og
það á eflaust eftir að ná fram-
förum en það þýðir ekki að
það nái þeim árangri sem
landsliðið undir stjórn Bogd-
ans náði. Þó að til séu efnileg-
ir leikmenn nú var kynslóðin
sem hefur haldið uppi merk-
inu síðustu árin einfaldlega
einstök. Það er mjög sérstakt
að það skuli koma upp á
sama tíma svona mikill fjöldi
af frábærum leikmönnum og
fjölhæfum."
Jón Óskar Sólnes íþrótta-
fréttamaður segir um þetta
að hann fái ekki séð hvernig
skarð Kristjáns Arasonar sem
vinstrihandarskyttu verði
fyllt. ,,0g ég held að sá tími
komi ekki aftur að við höfum
efni á að láta leikmann á borð
við Sigurð Sveinsson sitja á
varamannabekknum." En
Jón Óskar nefnir til sögunnar
fleiri þætti en spurninguna
um efniviðinn hér heima:
„Staðreyndin er sú að þetta
er ekki að öllu leyti undir
okkur sjálfum komið, fram-
farir erlendis geta komið okk-
ur illa. Þróunin gæti orðið sú
að það verði fjarlægur
draumur fyrir okkur að eiga
sæti á Ólympíuleikum þó að
ég telji að við eigum þokka-
lega möguleika á að öðlast
þátttökurétt í A-heimsmeist-
arakeppni. Þjóðir eins og
Sviss, Noregur og Frakkland,
sem hafa staðið okkur að
baki undanfarin ár, hafa nú
eignast gríðariega öflug fé-
lagslið, það er vísbending um
að landslið þeirra kunni að
sigla fram úr okkur næstu ár-
in. Það hefur vakið athygli
mína í samskiptum mínum
sem íþróttafréttamaður við
erlenda kollega, hvað hand-
boltinn er ótrúlega lítil íþrótt
á heimsmælikvarða. Nú
stendur til að gera handbolt-
ann að einni keppnisgrein-
inni á vetrarólympíuleikun-
um, en það mun tvímæla-
laust vekja meiri athygli á
honum, hann drukknar ein-
faldlega í flóði keppnisgreina
og stórstjarna sumarólympíu-
leikanna. Á vetrarólympíu-
leikum myndi hann njóta
meiri athygii. Það sem gæti
gerst í kjölfar aukinnar at-
hygli á íþróttinni er það að
fleiri þjóðir en þær sem ég
nefni fari að leggja aukna
vinnu og fjármuni í íþróttina.
Hvað gerist ef hávaxin þjóð
eins og Hollendingar fer að
stunda handbolta af sama
krafti og þeir stunda knatt-
spyrnu? Þannig getur hugs-
anlega orðið harðari sam-
keppni í handboltanum en
hingað til hefur verið og það
myndi gera okkur erfiðara
fyrir að ná á toppinn."
Einstök þjálfun —
ekki einstök
kynslóð
Viggó Sigurðsson, þjálfari
fyrstudeildarliðs Hauka og
fyrrverandi landsliðsmaður,
er alls ekki á því að hand-
knattleikurinn hér á landi
stefni niður á við: „Ég held
öðru nær að það sé mjög
bjart framundan. Það er mik-
ið til af mjög efnilegum strák-
um hérna sem eiga eftir að
mótast. Það má hins vegar
vera rétt að við framleiðum
ekki eins mikið af stórskytt-
um og áður en það kemur til
af því að þjálfunin hefur
breyst og er ekki eins einhæf.
Áður fyrr var bara til ein
stærð af handbolta, meistara-
flokksbolti, og það kom niður
á tækniþjálfuninni í yngri
flokkum en leiddi kannski til
þess að meira kom fram af
skotföstum leikmönnum en
nú. Við getum samt nefnt frá-
bærar stórskyttur sem nú
þegar eru komnar í landsliðs-
klassa, menn eins og Héðin
Gilsson. Það eru hins vegar
örugglega a.m.k. tvö erfið ár
framundan hjá landsliðinu á
meðan það er að mótast, en
síðan tekur að birta til á ný.
Ég vil líka benda á að u-21 árs
landsliðið var í fimmta sæti á
síðasta heimsmeistaramóti.
Ég held að það ætti að vera
nægileg vísbending um að
við séum ekki á niðurleið.
Ég er alls ekki sammála því
að kynslóðin sem myndaði
Bogdan-landsliðið hafi verið
einstök, hún fékk hins vegar
einstaka þjálfun. Bogdan inn-
leiddi nýjan hugsunarhátt í
handknattleiksþjálfun hérna
og sú breyting verður varan-
leg, við snúum ekki til baka í
þeim efnum og æfum miklu
meira en við gerðum áður
fyrr.“
Þorbergur Aðalsteinsson
landsliðsþjálfari tekur í sama
streng og Viggó um það að
mikill fjöldi sé af efnilegum
leikmönnum: „Við erum alls
ekki á niðurleið. Og stað-
reyndin er sú að velgengni
landsliðsins undanfarin ár
hefur aukið svo áhugann á
því að æfa handbolta, að við
eigum nú gífurlegan fjölda af
efnilegum leikmönnum á
aldrinum 17—21 árs.“
Og Guðjón Guðmundsson,
fyrrverandi aðstoðarmaður
Bogdans og núverandi starfs-
maður HSI, er sammála þeim
félögum: „Ég held að það sé
ekki hægt að segja með rök-
um að handboltinn sé í niður-
sveiflu. Kynslóðaskipti í
landsliði hafa alltaf verið erf-
ið og við höfum horft upp á
aðrar þjóðir ganga í gegnum
þau og ná síðan á toppinn.
Við þurfum ekki að bíða
nema í tvö til þrjú ár eftir því
að nýtt blómaskeið renni
upp. Við verðum að hafa í
huga varðandi Evrópukeppn-
ina að leikmennirnir sem
hafa verið að leika þessa leiki
fyrir islensk lið nú í haust og
í fyrra eru að meðaltali um
tvítugt en hafa verið að
keppa við leikmenn á aldrin-
um 25—30 ára.
Nýtt keppnis-
fyrirkomulag
til bóta
Nýtt keppnisfyrirkomulag
hefur verið tekið upp í fyrstu
deildinni sem hefur í för með
sér mikla fjölgun leikja. Lið-
um hefur verið fjölgað upp í
tólf en að deildarkeppni lok-
inni tekur við úrslitakeppni
sex efstu liða um íslands-
meistaratitilinn og úrslita-
keppni sex neðstu liða um fall
í aðra deild. Þrjú efstu liðin
taka með sér aukastig í úr-
slitakeppnina og efsta liðið í
deildarkeppni tryggir sér
þátttökurétt í IHF-keppninni,
Evrópukeppni félagsliða.
„Þetta fyrirkomulag er ein-
mitt til þess að sporna við
hugsanlegri afturför í íþrótt-
inni,“ segir Einar Þorvarðar-
son. „Nágrannaþjóðirnar eru
með þetta kerfi og við verð-
um að fylgja þróuninni ef við
ætlum að verða meðal þeirra
átta bestu í heiminum," segir
Þorbergur Aðalsteinsson og
bætir við: „Vandamálið hing-
að til hefur verið of mikill æf-
ingafjöldi milli of fárra leikja.
Nú breytist þetta til batnað-
ar."
Menn eru einnig sammála
um að hinn mikli fjöldi leikja
sem þetta kerfi hefur í för
með sér ieiði til þess að fleiri
ungir leikmenn öðlist dýr-
mæta reynslu, liðin neyðist til
að gefa varamönnunum
tækifæri vegna þreytu og
meiðsla sem óhjákvæmilega
komi upp hjá máttarstólpun-
um vegna hins mikla leikja-
fjölda.
Mammon og
járnhöndin
Það er semsagt almennt
heldur gott hljóð í þeim sem
best þekkja til handknatt-
leiksins hér á landi og starfa
við hann en menn leggja
áherslu á að enginn árangur
náist nema með þrotlausri
vinnu og miklum fjármunum.
Fjárhagshliðin gæti reynst
vandamál en um mikilvægi
hennar er Guðjón Guð-
mundsson mjög skorinorður:
„Mammon ræður, það er
staðreynd. Það er ekki hægt
að spila góðan handbolta
nema til séu peningar. Og í
þessum efnum þarf samstillt
átak margra aðila. Mér fynd-
ist að auglýsingum íþrótta-
manna til að afla stuðnings
fyrirtækja ættu ekki að vera
nein takmörk sett. Smæð ís-
lenskra fyrirtækja gerir þetta
hins vegar erfitt. Ég held
samt að fleiri stórfyrirtæki
gætu komið inn í myndina en
þau sem fyrir eru og þá dett-
ur mér til dæmis í hug ís-
lenska álfélagið.
Það segir hins vegar nokk-
uð um frammistöðu forystu
íþróttasambands íslands að
undanfarin ár hafa styrkir
ríkisins til íþrótta lækkað
verulega. Þetta er veikleika-
merki á æðstu forystu ISI og
mér hefur fundist að menn
þar á bæ séu með hálfgerðan
skátamóral, geri sér ekki
grein fyrir mikilvægi keppn-
isíþrótta.
Við þurfum samstillt átak
félaganna, fyrirtækja, ríkis-
ins og almennings, og ég hvet
fólk tii að vera duglegt að
sækja leiki og leggja þannig
sitt af mörkum."
Eins og menn muna var
undir lokin komin stöðnun í
hið frækna landslið sem
Bogdan Kowaljzik þjálfaði og
liðið olli vonbrigðum í heims-
meistarakeppninni í Tékkó-
slóvakíu. Margir eru á því að
harka Bogdans hafi þar verið
of mikil og orðin of langær og
háværar raddir heyrðust um
að slaka þyrfti á klónni.
Viggó Sigurðsson, sem hefur
lokaorðið í þessum pistli, er
ekki á sama máli og margir
aðrir um þetta atriði í þjálfun:
„Mér virðist þau viðhorf vera
orðin einum of ríkjandi hér
að nú eigi að gera þetta allt
ósköp rólega og elskulega.
Nú vilja menn alvegsöðla um
frá hörku Bogdans. Ég er hins
vegar þeirrar skoðunar að
það sé ekki hægt að ná
árangri í þjálfun nema stjórna
með járnhendi. Ég hef heldur
engar áhyggjur af því að Þor-
bergur Aðalsteinsson reynist
of linur þjálfari. Hann er mik-
ið mótaður af Bogdan og hef-
ur orðið fyrir áhrifum af að-
ferðum hans. Ég held að það
sé engin hætta á því að hann
sýni neina linkind."