Tíminn Sunnudagsblað - 25.04.1965, Blaðsíða 10

lykt af gúminu í hitapokunum
í rekkjunum og leðrinu í skamm-
b.vssuhylkjunum. Og þar var líka eitt-
hvert bergmál af þeim röddum, sem
ævinlega sögðu sömu orðin dag eft
ir dag: Það er líka nokkurs virði —
villimennirnir troða allt undir fót-
um sér — við deyjum án þess að lifa
það, sem nokkurs er vert — við
fáum okkur ofurlitla kvöldhressingu:
Þú ættir að drekka tvö staup, Jósep
— þú fékkst þér ekki neina hress-
ingu í morgun, og þú vaktir líka svo
lengi fram eftir í gærkvöldi. Hlýddu
nú gömlu Dollu þinni, sem þekkir
orðið í þér magann eins og sjálfri
sér. — Þú hefur gætt að því, hvort
skammbyssan mín er spennt, því að
guð má vita . . . Það er ekki lengur
borin nein virðing fyrir eignum og
mannslífum . . .
Hann leit út um svefnherbergis-
glugga gömlu frúarinnar. Hann sneri
út að garðinum, þar sem húsbænd-
urnir voru á rambi — námu staðar
við annað hvert fótmál og bentu í
allar áttir. Við gosbrunninn voru litl-
ar finkur á flögri, rósrauðar á bringu
og mórauðar á baki. Þær voru ekki
stærri en þumalfingurnir á Wamb-
úru. „Þessir litlu fuglar okkar eru
eins og gimsteinar," sagði Memsab.
Og í hæfilegri fjarlægð var Kobbi
— sveigði greinar, svo að hjónin
kæmust leiðar sinnar hindrunarlaust
eða gætu séð rós, sem sprungið hafði
út bak við limið.
Wachira horfði á sjálfan sig í spegl
inum og brosti, í senn hógvær og
hróðugur: Það var satt, sem Wamb-
úra sagði —hann var fallegur mað-
ur. Það var líka nokkurs virði í
sjálfu sér og þó gagnslaust: Kæra
Memsab, elsku Bwana! Gefið mér
verð fimm geita og lofið mér að
fara heim til stúlkunnar minnar!
En það er ekki jafnauðvelt að segja
þetta við gömul einstæðingshjón,
sem hafa lagt þriðjung geitarverðs
undir tebauk og brauðhníf til þess
að freista herbergisþjónsins síns.
Hann lét sinn seðilinn undir hvora
skammbyssu og fór svo niður í eld
húsið til þess að búa til hádegis-
teið. (Það voru margar geitur, sem
Kobbi hafði grætt á þessum heiðar-
leikaprófum . . .) Hann fór upp og
tók peningaseðlana, því að honum
datt í hug, að gömlu hjónin kynnu
að telja það ógnun af hálfu Mau-Mau-
hreyfingarinnar, ef þau fyndu þá
undir skammbyssunum. Þeir gerðu
honum órótt innan brjósts, þessir
pappírssneplar. Nú lét hann annan
undir tekönnuna og hinn undir syk-
urkerið. Síðan skálmaði'hann út með
bakkann.
Memsab roðnaði dálítið, og sjálf-
ur gat hann ekki að því g®*t, að
1 ’óðið steig honum til höfuðs. Hann
1 trð biksvartur í framan. Hún hló
vandræðalega og sagði:
„Hvað sé ég, Wachira? Þú berð
okkur peninga með teinu.“
Og til þess að sleppa úr þessari
klípu, tók hún seðlana og rétti Kobba
annan en Wachira hinn.
„Viljið þið ekki fá sinn seðilinn
hvor — þetta er svo fallegur dagur?“
Kobbi tók við seðlinum, sem hon-
um var réttur, en Wachira hristi
höfuðið.
Það kom svo mikill sárindahljóm-
ur í hlátur gömlu frúarinnar, að
Bwana varð að skerast í leikinn og
taka upp hanzkann fyrir hana:
„What cheek!“ sagði hann byrstur
— „hvers konar ósvífni er. þetta?“
Hann bandaði frá sér hendinni til
merkis um, að pilturfinn ætti að
hypja sig burt.
Wachira hlýddi. Hann heyrði
krymta í gömlu frúnni fyrir aftan
sig, hún sótti í sig veðrið á ný og
fékk Kobba hinn seðilinn líka „Really
— hvar værum við stödd án þín
Kobbi?“
Kobbi — hann var seigur og
slunginn — kænska í augnaráðinu.
Hann átti heima í garðinum eins og
klippurnar, rekan, hjólbörurnar og
vatnsslangan. Hann þvoði og fágaði
verkfærin í tómstundum sínum, rétt
eins og þau væru neglur elskaðrar
konu. Hvernig skyldi hann hafa ver-
ið, þegar hann var ungur?
Kobbi gaut augunum til Wachira
og hrósaði happi, að hann skyldi
vera vaxinn úr því að gera sig hlægi-
legan. Kobbi kunni orðið tökin á líf-
inu, og hann leit niður á þessa
drengi, sem aldrei myndu koma ár
sinni fyrir borð eins og hann hafði
gert. Hann gat hælzt um, hann gat
leyft sér að hristast af hljóðvana
hlátri. Hann vissi, eftir hverju kven-
fólkið slægðist, þó að fæstir karlmenn
virtust átta sig á því:
„Jörð, búpeningur, kona — á þessu
þrennu véltur allt. En þegar þú hefur
kynnzt konunni, kemst þú að raun
um, að þetta þrennt þarf þín ekki
við — þú ert eins og hver annar
aukabesefi. Þú átt að koma með bú-
fénaðinn, svo að konan sleppi frá
föður sínum. Jörðina tekur hún frá
þér, og hún er ánægð, ef þú gerir
henni einungis nógu mörg börn.
Síðan getur þú farið. Elskar hún? í
leynum elskar hún einhvern annan.
Aldrei þann, sem hefur keypt hana
og lagt henni allt upp í hendurnar,
heldur ævinlega einhvern annan.
Þegar ég var á þinum aldri, ætlaði
ég að kvænast. Ég þrælaði og sparaði,
og þá voru laun garðyrkjupilta lág
í samanburði við það, sem nú er.
Það liðu mörg ár, áður en ég hafði
dregið saman brúðarverðið. En þetta
var nytsamur biðtími, því að
ég komst að raun um, hvers konar
manneskju ég var að draga mig eft-
ir. Kona getur ekki beðið brúðguma
síns. Hún varð önug og styrfin, þeg-
ar fram í sótti. Og ég komst að sann-
leikanum, áður en ég gekk að eiga
hana. Við vorum á leið til móður
minnar, og þá mættum við manni,
sem ég þekkti, óþokkamenni af
þeirri gerð, sem kvenfólkið sækist
eftir í leyni — einum af því taginu,
sem ekki þarf að afla sér brúðar-
verðs eða gefa þeim shamba til þess
að fá vilja sinn. Þessir menn eru
sjálfir nægjanlegt keppikefli — kon-
an er föl án gjalds, ef þeir eru nógu
auvirðilegir. Ég kastaði á hann
kveðju og beið þess, að hún heilsaði
honum. En hún stóð þegjandi fyrir
aftan mig, og þá sneri ég mér við og
sá, að hún starði á hann — beint í
rauð augu hans. Þetta var mesta
stund lífs míns. Þá dó ég frá mínum
fyrra manni eins og sagt er í kirkj-
unum. Ég skildi, hvað fólst í þessu
augnaráði, þó að hún hefði aldrei
litið svona á mig. Maður sem ekki
þekkti konur og augnaráð þeirra,
hefði kannski sagt, að þau hefðu ein-
ungis gengið hvort fram hjá öðru
og tæpast numið staðar. En ég sá
allt sem ég þurfti að sjá, á einu
andartaki. Og hún sannaði mér þetta
á skammarlegan hátt með því að
breiða faðminn á móti mér til þess
að blekkja mig og dylja mig þess,
hve henni varð hverft við. Ég tók
hana í fang mér, en hjartað var eins
og steinn í brjósti mér. Fyrst datt
mér í hug að deyða sjálfan mig,
seinna hvarflaði að mér að drepa
hana. En það var lítilfjörleg hefnd
—hvort tveggja tók of fljótt af. Svo
datt mér ráð í hug. Ég sáði fræi
hefndarinnar í myrka jörð ókominna
ára. Og nú hefur það borið ávöxt.
Ég hrósaði sigri. Ég er ánægður með
líf mitt. Við hófum húskapinn, hún
fór heim til móður minnar, og ég
lét hana erja jörðina. Ég hafði ætlað
mér að setjast að heima, áður en ég
sá hvernig hún horfði á manninn —
rétt eins og þú ætlar að setjast að
heima, þegar þú getur keypt geiturn-
ar — eða hvað? Þú heldur sjálfsagt,
að stúlkan þín vilji einmitt þig. En ég
sá við henni. Ég hugsaði sem svo,
að hún skyldi ekki fá það, sem hún
vildi, úr því að hún vildi ekki lúta
mér skilyrðislaust. Á mínum
bernskudögum voru unglingar agaðir
— við vorum aldir upp. En þið,
þessir drengir núna, getið ekki séð
stúlku, án þess að hún verði ólétt.
Við gömlu mennirnir erum húsbænd-
ur yfir sjálfum okkur.“
Hláturinn sauð niðri í honum,
þyrlaðist þar eins og sandur í roki.
„Og hún hefur aldrei skilið, hvers
vegna hún varð ekki ólétt. En hún
varð mér auðsveip, þegar fram í sótti,
get ég sagt þér. Það tekur hálfan
dag að ganga hingað irá sérlendunni
— þorpinu, sem hún er í. Hún kom
hingað í hverjum mánuði og var hér
nokkra daga — þann tíma, sem kon-
346
T I II I N N - SUNNUDAGSBLAÐ