Tíminn Sunnudagsblað - 23.12.1962, Blaðsíða 13
brír færeyskir burðarlaupar — alíf safngrlpir í þjóðminjasafninu í Þórshöfn.
enninu, ef byrðin var ekki talsvert
þung.
Og það voru ekki karlmennirnir
einir, sem báru þannig byrðar langa
vegu. Konur gengu ekki síður undir
laupi, enda alsiða á seinni tímum,
eftir að veiðar undir Grænlandi og
íslandi hófust, að karlmennimir
væru ekki heima nema hluta úr ár-
jnu Þó voru laupar kvenna heldur
minni en hinir venjulegu burðarlaup
ar. Bömin vöndust líka snemma
laupaburði, einkum drengirnir. —
Handa þeim voru smíðaðir litlir
laupar við þeirra hæfi, og sums stað-
ar voru drengir ekki orðnir nema
íimm eða sex ára, þegar þeir eignuð-
ust laup. Oftast þótti samt ekki taka
því ag leggja þeim byrðarnar á herð
ar fyrr en á níu eða tíu ára aldri.
Svo samgróinn var laupurinn fær-
eysku þjóðlífi, að hann var notaður
sem mál. Væri nefndur burðarlaup-
ur, vissu allri, hversu mikið rúmtak
það var, rétt eins og smálest, rnetri
og lítri eða pottur eru hugtök, sem
allir skilja nú á dögum.
Það var býsna margt, sem borið var
i laupum. Færeyingar sveifluðu þeim
á axlir sér flesta daga ársins. Menn
báru farangur og vaming yfir fjöll
og firnindi. Börn voru færð til skírn-
ar í laupum,' og mæður og feður
báru lítt gangfært ungviði með þeim
hætti langa vegu, þegar farið var í
heimsókn til kunningja í öðrum
byggðarlögum. Sjúkt fólk var einnig
flutt í laupum, og var þá gert gat á
botninn og sett þar í fótafjöl, svo að
sjúklingarnir gátu setið sem í sæti.
En mest voru þó lauparnir notaðir vig
teðslu, móburð, þaraburð og afla-
burð.
Laupar, sem notaðir voru við
mykjuburð, voru svipaðir gömlu
mykjukláfunum íslenzku. Það var
hægt að hleypa úr þeim.
Taðburður hófst, þegar kom fram
á vorið. Fyrst var borið á akurreinina,
síðan á kartöfluskákina. Því átti í síð-
asta lagi vera lokið á krossmessu. Og
það var sums staðar býsna drjúgur
spöiurinn með áburðinn, jafnvel ná-
lega tveir kílómetrar. En þar hefur
verið sérstaklega landþröngt heima
fyrir og orðið ag sælast eftir ræktan
legum blettum ,hvar sem þá var að
fmna. Víðast var miklu skemmra að
fara, og stundum aðeins steinsnar að
kalla.
Heyið var bundið í bagga á sumr-
inu og borið þannig heim, þótt talið
væri í það í iaupum, þegar menn
gerðu sér grein fyrir því, hve mikill
heyfengur þeirra var. En að vetrin-
TÍHINN - SUNNUDAGSBLAÐ
997