Pressan - 25.04.1991, Blaðsíða 18

18
FIMMTUDAGUR PRESSAN 25. APRÍL 1991
\
Margrét Frí-
mannsdóttir.
Stœrsti sigur-
inn.
HVERJIR VORU SIGURVEGARAR KOSNIÍ
OG HVERJIR VORU DRAGBÍTAR Á EIGIN
Margrét Frímannsdóttlr,
formaður þingflokks Al-
þýðubandalagsins, bætti
mestu hlutfallslega við
fylgi síns flokks af ðllum
frambjóðendum í kosning-
unum um síðustu helgi. Þó
hún hafi ekki bætt nema
ur framboðslista flokkanna í
þessum kosningum og árang-
ur sömu lista í síðustu kosn-
ingum kemur fram hverjir
unnu kosningarnar fyrir
hvern flokk um sig — og
hverjir töpuðu þeim. Hverjir
voru dragbítarnir og hverjir
björguðu því sem bjargað
var?
Könnum það nánar:
Þorsteinn Pálsson. Minnsta viðbót
sjálfstœðismanna.
882 atkvæðum við fylgi
flokksins á Suðurlandi þá
telst það vera 61,2 prósent
aukning frá síðustu kosn-
ingum. Davíð Oddsson,
sem jók fylgi Sjálfstæðis-
flokksins um 10.721 at-
Halldór Blön-
dal. Lítil viðbót
og hellingur af
útstrikunum.
kvæði, verður að sætta sig
við minni árangur, ef mið-
að er við hlutfallslega
aukningu. Viðbót Davíðs
mælist 59,6 prósent.
Ef til vill vilja menn deila
um hvort Davíð eigi allan
heiðurinn af fylgisaukn-
ingu Sjálfstæðisflokksins.
Júlíus Sólnes verður hins
vegar líklega að taka einn
á sig mesta tap þessara
kosninga. Hann missti
10,9 prósent fylgi Borg-
araflokksins í Reykjanesi
niður í 0,8 þrósent. Það
jafngildir því að 3.915
kjósendur eða 92,6 pró-
sent hafi snúið frá listan-
Steingrímur J. Sigfússon. Bestur
árangur ráðherra.
Ef borinn er saman árang-
DAVIÐ VANN MEST
EN ÞORSTEINN MINNST
Sjálfstæðisflokkurinn er
sigurvegari kosninganna.
Hann vann á frá kosningun-
um 1987 í öllum kjördæmum
en mismikið. Mjög mismikið.
Eins og áður sagði juku
Davíð og félagar í Reykjavík
fylgi flokksins um 59,5 pró-
sent. Minnst viðbótin kom
hins vegar frá Þorsteini
Pálssyni og félögum í Suður-
landi. Þeir bættu einungis
12,4 prósentum við fylgi
flokksins í sínu kjördæmi.
Næst bestum árangri sjálf-
stæðismanna náðu Ólafur
G. Einarsson og félagar í
Reykjanesi. Fylgisaukning
þeirra var 41,3 prósent. Þar
næst komu Pálmi Jónsson
og Vilhjámur Egilsson á
Norðurlandi vestra með 32,7
prósent meira fylgi en síðast.
Þó það komi kannski ein-
hverjum á óvart þá var Egill
Jónsson sá sjálfstæðismaður
sem fiskaði 32,3 prósent
meira nú en árið 1983.
Þetta voru þeir sjálfstæðis-
menn sem stóðu sig best.
Eins og áður sagði var árang-
ur Þorsteins og félaga lakast-
ur en á hæla þeirra kom Hall-
dór Blöndal á Norðurlandi
eystra með 13,3 prósent
aukningu. Á eftir honum
komu Matti Bjarna og félag-
ar á Vestfjörðum með 19,2
prósent viðbót og nýliðinn
Sturla Böðvarson með 19,6
prósent aukningu fylgis á
Vesturlandi.
ÞRETTÁN OG HÁLFUR DULBÚINN
ÞINGMAÐUR SUÐVESTURHORNSINS
A bak vid hvern þingmann
Reyknesinga eru 3.402 kjós-
endur. Á bak vid hvern þing-
mann Vestfirdinga eru 917
kjósendur. Hvert atkvœdi
vestfirskra kjósenda er því á
viö atkvœdi þriggja kjósenda
í Reykjaneskjördœmi og 70
prósenta af þeim fjóröa.
Þetta eru gömul sannindi í
sjálfu sér, þó munurinn á
vægi atkvæða hafi sjaldan
verið meiri en nú þar sem
flakkarinn lenti í fámennasta
kjördæminu.
En þrátt fyrir þetta ójafn-
vægi milli kjördæma er fullt
jafnvægi milli flokka eftir
þessar kosningar. Því er náð
með því að atkvæði íbúa suð-
vesturhornsins eru flutt út á
land þar sem þau nýtast sama
flokknum. Eins má líta á
þetta þannig að nokkrir af
þingmönnum Reykvíkinga
og Reyknesinga koma af list-
um flokkanna í hinum kjör-
dæmunum.
En hverjir eru þessir duldu
þingmenn suðvesturhorns-
ins?
Alþýðuflokkurinn sækir
rétt tæp 75 prósent af fylgi
sínu til Suðvesturlands. Það-
an koma hins vegar bara 6 af
10 þingmönnum flokksins.
Einn og hálfur landsbyggðar-
þingmaður flokksins er því í
raun þéttbýlisþingmaður.
Miðað við atkvæðafjölda má
segja að þetta sé Gunnlaug-
ur Stefánsson af Austur-
landi og helmingurinn af Sig-
hvati Björgvinssyni. Bróðir
Gunnlaugs, Gudmundur
Árni Stefánsson, var næsti
krati inn á Reykjanesi. Það
má því líta svo á að Gunn-
laugur sitji á þingi fyrir þau
atkvæði sem kjósendur
greiddu Guðmundi Árna.
Framsóknarmenn sækja
rétt tæp 40 prósent fylgis síns
til Suðvesturlands. Þaðan eru
hins vegar ekki nema 2 af 13
þingmönnum flokksins.
Fimm landsbyggðarþing-
manna flokksins eru því í
raun þingmenn fyrir tilstyrk
íbúa höfuðborgarsvæðisins.
Miðað við atkvæðafjölda á
bak við hvern þingmann eru
þetta; Stefán Guðmunds-
son frá Norðurlandi vestra,
Jóhannes Geir Sigurgeirs-
son frá Norðurlandi eystra,
Jón Kristjánsson frá Aust-
urlandi, Guðni Ágústsson
frá Suðurlandi og Ólafur Þ.
Þórdarson frá Vestfjörðum.
Þetta eru þeir þingmenn
Framsóknar sem hafa fæst at-
kvæði á bak við sig.
Sjálfstæðisflokkurinn fær
73 prósent af fylgi sínu frá
Reykjavík og Reykjanesi.
Þaðan koma hins vegar 14 af
26 þingmönnum flokksins.
Þessi ójöfnuður stafar af því
að 5 af dreifbýlisþingmönn-
um flokksins hafa komist á
þing fyrir tilverknað at-
kvæða af suðvesturhorninu.
Miðað við atkvæðafjölda má
reikna með að þessir 5 þing-
menn séu; Guðjón Guð-
mundsson af Vesturlandi,
Einar K. Guðfinnsson frá
Vestfjörðum, Vilhjálmur
Egilsson frá Norðurlandi
vestra, Tómas Ingi Olrich
frá Norðurlandi eystra og
sjálfur Eggert Haukdal af
Suðurlandi.
Alþýðubandalagið hefur
56 prósent af fylgi sínu á suð-
vesturhorninu. Þaðan eru
hins vegar ekki nema 3 af 9
þingmönnum flokksins. 2 af
landsbyggðarþingmönnunum
eru þar af leiðandi á þingi fyr-
ir atkvæði íbúa höfuðborgar-
DAVÍÐ EINN UNNIÐ
Á SÍÐAN 1983
En eins og andstæðingar
Sjálfstæðisflokksins hafa ver-
ið duglegir að benda á þá er
ekki alveg að marka kosn-
ingasigurinn nú þar sem
klofnings-framboð Borgara-
flokksins setti strik í reikning-
inn 1987. Ef miðað er við út-
komu flokksins í þingkosn-
ingunum 1983 þá horfir
dæmið dálítið öðruvísi við.
Davíð Oddsson og félagar í
Reykjavík geta einir fagnað
því heilshugar að hafa bætt
við fylgið síðan þá. Viðbótin
er þó ekki nema 7,8 prósent.
Matti Bjarna getur hins vegar
bent á 26,2 prósent fylgis-
aukningu síðan þá en á það
ber að Hta að árið 1983 tók
framboð Sigurlaugar
Bjarnadóttur sinn toll af
fylgi flokksins. Ef leitað er aft-
ur fyrir öll klofnings-framboð
á Vestfjörðum, allt aftur til
ársins 1979, þá er viðbót
Matta og félaga nú um 7,4
prósent.
Sjálfstæðismenn í öðrum
kjördæmum verða hins veg-
ar að sætta sig við tap frá
kosningunum 1983. Mest er
tapið hjá Sturlu á Vesturlandi
eða 16,9 prósent, þar næst
kemur Egill Jónsson á Aust-
urlandi með 13,1 prósent tap,
þá Halldór Blöndal á Norður-
landi eysta með 12,9 prósent
fylgistap og síðan Pálmi Jóns-
son á Norðurlandi eystra með
10,2 prósent tap.
Þorsteinn Pálsson fær betri
samanburð ef frammistaðan
nú er borin saman við 1983
en tap hans síðan þá mælist
8,4 prósent. Aðeins Reyknes-
ingar með Ólaf G. Einarsson í
fararbroddi geta státað af
minna tapi eða 7,6 prósent.
Og síðan náttúrlega Davíð og
Matti sem hafa engu tapað.
MARGRET FRIMANNS
VANN MEST EN
HJÖRLEIFUR
TAPAÐI MESTU
Annar sigurvegari kosning-
anna er Alþýðubandalagið.
En þingmenn þess flokks
eiga mismikinn hlut í þeim
sigri og sumir unnu meira að
segja ekkert á heldur þvert á
móti.
Eins og áður sagði þá vann
Margrét Frímannsdóttir mest
á eða 61,2 prósent. Nýliðinn
Jóhann Ársæisson stóð sig
einnig vel og bætti 59,1 pró-
senti við fylgi flokksins á
Vesturlandi. Steingrímur J.
Sigfússon má líka vel við
una. Hann jók 36,2 prósent-
um við fylgi Alþýðubanda-
lagsins á Norðurlandi eystra.
Nágranni hans, Ragnar Arn-
alds, á Norðurlandi vestra
bætti 22,3 prósentum við
fylgið.
Aðrir Alþýðubandalags-
menn eiga ekki hlutdeild í
Einar K.
Guðfinnsson.
sigri flokksins. Síst af öllum
Hjörleifur Guttormsson á
Austurlandi sem tapaði 16,4
prósentum af fylginu frá
1987. Sá Alþýðubandalags-
maður sem tapaði næst
mestu var sjálfur formaður-
inn, Ólafur Ragnar Gríms-
son í Reykjanesi, sem missti
3,6 prósent af fylginu. Þrátt
fyrir að Kristinn H. Gunn-
arsson hafi unnið þingsæti á
Vestfjörðum þá tapaði hann
3,3 prósent af fylginu frá
1983. Þá tapaði Svavar
Gestsson í Reykjavík en að-
eins 1,8 prósentum.
ALLAR TOPUÐU'
KONURNAR NEMA
JÓNA VALGERÐUR
Eini þingflokkurinn sem
tapaði manni var Kvennalist-
inn. Aðeins einn frambjóð-
andi flokksins vann á, Jóna
Valgerður Kristjánsdóttir
á Vestfjörðum. Hún jók fylgið
í kjördæminu um 47,7 pró-
sent. Guðrún L. Ásgeirs-
dóttir á Norðurlandi vestra
hélt fylginu óbreyttu en allar
aðrar Kvennalistakonur töp-
uð. En mismiklu.
Mestu tapaði flokkurinn á
Suðurlandi þar sem Drífa
Kristjánsdóttir var fremst
meðal jafningja. Danfríður
Skarphéðinsdóttir á Vest-
urlandi kom næst með 34,3
prósent tap. Þá Salóme Guð-
mundsdóttir á Austurlandi
með 30,1 prósent tap, síðan
Málmfríður Sigurðardótt-
ir á Norðurlandi eystra ineð
25,2 prósent tap og þar á eftir
Anna Ólafsdóttir Björns-
son sem tapaði 23,6 prósent
af fylgi flokksins í Reykjanesi.
Af þeim Kvennalistakonum
sem töpuðu á annað borð þá
töpuðu minnst konurnar í
Reykjavík með Ingibjörgu
Sólrúnu Gísladóttur í for-
ystu eða 14,4 prósent.
Eggert Haukdal. Þakkar Guði þingsœtið
en ætti að þakka Davíð og Reyknesing-
svæðisins. Þeir landsbyggð-
arþingmenn flokksins sem
hafa fæst atkvæði eru Krist-
inn H. Gunnarsson á Vest-
fjörðum og Ragnar Arnalds
af Norðurlandi vestra. Þeir
eiga því fremur öðrum lands-
byggðarmönnum í Alþýðu-
bandalaginu að þakka þing-
sæti sitt atkvæðum flokksins
á suðvesturhorninu.
Kvennalistinn sækir rétt
tæp 80 prósent af fylgi sínu til
höfuðborgarsvæðisins. Það-
an eru líka 4 af 5 þingmönn-
um listans. Öfugt við aðra
flokka er því jafnvægi í þess-
um málum hjá Kvennalistan-
um.
En hvað um það. Ofantaldir
þrettán og hálfur þingmaður
utan af landi eru á Alþingi
fyrir tilstyrk íbúa suðvestur-
hornsins. En þó oft hafi verið
sagt um þingmenn Reykja-
víkur og Reykjaness að þeir
sinni kjördæmum sínum lítið
þá eru þessir þrettán og hálf-
ur enn verri. í stað þess að
sinna málefnum suðvestur-
hornsins eru þeir á kafi í hafn-
ar- og vegaframkvæmdum í
einhverjum kjördæmum úti á
landi.