Tíminn Sunnudagsblað - 12.12.1965, Page 18

Geta höfrungar talað saman? Sumir hyggja, a8 svo sé. Þelr eru a8 mlnnsta kostl m|ög greind dýr og
geta lært ótrúlega margt.
gefið, og dró sýnilega af þvi þá álykt-
un, að ekkert væri að marka þetta
skark við járnstöngina.
Jafnan taka höfrungar mat úr
hendi manns með mikilli gætni. Það
hefur heldur aldrei komið fyrir, að
þeir hafi bitið þann, sem réttir þeim
mat, jafnvel þótt smábranda væri.
Þótt drengir, sem eru á sundi innan
um höfrunga að leik, þrífi um skolt-
inn á þeim eða hangi á bægslum
þeirra, ber aldrei við, að þeir reiðist
og snúist til varnar. Þeir geta verið
harðleiknir innbyrðis, en þeir beita
því ekki við drengi. Það er óvænt, að
rándýr skuli vera svo gæf og minnir
á umburðarlyndi hunda við lítil börn
og raunar fleiri dýra, katta og sumra
hesta.
Tilraunir hafa tekið af allan vafa
um það, að höfrungar heyra ákafleg
vel, og þeir sjá líka vel, bæði í sjó
og ofan sjávar. En þeim er líka auð-
velt að finna það, sem þeir sækjast
eftir, þótt niðamyrkur sé. Það var
sannað með tilraunum, þar sem þeir
fengu hvorki beitt sjón né heyrn,
að þeim var leikur einn að finna
bráð sína. Þeir senda þá frá sér
hljóð og skynja jafnharðan bergmál
þess. Leðurblakan er einnig búin þess
um hæfileika, sem byggist á sömu
lögmálum og notkun bergmálsdýpt-
armæla.
Það er venjuleg hegðun þeirra,
að þeir koma þjótandi, þegar þeir
heyra busl. Þegar þeir eiga ófarna
nokkra metra, er líkt og urgi í þeim,
og hefur mælzt, að þeir gefi frá tíu
til fjögur hundruð hljóð á sekúndu.
Þeir iða allir á meðan þeir murra
þannig, og renna sér síðan beint á
fiskinn. Séu brögð í tafli og enginn
fiskur í boði, hverfa þeir ávallt frá,
áður en þeir eru komnir alveg að
þeim stað, þar sem þeir áttu von
bráðar sinnar. Það er óvefengjanlegt,
að þeir finna fiska með hljóðbylgj-
um, sem þeir senda frá sér, en beita
ekki sjóninni fyrr en þeir eru í þann
veginn að grípa fiskinn
Höfrungamir eru gæddir frábær-
um hæfileikum til þess að samhæfast
nýju umhverfi. Þeir eru gæflyndir,
óhræddir við menn, búnir háþrosk-
uðum skynfærum og ótrúlega fljótir
að læra nýja siði. Þetta hefur gert
kleift að kenna þeim fjölmargar list-
ir, sem ótrúlegt má kalla, að þeir
skuli geta tileinkað sér, og næmustu
dýrin þarf jafnvel ekki að æfa nema
í fáar vikur.
Hugsum okkur, að við séum þarna
stödd.
Milli þess sem höfrungarnir leika
slíkar listir í sjóbúrunum synda þeir
fram og aftur, líkt og þeir séu að
bíða eftir kalli. Við og við koma þeir
upp úr vatninu og blása frá sér eða
rísa upp á endann og horfa í kring-
um sig.
Yfir búrinu eða lauginni er pallur,
sem líkist stefni báts, og er þetta
stefni nokkra metra ofan við yfirborð
sjávarins. Nú kemur stjórnandinn
með fisk I bala. Hann gengur fram
í stefnið og blæs í flautu. Það er
merki þess, að nú hefjist næsta sýn-
ingaratriði. Þetta hljóðmerki er þó
fyrir löngu orðið óþarft. Höfrung-
arnir hafa fylgzt vel með öllu og
eru viðbúnir. Stjórnandinn kallar og
bendir, og höfrungarnir þreyta listir
sínar af ótrúlegum hraða og öryggi.
Nákvæmnin er undraverð og leiknin
frábær — mistök eiga sér varla stað.
Stjórnandinn þrífur fisk, hallar sér
fram í stefnið og lyftir hendinni
eins hátt og hann getur. f sömu
andrá rennir höfrungur sér eíns og
Framhald i 1150. síðu.
1146
T I M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ