Tíminn Sunnudagsblað - 20.10.1963, Síða 18

berandi. JEg man eftir einum jólum,
þegar mikið víp var haft um hönd.
Inn í Víö'dai kom maður, Ólafur
Iíristjánsíon, pá tii hehnilis í Kamb-
seli. Hann kom, að mig minnir, með
íjögurra potta kút af brennivíni. —
Ekki man óg hvort hann kom á að-
ínngadaginn eða næstu daga á undan.
En saint á aðfangadaginn var farið
að byrða kútmn. Snjór var mikill í
Víðidal, tm gerði hláku með rigningu
síðari fcluta dagsins. Sigfús sá um
heimaverfcin, þar á meðal vatnssókn-
ina. Snjór var jnikill við lindina, sem
hjjóp í bládýpi ineð kvöldinu, en að
henni lá tioðinn stigur, sem hélt
manni uppi þrstt fyrir hlákuna. Ein-
hvern veginn tókst svo illa til, að Sig-
fús lenti i bládýpið og kom inn hold-
votur, þó hress og kátur. Hann hafði
fataskipti að afloknum verkum, og
svo var setzt að drykkju um kvöldið.
Lauk svo, að ólafur var færður úr
fötum og settur upp í rúm hjá Bjarna.
I'iw sat hann uppi við dogg og söng
sálma. Sigfús bjargaði sér sjálfur í
nírn. En kúturinn entist í tvo eða
þrjá daga.
Ýmislegt bcndir til þess, að-þeir
feðgar hafi haft í huga framtíðarbú-
skap í Víðid?! Þeir voru búnir að
hyggja stofuhús með geymslu í risi
vestan megin við bæjardyr, og undir-
viðir í nýja baðsloi'u voru komnir upp
í WCdal. Vatiismylla komst upp ekkf
lörigu áður en þeir fluttust þaðan, og
þar var svo að segja ný hlaða, sem tók
80—100 hesta af heyi. Allt bendir
þetta til þes', að þeir hafi ætlað áð
hdída þar áfram búskap. En þótt þeir
hefðu eklci flulzt að Bragðavöllum
1897, voru aðrar breytingar nær en
var farið að örla á, svo að búskap-
urirm í dalr.em hefðj orðið enda-
eítppur hvort eð var. Bjarni hafði
sfráðið að flytjast brott vorið 1897.
Jór, rnissti heiisuna 1902 eða 1903.
Már.eysiivgjamir, Ouðjóp og Sigfús
lifli, fóru i mílleysingaskólann á Stóra
Hraur.i um líkt leyti. Sigfús eldri dð
í.nð 1908 cg Helga, kor.a Jóns, sama
ít. Þí var efcfci annað eftir af gamla
Vh«ví*3sf.VlMmi en Ragnhildur og
Oön og svo við stráfcarnir tveir. Þor-
ateir-n og ég Búskapurinn i Víðidal
befð! rM faíiift nlður, áftur en langt
leift. þótt búferlaflutningar að
Brivgftavóllum hefðu farizt fyrir 1897.
★
let-A er þi sagan af fjórtán ára'
Vlr.kap þ«irr8 Sigfúsar og Jóns á
vk~inii ‘ Viftidal. Þeir fcöfðust þar við
c&t tímibillð frá 1803 til 1897, þegar
tna íri.n vjra eighver hin hörðustu,
yfV tíi»nd gervgu á aliri nítjándu
Qýfea*/, '.'ið furðugóða liðan fólks og
ite.JJiv. f-e-.nat' lina allan ráku þeir
tuOr. 04 -.ixt ouvtc vegTia haghanns í
rj.riliiiiijjí nema einn vetur, þótt
r..'’L';»r heíðu þeir einnlg þurft að
refca þsð burtu soinasta veturinn. Ef
það hefði venð gert í tæka tíð, hefði
allt mátt vei bjargast. Jafnvel þá
var Kolluinúh orðinn auður að mestu,
er við Bjam- Þorsteinsson fluttumst
brott úr dalnum til nýrra heimkynna
hinn 3. maí, þá að Bæ í Lóni til Sig-
urðar Guðmuj'dssonar, bónda þar, og
Margrétar Jónsdóttur, konu hans —
Bjarni sem vmnumaður, ég sem vika
drengur. Bjainj var þá trúlofaður
Ragnhildi, dóítur þeirra hjóna. Það
var því á haustnóttum ákveðið, að
Bjarni flyttist burtu á komandi vori.
En að hitt fólkið hefði bústaðaskipti,
mun ekki hafa verið fastráðið fyrr
en undir vor
Útlitið í góulokin var ekki glæsi-
legt, — jarðbönn yfir allan Kollu-
múla nema lítils háttar kvistbeit í
skóginum, er fullorðna féð bjargaði
sér á með þeirri litlu heytuggu, sem
þvi var borin tvisvar í viku. Geml-
ingamir sultu að mestu. Þeir lögðu
sig lítið eítir kvistbeitinni, og af hey
tuggunni hafa þeir litlu náð, — full-
orðna féð varði þeim hana að mestu.
Þegar svo þar við bættist, að tíðarfar-
ið var hið versta, snjókomur, blotar,
og norðanáhlaup með frostum þess í
milii, þurfti mikla bjartsýni til þess
að taka svoieiðis kringumstæðum
með jafnaðargeði. Sá, sem ekki hef-
ur komizt í þau spor að standa slypp-
ur og bjargarlaus um hávetur fyrir sig
og sína, hvort sem það eru menn
eða málleysingjar. gerir sér tæpast
grein fyrir þeim sálarkvölum, er svo-
leiðis kringumstæður hafa i för með
sér. Fólkið hafði að vlsu sæmilega
nóg að borða. en að öðru leyti var
ástandið líkt því sem ég nú hef
lýst. Og við þessar aðstæður mun
það hafa fullráðizrt, að flutt skyldi
burt á komandi vori, sem og varð,
og þó af ncntðung, að minnsta kosti
hvað Ragnhiidí snerti. Og þótt Jón
hafi ef til vdl litið bústaðaskiptin
björtum augum I byrjun, þráði hann
öll sín ólifuðu ár Víðidalinn og hálend
ið þar í kring, og í stórlegunum, sem
hann lá hvað eftir annað seinni ár
f Sunnudagsblaðinu, 26. tbl., birt-
ist kveðskapur eftir Imbu slæpu. Hér
er ruglað saman tveim óskyldum
kvenmönnum. Hér mun hins vegar
vera átt við Imbu Sveins. Hún dvald-
ist á ýmsum bæjum í Hreppunum,
svo sem Hamarsheiði, Fossnesi,
Steinsholti og Haga.
Tvær fyrri vísurnar eru ruglaðar,
en um þá þriðju er mér óku.mugt.
Réttar eru þær svona:
Grímur Thomsen dáinn var
sendimaður sendur var
upp í séra Vaidimar
t'l að yrkja ljóðin þar.
sín á Bragðavöllum, var dalurinn
hans kærasta umræðuefni. Það var
Viðidalur og aftur Víðidalur. Og mig
grunar, að svo hafi verið með Bjarna
líka. Ég bekkti það að vísu ekki til
hlítar, fundum okkar bar svo sjald-
an saman, en þegar það var, minntist
Bjarni oftast daga sinna þar í Víði-
dal og ávallt með ánægju. Og víst mun
hann hafa ráðgert að flytja þangað
aftur, ef fjölskyldan fengist til þess
að fylgja honum þangað. Kannski
hefur það þó verið sagt í spaugi
En skepnuholdin þetta umrædda
vor muni hafa orðið vonum betri, en
þó ekki áfallataus. Mig brestur kunn-
ugleika til þéss að geta sagt ákveðið
um, hve mik.il áföllin voru. en þó
fráleitt ekki meiri en þau urðu tvö
fyrstu árin á Bragðavöllum, vegna
bráðafársins, en það er önnur saga og
kemur Víðidal ekki við, nema þá
óbeint. Árferði 1897 til nútímans hef
ur fráleitt verið verra en ár þau,
er búið var í Víðidal. Búskapur hefðl
því átt að geta haldizt þar við þeirra
•hluta vegna. Alltaf hefði hann þó
orðið ótryggur að óbreyttum búnaðar
háttum. Já — breyttir búnaðarhætt-
ir — hverjir cg hvemig hefðu þelr
átt að vera? Hver mundi vilja svara
þeirri spnmingu?
Að siðustu vil ég svo aðeins minn-
ast á hinn em.s afkomanda fjölskyld-
unnar, sem nú er á lífi, Sigfús Jóns-
son. Ilann ei á Bragðavöllum enn og
hefur ávallt verið þar síðan þetta fólk
fluttist úr Víðidal, nema þau ár er
hann var á m&lleysingjaskólanum. —
Hann er nú að verða 72 ára. fæddur
2. ágúst 1891, svo sem fyrr greinir.
Hann man ýmislegt úr Víðidal, en að
sjálfsögðu frá föður sínum. Hann
hefur mjög mikla ánægju af að minn
ast á Viðidai. Ég fann hann nú fyrlr
fáum dögum, þá talaði hann um, að
við fæmm suður í Víðidal í sumar.
Sig langaði til þess að sjá hann og
skoða, og svo er einnig með mig. En
tæpast mun sú ferð samt verða far-
in.
Ort undir sálmalagi:
Úrvalskonu á hann þar
Ólöfu að nafni,
þó vitlaus sé.
Stóranúpinn byggir snar
góður prestur Valdimar,
þó vitlaus sé.
Ég er uppalin á Ásólfsstöðum og
man vel eftir Imbu Sveins. En Imba
slæpa mun hafa verið úr Grímsnes-
inu, dvaldist m. a. á Stokkseyri.
Jenný Jakobsdóttir.
Kveðskapur Imbu Svelns
332
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ