Pressan - 27.09.1990, Blaðsíða 20

20
f)PP ^ +rcj rc • l r c. k I 4 -y I. r i
Fimmtudagur 27. sept. 1990
bridge
— „Ég skil þetta tæpast. . . Það
virðist svo einfalt að hirða tromp-
slaginn í vörninni og fella þannig
saman tvö tromp sóknarinnar,1'
sagði vestur að spili loknu.
Eg hafði samúð með honum.
Spilamennskan sýndist rökrétt en
í reynd kom hún í veg fyrir að spil-
inu yrði hnekkt. Bridge er skrítið
spil.
N
♦ Á642
V KG1074
♦ ÁK3
4» 3
V
♦ KD10
V 3
4 D109
4» KD10965
S
♦ G753
V D982
♦ 865
4» Á7
Vestur gefur, allir á, og vekur á
1-laufi, norður doblar og 2-lauf
austurs virtust koma suðri í klípu
því hann valdi 2-spaða.
(Sk. svardobl er vitanlega betra
í stöðunni.) En framhaldið þróað-
ist suðri í vil. Vestur barðist í 3-lauf
A
4 98
V Á65
4 G742
4» G842
og norður fór rakleitt í 4-spaða.
Út kom laufkóngur sem suður
vann til að spila trompás og meira
trompi. Vestur hirti að bragði síð-
ari trompslag sinn og hélt áfram
laufsókninni. En 10 slagir voru í
húsi. Trompað í blindum og hjarta-
ás rekinn út.
En hvað gerist ef vestur lætur
vera að hirða á trompið sitt og
skiptir strax í tígul? Drepið í borði
og hjartaás sóttur. Austur spilar
enn tígli. Vestur hefur nú völdin
því hann trompar einfaldlega
hjarta og hirðir tígulslag varnar-
innar áður en sagnhafi losnar við
tapslag sinn þar.
Það VIRÐIST einkennilegt að
geyma hæsta trompið sem er úti
og „fórna" því síðan til þess að
trompa í hliðarlit sóknarinnar.
En það virkar — og uppskeran
er það sem máli skiptir.
skqk
Kling og
Horwitz
Árið 1851 — sama árið og fyrsta
alþjóðamótið í skák var haldið í
London — kom þar út skákbók
sem einnig markaði tímamót í
skáksögunni. Þessi bók hét CHESS
STUDIES og höfundar hennar
voru tveir Þjóðverjar er höfðu sest
að í Englandi: Josef Kling
(1811—76) og Bernhard Horwitz
(1808—85). Báðir voru listamenn,
Kling var tónlistarmaður, Horwitz
listmálari. Báðir voru góðir skák-
menn, Horwitz tók þátt í mótinu í
London og sigraði Bird þar í fyrstu
lotu (ein skák frá þeirri viðureign
var sýnd hér í þætti), en tapaði fyr-
ir Staunton í þeirri næstu. Kling
virðist hins vegar hafa verið meiri
fræðimaður. Hann hafði búið í Par-
ís um skeið og skrifað þar í franska
skáktímaritið LE PALAMEDE,
meðal annars um endataflið hrók-
ur og biskup gegn hrók, en það
hafði Philidor rannsakað rækilega
á sínum tíma.
Kling var sennilega fyrstur
manna til að átta sig á og gera
grein fyrir aðferð til að vinna (eða
tapa) leik með kóngi í peðatafllok-
um. Sú aðferð er stundum kölluð
þríhyrningsaðferðin, vegna þess
að kóngurinn notar þrjá reiti sem
liggja saman og mynda þríhyrn-
ing. Hún verður best skýrð með
dæmi.
8
7
6
5
4
3
2
1
Þessa stöðu hafði Walker birt ár-
ið 1841 og talið hana jafntefli.
Kling sýndi fram á að hvítur getur
unnið á þennan hátt:
1 Ka3 Kb6 2 Kb2 Ka5 3 Kb3
Nú er sama staða komin upp
aftur, en svartur á leik. Hvítur er
búinn að vinna (tapa) leik.
3 - Kb6 4 Kc3 Ka5 5 Kd2! Ka4
6 Ke3 Kb4 7 Kd3 Ka3 8 Ke4 Ka4
9 Kd5 Kb4 10 a3+ og vinnur.
Þarna vann hvítur leik með því
að láta kónginn fara þríhyrning:
b3-a3-b2-b3. Takið eftir leiknum 5
Kd2. Eftir 5 Kd3 Kb4 er hvítur
kominn í taphættu, en getur hald-
ið taflinu með því að láta c-peðið
Lokastaðan er íhugunarverð.
Ætti hvítur ekki a-peðið myndi
hann tapa. í stöðu eins og þessari
(hvítur kóngur á d5, hvítt peð á c4;
svartur kóngur á b4, svart peð á
c5) tapar sá sem á leikinn. Sé hvíti
kóngurinn hins vegar fluttur á e5
og sá svarti á a4 vinnur sá sem á
leikinn.
ur.
Bók þeirra Klings og Horwitz
CHESS STUDIES má kalla fyrstu
nútímabókina um tafllok. Þeir fé-
lagar bættu reyndar í hana kafla
um Muzio-bragð, líklega vegna
þess að þeir voru hræddir um að
hún myndi ekki seljasl nógu vel
ella. En hún náði fljótt vinsældum
og hélt þeim langt fram eftir öld-
inni.
Orðin Chess Study eða End-
game Study tákna skákæfing eða
endataflsæfing. Þau eru líklega
hugsuð upp á frönsku, þar sem
orðið etude var talsvert notað,
meðal annars í tónlist, allir kann-
ast við etýður Chopins. Á íslensku
hafa þessar æfingar eða þrautir
verið kallaðar tafllok.
Skákþrautir skiptast eins og
kunnugt er í tvo flokka: skákdæmi
þar sem á að máta í svo og svo
mörgum leikjum og tafllok þar
sem krafan er einungis sú að hvít-
ur eigi að vinna eða halda jafntefli.
Hvor flokkur um sig hefur orðið
sjálfstæð listgrein innan skákar-
innar. Skákdæmin eru stundum á
brautum sem eru framandlegar
venjulegum skákmanni, tafllokin
eru venjulega nær tefldu tafli.
Svartur gat reynt 2 Ka6. Þá
leikur hvítur 2 Kc3 og nú verður
svartur að leika 3 Ka5, sem hvítur
svarar með 4 Kb3 og er þá sama
staða komin upp og fyrr. Leiki
svartur 3 Kb6 verður hann of
seinn: 1 Ka3 Kb6 2 Kb2 Ka6 3
Kc3 Kb6 4 Kd3 Ka5 5 Ke4 Ka4,
eins og áður var rakið.
GUÐMUNDUR
krossgátan
filhtJA
Vötí'i/hlht V
S/JiMHA T
SPlh
HR'o

'Y
þj'oTt

S •JARAR
B/Tfl
Tf
sp/ieM
XI

Sl :|:|:|:$
rv

¥
KLAKI
'A&F-NCt
LFH&D
1?
Sft-Ð-
pL’oKTU-
R'lKl
£y/e/
SJ'oR
1%
AAi
FÆ-ÐA
FXO-
I-JALL
KOHu-
HftrH
FJftFlÁS'
ASTI
LDKKA
LEVAtO

HL'oP
LySTAP-
i £ysi
‘imyHduH
GR'o&uP.
10
SAFitAíS
HP££S lP
ALiT
L'lKA
FlAHríS-
HAfrT
HLiFA
SK0LDÝA
T DMA
'ftK'óf
VAPOAl/OI
ÞjAAK
WPFll

U
BArtú
oida/u

16
\SLoTT-
U.C i
BLtYTu
4
ATLAGA
20
HVAti
LYKTiF.
KÓ5
utli ai
HAF
HuC-61

'ATT

1
HLJoP
FLJÓF
FIKT
FF-R.SK
/3
athysh
B0R-ÐA
JAKAR
HRacft
TFqta
sk'aa/
FiyrJrJi
B'bcCLAF
SKAuT
I
H-OfuB
SjUk-
O'oAuaR
ALmiA
/7
V

Fi-6u.ru
0ELTI
RlSfl
1ZöTETT
ORKil
BflU-rJ
%-------
mntiQ
PÍLfl
Mfl RK
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21
Verdlaunakrossgáta nr. 104
Skilafrestur er til 5. október og íverölaun er bókin ,,Pað var og..."
— 33 útvarpsþættir eftir Práin Bertelsson. Útgefandi er Nýtt líf.
Utanóskriftin er PRESSAN — krossgóta nr. 104, Ármúla 36, Reykja-
vík.
Dregiö hefur veriö úr réttum lausnum ú krossgútu nr. 102. Lausn-
arordin voru: MARGUR Á ORÐ ÍANNARS FARI. Vinningshafinn
er Guðmundur Hermannsson, Háagerði 87, Reykjavík og fœr
hann senda skóldsöguna Hroki og hieypidómar eftir Jane
Austen.
•••