Tíminn Sunnudagsblað - 23.12.1962, Blaðsíða 5

„EG ER smeykur um, að jólin séu fyrirfram skemmd fyrir mörgum börnum, jafnvel í sumum tilfellum eyðilögð, af þvi
að gluggasýningar og aðrar auglýsingar og margs kyns fyrirgangur annar spenni taugar þeirra, eftirvaentingu, óskir og
kröfur fram úr öllu hófi, og hátíðln sjálf verði í hugum þeirra misheppnaður endalinútur í öllu þessu æsilega sjónarspili".
Hin eiginlega þýðing jólanna er
„fögnuðurinn mikli“, sem jólaguð-
spjallið talar um: „Yður er frelsari
fæddur, Kristur Drottinn". Hátíðin
er fædd af þeirri vitund, að þarna sé
um staðreynd að ræða, sem mest hafi
orðið í sögunni og mestu skipti af
öllu fyrir hvern einstakan mann. Það
er gjörtæk trúarleg reynsla á bak
við hana að upphafi vega og kjarn-
inn í henni alla tíð. Umbúðirnar virð-
ast óneitanlega vera orðnar nokkuð
yfir sig vaxnar og kjarninn að sama
skapi djúpt sokkinn undir yfirborðið.
— Hvað finnst yður einkenna mest
jólahald manna nú?
— Eg er ekki nógu kunnugur til
þess að geta svarað þessu, sfzt svo
að svarið gæti átt við þjóðina í heild.
Hér í Reykjavík eru dagarnir og vik-
urnar fyrir jól með augljósum ein-
kennum, mikil mannaferð, asi og
annríki á öllum. Á aðfangadagskvöld
færist kyrrð yfir bæinn. Mikill fjöldi
fólks sækir aftansöng í kirkjunum,
þær eru allar yfirfullar, að vísu er
það aðeins brot bæjarbúa, sem sækir
kirkjur þetta kvöld, því að þær
rúma ekki nema brot þeirra. 1
fleiri fara þá f kirkju en endranær.
þegar frá er talinn páskadagsmorg-
unn. Þetta er eitt af því, sem ein-
kennir jólin hér í Reykjavík. Úr
hverju húsi berst bjarmi af jólaljós-
um og úr mörgum ómar af jólasálm-
um og blessuð börnin, sem maður
sér, eru fjarska glöð á svipinn. Ég
býst við, ag jólahaldig sé nokkuð
sitt með hverju móti á heimilum,
það fer eftir heimilislífi að öðru
leyti og lífsafstöðu. Ég er dálítið
hræddur um, að jólahaldið — eins
og margt háttalag endranær
líka — gæti virzt benda til þess, að
spurningin gamla sé gleymd: Er ekki
lífið meira en fæðan og líkaminn
meiri en klæðnaðurinn?
— Sumir hafa kallað jólin hátíð
kaupmannanna. Hvernig snertir þessi
skilgreining yður sem trúmann?
— Það er gamall og góður siðr
að leitast við að veita öðrum gleði á
jólunum. Sá siður er vaxinn af eðli
og anda hátíðarinnar, en hann hefur
nú sogazt út í stórstraum viðskipta-
lífsins og tekur þar á sig skrípa-
myndir. Gífurlegu fjármagni er ausið
í það að vekja þarfir, kröfur, óskir
hjá börnum og fullorðnum, ekki sízt
börnum, skapa og viðhalda gjafa-
tízku og ginna menn út í óhóflegt
bruðl, sem engan getur glatt í raun
og veru, sízt af öllu börn. Ég er
smeykur um ag jólin séu fyrirfram
skemmd fyrir mörgum börnum,
jafnvel í sumum tilfellum éyðilögð,
af því að gluggasýningar og aðrar
auglýsingar og margs kyns fyrirgang-
ur annar spenni taugar þeirra, eftir-
væntingu, óskir og kröfur fram ú-
öllu hófi og hátíðin sjálf verði í hug-
um þeirra misheppnaður endahnútur
í þessu æsilega sjónarspili. Mörgum
finnst, að verið sé að gera jólin að
stórkostlegri blótveizlu fyrir Mamm-
on. En meðal. annars, sem þessu fylg-
ir, er það, að jólavertíðin er orðin
helzta stoð okkar og stytta í því æru-
sama rykti að vera mesta bókaþjóð
í heimi.
Kannski er ofvöxtur jólaviðskipt-
anna gelgjufyrirbæri, eitt af mörg-
um, sem fylgir því stökki, sem við
höfum tekið frá fábrotnu, fátæku
þjóðfélagi yfir 1 þetta, sem við n
búum við og enginn okkar vildi
skipta á og hina, sem við, miðak
fólkið, ólumst upp við. Jólin höfðu
í fyrri daga mátt til þess að lyfta
Flutt á 1005. síðu
T í M I N N — SUNNUDAGSBI.AÐ
989