Pressan - 16.09.1993, Blaðsíða 10

10
PRESSAN
F R ETT
Fimmtudagurinn 16. september 1993
Miklilax reynir nauðasamninga eftir að hafa verið gjaldþrota í nokkur ór
Byggðastofnun verður að
afskrlfa 600 milljónir
Síðan 27. ágúst síðastliðinn
hafa forráðamenn laxeldis-
fyrirtækisins Miklalax hf. í
Fljótum haft heimild til að
leita opinberra nauðasamn-
inga. Eftir því sem komist
verður næst er nauðsynlegt að
Byggðastofnun afskrifi þenn-
an stærsta skuldunaut sinn til
að nokkur flötur sé á nauða-
samningum.
Þegar íyrirtækið leitaði effir
heimild til nauðasamninga
hjá héraðsdómi Norðurlands
vestra var fyrirtækið í reynd
gjaldþrota. Heildarskuldir
þess munu hafa verið um 800
milljónir króna en rekstrar-
tekjur í fyrra voru aðeins 71
milljón. Rekstrarkostnaður
var á sama tíma hins vegar
145 milljónir.
Að sögn kunnugra er kom-
ið að skuldadögum hjá þess-
um stærsta skuldara Byggða-
stofnunar. Þrátt fyrir að
Miklilax hafi verið í stöðugri
gjörgæslu stofhunarinnar hef-
ur fyrirtækinu aldrei auðnast
að flnna sér rekstrargrundvöll
né verða fært um að greiða
lán til baka.
Byggöastofnun búin
að gefa eftir og þarf
að gefa meira
Staða fýrirtækisins nú gagn-
vart Byggðastofnun er sú að
það skuldar 562 milljónir hjá
Byggðastofnun og 28 milljón-
ir hjá Atvinnuleysistrygginga-
sjóði, sem nú er sérstök deild
hjá Byggðastofnun, samtals
590 milljónir. I fyrra sam-
þykkti stjórn Byggðastofnun-
ar, með ákveðnum skilyrðum,
að fella niður 440 milljónir
með því að breyta þeim í víkj-
andi lán eða hreinlega afskrifa
þær. Mikið af lánum til fyrir-
tækisins hefur því verið af-
skrifað nú þegar.
Nú er hins vegar komið á
daginn að það er ekki nóg. Til
að unnt sé að koma fyrirtæk-
inu í gegnum nauðasamninga
þarf Byggðastofhun einnig að
gefa eftir þær 120 milljónir
sem eftir standa, eða a.m.k.
GEFA MIKLALAXI
EENINGA ÞEGAR
MIKLILAX I FLJOTUM. Þar vinna fjórtán manns og Byggöastofnun hefur látiö
um 700 milljónir króna af hendi til aö skapa þeim störf.
Fyrri fréttir PRESSUNNAR af mál-
efnum Miklalax.

setja þær undir nauðasamn-
inga. Nauðasamningarnir ná
fyrst og fremst til þeirra 60
milljóna sem þá standa úti og
eru ekki veðkröfur. Ætlunin
var að reyna frjálsa nauða-
samninga en það tókst ekki.
Lán Byggðastofnunar eru
fyrst og fremst veðkröfur, en
eignir Miklalax eru bókfærðar
á 655 milljónir, sem er að
sjálfsögðu ekki í neinum
tengslum við söluverðmæti
fiskeldisstöðva af þessu tagi.
Hugmyndin er að biðja
Byggðastofnun að setja þessar
veðkröfur undir nauðasamn-
inga, sem vanalega er ekki
gert. Þessu til viðbótar þarf
Byggðastofnun væntanlega að
færa niður 24 milljóna lu-óna
hlutafé stofnunarinnar, sem í
ársskýrslu fyrir árið 1992 er
reyndar bókfært á núll. Sam-
kvæmt heimildum blaðsins
hafa kröfuhafar sýnt nauða-
samningahugmyndum vel-
vilja, enda blasir gjaldþrot við.
Fyrirtækið hefur verið í fram-
lengdri greiðslustöðvun um
skeið.
Búnaðar-
bankinn vill ekki
gefa eftir afuröalán
Það flækir hins vegar málið
að Búnaðarbankinn á úti-
standandi 109 milljóna króna
afurðalán sem
hann mun síður en
svo vera reiðubú-
inn að fella undir
nauðasamninga.
Áður hefur komið fram í
PRESSUNNI að vegna afurða-
lána þarf margvíslegar trygg-
ingar, bæði persónulegar
ábyrgðir og ekíd síður trygg-
ingavíxlar. Urðu eigendur
stöðvarinnar að skrifa upp á
slíka víxla og féll það meðal
annars í hlut Rafveitu Siglu-
fjarðar, sem síðar var seld RA-
RIK, og Fljótahrepps. Eftir því
sem komist verður næst eru
þessir aðilar enn í ábyrgðum
fyrir afurðalánum.
Með nauðasamningunum
er ætlunin að greiða 20 pró-
sent upp í kröfur eða um 15
milljónir. Það yrði væntanlega
greitt á næstu þremur árum
eða 5 milljónir á ári. Hefur
blaðið heimildir fyrir því að
nokkrir aðilar séu tilbúnir að
koma inn með nýtt hlutafé ef
samningar takast.
Það liggur í augum uppi að
menn horfa til þess að rekstr-
arforsendur stöðvarinnar hafa
batnað mikið með því að
norskur laxastofn var tekinn
þar inn fyrir tveimur árum.
Norski laxinn vex mörgum
sinnum hraðar og horfur eru
á að rekstrartekjur stöðvar-
innar tvöfaldist í ár frá því
sem þær voru í fýrra. Þá hefur
tíðarfar að undanförnu verið
Miklalaxmönnum hagstætt.
Því telja menn að ef niður-
færslan tekst nú þá geti stöðin
rekið sig fyrir breytilegum
kostnaði.
Siguröur Már Jónsson
. /yó <}s/ija/a,sa//i» c/s/a/u/,s
Laus staða
Staða skjalavarðar í Þjóðskjalasafni íslands
er laus til umsóknar. Laun fara eftir
kjarasamningum opinberra starfsmanna.
Umsækjendur skulu hafa kandídatspróf í
sagnfræði eða sambærilega menntun.
Umsóknir, sem tilgreina menntun, rann-
sóknir og starfsferil umsækjenda, skal
senda til Þjóðskjalasafns íslands, fyrir 1.
október 1993.
Reykjavík, 27. ágúst 1993
Þjóðskjalavörður
ALIT
Olína
Þorvaröardóttir
Guðlaugur Þór
Þóröarson
Svavar
Gestsson
Einar K.
Guöfinnsson
Ogmundur
Jónasson
Á Jóhanna að hœtta í ríkisstjórn?
Jóhanna Sigurðar-
dóttir stendur í
harkalegum deil-
um innan ríkis-
stjórnarinnar
vegna húsaleigu-
bóta og telur sig
óbundna af fjár-
lagafrumvarpinu.
Ólína Þorvarðardóttir,
borgarfulltrúi Nýs vett-
vangs:
„Mér finnst að það ætti að
snúa þessari spurningu við
og spyrja hvort rétt sé af
samráðherrum Jóhönnu
að þvinga hana út úr ríkis-
stjórn af þessu tilefni.
Hvort það sé réttlætanleg
óbilgirni að neyða félags-
málaráðherra til afsagnar
fyrir það eitt að vilja
standa við þau loforð sem
ríkisstjórnin hefur gefið og
bundin eru í kjarasamn-
ingum. Vitanlega getur Jó-
hanna ekki sætt sig við að
fyrirheit um húsaleigu-
bætur verði látið kosta
niðurskurð í félagslega
íbúðarkerfinu um 200
íbúðir. Sem ábyrgðarmað-
ur hins félagslega íbúðar-
kerfis hlýtur hún að verja
það með öllum ráðura og
vera reiðubúin til að
standa og falla með sann-
færingu sinni. Það er
hennar fyrsta skylda sem
ráðherra, eins og hún hef-
ur réttilega bent á. Ég tel
að Jóhanna eigi að standa
meðan stætt er en láta
hvergi undan í þessu máli.
Ef hún neyðist til að segja
af sér ráðherradómi er það
til vitnis um hennar eigin
heiðarleika andspænis
óbilgirni samverkamanna
í ríkisstjórn.“
Guðlaugur Þór Þórðar-
son, formaður SUS:
„Ef ráðherra treystir sér
ekki til að standa að íjár-
lagafrumvarpi þeirrar rík-
isstjórnar sem hann situr í
finnst mér það sjálfgefið
að hann eigi ekki að sitja
áfram. Það virðist frekar
vera regla en undantekn-
ing að Jóhanna noti að-
ferðir sem þessa til að
koma sínum málum í
gegn. Slík vinnubrögð
hljóta að vera mjög leiði-
gjörn fyrir samráðherra
hennar, sem njóta ekki
þeirra „forréttinda“ að
komast upp með að taka
ríkisstjórnina í gíslingu
þegar þeim hentar. Is-
lenska þjóðin er að fara í
gegnum mikið samdrátt-
arskeið og aðrir ráðherrar
ríkisstjórnarinnar hafa
staðið í miklum niður-
skurði, sem ekki er líkleg-
ur til vinsælda. Jóhanna
hlýtur að þurfa að gera
slíkt hið sama. Ég hef
miklar efasemdir um að
húsaleigubætur séu til
góðs, en ef Jóhanna vill
koma þeim í gegn verður
hún að sýna fram á ágæti
þeirra og spara sem þeim
nemur á öðrum sviðum.“
Svavar Gestsson, þing-
maður Alþýðubandalags:
„Almennt finnst mér að
hún ætti að hafa hætt í rík-
isstjórn fyrir löngu, en eins
og staðan er getur hún
ekki gert neitt annað en
láta reyna á málin til hins
ýtrasta. Deilurnar snúast
ekki bara um húsaleigu-
bætur heldur líka um
skólagjöld og kaskóskatt-
inn hans Guðmundar
Áma, sem sagt um allt vel-
ferðarkerfið. Niðurstaða
þess máls er auðvitað í
höndum Alþingis. Að
endingu legg ég til að ríkis-
stjómin segi af sér og efht
verði til nýrra kosninga.“
Einar K. Guðfinnsson,
þingmaður Sjálfstæðis-
flokks:
„Mér sýnist að þetta sé
mál sem fyrst og síðast
snýr að Jóhönnu sjálfri og
þingflokki kratanna, sem
studdu hana til setu í ríkis-
stjórninni. Það hljóta að
vera þau sem gera það upp
við sig og samvisku sína
hvort hún eigi að sitja
áfram í ríkisstjóminni. Það
vita hins vegar allir að
meginreglan er að sjálf-
sögðu sú að ráðherrar
styðji fjárlagafrumvarpið
án fyrirvara, enda er gerð
fjárlaga helsta verkefni
þingsins frá því það er sett
og tfl áramóta. Það er svo
annað mál að það virkar
mjög sérkennilega að á
sama tíma og hluti af ráð-
herraliði Alþýðuflokksins
krefst aukins niðurskurð-
ar, sem nemur mörgum
milljörðum, ætlar einn úr
ráðherrahópi Alþýðu-
flokksins að setja fyrirvara
við sjálft fjárlagaffumvarp-
ið vegna þess að þar sé
ekki gengið nógu langt í
útgjöldum.“
Ögmundur Jónasson,
formaður BSRB:
„Jóhanna á ekki að segja af
sér fyrir að ætla að standa
við fyrirheit sem hún gaf.
Spurningin er hvort ríkis-
stjómin ætti ekki að segja
af sér ef hún ætlar að
svíkja loforð sem hún gaf
launafólki í tengslum við
kjarasamninga.“