Tíminn Sunnudagsblað - 23.07.1967, Blaðsíða 21
Lúkas öskraði af öllum mætti.
Hann baðaði út öllum öngum til
þéés að fresta því, sem hlaut að
koma að. Skelfingin léði honum
afl. Hann barðist um og ríghélt í
rammann til þess að sporna við
jöfnu átaki hennar. Það var eins og
það losnaði hluti af honum —
hluti, sem féll niður eða flaug í
burtu. Hann æpti enn, þótt hann
sárverkjaði í hálsinn . . . og alltaf
losnaði meira og meira frá líkam-
anum.
Hann heyrði óglöggt, að slegin
voru bylmingshögg á dyrnar. Hann
tók á öllu, sem hann átti til, og
megnaði enn að æpa. Hann heyrði,
að barið var með exi á hurðarhún-
inn. Dyrnar hrukku upp, og hann
sá föður sinn æða inn í herbergið,
í átt að speglinum.
Jón greip í útrétta hönd sonar
síns og hélt dauðahaldi. Hann fann
að Asti togaði í með ómennsku
aíli. Jón varð hamstola. Hann sá,
að sonur hans dróst lengra og
lengra inn í glerið. Hann sá mynd
konu sinnar, þar sem hún ríghélt
um handlegg Lúkasar og brosti
djöfullegu sigurbrosi. Með hjálp
yfirnáttúrlegra krafta dró hún
drenginn æ lengra. Jón fann,
hvernig hann færðist burtu frá
honum. Hann herti takið. Dreng-
urinn horfði nú til hans handan
glersins, og augnaráðið bar með
sér ólýsanlega skelfingu. Enn hélt
Jón um hönd sonar síns, Hann
var ákveðinn í því að sleppa ekki
takinu og tók á öllum sínum kröft-
um. Hann missti fótanna. Honum
var ekki léð afl á borð við hið illa.
En hann sleppti ekki takinu. Hann
hélt svo fast, að hann fann hvern-
ig hönd hans sjálfs dróst í gegn-
um glerið. Hann æpti, þeg-
ar hann sá mynd sína í speglin-
um — en hann skyldi ekki sieppa!
Hann skyldi ekki sleppa!
Þá gall við ægilegt, kvalafuilt
vein. Síðar gerði Jón sér grein
fyrir þvi, að það hljóð hafði kom-
ið úr hans eigin barka.
Allt í einu var son hans og Asti
hvergi að sjá. Glerið varð heilt
einu sinni enn, og hann sá einung-
is sjálfan sig. Sjálfan sig, en ekki
höndina, sem hafði farið yfir enda
mörk hins raunverulega og inn í
veröld hryllingsins. Hann fann til
sársauka . . . sársauka, sem svipti
hann mætti. Allt varð dimmt, og
hann hné niður.
Þegar hann rankaði við sér, stóð
María Elín yfir honum ásamt sýslu-
manninum og nokkrum öðrum
borgarbúum. María Elín hafði orð-
ið svo hrædd, er hún heyrði hróp-
in og varð vör við fyrirganginn,
að hún þorði ekki að fara inn í
svefnherbergið, en flúði til borg-
arinnar og.sótti hjálp. Nú stóðu
þau öll yfir Jóni, döpur í bragði,
og enginn virtist vita, hvað segja
skyldi.
Jón Trumbal reyndi að setjast
upp, en þraut mátt til þess. Hann
fann til hræðilegs sársauka í hægri
handlegg. Hann sá, að armurinn
var reifaður í handklæði, fagur-
rauð að sjá. Hann leit upp með
spurn í svip. Enginn sagði neitt.
Að lokum rauf María Elín þögn
ina. Snöktandi sagði hún: — Hand-
leggurinn á yður, herra Trumbal. .
þér hafið misst handlegginn.
Jón leit á spegilinn. Þetta var
ósköp venjulegur spegill. Það var
óskiljanlegt, að þetta verkfæri
djöfulsins skyldi vera svona hvers-
dagslegt á að líta.
Hann var lémagna, en skreið þá
að speglinum og bankaði á silfur-
skjöld hans. Mynd hans sjálfs
gerði gys að honum, þegar hann
snerti glerið. Þetta var þá gler,
þegar öllu var á botninn hvolft!
Allt í einu gerði hann sér grein
fyrir því, hvað fólst í myndskurð-
inum. Hann hafði til þessa ekki
gefið mikinn gaum að honum. En
nú starði hann hlessa á þessi
smækkuðu höfuð, þar sem þján-
ingasvipur skein af mörgu andliti.
Hann renndi augunum frá einu
höfði til annars, unz hann rak
skyijdilega upp kvalaóp. Hann
teygði út höndina, sem eftir var,
og snökti.
Lúkas, barnið hans, hafði bætzt
í hópinn. Glaðlegt barnsandlitið
var afmyndað af angist. Tár höfðu
storknað undir gyllingunni.
Jón Trumbal rak upp nístandi
vein haldinn óbærilegri kvöl.
Hann rak hnefann í spegilinn hvað
eftir annað, unz hann sundraðist
í þúsund mola. Þeir, sem viðstadd-
ir voru, stóðu á því fastar en fót-
unum, að þeir hefðu heyrt konu
stynja, um leið og glerbrotunum
rigndi yfir gólfið.
Slökkviliðsmennirnir í Patuka
snertu ekki hljóðfæri sín um langt
skeið eftir þetta. Börn voru á-
minnt um það að flýta sér hefcn
úr skólanum og leika sér innan-
húss. Sjaldan var kæti að sjá á
bæjarbúum. Þeir voru ltngi aö ná
sér eftir þessi skipti við hið yfir-
náttúrlega. En þeir náðu sér þó.
Um þessar mundir er alit með
eðlilegu móti í Patuka. Borgin hef-
ur mjög færzt til þess horfs, sem
hún var í hinn örlagaþrungna
septemberdag árið 1898.
l.S. þýddi.
Viðeyjarklaustur
Framhald at bls. 633.
þær 555 jarðir, sem kóngur tók
með klaustrum landsins. Er þar
komin skýring á uppgangi ýmissa
íslenzkra höfðingja á síðari hluta
sextándu aldar og auði þeirra á
hinni seytjándu.
Viðeyjarklaustur og -kirkja
voru vígð og helguð Maríu guðs-
móður, heilögum Nikulási, Pétri
og Páli postulum, Jóhannesi skír-
ara og heilögum Ágústínusi. Híef-
ur þar verið stórhýst mjög, reisu
leg klausturkirkja og klaustur,
þótt þess sjáist engin merki nú.
Samkvæmt vígslumáldaga klaust
ursins frá 1226 áttu, eins og
áður er getið, að vera þar þrír
prestar og tveir djáknar auk hinna
fimm kanoka. Þá er getið tveggja
altara í kirkjunni. Syðra altarið
í kirkjunni í Viðey var helgað Stef-
áni píslavotti, Klemensi, Díoní'osi,
Ólafi og Tómasi, nyrðra altarið
var helgað Martinusi, Nikulási. Þor
láki, Agöthu og Ivcie? (ólæsilegt
í Fornbréfasafninu). Auk þess hef
ur verið háaitari. Læt ég hér fylgja
skrá um kirkjugripaeign klausturs-
ins á dögum Jóns ábóta samkvæmt
Oddgeirsmáldaga 19. maí 1367 :
„13 höklar hinir betri og 9 manna
messuklæði og þar með 12 hinir
léttari höklar og þar með 6 manna
messuklæði. 3 dalmatikur með sub
tilum, hinar betri, 4 hinar léttari,
8 kápur betri, 13 hinar léttari,
Þrenn antependia háaltaris með
dúkum og fordúkum. Altarisdúk-
ur búinn með fordúkum og tab-
ula. Fern antependia en léttari með
dúkum, 13 dúkar glitaðir, 13 kaleik
ar gylltir og ógylltir, 1 stórt husl
ker gyllt, 2 silfurtextar, 5 corpor-
alia betri, 7 léttari. Rautt silki lít-
ið. Bagall með tönn, 3 antependia
til útaltara með dúkum, 8 kerta-
stikur úr kopar og hin níunda
stór, 2 amplar, 6 handklæði, 11
sloppar, 1 silkikoddi, 1 eldberi.
Tvennar messubækur fyrir árs-
ins hring. Legendur einar. Þrenn-
tIibinn - sunmjdagsblað
645