Tíminn Sunnudagsblað - 13.01.1963, Page 7

Ekki vildi Schram biða og sjá,
hverju fara gerði. Kvaðst hann ekki
treysta sér til þess að horfa á skipið
farast. Tygjaðist hann til ferðar frá
Hjaltabakba, þegar kom fram á dag-
inn, og vildi komast að Þingeyrum
til Odds nótaríusar. Slóst séra Árni
í för með honum, og fengu þeir
Erlend á Torfalæk sér til fylgdar.
Flutti hann þá yfir Húnavatn að
Geirastöðum á bátkænp, sem hann
átti, og urðu þeir síðan allir sam-
ferða að Þingeyrum.
Þeir Erlendur og séra Árni ætluðu
aftur austur yfir um kvöldið, en þeg-
ar þeir komu að Geirastöðum, hafði
veður harðnað svo, að ekki þóttu til-
tök að komast yfir u.m. Giistu þeir því
báðir á Geirastöðum,
Þessa nótt var mikið veður, og
brakaði í hverju tré í bað-stofunni á
Geirastöðum í hörðustu hviðunum.
Hélzt þessi ofsi framundir morgun,
en þá hægði smám saman.
Þeir séra Árni og Erlendur reru
austur yfir, þegar veður hafði lægt
nægjanlega. Kom Guðmundur bóndi
á Akri, sem geymt hafði hesta þeirra,
á móti þeim og sagði þeim þau tíð-
indi, að Hákarlinn hefði rekið upp
um nóttina, og vissi enginn til þeirra
onanna að segja, sem á skipinu höfðu
verið. Bað séra Árni þá Guðmund
að fara til Þingeyrar og herma
Schram kaupmanni tíðindin. Sjálfir
héldu þeir Erlendur áfram að Hjalta-
bakka. Sáu þeir glöggt, þegar þeir
komu á bakka Laxár, að jaktin var
strönduð við sandinn, nokkru nær
Húnsstöðum en Hjaltabakka.
VI.
Síðdegis á mánudaginn höfðu þeir
Hjaltabakkamenn, Þorvaldur og Jón
Rafnsson, farið i kindaleit, bæði með
sjó fram og upp um hagana. Kom Jón
heim litlu fyrr en Þorvaldur, en báð
ir þó, áður en dagsett var. Háset-
arnir dönsku, Jakob og Friðrik, voru
þá heima á Hjaltabakka, og spurðu
þeir Þorvald, hvað hann hefði siðast
séð til duggunnar. Sagði hann sió
hafa drifið yfir hana, þegar hann sá
til, og kvaðst ekki vera „hreins hug-
ar um, að hún hefði lítið bærzt til
lands“. Var margt rætt um skipið og
hrakninga þess um kvöldið, og spurði
Þorvaldur skipverja grannt um háttu
þeirra og atferli á sjó og i höfnum.
Síðan var gengið til náða. Svaf
Þorvaldur sér í húsi, ásamt fjölskyldu
sinni, en Eggert hvíldi hinn þriðji
í rúm; með Dönunum.
Engar ráðstafanii voru gerðar til
þess, að vakað ,vrði á sandinum þessa
nótt og gát höfð á, hverju fram yndi.
Schram kaupmaður hafði ekki ýjað
einu orði að slíku, þegar hann fór
frá Hjaltabakka, og hreppstjórar
sveitarinnar töldu sér ekkj skylt að
hlutast til um þetta. úr því að um-
ráðamaður skipsins var sjálfur nær-
staddur, auk þess sem Erlendur á
Torfalæk, sem átti heima nær strand
staðnum en aðrir hreppstjómarmenn,
var tepptur vestan ósa, og annar son-
ur séra Rafns á Hjaltabakka hermdi
þag á föður sinn, að honum mundi
hafa verið óljúft að neinn sinna heima
manna væri á sandinum, ef skipið
færist. Er svo að skilja, að hann hafi
óttazt freistingarnar og grunsemdirn
ar, því að löngum þótti við brenna,
að íslendingar gerðust fingralangir
á strandfjöru. Að hinu virðist enginn
hafa leitt hugann, hversu mönnun-
um á jaktinni, langhröktum útlend-
ingum, farnaðist í vonzkuveðri í nátt
myrkri, ef þeim skolaði upp á ókunna
strönd.
Að morgni lék þó mörgum forvitni
á því, hvernig skipinu hefði reitt af.
Var fólk á bæjunum snemma á fót-
um, og fer ýmsum sögum af því.
hverjir fyrstir urðu á vettvang.
Jón bóndi Gíslason á Húnsstöðum
skyggndist snemma út, og var rétt
byrjað að skíma, þegar hann rölti
ofan á brekkúna til þess að gæta að,
hvað í hafði skorizt. Sá hann þá. að
skipið hafði borizt að landi, og var
ýmiss konar rekald á sandinum. Þar á
meðal var tunna, sem sat kirfilega á
botninum, og sögðu það sumir eftir
honum, að hjá henni eða jafnvel uppi
á henni hefði verið flaska með brenni
vínslögg í. Hundur var þarna á flökti,
hnípinn mjög, ag Jóni virtist, og
þýddist hann ekki köll bónda, þótt
hann reyndi að laða hann til sín.
Ekki þótti Jóni ráðlegt að hætta
sér of nærri skipinu eða rekaldi því,
sem upp hafði borizt, og skundaði
hann því heimleiðis, áður en fullbjart
var orðið. Á leiðinni heim eða í sama
mund og hann kom í hlað, sá bæði
hann og vinnukona hans, Margrét
niugadóttir, að maður gekk niður
með Laxá að utanverðu móts við
Húnsstaði, og hafði bóndi orð á því,
ag þetta myndj vera Árni vinnumað-
ur Jónsson í Holti. Var þó ekki kom-
in full birta, svo að glöggt sæist til
mannsins. Maður þessi hafði enga við
stöðu hjá jaktinni, heldur kom aftur
að vörmu spori. Síðar kannaðist Árni
í Holti ekki við, að hann hefði komið
í námunda við strandstaðinn þennan
morgun.
Jón á Húnsstöðum sendi vinnukonu
sína að Hjaltabakka til þess að láta
vita um strandið. Fóru þrír menn
þangað, og er þó eins líklegt, að það
hafi verið áður en vinnukonan kom
með skilaboðin. Voru það skips-
mennirnir dönsku og Eggert Rafns-
son, rekkjunautur þeirra. Fjara var,
þegar þeir komu á vettvang, og lá
skipig svo ofarlega á sandinum, að
þurrt var við það, þegar öldunni sog-
aði frá. Sáu þeir þar tunnu þá hina
sömu og Jón á Húnsstöðum og spor
eftir einn mann í nánd við skipið.
Þeir þremenningarnir hlupu að
skipinu með útsoginu og vógu sig upp
á borðstokkinn. Ekkert bar fyrir augu
þeirra á þilfari, er sérstaka athygli
vekti. Þegar þeir komu niður í káet-
una, lá matsveinninn þar dauður á
gólfinu undir kistum, alklæddur og
í kafíu yzt fata, líkt og hann hefði
brugðið sér niður af vakt á þiljum
uppi, en rekkjuklæði á víð og dreif
ofan á öllu saman. Skipstjórann sáu
þeir hvergi, en hundur hans var á
flökti á landi, enda hafði hundahús-
inu skolað útbyrðis.
Hásetunum varð það fyrst fyrir að
leita uppi brennivínsflösku, og
dreyptu þeir á henni, allir þrír. Síð-
an fleygðu þeir sængurfatnaðinum
upp í rekkjurnar, en skiptu sér ekki
af líkinu. Fóru þeir svo aftur upp á
sandinn við svo búið og sneru heim.
Þegar séra Árni á Hofi kom að
Hjaltabakka, spurði hann embættis-
bróður sinn, hverjir settir hefðu verið
til þess ag gæta góss þess, sem upp
var rekið. Kom þá upp úr kafinu, að
ekkert hafði verið um það hirt. Sendi
þá séra Árni Eggert og annan Danann
niður á sandinn og bað þá víkja ekki
þaðan, fyrr en . Schram kaupmaður
kæmi sjálfur á vettvang.
VII.
Það var komið langt fram á dag,
er Schram kom frá Þingeyrum. Voru
þá hásetarnir báðir á strandstaðnum
og höfðu tínt saman ýmislegt, sem
upp hafði rekið. Var meðal þess einn
sokkur, sem legig hafði í fjörunni,
og stígvél af öðrum fæti skipstjór-
ans.
Schram spurði hásetana þegar eftir
skipstjóranum, en þeir kváðust ekki
hafa orðið hans varir né vita, hvað
af honum hefffi orðið. Var nokkuð
svipazt um, einkum ,á svæðinu frá
strandstaðnum vestur að Húnaósi,
því að menn ályktuðu, að hann kynni
ag hafa borizt inn með landinu. En
hvort tveggja var, að ekki mun hafa
verið leitað vandlega, enda kom skip-
stjórinn ekki fram.
Þung alda gekk upp á sandinn, og
svo stóð á sjó, að illt var að komast
út í skipið um sinn, enda þótt það
krakaði niðri og nokkurt afdrep væri
af flötum klöppum, sem voru austan
við það. Svo er þó að sjá. að þeir
Schram hafi farið út í það um kvöld-
ið, þegar falla tók út Kom þá í ljós,
að sjór var mikill í því.
Schram fór niður í káetuna til þess
að svipast um, en var dimmt fyrir aug
um. Vissi hann þá ekki fyrrtilenhann
rak sig á annan fót matsveinsins. sem
enn lá undir kistunum á káetugólf-
inu .Var nú líkið borið heim að Hialta
Framhald á 45. síSu
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
31