Tíminn Sunnudagsblað - 22.09.1963, Blaðsíða 10

en síðan tóku komumenn að spyrja
fjóra gríska munka, sem þarna héld-
ust við, hvar gröf heilags Nikulásar
væri.
Munkarnir voru með öllu grun-
lausir. Þeir sögðu gestum sínum allt
af létta og létu jafnvel vatn úr gröf-
inni drjúpa í lítið ker til þess að gefa
þeim. En þegar hér var komið, breytt
ist viðmót sæfaranna.
„Við erum sendir af páfanum
til þess að sækja hinn heilaga líkama.
Verðið skiptir engu máli. Við bjóðum
hundrað gulldúkata af hverju skipi“.
Við þetta urðu munkarnir ótta-
slegnir. Þeir vildu alls ekki selja bein
Nikulásar og mótmæltu hástöfum, en
ítalirnir skóku vopn og slógu hring
um þá fyrir utan kirkjuna. Prestarnir
tveir fóru síðan með nokkra menn
að gröfinni.
Þag var komið að kvöldi, og þurfti
þvi að haia hraðan á. Eigi að síður
sungu prestarnir fyrst nokkra sálma.
En líklega hafa þeir fundið undir
niðri, að þag var ekki nein helgi-
athöfn, er þeir voru í þann veginn
að fremja, því að söngurinn fór í
handaskolum. Svo er að skilja, að
þeir hafi verið að því komnir að
guggna. En þá gerðist óvænt atvik.
Kerið litla, sem hið helga vatn var
í, valt um og féll niður á gólfið. Og
sjá: Það brotnaði ekki. Á Samri
stundu þóttust grafarræningjarnir
hér skilja, að heilagur Nikulás væri
þeim náðugur og liti til þeirra með
velvilja. Sterklegur sjómaður, Matt-
hías að nafni, mundaði járnkylfu og
sundrað; flísunum á gólfinu. Undir
þeim voru múrsteinar, sem þeir rifu
upp með haka, og kom þá í ljós hvít
steinkista. Matthías braut lokið með
járnkylfunni, og steig þá upp úr kist-
unni dásamleg angan, sem fyllti alla
sælli gleði. Sjómaðurinn rak hönd-
ina undir brotið lokig og fann þegar
fyrir sér hin helgu bein, sem þeir voru
að leita að. Hann tók þau upp, kögg-
ul eftir köggul, kyssti þau og rétti
þau félögum sínum. Höfuðkúpan
fannst þó ekki fyrst í stað, og olli
það ítölunum miklum vonbrigðúm.
Þá stökk sjómaðurinn niður í kist-
una og þreifaði fyrir sér með höndum
og fótum í vatninu, sem í henni var.
Síðan voru beinin sveipuð kyrtli
prestsins Grimóalds og borin til
strandar vio sáimasöng. Altarismynd,
sem þeir ætluðu einnig að hafa á brott
með sér, náðu þeir ekki niður, og af
því drógu þeir þá ályktun, að það
væri vilji heilags Nikulásar, að sókn-
arbörn hans héldu einhverju eftir.
Fólk, sem leitað hafði aftur á forn-
ar slóðir eftir eyðingu borgarinnar,
stóð í hópum við kirkjuna og barmaði
sér sáran. Elti það gestina með kveini
og harmatölum niður á ströndina. En
komumenn gáfu því engan gaum.
Þegar ílytja atti beinin fram á skip-
in, reis upp deila. Beinin höfðu nú
verið látin í lítinn kút og hlúð að þeim
með hvítum dúki, og nú vildu allar
skipshafnirnar fá kútinn á sitt skip.
Það varð ofan á, að skip það, sem
Matthías var á, fékk kútinn, því að
hann þótti hafa gengið bezt fram.
Síðan var siglt brott.
Nú vildi svo til, ag skipin hrepptu
hvassan mótvind austan við Ródos.
Við það setti mikinn ugg að Bárar-
mönnum, enda var heilagur Nikulás
einmitt verndardýrðlingur sæfara.
Kom upp ný deila þeirra á meðal, og
má láta sér detta í hug, að sumum
hafj þótt tryggast, að beinunum yrði
skilað. Loks hljóp einn mannanna
upp og mælti;
„Við fáum ekki byr, fyrr en allir
vinna eið að því, að þeir hafi engu
beini hnuplað".
Það sást glöggt, ag nú varð sumum
ekki um sel. Innan stundar tóku nið-
urlútir og undirfurðulegir menn að
draga bein upp úr pússi sínu. Einn
kom með tvær tennur og fáeina fing-
urköggl'a, annar dró rennvotan kögg-
ul upp úr pyngju sinni, og fleiri voru
þeir, sem ekki höfðu alls kostar
hreina samvizku. En þegar allir höfðu
skilað því, er þeir höfðu stolið af
beinunum, snerist vindur til hafjstæðr
ar áttar, og laugardaginn 8. maí kom
skipið að landi í San Giorgio, skammt
suðaustan við Bár, eftir tuttugu daga
siglingu.
Brátt vitnaðist, að þetta skip flutti
dýran farm ag landi. Fólk tók þegar
að þyrpast saman á ströndinni. Og
næsta movgun sigldi skipið inn á
höfnina.
En nú var ekki annað eftir en ráða
því til' lykta, hvar beinin skyldu varð-
veitt. Sjómennirnir höfðu stofnað
meg sér gildi til heiðurs heilögum
Nikulási, og vildi ekki heyra annað
nefnt en að þau yrðu flutt í kirkju
skammt frá höfninni. Úrsó erki-
biskupi þótti aftur á móti einsýnt, að
dómkirkjan hreppti beinin, enda
mátti vænta af þeim mikilla tekna.
Ábótinn i hafnarklaustrinu, Elías,
mikill atorkumaður, lagðist á sveif
með sjómönnunum, og voru beinin
látin í tréskrín og fengin honum í
hendur.
Erkibiskupinn hafði ekki verig í
borginni, þegar skipið kom. En hann
hraðaði sér heimleiðis jafnskjótt og
hann spurði tíðindin. Kom hann til
Bárar að kvöldi mánudagsins og fór
þá þegar niður í klaustur Benedikts-
munkanna við höfnina. Var erindi
hans hvort tveggja í senn, að gera
bæn sína hjá hinum helga dómi og
hlutast til um, að dó'mkirkjan og erki-
biskupsstóllinn hrepptu fenginn. Það
má auðveldlega ímynda sér prelátana
tvo, krjúpandi við skrínig — erki-
biskupinn staðráðinn í að knýja fram
vilja sinn — ábótann öðrum þræði
auðmjúkan cg hlýðinn yfirboðara
sínum, en þó varkáran, tortrygginn
og þéttan fyrir. Meðan þeir biðjast
fyrir, hópast háværir sjómenn að
klaustrinu, og áður en varir eru þeir
farnir að berjast við vopnað fylgdar-
lið erkibiskupsins. Að lokum er þó
skrínið borið út um bakdyr klausturs-
ins og sett á uxakerru. Prestar og
kennimenn taka að syngja, en allt í
kring gl.ymja hróp og köll reiðra
manna. Uxarnir tryllast við þessa
háreysti alla og hlaupa þvert úr leið,
án þess að við verði ráðið. Þeir stað-
næmast ag síðustu á ströndinni. Og
raunar voru það þeir, sem leiddu deil-
una til lykta, því að það varð um
síðir sammæli allra að reisa heilögum
Nikulási nýja kirkju á þeim stað,
þar sem uxarnir nárrtu staðar. Elias
ábóti, sem síðar varð erkibiskup,
samdi kirkjunni stofnskrá og gætti
þess, að vel yrði séð fyrir hlut sjó-
Bssilíka heilags Nikulásar í Bár.
778
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAf)