Tíminn Sunnudagsblað - 21.01.1968, Qupperneq 11

hvort ég eignast ekki einhverja
sálufélaga!
Já, sýningin, nú var ég næst-
ium búin að glayma að segja frá
henni. Hún var haldin í Bogasaln-
um og samanstóð af fjörutíu
myndum, af húsum, götum og
vegfarendum. Ekkert húsanna var
(þekkt stórhýsi, enginn vegfarenda
kunnur Reykvíkingur. Það var
enda ekki meiningin, að maður
sæi á þeim eitthvað, sem maður
kannaðist við, heldur leggur Leif-
ur aðaláherzluna á að ná skemmti-
legum samleik flata, lína og grárra
skugga.
Og andstæðum ljóss og skugga.
Aðalatriði einnar myndarinnar er
það, hvernig kvöldsólin skín á
skældar skúrdyr. Annað skipti dró
sólargeislaflóð á gangstéttinni
sunnan við Útvegsbankann ljós-
myndarann að sér. Fólkið streymdi
úr strætisvögnunum á torginu eft-
ir matarhléið, og Leifur beið þol-
inmóður, þangað til hópur af
ungu fólki, sem honum fannst
hæfa myndefninu vel, færðist út
úr skugganum við horn bankans
inn á sólskinsblettinn.
„Myndavélin“, segir Leifur, „er
ekki bara kassi með tafcka til að
ýta á. Hún er tæki til að skálda
með. Að velja eða hafna hlutum
úr mynd með klippingu, 'að ýkja
hlutföll með þar til gerðum lins-
um, að ákveða lýsingu og mörg
atriði í sambandi við framköllun,
þetta er ljósmyndaranum það, sem
rithöfundinum er orðaforðinn.
Maður reynir að tjá umhyerfið
formrænt.
Ég skal játa, að ég er mjög hrif-
inn af Parísar-hópnum svokallaða,
ljósmyndurum, sem uppi voru um
aldamótin. Einn þeirra, Atget, fað-
ir nútímaljósmyndarinnar, æddi
um París í þrjátíu ár og tók mynd-
ir af búðargluggum, dyraskotum,
jafnvel hurðarhúnum og ösku-
tunnum, af einlægri ást á um-
hverfi manneskjunnar. Hann lét
ekki eftir sig grænan eyri, þegar
hann dó, en þær tíu þúsund film-
ur, -^em fundust i herberginu
hans, eru óborganlegar. Hann var
brot af sagnfræðingi og skáldi i
senn.
— En hvernig er hægt að sjá
hurðarhúna í svo rómantísku Ijósi?
— Sjáðu nú til, svarar Leifur.
— Borgir eru handaverk manns-
ins. Maðurinn hefur búið þær til,
lagt sál sína í þær, og þar hlýt-
ur hún að endurspeglast. Bygging-
ar mannsins eru vitnisburður um
sjálfan hann, og þessi staðreynd
gæðir þær í mínum augum lífi.
Þó skal ég viðurkenna, að járn-
brautarlestin er það smíðaafrek,
sem alltaf er mér hugstæðast. Hún
heillar mig svo, að ég les mig
stundum í svefn um gufulokur og
svo franwegis.
— Finnst þér hún lífca skáld-
leg?
— Já, jafnvel taktfastur sláttur
hennar minnir mig á hjartslétt.
Og auk þess, sem hún er snilld-
arlega upphugsuð, þá er hún
tengiliður milli fjarlægra menn-
ingarheima. En nú er hér engin
járnbraut, svo ég verð að leita að
einhverju manneskjulegu, jafnvel
í örgum steinsteypukössum.
Annars, af því ég sé þú ert að
horfa þarna á háhýsi hjá mér, þá
tók ég þetta af svölunum hjá
kunningja mínum. Hann ætlaði
fyrst ekki að átta sig á því, hvað-
an það væri.
— Hvernig í ósköpunum stend-
ur á því? Þú virðist ekki nota
nein tæknibrögð.
— Ég skar dálítinn geira úr
því umihverfi, sem hann hefur dag
lega fyrir augum, en birtist hon-
tim hér í öðru hlutfalli og án lita.
En úr því þú talar um tæknibrögð,
þá má breyta heilmiklu með því
einu að krjúpa á kné á jörðina.
Það gerði ég til dæmis, þegar ég
bók þessa mynd af þremur bæj-
arvinnukörlum, sem eru að hjálp-
ast við að reka miður eina smá-
spýtu á afleggjara við Suðurlands-
braut. Þessi kátlegu vinnubrögð
minntu mig svo á eitthvað úr sög-
unni um Lísu í Undralandi, 5
ég gat ekki stillt mig um að reyi á
að ná stemningunni. Þegar ;
beygði mig, bar aifleggjarann, se 1
karlarnir stoðu á, svo hátt, að
þök húsanna fyrir handan gægð-
ust rétt upp fyrir hann og mynd-
in fékk ákveðinn óraunveruleika-
blæ, vona ég.
Annars á ég heldur erfitt með
að útskýra, hvers vegna ég geri
hlutina svona eða svona. Ég hef
það mest á tilfinningunni. Og
myndin, sem þú sérð af Suður-
götunni, er mest til orðin af þvi
mér hefur þótt vænt um þessa
götu frá því ég var barn. Þetta var
leiðin vestan af Ásvallagötu niður
í Tjarnarbíó að sjá Gög og Gokke.
Og þarna hlupum við vinur minn
Framhald á 70. síðu.
Hvítur þríhyrndur húsgafl við svartan.ferhymdan vegg.
TÍMINN - SVNNUDAGSBLAÐ
59