Tíminn Sunnudagsblað - 12.12.1965, Blaðsíða 19

BJARNI jVARSSONi
V/Ð AFTANRODA
MINNINGANNA
Við heimkomu sína til íslands 1917
ávarpaði Stephan G. Stephansson
„Ungmennafélag íslands" með þess-
um orðum:
Ellin æsku býður
ástarþakkir sínar:
Ungi íslands lýður
eigðu stökur mínar —
ef er ungum rómum
ómaksvert að sinna
þessum eftirómum
æskudaga minna.
Þegar líður að ævikvöldi, ryðjust
minningarnar fram í hugann og
bregða leiftri yfir farinn veg. Mun
hér verða brugðið upp nokkrum
myndum frá æskudögunum af félags-
þróun samtíðarinnar.
í mínum uppvexti var engin
barnafræðsla lögskipuð. Varð þar
hver að krafsa sig áfram eftir efn-
um og ástæðum. Minnist ég þess, að
Kristinn bóndi að Núpi lét sig ekki
muna um að ganga fram að Kotnúpi
(sem er hjáleiga frá Núpi) tvisvar
í viku, til þess að leiðbeina okkur
systkinunum í helztu námsgreinum,
eftir að hann var búinn að ljúka úti-
verkum við fjárgæzlu og önnur bú-
störf. Þar var engin aktaskrift, enda
maðurinn óeigingjarn félagshyggju-
maður.
Séra Þórður Ólafsson á Gerðhömr-
Séra Stgtryggur Guðlaugsson.
um var sóknarprestur minn og ferm
ingarfaðir. Hann var mikill félags-
hyggjumaður og vildi í hvívetna
frjálshuga framkvæmdir sóknarbarna
sinna. Ég varð snemma sæmilega læs,
sem ég þakka því, að ég var látinn
lesa íslendingasögur upphátt á
kvöldvökunum fyrir heimilisfólkið og
síðan taka við húslestrarskyldunni er
hvíldi á hverju heimili alla helgidaga.
En útlitið með skriftina var lakara.
En þá kom séra Þórður til skjal-
anna, og eftir eina af húsvitjunar-
ferðum sínum sendi hann mér for-
skriftarbók, ásamt tilheyrandi skrif
færum. Var bókin þrungin af hug-
ljúfum heilræðum og Ijóðum svo sem
„Ó faðir gjör mig lítið ljós,“ eftir
Matthías. Verður þessi sending míns
kæra fermingarföður ógleymanleg.
Hún er eitt af geislabliki góðvildar-
innar, sem hrífur unglinginn tíl sjálfs
trausts og menningar. Blessuð sé
minning séra Þórðar.
Um áramótin 1904-1905 urðu
prestaskipti í Dýrafjarðarþing-
um. Séra Þórður fluttist yfir Dýra-
fjörð í Sandaprestakall haustið 1904,
en séra Sigtryggur Guðlaugsson kom
ekki fyrr en um vorið 1905 og settist
að á Núpi hjá Kristni, bróður sínum.
Sigtryggur var þá orðinn ekkjumað-
ur — hafði misst fyrri konu sína
Ólöfu, og mun það hafa nokkru ráð-
ið um flutning hans til Dýrafjarðar,
Krlstinn Guðlaugsson á Núpi
Séra ÞórSur Ólafsson.
því að þeir bræður voru miklir og
vakandi samhyggjumenn í öllum fé-
lags- og menningarmálum.
Skömmu eftir komu séra Sigtryggs
hóf hann að brjóta land, er hann
fékk hjá Kristni bróður sínum undir
skógarreit, er hann kallaði Skrúð,
sem hann vildi, að yrði talandi vitni
um gróðurmátt moldarinnar til
hvatningar uppvaxandi kynslóð, er
hann hóf að starfrækja skóla sinn
að Núpi.
Er mér persónulega kunnugt, um
þá alúð og atorku, er séra Sigtryggur
sýndi við að ryðja burt grjótinu og
gera Skrúð að fyrirmyndar skrúð-
garði, því að ég vann þó nokkuð oft
við undirbúning reitsins. Minnist ég
þess, að séra Sigtryggur kallaði laut-
ina, er ég mataðist í, Bjarnabolla
Mér var færður þangað matur að
heiman.
Jafnhiiða undirbúningi skógrækt-
arinnar var hafizt handa um bygg-
ingu félagsheimilis handa stúkunni
Gyðu, er skyldi jafnframt verða vænt
anlegt skólaheimili. Nokkrir bændur
sveitarinnar gengu í ábyrgð fyrir
áætluðum kostnaði við bygginguna.
Ólafi Ólafssyni skólastjóra við barna-
skólann á Þingeyri og prófdómara
við skólann að Núpi í tíu ár, farast
þannig orð um þessa lántöku:
„Minnist sá, er þetta ritar, þess,
að tíðindum þótti sæta, þegar það
fréttist yfir fjörðinn að fátæk og fá-
menn sveitastúlka, Gyða að Núpi,
hefði látið reisa myndarlegt sam-
komu- og fundarhús þar á staðnum.
Áætlaður byggingarkostnaður var
1147
T I M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ