Tíminn Sunnudagsblað - 23.07.1967, Blaðsíða 3

Síðla hausts hrygnir laxinn á botni straumvatna.
Hrygnan, umkringd haangum, grefur hrogn sín
í möl og grjótmylsnu. Margar hrygnur leita
æskustöðva sinna um óravegu til þess að hrygna
þar.
Hvernig fer laxinn að rata til uppeldisstöðva sinna? Hann
fylgir þorsk- og síldartorfum og neytir þefnæmis sins. Hvert
vatnsfall hefur sérstakan „þef“. Göngulax fer allajafna með
ströndum fram og kannast við sig, þegar kemur að þeirri á,
þar sem hann hefur fæðzt upp.
Laxam'erkingar leiða í Ijós, að þetta
er átfhagatryggur fiskur. Árlð 1964
merktu Svíar rösklega 70 þúsund
laxa. Plastplata er fest við bak-
ugga fisksins, og að því búnu er
honum sleppt.
Kortið sýnir veiðistaði laxa,
sem sleppt hefur verið í
Umeá. Eftir tveggja tll
þriggja ára dvöl í sjó leitar
laxinn á hrygningarstöðvarn-
ar.
Þótt farvegur vatnsfalla eða rennsli breytist,
bregzt laxinum aldrei ratvísi, hann kemst
alltaf á heimaslóðir. Efnasamsetning hvers
vatnsfalls er með sérstökum hætti. Þetta
skynjar laxinn, og þannig auðnast honum að
greina ,,þef“ heimaár sinnar.
Getið er tilraunar, sem sýnir lykt-
næmi laxa. Þúsundum laxa var
sleppt í á nokkra, sem fellur í
tveimur kvíslum. Helmingi þeirra
brást þefnæmið, og rataði sá hóp-
ur hvergi, en hinir áttuðu sig og
komust á áfangastað.
Veiðimenn eru nú farnir að ala upp
laxaseiði, þar sem þeir leita til
fanga. Þeir vita, að laxar snúa
alltaf aftur til heimkynna sinna eft
ir dvöl sína í sjónum. Og fiskarnir,
sem þeir ala upp, kunna að bíta
á hjá þeim síðar meir.
kom
laxaseiðum til að halda, að laxastigi
værl heimkynni þeirra. Að lokinni
dvöl í sjónum sneru þau aftur til
laxastigan sem futlvaxnir fiskar,
og þar var unnt að höndla þá og
ná úr þeim verðmætum hrognum
og svilum.
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
627