Pressan - 17.10.1991, Side 22

22
FIMMTUDAGUR PRESSAN 17. OKTÓBER 1991
+
ÍP,
emnqar
Kipptu
fjármálunum
skuldbindingar standi undir
greidslubyrdi.
2. Studla ad þuí ad svo
ueröi búiö um hnútana, aö
tekjur séu ekki sídur tryggd-
ar en fjármagn.
3. Hyggja ad stofnun nýrra
Sigtúnssamtaka gegn uaxta-
okrinu.
Hefur þú fjárfest vitlaust,
Ögmundur?
„Ætli ég hafi ekki alltaf
verið nægilega blankur tii
að ráðast ekki í mjög slæm-
ar fjárfestingar."
Vertu skilvís
„Greiðslukort örva fólk til
viðskipta. Hinsvegar er það
svo að langflestir eru orðnir
vanir meðferð þeirra og vita
hvað i húfi er ef fólk fer út
af sporinu. Greiðslukort
gefa ýmsa möguleika en
langflestir kunna fótum sín-
um forráð," sagði einar s.
einarsson, forstjóri VISA ís-
land. Hann gaf þessi ráð:
1. Að fólk gangi hœgt um
gleðinnar dyr með greiðslu-
korti sínu.
2. Huga vel að gæiðslubyrði
sinni á huerjum tímu suo
ekki sé lifað um efni fram.
3. Að uera skiluís. Það er
uísasta leiðin til uelfarnaðar
í uiðskiptum.
Hefur þú einhuern tíma
keypt eitthuað sem síðar
hefur reynst slæm fjárfest-
ing?
„Ætli ég geti ekki nefnt
fótanuddtækið sem ég
keypti á sínum tíma. Það
liggur ónotað í dag."
Fylgstu vel með
EYÐSLU
„Til okkar koma mörg
dæmi um fjárhagsörðug-
leika fólks. Stærstu málin
fyrir stærstan hluta fólks
eru fjármögnun til kaupa á
eigin húsnæði," segir brynj-
ÓLFUR HELGASON, aðstoðar-
bankastjóri í Landsbankan-
um. Hann vildi gefa fólki
þessi ráð:
1. Að eyöa ekki um efni
fram og gera greiðsluáœtlun
fjölskyldunnar. Þjónustufull-
trúar í Landsbankanum
geta aðstoöað og eru með
handhœgan ramma til þess
að fylla út í. Nauðsynlegt er
að fylgjast uel með eyðslu
bœði á tékkheftinu og
greiðslukortunum, þar á
meðal sjálfuirkum skuld-
fœrslum uegna ýmiss konar
sumninga.
2. Reyna að spara reglu-
lega, huersu lág sem sú
upphœð kann að uera.
Huga að þuí að sá sparnað-
ur sé á öruggu sparnaðar-
formi með jákuceöri raun-
ávöxtun, til dœmis Kjörbók,
Landsbók, Grunni og örugg-
um uerðbréfum.
3. Það er dýrt að taka lán.
Nauðsynlegt er að hugsa
uandlega um huer endur-
greiöslubyrðin uerður. Lán-
m veitandi getur aðstoðað
ruið þaö mat. Lánshœfni
mótast af nokkrum þáttum.
k Tekjumöguleikum, sögu
^ 7 bankauiðskiptum,
I eignastöðu og
W tryggingarmöguleikum.
' Ábyrgðir sem einstaklingur
ueitir öðrum geta skert láns-
hœfni hans
Hefur þú gert slœm kaup
Brynjólfur?
„Eg man nú ekki eftir
neinu svona í svipinn. En ég
hef sjálfsagt einhvern tíma
gert slæm kaup."
Dreifðu
ÁHÆTTUNNI
FRIÐRIK JÓHANNSSON,
„Gerid greiðsluáætlanir
eg varist off járfestingar."
ODDNÝ OSKARSDÓTTIR.
framkvæmdastjóri Fjárfest-
ingarfélags íslands, hafði
þessi ráð til lesenda:
1. Huer er tilgangurinn
með sparnaðinum? í fyrsta
lagi þarf sparifjáreigandinn
aö setja sér markmiö. 777
huað larigs tíma á að spar?
Er uerið að spara í tiltölu-
lega skamman tíma, eitt til
fimm ár, eöa er ueriö að
spara í mjög langan tíma,
til dœmis ungt fólk að spara
til elliáranna?
Þegar uerið er að setja sér
markmið um spurnað þarf
að skoða stöðuna A huaða
aldri er sá sem s/xirar,
huaða tekjur hefur liann,
huaða eignir á hann fyrir og
huer er skattaleg staða
hans?
Fjárfesting þarf að megin-
stoifni að skiptast í þrjá
hluta. Það er fjárfesting sem
uex. Þar erum við aö tala
um langtímasparnað, til
dœmis hlutabréf og uerð-
bréfasjóðsbréf til lengri
tíma. Þessi hluti þarf að
uera bundinn í langan tíma.
Fjárfesting sem gefur stöð-
ugur tekjur. Hér eru til
dœmis spariskírtani með
föstum uöxtum, húsbréf,
bankabréf og bréf eigna-
leigufyrirtœkja. Slík bréf
œtti að kaupa með nokkuð
langan tíma í huga, til að
mynda þrjú til fimm ár.
2.,,Peningar eru eins og
mykja, þeir eru gagnslausir
sé þeim ekki uel clreift."
(Francis Bacon, 1561—1(125.)
Þessi setning á eins uel uið
í dag og fyrir 400 árum.
Þetta er ein mikilucegasta
reglan í sambandi uið
sparnað og fjárfestingar.
Það er að dreifa áhœttunni.
Það eru engin sparnaðar-
form áhættulaus og þá er-
um uið líka að tala um fast-
eignir, gull og spariskírteini
ríkissjóös.
Áhœttan getur uerið
marguísleg. Það er hœgt að
tala um uaxtaáhœttu, geng-
isáhœttu, verðbólguáhœttu,
áhœttu eftir atuinnugreinum
og áhœttu eftir suœðum.
Það er afar mikilvœgt að
sparifjáreigendur séu ekki
með allt sitt sparifé í sama
farueginum. Það getur uerið
misjafnt huernig spariféð á
að dreifast eftir aðstœðum
fólks en það er nauðsynlegt
að dreifa þuí.
Veröbréfasjóðir hafa þaö
markmið að dreifa áhœttu.
Þeir fjárfesta í mismunandi
„Stofnum ný Sigtúns-
samtölc."
OGMUNDUR JÓNASSON.
svo miklu meira uirði en
það sem þeir fá lánað. Fólk
œtti_ að taka ráögjöf með
vara 5g skuldsetja sig
minna en meira.
Eftir því sem skuldir
hœkka þuí hœgari verður
eignamyndunin, og þuí örð-
ugra verður að eignast
meira.
3. Eyddu minna en aflað er.
Settu þér það markmið að
leggja fyrir fé og vera vak-
andi fyrir sparnaðarleiðum.
Hefur þá fjárfest vitlaust,
Þórarinn?
„Ugglaust hef ég gert það.
Ég hugsa að mín lakasta
fjárfesting sé þvottakústur
sem ég keypti til að nota til
að þvo gluggana. Hann hef-
ur lítið verið notaður."
„Slcilvisi er visasta leiðin
til velfarnaðar ■ viðskipt-
un."
ÓLAFUR S. EINARSSON.
„Fjárfesting þarf að meg-
instofni að skiptast i þrjá
hluta."
FRIÐRIK JÓHANNSSON.
„Sparaðu á öruggu
sparnaða rf ormi."
BRYNJÓLFUR HELGASON.
,,Gjalddagi sem kemur á
óvart afskaplega óheppi-
legur."
ÞÓRARINN V. ÞÓRARINSSON.
verðbréfum og reyna þannig
að minnka áhœttuna og há-
marka ávöxtun.
Allir sem eiga atthvert
sparifé, og œtla að eiga til
langs tíma, œttu að fjárfesta
í erlendum verðbréfum að
einhverju marki, en það
dregur úr áhœttu sem ís-
lenskt efnahagslíf kann að
hafa á sparifé.
3. Allir sparifjáreigendur
œttu að afla sér greinar-
góðra upplýsinga um þá
möguleika sem í boði eru.
Það getur uerið nokkuð
flókið mál en ráðgjafar
uerðbréfafyrirtœkjanna eru
yfirleitt í stakk búnir til að
veita upplýsingar. Þá eru
einnig gefin út fréttabréf af
verðbréfafyrirtœkjunum og
dagblöðin hafa sum huer
fasta dálka með upplýsing-
um um peningamarkaðinn.
Skuldsettu þig
MINNA EN MEIRA
ÞORARINN V. ÞÓRARINSSON
hafði þetta til málanna að
leggja.
1. Gerðu áœtlanir um út-
gjöld og tekjur. Gjalddagi af
láni sem kemur á óuart er
afskaplega óheppilegur og
það er oft fyrsta leiðin til að
missa tökin á fjármálunum.
Kosturinn við að verö-
bólgan hefur lœkkað mikið
er sá að nú er hœgt að gera
áœtlanir þannig að skakkar
innan uið tveimur prósent-
um.
2.1 húsnœðiskaupum, sem
er stœrsta málið fyrir þorra
fólks, er þaö sem menn eiga
Kauptu
SPARISKÍRTEINI
„Ég get gefið fólki þrjú
góð ráð án þess að hugsa
mig um,“ sagði ÓLAFUR
RAGNAR GRÍMSSON, formað-
ur Alþýðubandalagsins og
fyrrverandi fjármálaráð-
herra:
1. Kauptu spariskírteini rík-
issjóðs, þuí þau eru trygg-
ustu pappírar í umferð hér,
þegar til lengdar lœtur.
2. Kauptu spariskírteini rík-
issjóðs því það stuðlar að
lægri uerðbólgu og jafnvœgi
í efnahagsmálum.
3. Kauptu spariskírteini rík-
issjóðs því það er besta leið-
in fyrir þig og fjölskyldu
þina.
Er Ólafur var spurður
hvort hann hefði einhvern
tímann fjárfest vitlaust svar-
aði hann: „Ég hef aldrei
gert það svo neinum upp-
hæðum nemi.“
## Kauptu spari-
skirteini rikis-
sjóðs."
OLAFUR RAGNAR
GRIMSSON.
+