Tíminn Sunnudagsblað - 14.04.1963, Blaðsíða 6

Aksel 'Sandemose:
'l'. %: " .'C-- : Ji-*» • • - • s • .■•'
Sólin og tunglið
og allar s tjörnurnar
Þegar grænt laufið tekur að breiða
úr sér í Stúdentalundinum á vorin,
verður mörgum það fyrir að ganga
þangað að skoða graana litinn. Ýms-
um verður líka litig yfir að háskól-
anum, þar sem örugglega hefði verið
hægt að læra hina margvíslegustu
hluti, og nrenn hugsa um vorið og
sjálfa sig og sína eigin grafskrift.
Vorið birtist á ýmislegan hátt. Líka
í okkur, sem farin erum að eldast,
veldur það einhverri innvortis ólgu,
þótt hún íé kannski ekki mikil. Þetta
kemur einkum fram í líki efasemda
um mátt þeirra, sem yngri eru, og
svo hugsurn við, að . . . jæja annars.
Dúfurnar halia undir flatt til þess
að athuga, hvort á þér vaxi horn.
Hamingjan má vita, hvað dúfurnar
halda uin þá menn, sem strá korni í
kringum sig. Þessar nöðrur í fugls-
líki eiga vist ekkert tii, sem kalla
mælti þakklæti. Þær ímynda sér
einna helzt, að við séum gangandi
ávaxt'ttré og sum séu ófrjó og bara
fyrir öðrum.
Fyrir nokkru las ég í blaði, að dúf-
unum í Osló ætti að útrýma, því að
þær yæru lúsugar. Það væru nokkuð
róttækar aðgerðir. Einu sinni vorum
við fimmtíu og tveir saman í útilegu
einhvers staðar í Nova Scotia. Það
var ailt morandi þarna í lús, en þar
sem við áttum sjálfir í hlut, létum
við okkur nægja að útrýma lúsun-
um. Ég gerði þarna þá uppgötvun,
að ekki er nauðsyniegt að sjóða lús
til að kála hennk Ef þú ert orðinn
mjög lúsugur, skaltu bara dýfa föt-
unum í vatn og hengja út í frosti.
Það va:: oft harla lítið tilhlökkunar-
efni að þurfa að þvo þvott eftir eil-
efu klukkustunda erfiði, og upp-
götvun mín varð mjög vinsæl.
Eitt kvöldið höfðu komið ein-
hverjir frá öðrum búðum og séð, að
við höfðum skreytt allt húsið utan
með fötum. Þá höfðu þeir tekið gadd-
freðnar buxur okkar og frakka og
raðað niður eins og varðmönnum í
snjóinn kringum húsið. Þeir álitu
sig víst vera fyndna.
Þannig reikar hugurinn frá einu
til annars í Stúdentalundinum, og
nú kemur Hj'álpræðisherinn, sem
lí‘ka tekur að lifna við á vorin. Tón-
list þeirr.a á vel heima undir græn-
um laufkrónum trjánna, og á milli
sálmanna tala þeir á hinn furðuleg-
t
asta hátt, það þarf að hálfsyngja orð-
in, til að rétt sé að farið.
Því er nefnilega ekki einu sinni
trúað í Noregi, að guð skilji mál
hinna innfæddu, enda þótt hann
byggi það sjálfur til við Babel. í
Rússlandi er guð ávarpaður á kirkju-
slavnesku. Ég hélt, að kirkjuslav-
neska væri fornrússneska, en nú er
einhver búinn að skrifa bók um málið
og sanna, að þetta sé búlgarska, og
allt er þetta ekki minna flókið fyrir
það, þó að mér sé auðvitað hjartan-
lega sama, hvort fóikið syngur á
rússnesku eða búlgörsku. Ég vil bara,
að það syngi ekki á hvaða máli sem
er.
Á Ítalíu snúa menn sér til guðs á
latínu. í London kemst ég að raun
um, að þar er hann ávarpaður á eins
konar fornnorsku. í Danmörku er
siður að hafa ofan af fyrir honum á
þýzku, eigi einhver árangur að nást.
í Noregi er útbreidd skoðun, að guð
skilji bezt dönsku frá 19. öldinni, en
í Palestínu ákölluðu menn hann á
arameisku fyrir nokkrum þúsundum
ára. Svona getur maður gengið um
Stúdentalundinn og gert þýðingar-
miklar uppgötvanir, ef maður aðeins
hefur áður framkvæmt nauðsynleg-
ustu frumrannsóknir.
Þegar þeir voru hættir við hljóm-
listina, fór ég að líta í kringum mig
eftir fleiru, sem gefið gæti tilefni til
innblásturs. Unga fólfeið sat á bekkj-
unum og elskaði hvort annað og grá-
spörvarnir skemmtu sér að minnsta
kosti jafnvel í trjánum. Ég flýtti mér
að fara strax aftur að hugsa um mál-
vísindin og leit sem snöggvast yfir
að veitingahúsi Bloms.
Nokkurp spöl frá mér var maður,
sem hægði á sér og horfði á mig, ekki
viss í sinni sök. Hann hélt áfram,
en ég sá út undan mér, að hann leit
við og horfði enn á mig . . .
Þá þekkti ég hann, og það kon:
mér skemmtilega á óvart. Þetta var
Haraldur Moestue, eða Halli rauði,
eins og við kölluðum hann í gamla
daga, því að hann hafði svo óvenjti
eldrautt hár. Þetta var reyndar allra
fallegasta hár, silkimjúkt og á litinn
eins og nýtt blóð. Við höfðum verið
mestu mátar.
Þarna gengum við hvor á móti öðr-
um, og ég sá, að hann hafði elzt,
en slíkt er reyndar alveg óhjákvæmi-
legt, og annars var hann jafn mynd-
arlegur og í gamla daga, með hlýlegt
og brosmilt augnaráð, en að öðru leyti
alvarlegur. Við höfðum allir öfund-
að hann og þess vegna strítt hqnum
eftir beztu getu. Sjálfur hélt hann auð
vitað, að hann væri afar ljótur. Þeir,
sem eru rauðhærðir, eru nú yfirleitt
látnir halda það.
Ég stakk upp á, að við litum við
á Grand, því að þegar maður hefur
lengi horft á eitthvert kaffihús, er
tilvalið að sýna viljastyrk sinn með
því að fara svo inn á annað kaffi-
hús. En Haraldur varð að afþakka
það, því að hann þurfti að bíða eftir
einhverjum.
Við reikuðum um meðal trjánna
við Karl Jóhann, og við höfðum frá
mörgu að segja, þegar við allt í einu
bittumst svona. Hann sagði frá á
sinn þurra og ofturlítið fýlda hátt,
eins og í gamla daga, og alveg eins
og þá hafðí hann yfir engu að kvarta.
Hann fyllti flokk þeirra, sem finnst,
að þeim líði alltaf vel. Jæja, að vísu
fannst honum sér ganga nokkuð ró-
lega að hækka í tign . . . nei, þú
vissir víst ekki, að ég ætlaði að taka
stýriimannapróf. Já, ég hélt áfram á
sjónum, og þar er ég enn þá. Mér
finnst reyndar, að ég ætti að vera
orðinn skipstjóri núna, og það væri
ég líka orðinn, ef gamla útgerðin
mín hefði ebki farið á hausinn. Þá
varð maður að byrja aftur neðan frá
í nýjum félagsskap, en nú er ég aftur
að fá nýtt tækifæri. Ég verð skip-
stjóri, næst þegar einhver þeirra
gömlu hættir. Þú veizt, að ég hef
alltaf verið skyldurækinn.
Hann sagði þetta á þann sjálfsagða
hátt, sem fólk af hanS gerð getur
leyft sér. Það var ekki minnsti vafi
á, að Haraldur Moestue hafði verið
skyldurækinn.
Ég sagði frá því helzta og merk-
asta, sem á mína daga hafði drifið.
Smám saman nálguðumst við nútím-
ann og fórum að bera stúlkurnar á
okkar dögum saman við stúlkurnar
frá 1920. Við vorum sammála um, að
1920 hefði skilningstréð verið hlaðið
beztu eplum, en nú væru þau vafa-
laust orðin súr.
Þetta fólk, sem Haraldur var að
bíða eftir, lét bíða eftir sér, og þess
vegna komum við að þriðja umræðu-
efninu. Annar hvor varð að segja
sögu. Ég hefði örugglega getað sagt
einhverja betri en þá, sem Haraldur
sagði, en hann varð á undan, því að
það gekk rauðhærð kona fram hjá og
minnti hann á eitthvað, og svo fór
hann að segja frá. Þess vegna verður
heimurinn af sögu, sem hefði orðið
betri en þessi.
— Einu sinni ferðaðist ég frá
Kongrfyinger til Oslo. Ég kom á síð-
ustu stundu á brautarstöðina og hafði
342
T I M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ