Tíminn Sunnudagsblað - 07.04.1963, Blaðsíða 11

uðust, og sprengdust þeir út, er
voru á hinum eystri þiljum. Verst
var þó allt leikið, þar sem málmur
var nálægt. Koparhúnar voru á sum-
um hurðum, og lömuðust þær allar
og lemstruðust. Var þá ýmist, að þær
sprungu sjálfar eða dyraumbúnaður-
inn rifnaði. Ein hurð var læst, og
ikastaðist hún með lömum og læsingu
inn í herbergið. Öll eirlituð skinn-
ldæði tættust sundur, svo að varla
fannst eftir skæðisstærð heil, þótt
ólituð skinnföt, er geymd voru rétt
hjá hinum, skemmdust lítt eða ekki.
Þeir Jóhannes Ólsen og menn hans
voru allir fluttir inn í Reykjavík,
iþegar veður batnaði, ásamt líkum
þeirra, sem látizt höfðu. Voru þeir
þá allir sæmilega haldnir, nema Jón
Einarsson. >ó virtist sem sár hans
hefðust vel við og ætluðu að gróa
furðufljótt. En seint á marzmánuði
fékk hann allt í einu ákafan blóðspýt-
ing, og þótti mönnum það benda til
þess, að hann hefði kostazt inn-
vortis. Andaðist Jón hinn 30. marz-
mánaðar. Eldingin, sem reið yfir
skipshöfnina undir gafli timburstof-
unnar á Auðnum, varð því þremur
mönnum að fjörtjóni. Hinir munu
allir hafa orðið nokkurn veginn jafn-
góðir eftir þennan atburð, nema Jó-
Ihannes Ólsen, er gekk haltur æ síðan.
III.
Þetta sviplega og óvenjulega slys
hefur verið í minnum haft á Suður-
nesjum fram á þennan dag, og víða
um héruð landsins var það umræðu-
efni fólks áratugum saman, að
minnsta kosti í þeim landshlutum,
þar sem siður var, að menn færu í
ver suður með sjó. Af þessu má ráða,
hvílíkan óhugnað það hefur vakið.
Margs konar slysfarir aðrar, bæði á
sjó og landi, féllu í fyrnsku, þegar
árin hðu, en sagan um mannskaðann
af völdum eldingarinnar, sem laust
niður á hlaðið á Auðnum, var þrá- f
faldléga rifjuð upp. Fólk gat ekki
gleymt þessum atburði.
Vafalaust hafa þeir. sem komust
af, margsinnis sagt frá þessum at-
burði á efri árum sínum, þegar sjó-
ferðum var lokig og hugurinn sveim-
aði á fornar slóðir. Og ævin var
sannarlaga ekki uppi fyrir sumum
þeirra, sem sluppu lifandi undan eld-
ingunni. Að minnsta kosti þrír þeirra
komust á níræðisaldur. Það voru þeir
Jóhannes Ólsen, Þórður Torfason og
Vigfús Guðnason.
Vigfús Guðnason varð alllörigu síð-
ar en þessi atburður gerðist, dyra-
vörður í latínuskólanum, og gegndi
hann því starfi langa tíð. Hann and-
aðist ekki fyrr en vorið 1917, og var
þá sem næst áttatíu og þriggja ára
gamall. Hann var faðir Magnúsar
Vigfússonar, sem lengi var dyravörð-
ur í stjórnarráðshúsinu.
Þeir Jóhannes Ólsen og Þórður
Torfason voru grannar alla tíð. Jó-
hannes bjó til æviloka í Hjallhúsinu,
en Þórður fór ekki úr gamla torf-
bænum í Vigfúsarkoti til annars en
að deyja. Var jafnan með þeim hin
bezta vinátta. Meðal bæjarbúa voru
báð'ir í góðum metum, og varð Jó-
hannes bæjarfulltrúi um skeið, en
Þórður lengi fátækrafulltrúi.
Þegar elli færðist yfir Jóhannes
Ólsen, naut hann skjóls hjá stjúpsyni
sínum, Guðmundi kaupmanni Ólsen.
Þórður átti marga sonu, og var Þor-
grímur læknir á Borgum í Nesjum
o.g síðar í Keflavík einn þeirra.
Þeir Jóhannes og Þórður dóu með
fárra daga milUbili á útmánuðum
1903. Var þá Þórður orðinn áttatíu
og tveggja ára gamall og hvíldi síð-
ustu misserin örvasa í kör sinni, ná-
lega blindur. Jóhannes varð áttræður
fáum dögum fyrir dauða sinn. Var
allmikið haft vig gamla manninn, því
að veifa var dregin á hverja stöng,
og tólf elztu og helztu menn bæjar-
ins sóttu hann heim og færðu honum
kvæði eftir Benedikt Gröndal og
fylgdi með mynd, er tekin hafði ver-
ið af Jóhannesi og konu hans, Ragn-
heiði Ingimundardóttur. Voru biskup,
landfógeti, bæjarfógeti og Geir gamli
Zoega meðal tólfmenninganna, svo
að Reykjavík tjaldað'i því, sem hún
átti til, þegar Jóhannes Ólsen var
heiðraður á áttræðisafmælinu. Það
var ekki heldur seinna vænna, því að
11. apríl gaf hann upp öndina. 25.
apríl, réttum hálfum mánuði síðar,
andað'ist Þórður. En sögulegur atburð
ur gerðist þó, áður en þeiiri væri bú-
in hinzta hvíla, því að báðum vai
þeim bjargag úr eldsvoða. öðruro
dauðum, en hinum lifandi, aðfaranótt
fyrsta laugardags eftir páska.
Þórður Torfason hafði ekki verið
innisetumaður um dagana. Hann hafði
lengst af stundað sjó, og þegar þrek
hans tók ag bila, undi hanii sér bezt
niðri í bryggjuhúsinu svokallaða, þar
sem menn hittust tíðum til þess að
rabba saman,' eða í kringum bátana
niðri í flæðarmálinu. Þegar hann
missti sjónina og ferlivist þraut,
hlaut hann að hírast inni við. Þótti
honum þá þungt loftið í koti sínu og
kvártaði löngum um reykjarstybbu,
er legði í vit sér. Hann heimtaði, að
gluggar væru hafðir opnir, svo að
einhver andblær af sjávargolu næði
inn til hans. Þetta þóttu undarlegar
kenjar, því að þá var ekki orðin
lenzka, að gluggar væru hafðir opnir,
enda kaldara í híbýlum manna en
síðar varð. Svo fráleitur var ímugust-
ur Þórðar á reykjarstybbunni í koti
sínu talinn. að eftir á vildu margir
telja þetta til fyrirburða.
Um þetta leyti var hús það. er
Glasgow nefndist, eitt mesta stórhýsi
Reykjavíkur. Það höfðu enskir kaup-
menn byggt snemma á síðari helm-
ingi nítjándu aldar, og stóð þar ofar-
lega við Fischersund norðanvert, ekki
langt frá Vigfúsarkoti og Hjallhúsinu.
Hafði Þorvaldur Björnsson á Þor-
valdseyri. er þá var t»msvifarmV:]l
auðmaður, keypt þetta hús á tuttugu
og fimm þúsund krónur sumarið
1902. Bjó þar fjöldi fólks, og auk þess
var þar ýmis atvinnurekstur.
Framhald á 334. siðu.
VIGFÚS GUÐNASON, húsvörður í laWnuskólanum, ásamt sonum sínum tveimur,
Magnúsl og Einarl.
T I M I N N — SUNNUnAGSRi
323