Tíminn Sunnudagsblað - 28.07.1963, Blaðsíða 18

Krókódíll
Vináur
Hús
Skriöiýr >
Höggormur
Dauösmanns
haus
Daáýr
Kanína ,
Vatn |
Hundur V
m 8 2 9 3 10 4 11 ' 5 12 6
\2 9 3 10 4 11 5 12 6 13 7
! 3 10 4 11 5 12 6 13 _ 7 ■ff 8
í 4 II
5 12
5 12
6 13
2t

Apaköttur
Gras / -
Reyr
Jagúar\
Örn
Gammur
Jaröskjálfti
Tinnuhnífur
Regn - ^
Blóm
6
7
i8
* 9
10
íi
‘ 12
‘ 13
2
i
4
5
6
7
13
J2C
EI
2
3
4
. 5
6
7
8
9
10
11
12
13
7
8
9
10
11
12
m
2
3
4
5
6
7
8
0
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
1
6
7
8
9
10
11
12
2
3
4
5
6
7
8
9
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13.
. 7
8
9
10
11
12
SI
2
8
9
3 10
4 11
5 12
2
3
4
5
9
10
11
12
lfrl
2
3
9
10
4 11
5 12
m
2
3
4
5
6
10
11
12
cf
2
3
6
7
8
9
10
13 7
3BBC
0J 8
13
3HL
CQ 8
1
2
3
4
5
6
8
9
10
11
12
13
- >
3
4 >
11 5)
12 6
-&£7>
Ui 8
2 9
3 10"
2 9 3 10 4 11
3 10 4 11 5 12
4 11 5 12 6 13
þréttán daga vikur. Hver vikudagur bar sitt
sérstaka nafn og þeir voru tengdir tölunum 1—13. Dagatalninguna samkvaemt þessu kerfi má sjá á töflunni hér að ofan.
hinfinanna sat Tlaloc og þangað fóru
þeir, sem drubknuðu eða fórust af
eldingum eða öðrum orsökum tengd-
um vatni. í austri voru þeir hermenn,
sem höfðu fallið í orrustu eða verið
fórnað sólinni til styrktar, og í vestri
voru þær konur, sem höfðu látizt á
barnssæng. Aðrir dauðir menn voru
í undirheimum, Miehtlan.
Fræðilega áéð var æðsta goð Az-
teka háguðinn Tloque Nahuaque, en
hann virðist hvergi hafa notið raun-
verulegrar dýrkunar nema i Texcoco.
Þar tók Nezahualcoyotl höfðingi upp
dýrkun hans og gerði hann að mið-
depli heimspekilegrar eingyðistrúar,
sem hann var farinn að nálgast. En
þessi guð var lítið annað en árangur
vangaveltna. Neðar honum komu yfir-
guðir, sem höfðu mun meiri þýðingu,
Tonacatecuhtli og Tonacacihuatl, fað-
ir og móðir tilverunnar. Til þeirra
voru raktar ættir allra annarra goða,
og voru þau hjón mikið dýrkuð. Sól-
guðinn Tonatiuli, sem einnig var tal-
inn yfirguð, stóð þeim þó langtum
framar, og sóldýrkun var veigamikill
þáttur í trúarlífi Azteka. HuitzWo-
pochtli, stríðsguðinn, sem trúlega er
frægastur alira aztekískra goða og
mest var blótaður, var öðrum þræði
sólarguð.
Regnguðinn Tlaloc var gamall guð
og mikið dýrkaður. í Tenochtitlan
deildi hann höfuðhofunum með stríðs
guðnum Huitzilopochtli, enda var
hlutverk hans, stjórn allrar úrkomu,
hið þýðingarmesta fyrir líf þjóðarinn-
ar.
Auk þeirra goða, sem nefnd hafa
verið, voru fjöldamörg önnur, himin-
goð, vatnagoð. jarðgoð og gróðurgoð.
Dýrkun allra þessara goða hlaut að
verða flókin og krefjast fjölmennrar
prestastéttar, og mikilla útreikninga.
í Tenochtitlan höfðu æðstu embættis
mennirnir tveir, höfðinginn og snáka
konan, yfirumsjón með trúariðkun-
um, en tveir æðstu prestar voru sett-
ir til að stjórna blótum þeirra tveggja
goða, sem mest voru dýrkaðir í borg
inni, stríðsguðsins og regnguðsins.
Þessum æðstu prestum voru gefin
embættisheiti, sem fólu í sér nafnið
Quetzalcoatl, og má það hafa verið
gert til heiðurs menntaguðinum, sem
var frumkvöðull prestlegra mennta.
Undir þessum æðstu prestum sátu svo
prestar af ýmissi tign, sem unnu hin
eiginlegu prestsverk og höfðu umsjón
með kennslu i skólunum.
Prestarnir stjórnuðu öllu andlegu
lífi. Þeir voru milligöngumenn milli
goða og manna og sáu um, að réttu
helgihaldi væri framfylgt. Þeir eiga
heiðurinn af þeim miklu stjörnufræði
lega og stærðfræðlega árangri, sem
Aztekar höfðu náð, enda var nákvæmt
tímatal nauðsynlegt tfl að hafa reglu
á guðadýrkuninni. Prestarnir hafa án
eða verið valdamestu menn þjóðfélags
ins. Þeir túlkuðu vilja goðanna, og
642
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ